Atuagagdliutit - 20.09.1956, Síða 5

Kalåtdlit-nunåne imeKartitsiniar-
nerme aperKUtit
(at/dl. Gunnar P. Rosendahl)
„Atuagagdliutit“ne 28. juni sarKii-
mersume aitsåt 'tigussavne K’eKertar-
ssuarmltoK magister Ulrik Røen oKa-
loKatigineKarsimavoK. oKaloKatiging-
nerme magisterip oKautiginiarpå su-
junigssame pissariaKartujumartoK
ervngup imigagssap perKingnartunig-
ssånik atorsinaussumik nåkutigdlér-
KigsårnigssaK. iluåtdlangnarpoK ta-
kuvdlugo imeKartitsiniarnerme sulia-
Karlut pinatik avdlat ernumateKar-
dlutik sarKuniiussisimanerat, nalingi-
naungmåme ervngup imigagssap mia-
n erssuaitd lio rfigineKarpa tdlår tårn e-
ra. encaisitsikulaneK ajornarujugssua-
KaoK imeK imugtutdle iuminartussar-
mat taimåitumigdlo mianerssutiger-
KigsårtariaKardlune.
Kalåtdlit-nunåne ukioK tamåker-
dlugo imeKartitsiniardlune sanaor-
tugkat ingerdlåneKarnerånut tunga-
viussut periauslnik magistere påsing-
nigdluårsimångingmat imeKartitsini-
arnerme apernut tamatumalo nåmag-
siniagaunera atautsimut katitdlugit
ersserKigsaisiorniåsavåka. ilångu'tdlu-
go erssendgsaisiornerup magisterip
ernumatigissamisut sarKiimiussai
akiumårpai.
tatsinit imermik pigssarsiniartar-
neK
•taserparujugssuit uvdlumikut ig-
clloKarfit iluinitdlutigdlunit Kanig-
toralångussarput, latsit taimåitut ta-
matigut mingugtussaKaut. Kavsitigut
tutsit sialungmit imerneKartartut ig-
dlut akorninltarput taima augtuler-
nerane sialungmitdlo takujuminait-
sut agtanit pissut tatsimut pisineKar-
tardlutik, åssersutigisigo: Sisimiune
taseK imeKarfit'OKaK, Kimugsit tasea
atuatdlagtarpåt tamatumuna Kingmit
anåinit mingugtineKalersartoK. åsser-
sutigisigo: Ausiangne taseK imeKar-
fik. atausiåkåne inuit nangmingncK
tatsit imeKarfit ereait mingugtitarpait
.sordlo K’auortume tatsip imeKarfiiip
erieå aKuikiartorfiussaKaoK, taimatut
nerssussuit taseK Kaningorniartåinar-
påt imerusuersarfigissardlugulo.
tatsit uvdlumikut kingornalo ukioK
nåvdlugo imeKarfigtut atorniartug-
ssat avsserneKåsåput mingugtitsissar-
nerit pisinaujungnaerdlugit, taimatut
nunaKarfingne igdluliortiternermik
nåkutigdlissut ili'tserncKåsavdlutik
tatsit sialungmit imerneKartarfiata
i luane igdluliortoKånginigssånik.
puilassulianit imermik pigssarsi-
niartarnen
Kalåtdlit-nunåne kigsimassumik
imcKångilaK nunap Ka’leringncrssai-
sigordlutik evKiarncKarsimassumik
bakteriaiarneKarsimassumigdlo. su-
juarsimaneK sordlo Danmarkime nu-
nap Kåvane takugssaussoK evrnguvdlo
bakteriaicalernigssånik sujungnaersit-
sissoK Kalåtdlit-nunanlngilaK. Kalåt-
dlit-nunåne nunap Kalerigsarnerata
angnertussusia angnikitsuinauvoK,
taimåitumigdlo tamatumånga imeK
pigssarsiausinaussoK kigdleKartoru-
jugssuvoK. nunap Kalerigsitårnerata
imeKarfiussup angnikitsuinarmik iv-
ssiissusiata åmåtaok kingunerissar-
på puilassuliat amerdlanerpagssuit
ukiup ingerdlanerane imaeru'tivigtar-
nerat. Kulåne taineKartunutaoK ilåu-
put Kaersune puilassulianik taissar-
tagkat KåKap Kupagsserncriningånit
imagtartut.
puilassuliat evrngat tamarme nu-
nap Kåvata kineratut rtarpoK, jiuila-
ssuliatdlo igdloKarfit iluine erKagkat
kugsserngitdlo akornine inigssitauga-
joKingmata inuitdlo Kavsitigut puila-
ssut erKaralånguine mingugtitsissa-
Kingmata puilassuliap evrngata Kalag-
terKårnago imerneKarnigsså igdler-
soriarfigssaKångitdluinartutut issigi-
ssariaKarpoK.
imcKariiliariniagkat angnikilsui-
nait puilassuliat atordlugit suliarini-
arncKalersinåungitdlat tåukua angni-
kitsuinarmik imaKartarnerat pissuti-
galugo.
kungnil imertartortarneK
kuit angatdlaviungitsunit kugtut
ilumut imeKarfiliariniagkanut _aut-
dlarnerfigisavdlugit piukungnartuput
kuitdle igdloKarfik åvKUsårdlugo kug-
tul sordlo Nungme — mingugtine-
Karsimanerat pissutauvdlune atorsi-
nauna'tik.
idmugsimik imertartarnen
igdloKarfit avangnarpasigsut ilåine
ardlalingne ukiume imertartortarneK
nåpartat imalunit savimernit imer-
tautit atordlugit Kimugsimik pissar-
poK. tatsit kuitdlo sikuat putuvdlugo
imineKartarpoK. Kingmit utarKisitdlu-
tik imeKarfiup putuata erKå agsoru-
jugssuaK mingugtitarpåt. nåpartat pi-
sinaussaK tamåt minguitsutiniartara-
luagkat Kavsitigut mingungmik uliv-
kårtarput.
taimåitumik taimatut imertartar-
ncK perKingnigssamut akerdliussoru-
jugssuvoK.
ajortumik imeiiartitsiniarnerit
kingunerissartagait
Kalåtdlit-nunåne tunitdlåussortu-
mik nårdlugtarnerit takornartåungit-
dlat ipingårtumik augtulernerata na-
låne minguk tatsinut imeKarfingnut
kugaulerångat. tunitdlangnartut inga-
ssångineruvdlutigdlunit ingassangne-
rusinåuput augtalingmik ånaserner-
/mik, tyfusimik imalunit paratyfusi-
mik ilakutaKarnermikut.
evrngup pitsaussiisia
imeK Kalåtdlit-nunåne tamarme ta-
rajuisaKaoK, nerumigtuvdlune sungar-
nitsuvdlunilo. KavsioKissutigut
evrngup ingassangmik umåssusigdlit
amerdlanerssait seKumigsimassut
akugissarpai, tamåkualo imeK Korsor-
palugtumik KalipauteKalersitarpåt.
ldsalo evrngup angnertoKissumik kul-
syre akugissarpå ukiut ikigtimguåi-
nait ingerdlaneråne rujorinik galva-
niserigkanik nungujartortitsissartoK
peKatigalugulo tamatumuna imeK nu-
ånitsumik saviminermik (mångertor-
nermik) aku j artort ar på.
igdloKarfingne imeKarfit
( vandværkit)
igdloKarfit angnerit amerdlaner-
ssåine ukioK nåvdlugo imigssaKartit-
siniarfit vandværkigdlit issimutdlo
isumangnaitdlisagkanik imermut av-
Kutigdlit pilersineKarérput. imeKarfit
igdloKarfingne amcrdlanerussune
malingnaujartusåpu't.
imeKarfingne (vandværkine) imeK
kigtineKartarpoK mingugtai inga-
ssangnerit piarneKartardlutik. tai-
mailerérångat imeK sungarniarncKar-
tarpoK taima evrngup avKutainut ru-
jorinik nungusaisinaujungnaersitar-
dlugo. Kalåtdlit-nunåne tamatigut
imeK nunap Kånit pissussarmat nauk
årKigssussiniarnerit tamaisa atordlu-
git baktérissanit mingugtineKartuar-
tartoK, imeK minguiarniarneKartar-
poK klorimik akunenardlune ugtor-
tardluarneKarsimagune mamåssusia-
nik avdlångortitsisångitsumik. umå-
ssusigdlit seKumigsimassut imermik
Korsorpalugtitsissut perneKarneK
ajorput, tamatumunga ajortut vand-
værkérKanut ingerdlåniagkanut atii-
savdlugit angigutikulugtungmata. ta-
måkua akugissai ajoKusisinåussuse-
Kångitdlat, kisiåne imeK mamaitdli-
sitsiartarpåt, taimatut imeK errorta-
nut Karsornarujugssuartunane.
vandværkine uvdlut tamaisa
evrngup pitsåussusia, minguiarneKar-
nigsså, sungarniarneKarnigssålo mi-
siligtarKigsårneKartarput. ingerdla-
ncrine agdlagfigssianut nalunaerssu-
tit avKutigssat tamaisa umiarssuarti-
gut Danmarkimut nagsiuneKartarput
ili'simangnigtunut misigssugagsså-
ngordlugit, taimailivdlune sumik ar-
dlånik pissusigssami.sungineKalisaga-
luarpat pivfigssautitdlugo periarne-
KarsinaorKuvdlugo. magister Røenip
imermik påsisimassalingmik anga-
laordlune.imcKarfingnik takuniaissar-
toKalerKuvdlugo sujunersuinera uvav-
nut takornartåungilaK. kisiåne ime-
Karfiliat måna tikitdlugo taima ikig-
tigititdlugit taimatut årKigssussiniar-
n ck akisuvatdlåusaKaoK.
taimailivdlutik vandværkit pilersi-
neuarsimavdlutigdlo uvdlumikut i-
ngerdlåneKarmata tåssångåinartumik
mingugtitsinikut iluarserKingneK a-
jornartumik ajoKusineKarnigsså år-
dlerinauteKångilartaoK.
åmåtaoK magisterip taivå evrngup
errortanut åssigissåinutdlo atornerata
ajornakusoruteKartarnera, tamatu-
munga tungatitdlugo nalunaerutigi-
savara Kalåtdlit-nunåne niuvernerup
ningiul peKatigigfinit imalunit lor-
brugerrådinit sågfigineKarnermigut
aperKut tamåna suliarinialersimang-
mago kalåtdlitdlo evrnganut errorsi-
nerme atortut sut atusavdlugit piu-
kungnarnerpaunersut misigssorniar-
nialermagit.
evrngup avnutai rujorit igdlo-
Karfikortut
evrngup avKutai rujorit ima ang-
nertutigilersikiartorneKåsåput igdlo-
Karfit sapingisamik angnertumik
ukioK nåvdlugo rujorinit imeKartug-
ssångortisavdlugit. igdlut tamaisa
imalunit amerdlanerssait imermut
atånilersusagaluaråine tamåna ani-
ngaussatigut nfimagsineK ajornardlui-
nåsaoK igdlut siamasigpatdlårnerat
pissutigalugo. taimåitumik ineriartor-
titsinerme periausigssaK pingårneK
tåssaussariaKarpoK angnertumik atui-
ssut tamarmik imermut atanilerne-
Kartisavdlugit, igdlutdlo evrngup av-
Kutainut Kanigtungordlugit inigssit-
dluarsimassut atanilerneKartisavdlu-
git, igdlutdle sivnere pigssaKartiniå-
savdlugit igdluarKanik imiviussartu-
nik nåmagtumik amerdlåssusilingnik
sanaortornikut, tåukunångånit imeK
ungasigsoK atornago aineKartarsi-
nångordlugo imalunit Kamutinik i-
mertautinik pajugutigineKartarsi-
nfingordlugo.
Kerinånginerane evrngup avKutai
rujorit aussaunerane evrngup avKu-
tainik taperserneKartarsinåuput. ka-
låtdlit igdloKarfine ardlalingne evr-
ngup avKutai taimåitut tåkajårujug-
ssuit sananeKarérsimåput. evrngup
avKU'taisa sanaortorneKarnerat pissa-
riaKartitsineK agdliartortitdlugo sa-
naujusimåput, angnertussusiat angni-
kilsoralånguvoii, taimåitumigdlo
evrngup avKutaisa isorpiåine imeKar-
niarneK pitsaussuneK ajorpoK, naKit-
sineK åssigingitaKalune ilånikutdlo
imigssaerutivingnarsissardlune.
atausiåkåne ervngup avKutaisa Ki-
ssungnit sanåne pitsåungitsune inig-
ssineKartarnerat ernåisångikåine
evrngup avKutai igdlut akornine nu-
namut Kanigtungussarput. amerdla-
nertigut evrngup avKutai nuname,
igitane il. il. angnerussumik ming-
nerussumigdlunit morssusimassarput.
ilåne evrngup avKutaisa ilait årKig-
ssussiniarneK perKåtdlånguarnago av-
Kusernit napivdlugit ingerdla'tineKar-
tarput avKusårneKapilugtarnermikut-
dlo pitsaujungnaertaKalutik.
Kerinarsigångat simigsutit piarne-
Kartarput, evrnguvdlo avnutai kati-
nerisigut piarneKartarput, kisiåne ru-
jorit imaerneivarérdlutigdlo aulariar-
terKingneKarneK ajorput ukissardlu-
tigdlo. taimåinerane minguk rujori-
nut pulaternigssaminut pivfigssarsiv-
dluartarpoK kativfisigut angmåinar-
tutigut uvsinerisigutdlo. upernåkut
rujorit ilait taorsertarianalersimassar-
put nunap Kavanit pissup evrngup
kugtup Kerivdlune aserortarsimang-
magit.
aussaunerane imeKarnigssame
evrngup avKutigssaisa sanaortornerå-
ne kingorna rujorit inigssineKartali-
såput. igdluliortiterneK angnertusiar-
tuinartoiv najorKutaralugo pilerssårut
maligdlugo rujorit nunap Kåvanit
Kangåtartitdlugit Kissungnit sanånik
Kajangnaitsunik najumissul erdi ugi t
inigssineicartalisåput.
niiwertoruseuarfingne imeKartit-
siniarncK
niuvertoruseKarfingne imeKarfilug-
tune ilunger.su tiginiartariaKarpoK
imeKarfit pigincKartut pitsångorsa-
gaunigssåt imeKarniarneruvdlo OKi-
nerussungornigsså. kisiåne evrngup
pitsaunerussungortiniarnigsså naut-
sorssutiginiarneKarsinåungilaK, tai-
matut årKigssussiniarnerit inuit iki-
ssusiånut nalerKiutdlugit akisuvatdlå-
Kingmata, taimatut tamatumunga a-
tortoriniagagssat ingerdlånigssånut
periarfigssaKångingmat.
København, d. 7. august 1950.
Isbjørneungernes
fredning?
Danske og norske dyrebeskyttelses-
foreninger har indledt en aktion for
totål fredning af isbjørneunger. Iføl-
ge telegrammer fra København har
kontorchef Rosendahl, ministeriet
for Grønland, udtalt til bladet „Dyre-
vennen", at der fra flere sider er la-
get initiativ til en forbedring i ret-
ning af en mere human indstilling på
dette område. Det norske polarinsli-
tul har indført forhud mod isbjørne-
fangst fra ekspeditionsskibe i Nord-
østgrønland, og rederiet Lauritzen
har udstedt ordre om, at der ikke fra
rederiets skibe må drives isbjørne-
fangst. Også den kongelige grønland-
ske Handels skibe har igennem ad-
skillige år regnet det for god skik, at
der ikke foretages fangst af isbjørne-
unger.
Struer Motoren
Kraftig
Driftsikker
Slidstærk
Størrelser fra C—70 lik
Vognsgård & Nielsen
Struer
Grundlagt 1901
5