Fréttablaðið - 01.04.2005, Qupperneq 16

Miðað við yfirlýsingar Auðuns
Georgs Ólafssonar í blöðum í gær
er ljóst að hann mun taka við sem
fréttastjóri útvarps í dag, 1. apríl. Í
sjálfu sér er ekkert óeðlilegt við þá
ákvörðun hans, maðurinn sótti um
stöðu og fékk hana og nú er komið
að fyrsta vinnudeginum. Engu að
síður höfðu margir bundið vonir
við að Auðun sjálfur stigi fram og
hyggi á þann hnút sem myndast
hefur í starfsemi RÚV og þá sér-
staklega fréttastofu Útvarps – jafn-
vel þótt ekki sé með sanngirni hægt
að segja að hann beri neina ábyrgð
á þeim vanda sem þar er upp kom-
inn. Hann er augljóslega peð í
þessu tafli. Vissulega hefði það
skapað eitthvert svigrúm ef Auðun
hefði ekki tekið starfið, en því fer
þó fjarri þegar betur er að gáð að
einhver lausn fælist í slíku. Vand-
inn vegna fréttastjóramálsins hjá
RÚV er orðinn meiri og djúpstæð-
ari en svo að hann sé bundinn við
þessa einstöku ráðningu. Trúnaðar-
brestur er kominn upp milli mikils
þorra starfsfólks og yfirstjórnar og
trúverðugleiki stofnunarinnar sem
fréttamiðils hefur minnkað. Þar
skiptir ekki bara máli að sérkenni-
leg sjónarmið ráði við ráðningu
yfirmanna og að yfirstjórn stofn-
unarinnar komi síðan fram í Ríkis-
sjónvarpinu og verji ráðningar-
sjónarmið sín með að gera lítið úr
sínum eigin virtustu fréttamönn-
um. Varnarbarátta fréttamannanna
sjálfra hefur dregið þá inn í hring-
iðu umræðunnar og gert þá að þátt-
takendum og viðfangi frétta sem
þeir síðan segja sjálfir. Slíka stöðu
hafa fréttamenn RÚV jafnan reynt
að forðast, en stíga nú fram vegna
þess að aðgerðaleysi myndi rýra
traust til þeirra enn meira.
Vinnudagurinn í dag, 1. apríl, á
fréttastofu Útvarps á ugglaust
eftir að verða skrautlegur. Frétta-
menn geta ekki bakkað með yfir-
lýsingar sínar um að vinna ekki
með nýjum fréttastjóra og hinn nýi
fréttastjóri virðist ekki ætla að
bakka heldur. Ótrúlegt er að frétta-
menn grípi til þess ráðs að tak-
marka fréttaútsendingar, að
minnsta kosti svo neinu nemi enda
ekki hefð hér fyrir „flauelsbylting-
um“ líkt og í Tékklandi. Sjónvarps-
menn í Prag fóru sem kunnugt er í
setuverkfall vegna pólitískrar
ráðningar í ársbyrjun 2001 undir
slagorðinu „Sjónvarp fyrir fólk en
ekki flokka!“ Hundrað þúsund
manns söfnuðust þá saman á
Wenceslastorgi og studdu sjón-
varpsmenn. Hér heima er hins veg-
ar líklegra að Spaugstofuútgáfan
verði ofan á – að nýr fréttastjóri
muni ekki stýra nokkrum sköpuð-
um hlut og allra síst því sem hann
vill stýra. Eflaust á hann eftir að
kynnast því að fréttastjórn á alvöru
fréttastofu byggir ekki á lóðréttu
boðvaldi yfirmanns yfir undir-
mönnum – þar gilda sjálfstæð
vinnubrögð og sjálfstæð dóm-
greind fréttamannanna. Sá sem
ekki er velkominn leiðtogi í slíkt
teymi mun einfaldlega dingla í
frígír á einhverju hliðarspori.
Það óvenjulega við þessa stöðu
alla er að engin skynsamleg rök eru
fyrir því að keyra mál Ríkisút-
varpsins inn í þennan farveg. Í það
minnsta ef menn gefa sér að það sé
ekki beinlínis ætlun yfirvalda og
yfirstjórnar RÚV að skemma
stofnunina og rýra hana tiltrú al-
mennings. Miðað við nýlegt frum-
varp um RÚV þá er það nú varla
hugmyndin. Fáum hefur því reynst
auðvelt að finna skynsamleg mark-
mið með þessari stefnu gagnvart
fréttastofu Útvarps. Í greinarstúf
eftir Margréti Indriðadóttur, fyrr-
um fréttastjóra Útvarps, í Morgun-
blaðinu í gær koma fram áhuga-
verðar vísbendingar. Margrét
greinir frá því að Ívar Guðmunds-
son, sá sem sótti um fréttastjóra-
stöðu Útvarps og fékk hana 1968,
hafi sagt sér í einkasamtölum að
hann hafi talið að sameina ætti
fréttastofur Útvarps og Sjónvarps,
og sú sameining hafi vakið áhuga
hans. Eftir að mótmæli starfs-
manna gegn pólitískri ráðningu
Ívars komu fram, en þó sérstaklega
þegar Ívar fékk upplýsingar um að
ekki myndi farið út í sameiningu
fréttastofa, taldi hann starfið ekki
lengur eins áhugavert og upphaf-
lega hafði verið gert ráð fyrir.
Hann þáði því ekki stöðuna. Nú vill
svo til að tillaga kom fram í vetur
frá Boga Ágústssyni um að sam-
eina fréttastofur Útvarps og Sjón-
varps og fékk hún sem betur fer
hvorki hljómgrunn hjá fréttamönn-
um né útvarpsráði, enda megum
við varla við því að fækka sjálf-
stæðum fréttastofum. Óneitanlega
hefur leitin að skýringu á fram-
gangi yfirstjórnar RÚV gagnvart
fréttastofu Útvarps oftar en ekki
einmitt endað í þessari hugmynd –
að verið sé að búa til ástand þar
sem það yrði skásti valkosturinn að
leggja fréttastofu Útvarps niður í
núverandi mynd og sameina hana
fréttastofu Sjónvarps. Verið sé
framkvæma það sem ekki var gert
1968! Í því sambandi rifjast enn
upp það sem Karl Marx hafði eftir
Hegel á sínum tíma, um endurtekn-
ingar í mannkynssögunni: Fyrst
koma sögulegir atburðir fyrir sem
harmleikir, en í síðara skiptið sem
farsi. Hvort sem nú verður um
endurtekningu að ræða eða ekki, þá
er alla vega ljóst að við erum að
verða vitni að sögulegum farsa. ■
M ikið óskaplega er sorglega komið fyrir Ríkisútvarp-inu. Í gær samþykktu 93,2 prósent starfsmannastofnunarinnar vantraust á útvarpsstjóra sinn,
Markús Örn Antonsson, út af ráðningu á manni sem hyggst
hefja þar störf í dag, þrátt fyrir að morgunljóst sé að hann er
alls ekki velkominn í húsið. Af hverju er svona komið?
Ábyrgðin hlýtur fyrst og fremst að liggja hjá Sjálfstæðis-
flokknum sem hefur farið með ráðuneyti menntamála, sem
Ríkisútvarpið heyrir undir, síðastliðin fjórtán ár.
Nú stendur yfir fjórða kjörtímabilið í röð þar sem mennta-
málaráðherra kemur úr Sjálfstæðisflokknum. Mætti ætla að
á þeim langa tíma hefði gefist rúmt tækifæri til þess að
skapa sátt um umfang og rekstur Ríkisútvarpsins sem þorri
þjóðarinnar hefur viljað viðhalda með einhverjum hætti. En
því er aldeilis ekki að heilsa. Þvert á móti hefur grímulaus
eiginhagsmunagæsla Sjálfstæðisflokksins grafið svo undan
stofnuninni að 178 starfsmenn hennar samþykktu í gær
ályktun þar sem var sagt að meirihluti útvarpsráðs, skipaður
fulltrúum Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks, hefði
ásamt útvarpsstjóra sett fram „falsrök, ýkjur og skrök“ til að
réttlæta ráðningu Auðuns Georgs Ólafssonar í stöðu frétta-
stjóra útvarps. Og í síðustu viku töldu fréttamenn ástæðu til
að birta heilsíðuauglýsingu í dagblöðum sem sagði nánast
beinum orðum að fréttum fréttastofunnar yrði ekki
treystandi ef Auðun tæki við stjórn hennar. Þetta er auðvitað
skelfileg staða en mun þó örugglega versna til muna þegar
nýi fréttastjórinn stimplar sig inn í fyrsta skipti í dag.
Við skulum ekki gleyma því að embætti útvarpsstjóra
hefur ekki einu sinni heldur tvisvar á valdatíma Sjálfstæðis-
flokksins í menntamálaráðuneytinu verið notað til að leysa
innanbúðarvandræði flokksins og kemur Markús Örn Ant-
onsson við sögu í bæði skiptin. Fyrst þegar hann var sóttur í
Ríkisútvarpið sumarið 1991, þegar þurfti að leysa for-
ingjakrísu Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík við brotthvarf
Davíðs Oddssonar úr stóli borgarstjóra til annarra starfa, og
aftur þegar hann var sendur til baka upp í útvarp tæpum
þremur árum síðar en þá var orðið fullreynt að hann var ekki
framtíðarfyrirliði borgarstjórnarflokksins.
Það er því ekkert skrítið að 93,2 prósent starfsmanna
Ríkisútvarpsins spyrji í ályktun sinni hvort Markús Örn
„hafi í raun hagsmuni RÚV að leiðarljósi“ þegar hann kýs að
halda ráðningu fréttastjóra til streitu. Auðvitað hefur hann
þá ekki. Hann hefur hagsmuni þeirra sem settu hann í
starfið að leiðarljósi og þar með hagsmuni síns sjálfs. ■
1. apríl 2005 FÖSTUDAGUR
SJÓNARMIÐ
JÓN KALDAL
Ríkisútvarpið logar stafnanna á milli.
Á ábyrgð Sjálf-
stæðisflokksins
FRÁ DEGI TIL DAGS
Við skulum ekki gleyma því að embætti útvarps-
stjóra hefur ekki einu sinni heldur tvisvar á valda-
tíma Sjálfstæðisflokksins í menntamálaráðuneytinu verið
notað til að leysa innanbúðarvandræði flokksins og kemur
Markús Örn Antonsson við sögu í bæði skiptin.
,,
Í DAG
FRÉTTASTJÓRI
HEFUR STÖRF
BIRGIR
GUÐMUNDSSON
Eflaust á Auðun
Georg eftir að kynn-
ast því að fréttastjórn á al-
vöru fréttastofu byggir ekki
á lóðréttu boðvaldi yfir-
manns yfir undirmönnum,
,,
STOKROTKA
Pólsk matvöruverslun
Hvaleyrarbraut 35, Hafnarfirði • sími 517 1585
Opið virka daga frá 12.00 til 19.00,
laugardaga frá 12.00 til 18.00
og sunnudaga frá 12.00 til 16.00.
NIZSZA CENA WEDLIN !
40 % OBNIZKI
WSZYSTKICH WEDLIN.
LÆGRA VERÐ Á PYLSUM !
40 % AFSLÁTTUR
Á ÖLLUM PYLSUM FRÁ PÓLLANDI.
Hinn sögulegi farsi
Með ólíkindum
Með ólíkindum var að lesa hér í blaðinu í
gær um framferði rússneska sendiráðsins
í Reykjavík í byggingarmálum á lóð sinni
við Garðastræti. Allar reglur hundsaðar,
nágrönnum, borgaryfirvöldum og utan-
ríkisráðuneyti gefið langt nef. Dettur ein-
hverjum í hug að yfirvöld í Moskvu
mundu láta svona framferði yfir sig
ganga? Að Íslendingar eða aðrar
þjóðir kæmust
upp með sams
konar háttalag
í Rússlandi?
Er ekki kom-
inn tími til að
Davíð kveðji
sendiherrann
á teppið?
Merktar fréttir
Stjórnendur Morgunblaðsins eru greini-
lega með efnistök og umbrot blaðsins í
mikilli endurskoðun. Ein birtingarmynd
nýrra vinnubragða er að nú eru helstu
fréttir blaðsins merktar höfundum en
áður voru allar fréttir nafnlausar. Merking
frétta er alsiða á öðrum blöðum hérlend-
is og utanlands, en þykir slík tíðindi og
tímamót þegar Morgunblaðið á í hlut að
birtur er leiðari um málið í blaðinu í gær.
Segir þar að það sé von ritstjórnarinnar
að með þessum hætti verði blaðið „enn
fjölbreytilegra, líflegra og aðgengilegra
fyrir lesendur“. Með því að skrifa undir
nafni geti blaðamenn „komið sérþekk-
ingu sinni betur til skila, útskýrt sam-
hengi fréttaatburða betur fyrir lesendum
og jafnvel skrifað persónulegri og læsi-
legri stíl“.
Nafnlausir leiðarar
Athygli vekur að leiðari blaðsins um þetta
efni, „Merking frétta“, er ómerktur eins
og aðrar rit-
stjórnargrein-
ar í blaðinu.
Skyldu ekki sömu rök gilda um merkingu
þeirra og fréttanna? Morgunblaðið hefur
að vísu þá stefnu, sem Fréttablaðið fylgir
ekki, að leiðarar birti „skoðun blaðsins“
en ekki einstaklinganna sem skrifa hverju
sinni. En það ætti út af fyrir sig ekki að
koma í veg fyrir höfundarmerkingu
leiðaranna, því það er tekið skýrt fram að
á endanum sé allt efni í blaðinu, merkt
og ómerkt, á ábyrgð ritstjórans. Og það
er alltaf einhver einn sem heldur á penn-
anum hverju sinni. Jafnvel á Mogganum.
gm@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRAR: Sigurjón M. Egilsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir AUGLÝSINGASTJÓRI: Þórmundur Bergsson RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐAL-
SÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA:
Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
LESTU GREININA Á VISIR.IS
OG SEGÐU SKOÐUN ÞÍNA