Atuagagdliutit - 07.02.1980, Síða 25
ukiut 100-t Kångiuput
kalåtdlit-igdluat sujugdleK
angmarneKarmat
AG
taimane KGH-me Kutdlersauvdlune atorfe-
Kartup, H. J. Rink-ip pilerssårutip sananeKar-
n©ra isumagivå, nangminerdlo åma sujuner-
tamut erKarsautersuteKarsimavdlune
sujuligtaissup Poul Madsenip uvdlumikut kalåtdlit igdluat TranegaardsvejimTtOK minis-
tereKarfiup 1964-me pisiaringmagule sujulerssugarisimavå.
Forstander Poul Madsen har ledet det nuværende Grønlænderhjem på Tranegaardsvej
siden ministeriet overtog bygningen i 1964.
sapåt 24. februar 1880 - ukiut
100 matuma sujornatigut — Dan-
bjarkime kalåtdlit igdluat sujug-
eK atorneKalerpoK. tåuna Kø-
benhavnime avKusinerme Kalk-
bfaenderivejime igdlorssup ilåti-
Sut suliarineKarpøK. igdlorssuaK
aningaussalerneKarpoK
"Kalåtdlit-nunane fællesfondi-
niit« 24.000 kr-nik akeaarpoK ig-
dlorssuardlo 2-nik KuleriussoK
launa kalåtdlinut suliagssanut ili-
aiarniartunut 8-nut aulajangersu-
mik najugaaartugssanut inigssa-
xarpoK.
Kalåtdlit igdluata måna Helle-
fupimitup sujuligtaissua Poul
Madsenip Danmarkime kalåtdlit
Jgdluata sujugdliup OKalugtuag-
ssartånut tungassut påsissag-
ssarsiorfigisimavai 100-nik ukio-
Kalernigssamut tungatitdlugo,
raatumalo kinguline agdlagsima-
sput nagdliutorsiornermut tunga-
titdlugo atuagåmiamit Poul
Madsenimit agdlagaussumit ti-
gunenarput.
kalåleK ilmiarnertdK
sujugdleK
Kalkbrænderivej ime — måna
Nord Frihavnsvejiussume — ka-
låtdlinut igdlonalersitsineK ukiu-
Mk amerdlasunik sujornutdlugo
kalåtdlit ardlanartut iliniardlutik
Danmarkimltarsimåput. tåukulo
tåssaunerussarput agssagssor-
dlune sulinermut iliniartut. 1847-
bie kalåleK sujugdleK Danmarki-
me iliniarnertutut soraerumér-
Pok. kingusingnerussukut nang-
minen kajumissutsiminit sor-
ssungnerme 1848-me peaatau-
vpK, kingorna ugperissanut
tångassunik Slesvigimilo inatsisi-
bik iliniardlune, sulile inusugtuv-
dlune Danmarkime toKusimagu-
pardlune. Kanordle ateKarnera a-
joraluartumik puigorneKarsima-
vok
Nungme seminaria 1846-me pi-
lersineKarmat kalåtdlit Danmar-
kime iliniartineKartarnerat ukiu-
ne 20-ne unigtineKarpoK. taimani-
kutdle Kalåtdlit-nunane niuver-
hermik ingerdlatsivfiup direktø-
riata H.J.Rinkip ilungersussine-
ratigut kingumut kalåtdlit Dan-
markimut iKniariartortemingne-
Kartalerput.
Amagerime najuga-
Karfigalugulo neri-
ssaKarfik
Rinkip kåmagtuineratigut suju-
nersuteKarneratigutdlo kalåtdlit
Danmarkime igdluat sujugdleK
suliarineKarpoK. atomårtineKar-
poK 24. februar 1880, kalåtdlitdlo
arfinigdlit Amagerime najuga-
Karfigalugulo nerissaKarfigissa-
mitineKaratdlarsimassut tå-
ssunga nugterput. igdlo ingmi-
kortuvoK mardlungnik Kuleriu-
ssok. Kulingiluanik initaKarpoK
Kalianilo mardlugsungnik inéra-
Kardlune. narKup iluane iggave-
KarpoK, errorsissarfeKardlune uv-
farfeKardlunilo.
agssagssordlune sulissartumut
igdlo nåkutigissagssångortine-
KarpoK, tåunalo ningiutut sågfi-
gissartagagssatutdlo sulivoK. uv-
dlormut kalåtdlimut atautsimut
85 øreKarpoK Kåumåmutdlo 2 kr-
sissardlune errorsinermut akig-
ssarsiaussumik.
Rinkip
tungavigssautitai
H. J. Rink kalåtdlit igdluata Ka-
noK sujunertaKartitaunigsså piv-
dlugo nangminerissaminik ersser-
Kigsunik emarsauteKarpoK. tåu-
kulo ministereKarfingmut igdlu-
liornigssamik sujunersutei<arame
1879-ime agdlagsimavai, ilåtigut-
dlo imåiput:
»... . kalåtdlit igdlume tåssane
najugaKarnermingne Kavdlunåt
OKausinik Kavdlunåtdlo ilerKui-
nik ima angitigissumik iliniåså-
put, atorfeKalernigssamingne i-
nuiaKåmingnit pissariaKartine-
Kartumik atamineKautigisinau-
ssanik tamatumungalo peKatigi-
titdlugo inuiaKåmingnik takor-
nartanut nalerKUtumik sivnissu-
nigssamingnut atorneKarsinau-
ssungortitdlugit.
taimåitumik KanoK inuseKar-
nigssamut tungatitdlugo kalåliui-
nardlutik inunigssanit angineru-
ssumik uveritineKåsångitdlat i-
nunerme KanoK piumassarisinau-
ssat erearsautigalugit.
sukangnersumik
ingerdiatsineK
kalåtdlit niuvernerme sulissug-
ssatut illniartussut kalåtdlit ig-
dluanlnerat tåukununga peror-
saivfigtut ingerdlåneKåsaoK. su-
ne åssigingitsune sukangnersu-
mik perKigsårtineKåsåput ani-
ngaussanut sipårsinaunermutdlo
tungassunik sungiusarneKardlu-
tik.
igdlume suliagssat pissariaKar-
tinartut suliarineKarnigssåinut i-
kiutisåput. arnat tåssane najuga-
Kartut errorsinerme arnatdlo ig-
dlume suliarissartagåine avdlane
ikiutåsåput. nerissagssat nalingi-
nåusåput, pemingnartutdle ami-
gångitsutdlo...«
nerissartagait
sipårnerussut
kalåtdlit igdluåne sunik nerissar-
nigssåt aulajangerneKarsimavoK
»nerissarnermut maleruagagssa-
ne 22. juni 1881«mérsune, tåuku-
lo ilåtigut måkuput:
sapåt: neKinik supiliaK suau-
ssalik. Kajussiagssanit igssorti-
taK imalunit neKe supiliugagssaK
k alunermut sujataK, nautsianik
pissariaKartitanik ilavdlugo.
atausingornerme tatdlimå-
ngornermilo: suaussarujugssuar-
nit imerpalassuliaK imulerdlugo i-
malunlt suaussarujugssuarnit i-
merpalassuliat. sårugdlit tarajug-
kat angmagssagssuitdlunit Kalu-
nermut sujatat, nautsialerdlugit.
mardlungornerme sisamångor-
nermilo: értat imalunit naunerit
grønkålit, pulukip saneramerna-
nik islandimiutdlunit savaisa ne-
Kåinik neKitagdlit.
pingasungornerme: suaussaru-
jugssuarnit imerpalassuliat imug-
dlit imalunit imuk kinertoK igfia-
lerdlugo sukulerdlugulo. aulisag-
kat nerpé aserortigkat nautsialer-
dlugit.
arfiningornerme: imialåt, sane-
ramineK sujataK nautsialerdlugo.
uvdlut tamaisa titorfingmut
kavfe sukulerdlugo. åmalo uvdlut
tamaisa imiaK tungusungnitsoK
akikinerpåK ajortungorsimångit-
sordle, KaluneK 75 gr., imugssuaK
70 gr. åma kiagtutugkanit neKit
pulukimernitdlo sivnerusimasi-
naussut. nerinernut tamanut ig-
fiaK piumassånguamik puneK pi-
ssariaKartinångilaK.... «.
iliniartitauneK unigti-
neKarpoK
H. J. Rink KGH-mut direktøriu-
nerminit tunuarpoK 1882-ime. ki-
ngorårtigisså direktør H. Hørring
kalåtdlit Danmarkime iliniarti-
taussarnigssånut akerdliuvoK, o-
Kautigalugo taimailiorneK »kuku-
nerussoK nåmaginaranilo«. iner-
sussutigå kalåtdlit igdluata ato-
rungnaerneKarnigsså, ukiulu-
nguitdlo Kångiutut 1896-ime, ka-
låtdlit Danmarkime agssagssor-
dlune sulinermut iliniartitaussar-
nerat unigtitdluinarneKarneKar-
poK.
ukiutdle untritilikutårtut niki-
nerine påsinarsivoK H. J. Rink er-
Kortumik pisimassoK. kalåtdlit
Danmarkime iliniagaKarsimassut
tamangaj agdluinarKingnåmik
Kalåtdlit-nunåne suleKatigssatut
iluatingnauteKardluinartutut ine-
riartorsimåput, ilåtigutdlo niu-
vertunit sujunersåteKarnikut ili-
niartitsivdlune sulineK autdlar-
terKingneKarpoK. ukioK 1900-mit
sorssungnerssup kingugdliup tu-
ngånut kalåtdlit katitdlugit 166-t
Danmarkime iliniartuput, tåukua
agfardluinait agssagssordlutik
sulissartutut, pingårtumik sana-
ssutut, nåpajatut sagfiututdlo.
33-t iliniartitsissungordlutigdlo
palasingorput 48-tdlo avdlamik
iliniagaKardlutik.
1928-me Kalåtdlit
igdluat nutå«
ukiune amerdlasune kalåtdlit ili-
niarniardlutik Danmarkimitut i-
noKUtigingne najugaKardlutik
nuname tamarme siåmarsimåput.
kalåtdlit igdluånik nutåmik sana-
niardlune 1925-me aulajangerne-
KarpoK, taimåitugssardlo 1. juli
1928-me atorneKalerpoK, igdlor-
ssuaK Amager StrandveimitoK
nr. 222.
kalåtdlit igdluata sujuligtai-
ssorå sujugdleK tusåmanartOK
Johan Petersen tunume niuvertu-
simassoK. akigssarsiarå inoKUti-
nilo tåssane najugaKardlutigdlo
nerissaKarnigssaK. kalåtdlit ig-
dluat tåuna 1952 tikitdlugo ator-
poK.
sorssungnerssup 1945-me iner-
nerata kingornatigut kalåtdlit ig-
dluatigut suliarineKartut avdlå-
ngoriartuteKalerput. Kalåtdlit-
nunåta Danmarkivdlo akornåne
atåssuteKarnerulernerup nagsa-
tarivå kalåtdlit åssigingitdluinar-
tunik pissuteKardlutik. Danmar-
kiliartartut amerdliartuinarnerat,
taimatutdlo åma sakiagdluteKar-
dlutik nåparsimassut amerdlasut
Danmarkime suliarineKartaler-
dlutik.
taimåitumik kalåtdlit igdluat
AmagerimltOK avdlångorpoK. au-
lajangersimassumik najugaKar-
tunut najugaKarfiuvdlunilo neri-
ssaKarfiunerminit kalåtdlit amer-
dlasunut illniariartortunut, nå-
parsimavingmlkiartortunut av-
dlanutdlo akunifiussalerpoK. ag-
sutdlo inikitdliunarsivoK.
Scherfigsvejime
igdlorssuaK
taimåitumik Svanemøllenip erKå-
ne Scherfigsvejime igdlorssuaK å-
tartomuvdlugo neKerorutaussoK
akuerineKarpoK, igdlorssuardlo
tåuna kalåtdlit igdluåtut at'orne-
KarpoK 1950-imit 1954-imut.
10. juni 1952 uvdlumikut kalåt-
dlit igdluat Tranegaardsvej imi-
toK atorneKalerpoK. Kalåtdlit-nu-
nånut ingmikortortaKarfingmit
åtartorneKarpoK ima sujunerta-
KartineKardlune: iliniagaKarniar-
tunut 30-t migssårutunut najuga-
Karfiuvdlunilo nerissaKarfiusav-
dlune amerdlanerussunigdlo si-
nigfigssartalerdlugo inungnut 15-
inut migssånltunut sivikinerussu-
mik uningassugssanut najugag-
ssångordlugo. igdlorssuaK tåuna
Kalåtdlit-nunånut ministereKar-
fingmit ukiut 12 Kångiungmata,
1964-ime pisiarineKarpoK.
kalåtdlit igdluata Løvstræde-
mitup 1973-ime angmarneKarne-
rata tungånut kalåtdlit igdluat
HellerupimltoK kalåtdlinut Kø-
benhavnimltunut erKånltunutdlo
aulajangersumik ornigtagag-
ssiauvoK.
sapåtip akunerane tugdlerme
agdlautigissåkut kalåtdlit igdlua-
ta uvdlumikut KanoK atornera o-
KalugtuarineKåsaoK. -h.
Danmarkime kalåtdlit igdluata sujugdliup KalkbrænderivejimTtup, måna Nordre Fri-
havnsgaderne, sarKåta titartarnera. igdlorssuaK tåuna uvdlumikut piujungnaersima-
vok.
Skitse af facaden på det første Grønlænderhjem i Danmark, der lå ved Kalkbrænderiv-
ei, den nuværende Nordre Frihavnsgade. Bygningen eksisterer ikke mere.
Briller
issarussat
Skriv til os, og vi sender dig
omgående farvefotos af de
sidste nye brillestel. Vores
grønlandsafdeling er i stand
til at ekspedere ordrerne hur-
tigt.
OPTICA
Østerport 7430 Ikast
Kalatdlisut
agdlagsinauvuse
Du kan også prøve de nyeste modeller hos:
Høka Sukkertoppen — Frederikshåb
Brugsen Egedesminde
Rema Umånan
Frisør Kousgård Julianehåb.
25