Atuagagdliutit - 27.07.1992, Blaðsíða 5

NR. 85 1992
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
5
n?
Egedr MathiuflSrn Jørgen Peter Lubunwn actnmn Jaegen Skav Chri-
stiansen AO-mui pukturtut
Egede Mdihiussrn. Jørgen Peter Labansen ag,førgen Skor Christian-
sen. Ja de besøgte os pA A O.
A k tterineqartoq
llinmarnerup tuamaattup akum
mxjarwaianfT« ukuiveqsxrluarrho-
naanorugmwsrpoq. nonai aatiaar
oørmtk inuutisKafaiuteqarluartut
xUnniortiss.-Kmik Rodømot Trom-
atjrøotlo iialtar titøwa mi« ta.
svmgiiJotik oqoiottuarpu t
I i;mua<jatsifi«im»vaammi Is
Jand>meersut.i5avalitt»5wum»f*ui
t<r#ørooers*ttUu.
iuniartut tmvsaxku inøraaoga-
nxili at orlmikkaj u tur po t moqqu-
tiasjorficrj phsortat dasttut iroo-
iujMiii« aalisafckonik ni-.xjqutts-
abrfinni.
— Sisamoasagut masnuut avit-
tisssHimigat. mat luk Bodomi
roartuUu Tromoonu ingfrkaiqia-
aappat Egern. Jørgen Potariu
oqsdappalaarpat. — lYocssøm; i-
imnisxsmxj aruagarsorstfrtiC'.uiar-
poq, piainnaaligaasaU; nssigiigin
narluiuc.
Oqaatsitigut
ajornarm r$lu ti t
B ot åsmimnø«) »jomarførjsibiUta-
qsnng!vj#*lniatin#ilaq. 1 laat
puqjasut iljjobarlitMSxHUt iiitv
i'.iarjieryimaauupput, Jørgen IV
rer kifiuoi HF-BinnarvanasviuM«'
ni«.
— Hmiviaroaq inuniid ajaruarx-
ogikksjluarpoq. oqaatsilii ajornar-
tfireiutaaneruUutik- - sapaatit
akunueri arlaltit qabngmiera**
mata aatfMføt norgemsutut paa-sil-
iuarsitmaakrp'»gul, iiføisiartitsi-
au Uu »ggersiut amerJasuat t uiut-
tu; oqaluttoosarput.
lUnniarnerulli ingerlarnga ajor-
oanøfsiotBif-artssqwraiusnoq.
aa nima miannaajallsmn.'irtoqar-
poq. Tamakku ilaatijju; løs-snap
pot umiar*uamat misbinadimjt
ilaaUuei aftpaJaeøru. nur.aimlio al-
knut paasmtfssarsuarliMu aoga-
Jaastarnerit.
Atuarfiit iUnniartuminratt
a agaikvigi Utragaaøa iiaattot
taaru'qarsinftaavoq, russit milto-
mi umbrsoaliveqarfiat Mor-
mansk Allai Japanimibsimap-
put aiiailu Canatkp kippasn>
saaoikfjiinøUutik.
fn-dee
- 14-inik ukioqarlunga Danmarkiliarpunga, naallu aallaqqaammut kulturimik nunamillu
allaasumik naapitsinera oqitsuinnaanngikkaluartoq tamanna nuannaarutigiinnarpara.
(LIL-FOTO/Vivi Møller-Rosing).
å skolebænken for at lære om fiskeri
:r at afgoreode fsvtydaføg. »si
gnmianriake fiskeri tilføres
i valilicemk »rWjdtdxx-sef ter
»kaoomkk <»g teknoføg tsk »>v-
«. Denne keodsgrrniag er bag-
ø»d>?n I nr, ai fire wngegrwoken-
itv i disse ikter i gang med vide-
gdeode «4danmiser i»dex> før ii
iearaMrrtngsm, savel tit s»s mm
jwl 4ea prodaktføn. der foregår i
}ttd.
for de Kr«, der s øjeblikket står
midt i udflanoeken. Vi har på A/O
hafi. besøg af Egetiti Mal.fcksaet».
Naoortaisic og .Tørpost Beter Ise
ba pae«. Sisi midt som nu har ta-
gel døt første* år på Rodø. Gen-
nem denne først« del af uddannet
»t!« har de veeret samme o uwd
lians« KreuUnwnn og Ksekias
Ttterkddsen fra Nuuk
Sår du starter igen efter »mae
•*« Kgedo M*-
går i øjeblikket {tå Tromsø Uni-
versitet <»g håber også pS »jt kun-
ne få arbejd« i Grønland, tthr han
liar fø'rdiggjort sm uddannet-se.
Tek tuiogi og økonomi
De;, som har vieret. js'«.sum for
de; iarstø des studier jxi Bodn.
k;»n i btivedsageo sammonfatOis i
teknologs og økonomi, roen også
tanastøkoføgi indgår sos*-- et vig
ne et indblik i muiigm'derne for
produktudvikliog
A nerkendt
l hvor l«oj grad dt*r er tele om en
anerkendt uddannelse vise# sik-
kert allerbedst ai den kendsger-
ning. at mange af de storø fiskeri-
nationer sender elevør ;U R>;wfø og
Trom.-*?, forunder de to vidøre
Rfaedr -*i—■xinwrate»e->
Aalisarneq
lisimatusarfigigaat
lallit Nunannni aalisarntrup
lesarsiernikkw« teknofo
uhu ilimdarlmirshjmswRik
•rnfssaa pinganrixdnnarteo-
amanna paasiføg« »oanga-
Ltgufø kelaaUit inuusuttut s»-
ukxurxi makkumtnf aalisar-
fik iamnissarsluteqarnerup
aatigut ilinoiaqqiBntxk aal-
issima(>put. imaani oonamile
qulissførnerj eqqarsaatigafø-
aroatoili Uiuubjqqimtiarueq
iailaannag piner; ajornar*
‘i'assaroi aningaasarsiorne-
eknologiiiki lungaasigut iiirv
giffiusinmusu? ganikannen
m xitiut markiinnaapput, Mar-
^ taakkua Norgep ru-annerpa-
sttaniipput, eggustumik oqaaii-
Jugo Bodo mi TrumsanaiJu.
mwmiippoq »Jnniarnertoot a-
rfiat, Ri'xfimiiliundo bojsk<jie
Kornørup Umgaatigut ieknikø-
a anxngaa sar sior ner miliu ntsi-
•a liiinik itianiar titsivtuaoq.
WUgutit*
uat numnjvakkot ilinniartun-
mbiligm^appuf. AG-ip pu-
tigisimavai Kgedø Mathias-
Nauortalimaiøwsmj, .førgen
m f^abansenilu Sjsimiuneen
okior; siulleq Borfømiissima-
< iiarxieroerup «ramxkk<a»rtua-
kuroi iiinniaqatiginixrxav»a;
KreuUmaan aamma Dse-
erkx}dse«v Nuunurieersist.
lkumgilarpui mxssiigutaa-
np»r}»ut. •— M;«*nna tak ns-
<it, ilinnaroerput »{snrx;
.artiginersoq, iimuigiofxiar-
.do pitaaatigisrnatssappofv,
alist imsissotfut adat oialin-
naaj o ;r;aar tut qularnanngiUui ;v
s;arpofj.
Marluk taakku poljinrasmav
gut. «iagam Jurgtm Skov Chris-
tsauseo, Qssaigiatmguani inon-
ngursiJ5Wtsor{. Ilaatiguliu »Adolf
Jensoji»-irni inutlÆosirøasoq. Jør-
gen ma.mna Troro'xsmi iiirmiar-
jis-rtutit atuarfianni ilinniarjMXt,
aersuUunilu iiianiarmni ineruniuk
kaisatli; noneanni atnrfinissin-
msa j umaarlo ni.
Teknologi
aninguasarsiornerlu
Bodømi ukiomi siullermi iiinnia
gassat tassaaneroppot teknologs
amngaajsarsiorneriu. aammsls pi-
se nik aluiSiuarnlarneq ilinuioroei-
»v«i psngaarfinneqarhsarprxj, Fge-
die -førgen Biiiarlo rxjaioppakiar-
put.
-• liiurderpavut, uaissakkanik
mssxssueriaatsit qunosj atornwj«*'.
t.»rn»?rsot sooslu essømutigsdu-
gw sumiissusersisunarmot peqas-
auserøiuinermuUu, kisianniii aam-
roe aalisartutmik neleqqnttumik
siusilerauinetnuHinftiar pat ptdl«
atorbmmtmaasonik aelisarrserms
sakkulisarnerj.
Anmgaaaarsiortierup umgasts-
gut nunnmi tuiaassuiviit ‘»ammi-
neruvevnt. Tm-sani pivavxit aaii-
sakkanik suoqqutias^mik pior-
saamatsit assigiimigitsui. ts-
sisarmalu kalaaflit ssalssekkansk
nifXjqsitissiosnesenni roikinng:;-
sumik pingna rur.vxpojxx}. llitvnx-
artuttaaq ilinsviarisrjwist oioqxpi-
tissat ineriartortmneqa« ssnnaa-
nesinut pøriarfissat assigiføngit-
sot.
ii
-Jegrejste til Danmark, da jegvar 14 år, ogjegharkun været glad for det, selvom det var U,1“ut WUt maiuma siornatigut inuusuttut sisamat Norgemut ilinniariartulersut AG-mi
hårdt i starten at komme til en fremmed kultur og et fremmed land. (LIL-FOTO/Vivi boasermeqarput.
Møller-Rosing) For ti år siden skrev AG om de lire unge, som var på vej til Norge for at få en uddannelse.
Ilinniagaqarneq aqqutissaavoq
Ezekias Therkildsen ilinniagaqaqqullugu aanaata pinngitsaalisimavaa
NUUK(KR) - Ukiut qulit
matuma siornatigut Ezeki-
as Therkildsen AG-mi ilan-
ngunneqarsimavoq. taama-
nikkut nukappissat allat pi-
ngasut ilagalugit Norgeliar-
simavoq aalisarneq iUnnia-
riartorlugu. 25-nilli ukiullip
Ezekias Therkildsenip Nor-
gemi Tromsømukarnissani-
U sioqquterujussuarlugu
nunaqarfigisimagaluarpaa
nunaqarfik Ilimanaq.
- Pingasunik ukioqartu-
nga ataataga toqummat Ili-
manami ataatannik aanan-
ni perorsarpunga. Taamani-
lu aalisarnermik piniarner-
milluunniit ilinniartitsisus-
saqannginnama aanama
oqarfigaanga atuagarsorlu-
nga ilinniagaqarniaqqullu-
nga. Fjortaninik ukioqaler-
lunga Danmarkimut atuari-
artortinneqarpunga. Ullut
siulliit qiasaqaanga. Ilima-
namimi qallunaamik ilinni-
artitsisoqaratta qallunaatut
oqalulaarsinnaavunga. Taa-
misilitsippugut, qaqisisullu
Danmarkiliarlutik. Eqqaa-
malluarpara angusinngit-
soorumanermik pikkorlun-
niarsarisimalluta. Uangali
angusivunga. Tassami Uin-
niartitsisutta qallunaap aa-
namalu ilungersuumman-
nga, taakkulu qutsavigiin-
narsinnaavakka. Aanagalu-
mi aamma ilungersuuteqar-
simaqaaq, ajunngitsussar-
talimmi paasereersimassa-
gamiuk, Ezekias Therkild-
sen oqarpoq.
Seminaria
periarfissatuaq
- 1975-imi Danmarkimiit
uterama annertunerusumik
ilinniagaqarusussimagalu-
arpunga, taamanikkullu se-
minaria kisimi periarfissaa-
voq. Allatullu saperama ilin-
niartitsisunngomiaannar-
punga. Inerama ukioq ataa-
seq sulinanga aalisartuullu-
nga naapippara Egede Mat-
hiassen, aalisarnermut tun-
ngasunik ilinniagaqamiar-
luni pilersaaruteqartoq.
GFI-mi sulilerpugut, iluat-
sillugu merkonomitut kur-
suseqarniarluta. Egedellu
tusarsimavaa Norgemigooq
ilinniaqqinnissaminut peri-
arfissaqartoq. Tamatuma
nalerpiaani aamma Nammi-
nersornerullutik Oqartus-
sat aalisarnermut tunnga-
sunik ilinniagaqartitsinis-
saq soqutigilereersimavaat.
Qinnuteqaqquneqaratta
taamaaliorpugut, ukiakkul-
lu Norgemi Bodømi aallar-
tilluta. Ukioq siulleq naam-
massigatsigu periarfissaqa-
lerpugut aalisarnermut tun-
ngasuni aningaasarsiorneq
ilinniarfigUersinnaallugu.
Taava Hansilu Egedelu,
Jørgen Piitarlu uangalu
Tromsømi fiskerikandidati-
tut ilinnialerpugut. Ilinniar-
neq ukiunik talhmanik sivi-
sussuseqassalluni. Uanga
1987-i naaleraa ilaquttakka
pilerlugit angerlarpunga,
massa ilinniarnerma naam-
massinissaanut qaammatit
qulingiluaannaat amigaati-
gileraluarlugit, Ezekias
Therkildsen oqarpoq.
Ezekias Kalaallit Nu-
naannut pigami avippoq, qi-
tomanilu marluusut tigum-
misarilerlugit.
• Ukiormannalu immik-
kut sammisassara aallartip-
para. Maanna qitornakka
allereeramik imminnut
aqussinnaanngormata ilin-
niakkakka naammassiniale-
rakkit. Taamanerniillimi
aamma peqqissimisaqiga-
ma, tassami saniatigut so-
raarummeerutissakka tå-
rn aasa naammassereersi-
magaluarakkit unalu im-
mikkut sammisassara aal-
larteruttulersinnaagaluar-
lugu kandidatitut soraa-
rummeeriarsinnaanissan-
nut.
Soqutigisat
pikkunartut
- Tromsømut pigama Bodø-
mi soqutigiUuakkannik
sammisaqarsimavunga, tas-
salu sulisoqarnermik aqut-
sineq aamma sulliviup ilua-
ni aaqqissuusseriaatsit.
Taakkulu kisiisa ilinniagas-
saasorileraluarsimavakka.
Kisianniliuku aaqqissuusse-
riaatsit taakku kalaallit
inuussutissarsiomerannut
pullakkuminaatsut. Kalaal-
limmi ineriartorneranni ili-
simatuunik misissuisitsi-
sarneq sungiusimasarinngi-
larput. Eqqarsaatigisarsi-
massagaluarpagut, lusianni
ilusissaviit eqikkaasumik
pisarunarnatigik inunnit
paasilluarneqarsinnaasu-
tut, Ezekias Therkildsen
oqarpoq.
Ezekias maanna atortus-
saminik katersivoq aaqqis-
suussineq sulisoqarnermil-
lu pisortaaffiginninneq ka-
laallisut atuakkiariniarlu-
git.
- Pisariaqarluinnarpoq
aaqqissuussinerit atuuffis-
samittut atuunnissaat. Qu-
larinngilara inuusuttorta-
qartugut nunatsinnilu suli-
sinnaasoqarlutta nammi-
nersornerunitsinnik ilusi-
lersueqataasinnaasunik,
Ezekias oqarpoq.
Nunani allani misigisat
ilisimalikkallu kalaallinut
inuusutttunutt pingaaruti-
lerujussuusut Ezekias
Therkildsen isumaqarpoq.
- 14-inik ukioqarlunga
Danmarkiliarsimavunga,
naallu kulturimik nunamil-
lu allaasunik naapitsineq
aallaqqaammut sakkortuga-
luaqisoq nuannaarutissari-
liinnarsimavara. Ullumik-
kullu eqqarsaatigileraa-
ngakku Uuaqutissarsiflx-
giinnarsimavara. Immitsin-
nut mattuttariaqanngilagut
oqarluta imminiugutta
naammassasoq. Allamukar-
tariaqarpugut ilisariartorlu-
git kulturit allat inuiaallu
allat, isumassarsiorfigiitiga-
lugillu. Inuup inuttut ine-
rikkiartorneranut pingaa-
rutilerujussuuvoq kulturi-
nittaaq alian ik ilis aris ima-
saqarnissaq. Norgemi uni-
versitetini norgemiut, islan-
dimiut savalimmiormiullu
naapinneri kajumissaataal-
luarsimapput. Aamma Sri
Lankamiunik Tyrkiamiu-
nillu ilaqarput, Ezekias
Therkildsen oqarpoq.
Uteqattaarerusaarneq
- Tromsømut tikikkama al-
latummi ajornaqimmat atu-
arlunga aallartiinnarpunga.
Ukiut siulliit marluk assor-
suaq ilungersornarput, ilin-
niagarli ingerlateqqissa-
gaanni tassa taamaattaria-
qarpoq. Isumaqarpunga
ukiut siulliit marluk artor-
narnerpaasut. Ilinniagassat
qatsunnaveersaarlugit ute-
qattaartuartariaqaramik.
Sammisamut aalajangersu-
mut tunngasut atuassa-
gaanni kisianni ordbogimik
sanililerluni, taamannalumi
qasunaannartaraluarpoq,
qularnanngilarluni amerla-
suut ilinniakkaminnik tu-
nutsisarnerannut pissutaa-
sarluni. MaanimiuUu ilinni-
akkaminnik angusereersut
ilungersuasarsimanitik ta-
makku qujassutigiinnarta-
riaqarpaat, Ezekias isuma-
qarpoq.
Atuagarsortarissanik
ilinniagaqarneq ukiorpassu-
arni ingerlatarisimanngin-
natsigu tamanna pissutaasi-
magunarpoq amerlaqisut
ilinniakkaminnik naam-
massinninngitsoortarneri-
nut. Kisianni aamma ilinni-
agaq inaassallugu ilunger-
sortannginneq. Ilaasa
angerlarsertarnertik patsi-
siginiartarraluarpaat, ua-
ngali tamanna patsisipalaa-
ginnarsoraara. NeriuUuar-
pungali amerlanerujartuin-
nartut ilinniakkaminnik
naammassinnittalermata
utertalerlutillu inuiaqati-
giinni inissikkiartorlutik,
Ezekias oqarpoq.
- Sullivipput paaqisaria-
qarparput, sunngiffippullu
aavarnermut, aalisarner-
mut piniarnermullu atorta-
riaqarlugu. Pereersut ki-
ngunissaat atortariaqarpa-
gut. Maanna utoqqartarihk-
kagut kulturitoqaq naaper-
torlugu piniarnermik aali-
samermillu qanimut inuu-
niuteqarsimagamik imaa-
liinnarlugit taakkunannga
kaanngartinneqarsinnaan-
ngillat. Tamakkuli uagut
maanna kinguaariiaalersu-
gut pinngitsoorsinnaavagut
sulisinnaagatta aningaasar-
siorsinnaallutalu. Sulinik-
kut immitsinnut napatinni-
arsinnaagatta. Namminer-
sorneruneq perusukkutsigu
inuaqatigiillu atuutiinnas-
sappata taava nassatassai
aamma atortariaqarpagut
sullivigalugillu, pisortat
namminersortullu, Ezekias
oqarpoq.
Angajulleq avalassaaq
Qitomara angajulleq
maanna ukioq ataaseq Dan-
markimut atuariassaaq. Ta-
manna piumasarisimavara
danskisut oqallorissaatigi-
niassammagu. Kalaallisut
puigorsinnaajunnaareersi-
mavoq, iluaqutaaginnas-
saarlu ullumernit suli
danskisut oqallorinnerule-
runi. Tamanna iluaqutigiin-
nassavaa annertunerusunik
angusaqarniaraanni dansk-
it oqaasii piginnaalluarsin-
naasariaqarmata. Aamma
ilinniagaqarneq malittaril-
luarneqarnerusinnaaneru-
gami. Panimma suli naluaa
sunngorniarumaarnerluni,
nuannaarutigissaqaarali
atorsinnaasaminik ilinnia-
gaqarsinnaassappat. Imatut
piumasaqarfiginngilara,
nammineq tamanna aailaja-
ngissavaa, namminerli inut-
tut napaniassaguni ilinnia-
gaqarluni paasisimasaqar-
tariaqarpoq.