Atuagagdliutit - 27.04.1972, Side 26

w mLLiJi.! 7? mi J®
■< iiMt

pingortitaK sorajuk
akikitsorssuaK
silarssup umassuisa naussuisalo ilarpagssue uternigtugssau-
jungnaerdlutik nungusimåput, avdlatdlo nungutaunigssa-
mingnut navianartorsiorput. silarssuarput pitsunerulersima-
vok kussanarssutsimut aningaussanutdlo tungassutigut. —
taimaisiorsinaunerpugut?
agdlagtoK: Svend Garbarsch
København (RB-special)
silarssup ilarujugssuine umassut navianartorsiorput, taimatutaoK na-
vianartorsiorput naussut isumamingnérdlutik naussartut. sujuarsarne-
rup arnane pingortitaK aserorsarneKarpoK, tdssa inuit ilarpagssuisa er-
KarsartauseK imatut OKautigineKarsimassoK maleruarmåssuk: „pingor-
titaK — sorajuk-una akikitsorssuaK".
inuit amerdlasut takordlugaråt
silarssuaK påssutarineKardlune
aKungneicalersimassoK, umassut
nujuartat umassunik takutitsi-
vingnitineKardlutik, naussut isu-
mamingnik naussartut nautsi-
vingne naussunik nautitsivingne
taimaingajagtunilo pigineKardlu-
tik — silarssuvdlo sivnera nau-
ssorigsaissoKarfigssusaoK, igdlo-
Karfingnik ulivkårtoK. avdlatut
OKautigalugo: silarssuaK inup pi-
ssariaKartitsinera nåpertordlugo
pilerssårusiorneKarsimavdlunilo
ilusilersorneKarsimassoK. pingor-
titarme susavarput? naleKångi-
laK.
kisiåne erKarsartauseK nutåK
siaruariartorpoK. tamatumane su-
junertarineKarpoK pingortitaK
kussanarnine pissutiginardlugo
atatinartariaKångitsoK, åmalo pi-
ngortitaK erKigsisimatitsivingnik
nautsiviussarssuarnigdlo ilaKåi-
nåsångitsoK angalaorfigissarta-
gagssanik, kisiåne pingortitaK på-
rineKartariaKardlunilo pårineKå-
saoK, tåssa nunarssuarme inup
inusinauneranut tungavigssaung-
mat pissariaKartoK.
pingortitap toKuneKarnera
ilisimatup schweizimiup Vinzenz
Ziswillerip nautsorssorsimavå u-
kiune 300-ne kingugdlerne uma-
ssut éssiglngitsut ilait 150 mig-
ssait piunéruneKarsimassut. nalu-
naerssut nåmångilaK. umassunut
tungassut kisimik pineKarput
kiaugaluarnersup påpiaramut ag-
dlagsimassai. ilimanardluinarpoK
umassorparujugssuit umassunut
avdlanut erKainartut åma piuné-
runeKarsimassut. naussut KanoK
amerdlatigissut piunéruneKarsi-
manersut erKoriaruminåineruvoK.
tusintiligpagssusagunarput.
nautsorssorneKarsimavoK uma-
ssut 240 migssait månåkorpiaK
piunéruneKarnigssamingnut na-
vianartorsiortut. tåuko ilagåt Ka-
tigagtoK Kimerdlungmigut mar-
dlungnik tinupanilik, tåukunånga
400-inait kiserngoruput, oryxit
200-inåuput, Sumatrap navguait-
sue 100, Cape-zebra (siutitoK ni-
meruårtOK) 81 -it, Calowen, 50-it,
Trane ManchuriamitoK 30-t, Ja-
panime Ibis nujaussalik 12-it,
Everglades-Glenten (nagtoraliu-
ssarssuaK) 4—5, Bali-Tigere 3—4,
avdlatdlo Kavsit.
naussorpagssuit taimatut navia-
nartorsiorput. pingårtumik Orki-
det ilait. Afrikame ikigtuinait ki-
serngoruput. navianartorsiorner-
påuput naussut silarssuarme na-
jugkane atausinarne naussartut,
sordlo KeKertane avingarusima-
ssune. inuit silarssuarme sumilu-
nit aserorterivdlutik sujuariartor-
nerata naussut ikiliartuårtipait.
najugkane ardlalingne såkuler-
sorsimassunik pigårtartoKardlune
naussut kingugdlit katerssuinia-
nut ilungersortorssuarnut igdler-
sorniarneKarput.
sualugussinerusångilaK oKåsav-
dlune najugkane ardlalingne pi-
ngortitaK toKorKajåneKartoK. u-
massut naussutdlo éssiglngitsut
ikigtuinait atasinåussuseKarput
pinertussusertik imalunit sarKU-
milånginertik pissutigalugit.
soKutauva?
inugpagssuit aperiumåsåput so-
KutaunersoK umassut naussutdlo
tamåko piunérugpata. pingårner-
påK tåssaussugssauvoit inungnut
inuvfigssaKarnigssaK nerissagssa-
Karnigssardlo. kisiåne misigssui-
nerit nutaunerpåt takutipåt tåu-
ko mardluk navianartorsiortiki-
vut pingortitamut aserorterinivti-
ne.
USA-me ugsigpårssuaK nungu-
taussutut OKautiglnartariaKarpoK.
tamatumuna indianerit nerissa-
mik pingårnerpårtåt ånaivåt. ar-
dlaligpagssuarne indianerit tå-
marsimåput, tauvalo narssarssuit
Europamit nunasiartortunut ang-
måinalerput. karrinik nautitsineK
nerssutauteKarnerdlo angnertoKi-
ssumik autdlartipait. pivdluaka-
tårnerssuaK ukiune 100-ngajang-
ne atavoK, tauvale anorip silav-
dlo narssarssuit ivssual såtOK nu-
ngupåt. inuk kiserngorupoK ino-
Kajuitsungajagtut iton najugara-
lugo .. . silarssuaK pitsunerujug-
ssuaK.
taimaingajagtumik pissoKarpoK
Sovjetime Asiap KerKane, tåssane
narssarssuit ivigagdlit partime pi-
ssortap Nikita Khrusjtjovip nalå-
ne angnertoKissumik naggorigsar-
niarssarineKarmata — tamatumu-
nalo silarssuarme anorerssuit pu-
joralagterissut pilersineKarput iv-
ssumik pérsitsissut.
oKaiugtuagssaK taimåitoK uv-
dlumikut Afrikame åma atupoK,
téssame nunap naggorigsagkap
ilå ukiut tamaisa ånaineKartar-
mat, pissutigalugo savautit ner-
ssutautitdlo ivigkanik nungusaiti-
neKartarmata. tamåne silarssup
ilåne avdlanisutdle nujuartat so-
Kutigigtaitsumik nungusarneKar-
nerata kingunera alianarloK ta-
kugssauvoK.
aningaussat pingortitamlput
FN-ime påsisimassaKardluarlut
måna ilungersordlulik suliniarput
Afrikame nålagauvfil ardlagdlit
påsisiniardlugit nerssutautit nu-
juitsut karritdlo kisisa avKutiga-
lugit aningaussat pigssarsiarine-
KartångitSut. tåssame aningaussat
pingorlitamiput.
FN-ip inussutigssanut nunale-
rinermutdlo kåtuvfeKarfiata,
FAO-p, ilåtigut unersussutigisi-
mavai ukiut ikigtut matuma su-
jornatigut Sydafrikame misig-
ssuinerit. tamåne nunat mardluk
angissutsimikut pitsåussuseKar-
nermikutdlo éssigigsut misig-
ssuivfigineKarsimåput. åipånut
nerssutautit nujuitsut ilineKar-
put. åipånilo Antilopit angalaor-
tineKåinarput. pivfigssap misiliv-
fiup nånerane nerssutautit anti-
lopitdlo tamarmik tiguneKarput
toKuneKardlutigdlo.
tauvalo neKait OKimailutarne-
Karput nunatdlo misigssuatårne-
Kardlutik.
inernera uivssuminardluinar-
Pok, neKit katerssugkat tamar-
miuvdlutik antilopeKarfingmit pi-
ssut nerssutauteKarfingmit pissu-
nit mardloriåumik amerdlaneru-
put. kisalo antilopeKarfingme
ivigkat nerssutauteKarfiup ivigai-
nit mardloriautingajangmik pit-
sauneruput.
misilinerup kingornatigut Syd-
afrikame antilopit nerssutautinik
akuniarneKarssarisimåput — tai-
måitOK måna tikitdlugo nåmagtu-
mik pitsaussunik kinguneKångit-
sumik.
FAO isumaKarpOK avKUt tamé-
na ingerdlaviginiartariaKångitsoK.
tåssa umassut nujuartat sapingi-
samik angnertumik atulerseraing-
niartariaKarput. tåssame umassut
nujuartat neKåt inussutigssaKar-
nermut tungassutigut nerssutau-
tit nujuitsut neKånit pitsauneru-
jugssuvoK. kisalo nerssutautit
åssiginagit umassut nujuartat nu-
namik aserorterineK ajorput.
umassut åssiglngitsorpagssuit nu-
na åssigingitsutigut sunertarpåt,
kisiåne nerssutautit nujuitsut nu-
na åssigiåginartumik suniuteKar-
figissarpåt.
nagsatapiluit
orpigpagssuit åmalo nerssutit nu-
juartat atatlnarneKarnigssånut
FAO-p ingmikortoKarfiane suju-
lerssuissup, amerikamiup Thane
Riney-p tikuarpai nerssutinik nu-
juartanik nungusainerup nagsa-
tapilue. Nambiap (Afrikap kuja-
tåtungåne-kitåtungåne) avang-
narpasigsuane Caprivi-me imer-
miutarssuit nungutitaorérsutut
OKautigissariaKarput. tauva kuk
igdloKarférKanut ardlalingnut
iluaKutauvdluinartOK tigssorsima-
vok. tåssame imermiutarssuaKa-
ratdlarmat imermiutarssuit iliu-
seKartuarnermikut kuk angmati-
simavåt naussunigtinavérsårdlu-
gulo.
nerssutit nujuartat erKuneKar-
Kingneratigut åmalo orpigpag-
ssuarnik orpigkanigdlo ikussuini-
kut anorip silavdlo måna ardla-
ligpagssuatne nunap Kainik nu-
ngusainerat akornuserneKarsinau-
vok. „pingortitamut uterKigkåi-
ne“ taimågdlåt inoKajuitsut sia-
ruariartuinarnerat akornuserne-
KarsinauvoK. månåkorpiaK ukiut
tamaisa Afrikap nunatåta ilå
hektarinik tusintiligpagssuarnik
angissusilik pårneKartarpoic sila-
mil anorimitdlo.
nerssutit nujuartat autdlainiar-
nikut åmalo nunap naggorissuse-
Karnerata atatinarneKarneratigut
iluaKutigineKåinaratik, kisiåne å-
ma nerssutit nujuartat nunamut
iluaKutaussarput aningaussatigut
takornarianit takuniarneKartara-
mik.
nunalerinerme nalinginaussume
nerssutit nujuartat iluaKutaune-
runerat Afrikåinarme malung-
narsisimångilaK. åmale Asiame,
Latinamerikame Europamilo ner-
ssutit nujuartat najugkane åssigl-
ngitsune nunalerissautsitorKamit
pitsaunerussumik „nunalerissau-
siuput".
inuit ajornartorsiutåt
nerssutit naussutdlo atatlnarne-
Karnigssåt tåssauginångilaK nu-
nat sujuarsagagssat „privatimik"
ajornartorsiutåt uvavtinut tai-
mågdlåt tungåssuteKartoK nuna-
nut sujuarsagagssanut ikiuniar-
dluta isumaliutigingningnivtine
ilångutagssarput. pingortitap ata-
tineKartuarnigsså inuit tamar-
dluinarmik ajornartorsiutigåt.
— ukiune kingugdliunerussune
inuit amerdliartupiloKingmata
nunarssuaK tamåkiussavigdlugo
inulersordlugo pingortitamut ku-
ssanaitdlisårinerujugssuaK malig-
tariuarsinauvarput. tåssame su-
jornatigut erssendgsimångika-
luarpoK teknikimut tungassutigut
årKiniutit ingerdlatlnarneKarsi-
naussut — nerssutit piunérutina-
råine, orpigpagssuit piaråine åma-
lo karrit ivigkatdlunit ikussor-
dlugit.
uvdlumikut miserratigisinåu-
ngilarput pingortitaK agssortor-
dlugo inuniarsinaunata. toKunar-
tunik siaruarterinerit angnertut
umassut ajoKutaussut nungune-
Karnerånik nagsataKarsimångit-
dlat, taimaisiornerdle ilåne ki-
nguneKåinartarsimavoK umassut
ajoKutaussut siaruarneKarnera-
nik. nerssutit avdlanik akoKarti-
navérsårdlugit nerssutauteKameK
nerssutit sångitdliartornerånik
kinguneKéinarsimavoK, nautita-
nik åssigingitsunik éssigiåginar-
tunik nautitsissarnerup ivssoK
aseroriartortisimavå — åmalo
umassut ajoKutaussut siaruame-
rånik nagsataKarsimavdlune.
periautsit avdlångortingikuvti-
gik nagsatarissut ajoKutaungårtut
Kavsérpagssuarne takussariaKåsa-
vavut. ukiune måkunane periaut-
sit nutåt ilinialersimavavut, ilåti-
gut nerssutit kisortut iluaKutiga-
lugit nerssutit ajoKutaussut amer-
dlinavérsårtineKarput, sugdlinerit
nerrersut sugdlinernut ajOKutau-
ssunut atorneKalerput, naussut
nerssutautitdlo nujuitsut nutåt
inuniardluarsinaunerussutdlo pi-
lersineKartalerput.
iluatingnardluartoK
tamatumane ilisimatut akuleru-
put OKardlutigdlo: nerssutit nu-
juartat åma naussut isumaming-
nérdlutik naussartut atatinarta-
riaKarpavut — imaiginångilaK
atorsinaugavtigik, kisiåne ilua-
tinenardluinartungmata.
ukiorparujorujugssuit ingerdla-
nerine pingortitap pilersitarisima-
vai avdlångorauterpagssuit, åssi-
glngitsorpagssuit, periarfigssar-
pagssuit, taimaingmat piunéruti-
savdlugit sianitsuliomerujugssu-
saoK. naussut isumamingnérdlu-
tik naussartut nerssutitdlo nuju-
artat atatinartariaKarpavut pissa-
riaKalerpat akulerigsitdlugit ki-
nguågssiortineKåsangmata. uma-
ssusivingnut naussusivingnutdlo
taimågdlåt inigssikuvtigik nujuit-
dlisardlugitdlo sungiusåsavavut.
tauva peiKautåne piginåussuseri-
ssatik ånåisavait imaKa KaKugo
iluaKutigissagssaraluavut.
— kisalo ukiorparujoi-ujugssuit
ingerdlanerine nunap ilåta aula-
jangersimassup KanoK iluaKutigi-
neKarsinaunigssånut iluarslssu-
tigssamik pitsaunerpåmik pingor-
titaK navssårsimavoK. taimåitu-
mik pingortitaK atatinartariaKar-
parput iliniarfigalugulo. pingorti-
taK iluanårnardluinartuvoK ånai-
ssariaKångitdluinagarput.
ajornartorsiut Afrikame unga-
sigsuminaK navssågssåungilaK. ta-
måna danskinut åma tungavoK.
Danmarkime nunap pissusia —
kinguårlkutåt sulinerånit kussa-
nartumik malungnauteKartoK —
iluatingnartorpagssuarnik „pissu-
sigssamisortunik imalunit per-
Kausimigtut itunik" ilaKarpoK.
nerssutit naussutdlo erKigsisima-
titaussut imaiginångitdlat KaKuti-
gortugamik, ingmikut pissuseKa-
ramik imalunit kussanaramik. ki-
siåne åma iluaKutaussugssaK pi-
ssutigalugo piglnartariaKarput.
RESERVEDELE
TIL ENTREPRENØRMASKINER, MOTORER OG VÆRKTØJ.
Hurtig levering pr. luftpost.
GRØNLANDS MASKINIMPORT I/S
Sølvgade 86 . 1307 København K.
Hehictla
BOLCHER
er de bedste
sukuarKat
pitsaunerpåt
nemme poser
-12 forskellige slags
\ — pugssiarigsut
i — éssiglngitsut 12
26