Atuagagdliutit - 08.11.1956, Blaðsíða 22

mSksbtavtimdj
angajorKait méraunilerssårutait
angajorKåt Kilornatik méraunermingnik oKaluglukusuglarpait. tamdna
mérKannt hudmnarahe iliiaKutausinaussarportaoK, pingårtumik oKalugluari-
ssail alulornartugångata, m&rKal Karasdnguinut ineriarlorlunut påsiuminar-
(llulik isumaliiiligssarsissulausindugångala. mérical pissuseråt anånamik alå-
lamigdlo mérausimanerat lusarusuglctrdlugo imaKa alikutarinidinaraluardlu-
go. kisidne angajorKåt méraunermingnit erKaimassalik nudnersiinguinarnagil
iliniarnartungordlugildle Kitornamingnul tusarlisavdlugit tamat umundkut
periarfigssarsissarput. mérKannt ilikarlitagssoK sujugdlit pingårneritdlo ilål
tåssa sut tamarmik iliniiiligssartaKarmala, pingångitsussåraluamil agdlåt.
måna inuit inersimassul mardluk agdlagail ilångutisavaviit. méraunerming-
nik oKalugtudinavigkaluarput, mérKatdle angajiigdliunerussut Kanorme-tauva
pigs sars i vfigisi nau vai t ?
méraugatdldrama
avdlatutdle atåtaKardlungalo anå-
naKarsimavunga tamatigut pcrorsaiv-
dluarniarsimassunik. taimane ernig-
sisimanaKaoK. tåssame inuneK mana-
tut sorajungnik akornenångikatdlar-
mat. atåtaK anånardlo atarKivdlugit
nålagdlugitdlo. taimåikame laimani-
mit crKaimassat nuånersuinåuput.
niuvertoruscKarfingme Sarfångua-
ne mérausimavunga. nunaKarfiga ka-
ngcrdlungnit mardlungnit avatanger-
ne'Kartutut ipoK. tåssa „Amerdlon"
„Ikertordlo". ukiume agsarnåtdlar-
Kigsuput pingårtumik „IkertoK". ag-
sarnerdluartitdlune imå natsingneru-
ssutui issikoKalersarpoK månalo
Kaugdluarpaluk; kisiåne-una atåtama
inutigssarsiordlune Kåmavigissartagå
uvagut Katångutigialugssuit pigssa-
Kartikumavdluta. atausiarnanga ava-
lagtertitdlugo sigssuQrtarsimåvara
(piniartugssatume pingorsaraluarma-
nga) aitsåtdle Kaugdluarpalungnut tå-
maigångavko angerdlåinartardlunga.
mérauvdlune nuånårtunaK.
ilåne atuaréravta anånama ilaserå-
nga atåtaga nasisagamiuk. Kåmavik
timerdlcK alåkartariaKarpoK „Nerri-
viussap Kanut" pivdlune. tåssångånit
Kajarsingikåine „K’aersup Kulånut"
majuartariaKarpoK, tåssångånit ta-
marme takuneK ajornarungnaertar-
POK. taimanikut taimaiiiorpugut. tai-
mane anånaga utorKagssånguleréra-
luardlune pisutdlanugsuvoK. inusug-
katdlarmat auvartunut ilaussarnerata
ukiumilo uvdlul tamangajaisa ivssui-
sortarnerata sungiussisitdluarsima-
våt. ajoKaordlc Kingumik issåinarmig-
dlunit atåtaga takugssåungilan. tai-
manikut-åsit „IkertoK" agsarnipilug-
torssuvou. KåKaumarngu'p Kånxpugut,
uvangånguakasigdlo tingitaungajag-
tarpunga. anånaga patdlordlune a-
naggutdlune KinguartarpoK. saniane
KinerKigsårniaraluarpunga, mérauga-
mame ungasiartuatsiamut tagpigse-
rugtornikuvunga, ajornaKaordle imaK
Kaugdluarpalugssuarnit anorimitdlo
iluamik Kinerfiungilan.
taimaitdlune anånaga anersårulo-
riardlune ingipon. issikua avdlanå-
ssusia. kisa nuånfingipaloKalune o-
KarpoK: atåtavit avatåinå tigsukarpoic
kisiåne arritsuarakasiuvdlune. igsiå-
mersorpoK nakangaKalune OKausenå-
ngitdluinardlunilo. kisa eniatdlarKig-
tut pissuseKardlune anaggutdlerpoK
KinguartarKilerdlunilo. Kinguarsima-
lertutdlardlune nikugtitigalune nipig-
tuatdlavigdlunc onarfigånga: atåtat
KilalugaKaoK. erninardlo nalerånik
tikuartutilerdlunga, Kcrnåtdlagtarne-
ra takoratånguarpara. måna påsivara
atåtaKalerKigdlunga Kilal ugarsima-
ssorssuarmik. sunauvfa KilalugaK
nauligkamiuk erssisingitsorsimagå
avataersiutigalugo. nunamutdle niuv-
dtune KårpartersimavoK, avatsilo ta-
kuterdlugo. Kilalugkap norulusimaga-
tuatdlardlugo toKussuinarsimaKissoK.
anånama Kinguartardlune pasitsåusi-
magaluarpå avåtap agssuane naKuat-
dlagtartoK maliarssungnit avdlaussoK
atåtagale takutinago nalornigatdlarsi-
niavon nalunartoKartarmåme. nunap
orKukånianlpoK saperssautigivatdlår-
nagulo kisimikaluardlune sanarfisi-
nausimavå. kisiånile ikerup igdluani-
poK. ikågagssfi icaugdluarpalugtorssu-
vok tikiniarfigssanilo agssordleri-
ngåtsiarpå. agssorparlingatsiartaria-
KarpoK maliarssuit sanipitdlugit ikår-
niåsagame.
angerdlamut arpåinan, nunarnali-
vut Kujasariartorniaravtigik atåtaga
Kilaluganingmat. asume pissat arpa-
liutinaK pårdlagdluta majuvfatilera-
mik ikårnialernigssånut issigingnå-
riaravtigo. napuatdlagssuan kisimiu-
titdlugo aggertuatålersimavoK. årime
tikiuteriatdlårå måna KilalugaK angi-
ssorssuan. sigssamut amuniapilut-
dlarsinardlugo pitdlåtunguaKalerpoK.
uvagut nukagpiarnat savérakasingnik
savilerdluta pilaglut akornisigut må-
tangnik avigsiniapajugtardluta. suna-
me sanik!
Kingmit åma kajåipatdlårtarmata
pilårssuit akiartornenardlutik maju-
ssorneKarput. Kåinatdlo amérsakui-
nut natermut siårsimassunut ilioricar-
nenarput. tåssane måtaiarneKåsåput
nenitdlo ujaluiarneKardlutik Kuimut
ånissorneKåsåput. anago orssuerniå-
såput nunai'Kativutdlo pajugtorne-
Kardlutik.
nalunångikaluarpoK atåtaga ilu-
ngersuasima'KissoK. kisiinitdluinar-
dlunime pissarssuane suliarisimav-
dlugo anordlersorssugaluartoK tikiii-
på. kisiånime uvdlunut ardlaligssuar-
nut pigssarsivdluarsimavåtigut Kasu-
erserumångilardle, avdlatutdlo iliv-
dlune sårKutine salorKutinilo paner-
sisavdlugit utarnisinaunagit. av.dlanik
ardlautaKarpoK tiguinarissanik. su-
liagssatdlo sivnere anånama suliag-
ssarai, merarpåluit suliagssartaisa sa-
niatigut. — taimane inunivta ilå tai-
måipoK. inutigssarsiornermilo tai-
ssagssat ilamernat tamåssa.
atåtaK kaligtorssuaK tusagagssat
nuånernerit tusakatagagssåungitsut-
dlo iiagåt. najartortut ardlarit tiki-
sartorput ilait kaligtut, ilait usiartut,
asulutne sermertitersimaKalutik. ta-
marinigdle KåjorpasingeKaut, tuileKa-
ramingme. kalutitik puissitagdlit i-
såussoriardlugit sermiartitilerput u-
nåtik, anguvigkatik, asatdlutik alitig-
dlo tamaisa piardlugit timut nalug-
tarpait, nukagpiarnatdlo pilerngutau-
ssåinaK upagtarait, aleK niarnup Kå-
nut ileriardlugo sårKutinik igdlugtor-
dlune Kiimut inigssåinut nåiniviup
sanianut iliartordlugit. taimailivdlu-
ne nukagpiarnat pisåtal inigssåinut
iliorKarnere sungiusalerértarpait ki-
ngorna atortdmik iluamik inålingnig-
ssånut pingitsortugssaujungnaerdlu-
tik, maungåinaK ilioraineic pinago.
arfinen-pingasut saniane ukiona-
lerdlunga atuarungnaerfingme auli-
sarnermut ikiutilerpunga nagssutit
ningitagkatdlo atordlugit upernalå-
nguamit sårugdlingnialertaravta. me-
rauvdlune misigdlernartoKartarpon.
unuarnutdlune silapitdlerångat anorc
imalingnik sialussarssuarnik ilalik
tupeKarfiungitsoK pilerångat oKoruti-
vut nagsardlugit Kerrunut orKuikiar-
tortarianartarpugut, taimailerugtor-
dlunime sinik artugaKarnen ajormat
tujormileraluarneK erninan nångiii-
tarpoK.
niérauvdlunc-una ipugdlune ucr-
meraunermit
asassåka mérånguit, agdlagånguase
atuardlugU nuånertaKingmata uva-
ngalo méraunivne misigissama ila-
mernginik onalugtutilasavavse.
autdlarnautigalugo umiaussamik
angalanerput erKartusavara angala-
ssarnerpagssuavtinit tåuna erKaima-
ssaKarfiginerugavko.
taimane K’enertarssuatsiait ajoKiat
lians Poulsen feriardlune nunaminut
tikerårmat atåtama kingorårmago
tarnavanipugut. ajoniat tikingmat nu-
nånguavtinut angerdlardluta autdlåi-
naKaugut atåtama ajoniuvfianut Ka-
ngerdluarssugssuarmut. asulume ila-
Kutarigjnaugavta anguartikeKaiuta.
taimanikut méraralånguvunga. Aku-
nåne tulagsimaréravta autdlåinaKau-
gut. Akunåt nånåt atautilerdlugulo
ipugkumåinalenaunga. sagdlernut ne-
rutisånginaminga sujuvkarmut igi-
pånga. taimåitorme (kagdlungarma
iputigssara tiguinaKåra. ajoKersupå-
nga Kanon tigumisagiga. iporiåinan
kalugtuginalenåra. å, suvungauna,
iporiarKigkaluaKilanga, tupingnaka-
sik-una, KilagssuaK kisiat issigåra.
sujumut ikutdlunga makinerdlo aju-
lerdlunga pautikama. avdiat ikiormå-
nga aitsåt makipunga. tåssane Kiagat-
dlarujunga. kisiåne anusingungila-
nga, åmame sok niarérdlunga anusi-
ngusaunga? sunauvfale tamatuma ki-
ngorna iporialinguåsavdlunga.
OKalugtuniaravse tungavigineruvå-
ka angalanerit, tåssame piniartuinå-
nguanik nuna inungorfiga inoKara-
me. aussatdlarångat angalajuartarav-
ta ukiugssamut piarérsautit åssigi-
ngitsut isumangnaiardlugit. åmåtaoK
ukiume nunåkut piniarianut ilaussa-
rujunga. tåssame arnanut agdlåt
ilaornutaramik. tåssa pavungarssuaK
pisoriardluta „Kangerdluarssugtå-
nut“ sikorssuarmut arKartarpugut.
åssenångitsumik nuånertarpoK.
åsit ukiorigsitdlartoK nunåkortug-
ssanut pilerivdluinalerpunga. autdla-
ralermata anigalo autdlaKatauvugut.
nunåkut pisungåtsianaluta sikunut
arnaravta siko agdliissiorfigeriardlu-
go angutitavut ningitserarput tåssalo
aulisalerdlutik. erininångitsoK Kanga-
me sikup nåva augpitdleriartuångu-
arsse. kisiåne tåssångåinan aniga pi-
latsilcrpoK. pilerpånga: „avdlåkut ag-
dlussiornivne aulisautiga tigulåruk".
aso pissan, tåssane aulitsarigsålive-
Kaunga. ilåne aulatseriarniardlunga
taima sikåinavigssuvon. tåssa nagse-
naunga. taimåisångingmat aulisaut
ningitårKeriardlugo nutsorKigtalerpa-
ra. „ila sussorssuaK-una“, aniga pi-
lerpara, „nainiarit, sunarssunerpoK
nåteKåra, artulivigpara". arpåinaK
aggerame aulisautine tiguvå. oKarfi-
gånga imana natårnalernerardlunga,
narneK någdliungnartorssuan. ilåne
misigilerdlune iput anauncKartitdlu-
go sapangitdlugulunit aitsåt tåssa tu-
pangnarton eniatdlangnardlunilo ta-
matuma kingorna ipugdlune uerna-
lernigtariaKångilaK.
ukiåkut noveniberime kapisiling-
nut Kagssusersortarpugut månalo
isse. nagssutit napitaiardlugit ag-
ssaersinartaKaon Kagssuserivdlune
årnateKarneK ajornartarame kapisig-
dlime åma nagssutinut portfititdlar-
KeKigamik.
ukiup iinukua ilatsinnrfigineK ajor-
parput. aussame nagssutit atorsima-
ssut pancrserdluarérdlutik torKor-
taussut sarKiimerneKartarput aligtor-
nere ilårtugagssat ilåne Kulåne nimi-
ssamingnit atåne nimissamut aligtor-
simassarput. taimåitut taissarpavut
enalugssuagkanik, soruname åma ait-
såt iliniarKårdlugo ilårtuinen ilikar-
tarianarpon. unukitdlisauliglnarnagit
suliagssaråvut aussareigpat tiguinå-
ngordlugit, ardlarigtaramigdlo su-
liagssan mikissussångilan.
méraugatdlaravta erninånguan i-
nartitaussarpugut, uvdlåkutdlo (ka-
låtdlit uvdlåvåne) itertardluta, uvdlfi-
kume kavfisungnip tivka sinigfiu-
ngilan.
taima naitsunguamik OKalugtuti-
lårpavse, avdlanik tusarusugkuvse
pivfigssanaleruma oKalugtuterKigku-
mårpavse.
tåssauvunga
Tinase.
erKdimassat
tåssalume avdiat aggiavdlutik agdlu-
an tumingnik agdlilipatdlariaramiko
ångajårssuångorérpoK. patdligukung-
narsissoK aniga pilerpon: „tupingna-
kasik-una, najangå eKalugssuanautit".
ila åsseKångitsumik pissarssuara a-
ngigame ersinardlunilo. paperussar-
ssuane sikup nåvanut erfåukånga-
miuk naPga pånagpatdlagtånguarsse.
ila utornartavut KuiasoKaut.
anaguane silagigssuarmat aitsåt
taimak pilerinarpoic. anigaluåsit aut-
dlarpugut. aulisalertuinardluta pilat-
sileKaon-åsit. pilatsivatdlålerame tu-
niupå avdlåkut agdlussiornermine.
aulatsilertordlunga igpagssartunåsit
sikarinaKåra. anima suliane iginar-
dlugo aggerame tiguvå. amuarpå,
amuarpå sikulo agdlilertarniardlugo,
Kanigdlivdlunilo ila uggornaralugssu-
sia aulisaut kigtoråinaKaoK. tåssame
tamanut såKåtårtorssugame. sorssusi-
magaluarnerpoK.
méraunivne åmåtaoK alutornani-
ssunik takussarpunga. piniartut aut-
dlångituarunik tuvililertoriardlutik
sigssap kigdlinganut siorånguanut
avalarartarput. pileriginerussarpåt
ingiuligdluartoK. magdlit sånerfige-
riardlugit Kårtitårtorssuit, ila issi-
gingnågagssat pisanganaKateKångit-
sut. maligssup uligatdlarfingatik ajor-
taringitdlat. måssalo maligssup tu-
jortuinarssuvdlune uligartaråtik.
tåssalume upernatdlarångat natser-
ssuarssuit nalåne uvdlåralånguan aut-
dlakåssut avatånut natserssuarniar-
dlutik. unulerångat nasigtualersarpu-
gut, tåssale pissagssarssuinik isumav-
dluarnermit. tasamånga Kernertungu-
il ersseralerångamik, Kagfiarngit u-
ngatåne tarrikunik nuernigtaraut. ti-
kiutaråt kaligtorssuvdlutik, pilatag-
ssat manissaraut. natserssuarssuit
ilåne nasaussaligssuit, ila nuånerta-
KaoK. mérånguit, misigissat tåukui-
nåungikgluanaut. nunånguavnui asa-
ssavnut crKainiutåinåuput. ilångu-
tagssiase soKutiginartaKaut ilångulag-
ssissarniaritse.
inuvdluaritse,
asasserse Judithe Selhsen.
kinamita’ OKarKasava
(kangiamiut oKaluasåvat)
ilåne nuliaréKarpoK, tamarmigdlo
kågit suaussanit Kanortunit sanåt ma-
maringåramikik silarssuarme avdla-
nik taima mamartigissunik ilisima-
ssanarsoringitdlat. uvdlut ilåne angi-
sorujugssuarmik taimåitumik Kalåu-
put, neringåramigdlo mikissuarar-
ssiian kisiat sivneråt avitagssåungit-
sordlunit. onalugkaluaramik kiap ar-
dlamik tåuna pisanerå isumaKatigi-
nglnarput. taimåitumik avdlatut ajor-
narmat isumaKatigigsinåunginamik
akilerniunialerput imailioruinavdlu-
tik, tåssa kåge tåuna ardlamik nipa-
ngersimatdlarKingnerussup piumårå.
tåssalo månamit OKarnavérsårtugsså-
ngorput, sujugdliuvdlunilo onartoK
ajorssartugssauvoK tauvalo åipåta kå-
ge pissugssångusavå akigssarsiaralu-
go. taima isumaKatigéréramik inar-
put.
unuap Kernata migssåne tigdling-
niaK pungujordlune igdlumut tåssu-
nga tigdlitagssarsiordlune iserpon.
uvia nulialume iterput nalujungnaer-
dlugulo tigdlingniarfigineKardlutik,
kisiåne OKartugssanångitdlat nivdler-
sinaunatigdlunit Kimåsårumavdlugo
ikiortigssarsiornermingnik. tamar-
migdlo ajorssartoKarumånginamik
nipangersimavdluåinarput.
tigdlingniap pivdlualeriardlune si-
kåviup iluanitoK kåge navssårilerpå
tåssa autdlarunialerdlugo. nuliardlo
nipangersimasinaujungnaerpoK niv-
dlérdlunilo: „takuk, tigdlingniap kå-
ge autdlarupå". uvialo åma taimak
OKarnigssaminut nununiarsimatigiga-
luartoK ajugausimårpalugdlune niv-
dlerpoK: „ajugauvunga, uvanga kåge
p i s sugssån go r p a ra
nugt. Hendrik Olsen.
22