Atuagagdliutit - 02.08.1962, Side 14

umingmangnik
erKUSsineK
magister Chr. Vibep mauna ernartorpå umingmårnat 13 au-
ssaK måna Kangerdlugssup erKanut umavfigisinaunerussaming-
nut nuniguneKartut, onalugtuagssartåt
umingmårKaf pissarineKarfut ilåt akiar- En af de fangne kalve bæres bort.
neKartoK. fauna Tunume åssilissau- Billedef blev taget på østkysten for
vok sujorna aussåkuf. et år siden.
Tunup avangnarpasigsuanik angat-
dlavigingnigsimassut tamarmik pui-
guikiutdlugitdlo alutorssautiglngitsor-
neK ajugait tåssåuput nunap ingmt-
kortuata tåussuma umassorssue tako-
rånersut: umingmait. tupigusutigine-
KartarpoK sok Kalåtdlit-nunåta kitå-
ne tamåko umassunginersut, uvfa Ki-
tåta nunatå Tunup avangnarpasigsua-
nut nalerKiutdlune nerissagssaKarner-
migut ajornerungitsoK, ilame agdlåt
piukunauteKarneruvdlunilunit. nalu-
ngilarputdle umingmait Kitånut å-
ngusimångisåinarmata. påsinenarsi-
mavoK Ellesmerelandimit Thulep er-
Kånut ikårsimassut, ilait K’imugseri-
arssup tungånut kujåmukarsimavdlu-
tik ilaitdlo avangnarKutsivdlutik Sco-
resbysundip tungånut ingerdlaorsi-
mavdlutik. K’imugseriarssup ser-
miata Kitåta kujåmut ingerdlar-
Keriarsinaujungnaersisimavai, 1852-
imilo Thulep xanigtuane uming-
mait sivnerutut nunguneKavigput, ta-
måne ajornénginårpatdlårdlugit Ki-
mugsimik piniarneKarsmaujuarsima-
nerat pissuvdlune.
Tunup avangnarpasigsuata uming-
mai ukiune tusintilingne kingugdler-
ne Kularnångitsumik amerdlåssutsi-
mikut avdlångorartorujugssusimåput,
ilåine amerdlerujugssuartardlutik ilå-
tigutdlo silap pissusiata avdlångorar-
nerssuata nungu tinga javigtardlugit.
ukiune 1800-kune ingassagtumik a-
merdlåssuseKarsimångitdlat amerdli-
artorussåginarsimagunardlutigdlo, a-
merdlanerpauvfigssartigdlo tikisimav-
dlugo ukiune 1930-p 1950-ivdlo akor-
nåne. ukiune tåukunane umingmait
15.000 migssåinlsassut erKoriarneKar-
tarpoK. ukiune kingugdlerne 15-ine
klimap avdlångornerata Tunup a-
vangnarpasigsuata silåinå unerisima-
jungnaersisimavå aperujugssuartarsi-
mavoK, issangertarneranit sermertar-
tumik, taimalo umingmårKanik aju-
nårtitsissarsimavdlune. tamatuma ki-
nguneranik månarpiaK KaKutigulersi-
mavordlunit umingmait enimåtat ar-
fineK-pingasukutårtut atauseK mar-
dlugdlunit sivnerdlugit norrartagdlit
nåmagtusavdlugit, måssa sujornatigut
peKardluarnerata nalåne umingmait
arnavissat inersimassut tamatigunga-
jak atautsimik ilame mardlungnigdlu-
nit norrissartut nåmagtugagssaussar-
simagaluartut. Tunup avangnarpasig-
suane ukiordloKåtåmerssuata uming-
maitdlo arritsuinarmik amerdliartor-
tarnérat pissuvdlune Tunup tugtue
uvdlumikut ikileriangåtsiarsimaKaut,
tåssaKalunimiuna uvdlumikorpiaK
6.000 sivnersimalerpait, tåssalo sule
ikiliartuinarnigssåt ajoraluartumik i-
limasutigissariaKarunardlune. pissu-
taussut åma ilagigunarpåt nuna Ker-
rusimajuartoK (permafrost) sujornati-
gumut nalerKiutdlune måna ivssugti-
nerusimangmat nunap Kåvane naussut
pissariaKarneratutdle nåmagtumik i-
merterutigssaerutitisimavdlugit, tai-
malo ukiunerane umingmait nerissag-
ssailatsilersisimavdlugit.
nerssutit 6000 migss.
Tunup avangnarpasigsua ukiune
1800-koKaratdlarnerane tugtoKangåt-
siarsimagaluarpoK, angingikaluardlu-
tik pitsauvdluartunik ukiuvdle 1900-p
kitånut
migssåne ukiordloKåtåmerssuata ta-
mardluinaisa nungutisimavai, tåssalo
ukiune tamåkunane umingmait maig-
tunerussusertik iluaKutigalugo anigu-
isinausimåput. tauva 1900-t Kångerne-
ratigut ukiorigsårtarnera iluaKutiga-
lugo umingmait amerdliartorKilersi-
nausimåput, a.ioraluartumigdle tåssa
tugtut nunguvigtorsimavdlutik. påsi-
nerdluineruvdluinarpoK isumaicåsav-
dlune tugtut nungunerånut uming-
mait inangissuvdlutik pissusimasora-
lugit. tugtut umingmaitdlo ingming-
nut akornusersoKatigigatik umassusi-
nauvdluarput, tugtume nerissarineru-
ssait tåssaungmata ivssuatsiait ilait
(lav) umingmaitdle orpigartortuneruv-
dlutik.
Kitåta nunatåne orpigarpagssuaKar-
poK savauteKarfit emåinitut pingi-
kåine iluaKutiginiarneKångitsunik.
tåssalo erKarsautigineKarpoK orpigar-
pagssuaKarnera måna umingmait er-
KuneKarnerisigut iluaKutiginiarneKa-
lisassoK, sordlulume naluneKångitsoK
aussaK-måna misiliniarneK autdlar-
nerneKartugssauvdlune.
ilimanardluinarpoK Kitåta tugtue
nujuartat Baffinlandimingånit agger-
sut kinguårisimåsagait, tåssa sikunut
tivsukartunut ilauvdlutik Davidsstræ-
dekut ikårsimassut. Baffinland u-
mingmaKarnikungingmat Kitå siku-
kut ikårtunik umingmaKalersinausi-
mångilaK. Tunumingånit sikorssuit
Kitånut uiarukiartortarnerat sivisu-
vatdlårtarpoK. sujornatigut sikorssu-
arne tivsukartune Angmagssagdlup
Påmiutdlo erKåine umingmangnik to-
Kungassunik nåmagtuissoKartarniku-
vok, tåssale måna tikitdlugo uming-
mait sikorssuarnut ilauvdlutik Kitå-
nut nerissagssaKardluartumut ångusi-
naussarsimanatik.
1914-ime peKatigigfiup Det grøn-
landske Selskabip Københavnime a-
tautsiminerisa ilåne OKatdlineKarpoK
KuleKutaralugo: umingmait Kitånut
erKuneKarnigssåt, atautsiminerme
autdlarnissoralugo niuvertOK R. Mul-
ler. taimanikut pissutiginiagkatut o-
KautigineKarput umassorssuit tamåko
taimak KaKutigortigissut KanoK ilissa-
mik nungutornigssåt pingitsorniar-
dlugo siåmartiniarneKåsassut, åmalu-
me umingmangnik nugterinikut kitår-
miut pitsavigssuarnik neKitugagssa-
Karniarsinaulisagaluarmata. taimane
sorssungnerssuaKalernerata pilersså-
rutaugaluit maungåinartipai. tamatu-
ma kingornatigut pilerssårutit taine-
Katdlatsiartaraluarput sumigdle ki-
nguneKåsanatik. tauvale norgemiut i-
luagtitsissumik Tunup avangnarpasig-
suanit Norgeme Dovrefjeldimut u-
mingmangnik nugtisimåput, 1959-i-
milo umingmait tåssanititait 16-ingor-
simavdlutik. taimåtaoK Spitzbergeni-
mut nugtisimåput, tåssanititaitdlo
1959-ime 50 migsséinilersimavdlutik.
åma amerikamiut Tunumit uming-
mangnik KeKertaK Nunivak-øen Alas-
kap erKånitoK nugtivigisimavåt, 1958-
imilo umingmait tåssanitut 181-ingor-
simavdlutik. Sverigemutdle Islandi-
mutdlo nugsivdlune misiliniaraluar-
nerit iluagtingitsorsimåput, norrait
nungneKartugaluit tildsimatsiåinaK
toKusimangmata.
piarnat ikigtuinait
1954-ime aussaugå angutit arfinili-
uvdluta ilisimassagssarsiornerne a-
ngalaKatigissartagara James van
Hauen ilagalutigo Tunup avangnåliar-
pugut umingmait norråinik pissaKar-
niariartordluta Kitånut nutagssanik.
alianåinartumigdle nåmagtugaKarpu-
gut. umingmait inersimassut norrait-
dlo KåKane toKungassut tamane ta-
måne takugssåuput. taimane ukiua a-
perujugssuarsimavoK, aput KorKune
3—4 meterisut agdlåt ivssutigalune,
ukiuvdlo ingerdlanerane issangiartar-
neranit sermertarsimavoK nerssutinut
agssainiarfigssåungitsumik. taimane
atausinguamigdlunit norrarsingitsor-
pugut.
1956-ime påsiniaivdlunga tåvung-
narKigpunga. taimanikutaoK åma u-
kiordlorKåmerpoK, umingmait atautsi-
mortukutait ikigtoralånguit kisimik
norrartaKartiterput. Kagfasingneru-
ssume — KåKane 800—1200 meterisut
portussuseKartume — norrarnik ta-
kugssaussoKarnerulårpoK. påsissaralo
tåssa: umingmait arrikaluaKissumik
amerdliartorussårKilersimassut.
1958-ime Torben Andersenilo mar-
dluvdluta Ellaø Gåselandilo tingmi-
ssartumik Kulangiavavut, tåssa Sco-
resbysundip erKarssua avangnå’tu-
ngånilo KåKat tamåkivigdlugit. au-
ssaK tåuna kingumut tamane norrar-
siagssaKarpoK, nalunångivigdlune tai-
manikut ukiorigsårnerusimassoK. au-
ssaK tåuna norrait erniusimassut 9
°/o-ip migssainut aussavdlo tåussuma
sujulianernisat åma taimatut amer-
dlatigissunut nautsorssupavut. Koror-
tarssuit nunagingnerssuitdlo tamaisa
umingmaKarnigssåinik ilimanaute-
icarsinaussut Kulangiuårpavut. Hare-
fjord kujarKutdlugo umingmagsiag-
ssaKångilaK, Kularnångitsumik tama-
tuma nunatå paherpatdlårisimavdlu-
go. Harefjordip Ellaø-vdlo akornåne
umingmait takusinaussavut kisikavti-
git 3000 migssainut nautsorssupavut,
nautsorssutigimissårsinauvarputdlo u-
mingmait tamånisiortut tåssåusassut
Tunup tamarme umingmaisa agfaisa
migssait. avangnamut Danmarks-
havnip tungånut KåKat Scoresby-
sundip erKånisutdle naussoKartigi-
ngitdlat. oKåsaguvtalo Tunup avapg-
narpasigsua 1958-ime 6000 migssilior-
dlugit umingmaKartoK kukuvatdlåsa-
simångilagut.
ajornartorneK angisoK
tamatumale kingorna sule ikileriar-
simåsagunarput. 1960-ime norrait er-
niussugaluit tamarmik ajunårsimagu-
narput 1961-imilo erniussut ikigtui-
nånguvdlutik OKartariaKarpordlo Tu-
nup umingmai ukiune måkunane ag-
sorujugssuaK ajornartorsiuteKartut i-
kiliartuåginardlutik.
taimåitumigdluna umingmangnik
Kitånut nugteriniarnigssaK nukingi-
narsisimassoK, ilame OKartariaKardlu-
ne 1900-kut autdlarterKårsimalernerå-
nile tamåna nåmagsiniarneKarérsima-
ssariaKaraluardlune. Kularutigssåu-
ngiporme umingmait Kitåmiunut ne-
Kitugagssatut pingårutilerujugssuå-
ngorsinaussut. tamåna nunai*ujugssu-
vok orpigarpagssualik sivniligssung-
mata tugtut nunguneKarnigssåt årdle-
rinauteKarane, Kitånutdlume nugteri-
nikut umassorssuatsiarssuit tamåko
nungunigssaraluånit ånåuneKartug-
ssångortugssåuput.
1961-ime upernåkut Kalåtdlit-nunå-
nut ministereKarfik nalunaerfigine-
KarpoK angut kinåussutsiminik oKau-
tigingnerKussingitsoK aningaussanik
tunissuteKarniartoK umingmangnik
Tunumit Kitånut nugsiniarnigssamut
atugagssanik, taimaeriarmatdlo de-
partementschef Eske Brunip Kinuvi-
gånga 1961-ip aussaunerane suliagssaK
nåmagsiniarKuvdlugo.
kingumut James van Hauen uva-
ngalo Tunup avangnånukarpugut ni-
garniutinik såkulerdluta, ilagissugsså-
ngorpavutdlo naussorigsaissut mar-
dluk, tåssa nunautiligssuaK Carl
Christian Scavenius Mønime Klint-
„KVIK“ til lysnet
(kr. 290,00)
Den transportable grammo-
fon med indbygget forstær-
ker og højttaler. Moderne
kuffert betrukket med pla-
sticlæder i farverne rød/bei-
ge, grøn/beige, blå/beige, grå/
grå. „Kvik" har 2-trins-for-
stærker til 220 v vekselstrøm,
volumenkontrol med afbry-
der, 165 mm højttaler ind-
bygget i låget. Toga veksel-
strømsmotor, Ronette pick-
up. Dimensioner: Bredde 34
cm, dybde 29 cm, højde 14
cm.
Eumig transistorradio
kr. 215,00
2 bølgeområder, indbygget
ferritantenne, 7 transistorer,
tilslutning for ekstrahøjtta-
ler eller hovedtelefon samt
antenne.
Eumig transistorradio, mar-
dlungnik åsslgingitsunik me-
tereKarpoK, ilumine ferritan-
tenneKardlune, arfineK mar-
dlungnik transistoreKarpoK,
ingmikut højttalerilerfeKar-
dlune, telefonimut atåssuser-
neKarsinauvdlune antenni-
lerfeKardlunilo.
akia kr. 215,00.
OKalugtartOK angatdlåtagaK
højttalerime saniatigut ing-
mikut nipigtortautilik. kuf-
fertitaicarpoK nutåliamik
piasticimik Kagdligkamik å-
ssiglngltsunik Kalipausersug-
kamik, augpalugtumik/ka-
juårtumigdlo. Korsungmik/
kajuårtumigdlo, tungujortu-
mik/kajuflrtumigdlo amalo
Kassertuinarmik.
OKalugtartOK tåuna „Kvik"
mardlungnik nipigtortaute-
KarpoK 220 voltimut veksel-
strømimut ikusinauvdlune
såkortussusia avdlångortau-
teKardlune nipangertautigiti-
galugo. matuanlpoK højtta-
leria 165 mm-imik anglssusl-
lik, motoreKarpoK veksel-
strømimut Togamik pick-up-
ialo Ronette-uvoK. angissuse-
rai: silissusia 34 cm, atltu-
ssusia 29 cm, portussusia 14
cm. akia kr. 290,00.
„KVIK“-stereo til lysnet (kr. 465,00)
Transportabel fuld-stereofonisk grammofon-kuffert med 2
forstærkere og 2 indbyggede højttalere, der kan flyttes ud
til siderne. Balancekontrol, separat bas og diskantkontrol
samt volumen-kontrol med afbryder.
Dimensioner: Bredde 34 cm, dybde 29 cm, højde 18 cm.
—i*
OKalugtartOK angatdlåtagaK ingnåtdlagissamutaoK ikusi-
naussoK kuffertertalik mardlungnik såkortusautilik mar-
dlungnigdlo højttalerilik sanianitineKarsinaussunik. maki-
tarissusia nalunaerssfltitaKarpoK ingmikutdlo Katigtortaute-
Kardlunilo KataitdlisauteKarpoK amalo nipåta såkortussusia
avdlångortauteKardlune nipangertautigitigalugo.
angissusé: silissusia 34 cm, atitussusla 29 cm, portiissusia
18 cm. kr. 465,00.
„Populær" kasette
(kr. 155,00 — stereo kr.
170,00)
Leveres i såvel mono- som
stereoversion og i farverne
sort/grå og grågrøn. — Toga
vekselstrømsmotor 220 v. Ro-
nette plck-up. „Populær" kan
også leveres som chassis til
indbygning, (kr. 145 —
stereo kr. 155,00)
„Populær Teak" kasette
(kr. 205,00 —
stereo kr. 220,00)
„Populær" kasette åssigingit-
siingordlugo pineKarsinau-
vok atautsimik-mardlungnig-
dlQnit nipå avdlångortauser-
dlugo akeKardlune 158,00/
170,00 kr. KalipauserneKarsi-
nauvordlo KernertoK/Kasser-
tOK Smålo KassertoK-Korsug-
palugtOK. 220 v. vekselstrøm-
motor Toga. Ronette pick-up.
OKalugtartOK pineKarsinau-
vok åma portaKartinago
nangmineK pflliuinagagsså-
ngordlugo.
„Handy" kuffert
(kr. 190,00 -
stereo kr. 205,00)
Leveres både i mono- og ste-
reo-udgaver. Kufferten er
betrukket med plasticlæder
i farvekombinationerne: blå/
beige, rød/beige, grøn/beige,
grå/sort samt brun/beige.
Toga vekselstrømsmotor
220 v. Ronette pick-up.
„Handy" åssiglngitsungordlu-
go pineKarsinauvoK atautsi-
mik/mardlungnigdlunlt nipå
avdlångortauserdlugo ake-
Kardlune 190,00/205,00 kroni-
nik. kuffertertaKarpoK pia-
sticimik Kagdligkamik åssl-
gingitsumlk Kalipausersug-
kamik. Kalipautigsså taigi-
nagagssauvdlune piniarne-
KarsinauvoK.
NORDISK POLYPHON AKTIESELSKAB
„Automatic" skifter på
kasette (kr. 275,00)
Collaro vekselstrømsskifter
med Ronette pick-up. Dyna-
misk afbalanceret rotor. Pla-
detallerken med kuglelejer,
som hviler i speciel plastic-
foring. Separate mellemhjul
såvel mellem motor og pla-
detallerken som mellem mo-
tor og skiftermekanisme.
„Automatic" OKalugtartOK ar-
dlalingnik nOserneKarsinau-
ssok. nuserfigta kuglelejere-
KarpoK ingmikut Kajangnait-
dlisagkamik piasticimik tor-
KaveKardlune. akeKardlune
275,00 kr.
EMDRUPVEJ 115 - KØBENHAVN NV
14