Atuagagdliutit

Árgangur
Tölublað

Atuagagdliutit - 16.12.1993, Blaðsíða 14

Atuagagdliutit - 16.12.1993, Blaðsíða 14
14 ICC DECEMBER 1993 J « Avannaarsuani pinngortitaq inuillu Meeqqat kalattoortut. (Asseq: AG-ip toqqorsivianiit). Children performing a polka dance (Photo: AG photo archives) Nature and Peoples in the North - Innuttaasut pisinnaatitaaffii lllersorlugit 1993-ip ingerlanerani Kø- benhavnimi ataatsimiititali- aq nutaaq pilersinneqarpoq Issittumi Nunap Inuiinik taper ser su isoq. Ataatsimii- titaliap pingaarnertut siu- nertaraa aningaasanik ka- tersuiniarneq katersorne- qartullu nunat tamalaat akornanni Issittumi Nunap Inuiinut toqqaannartumik tunngassuteqartunik ataat- simiifTiusartuni nunap inu- iisa peqataasalernissaannut atorneqartarnissaat. Tassa- lu avatangiisinut aammalu innuttaasut pisinnaatitaaf- fiinut tunngasut eqqarsaati- gineqarput. Ataatsimiititali- aq »Avannaarsuani Pin- ngortitaq Inuillu« ullumik- kut suleqatigiiffimmik ISI- mik suleqatiginnippoq. ISI tassaavoq Inuit Eqqillillu suleqatigiiffiat puisinniar- nermut, arfanniarnermut, pinialunnermullu uumasu- nik illersuiniaqatigiit allallu pinngortitamik illersuinia- qatigiiffissuit ilaatigut peqa- taaffigisaanik akerlilersui- nerat illuatungilerniarlugu suleqatigiifllulluni. Ataatsi- miititaliamilu neriuutigine- qarpoq siunissami issittumi suleqatigiifTinnikallanik su- leqatiginnilerumaarnissaq tapersersuisalerumaarnis- sarlu. Inuit Alaskameersut, Canadameersut, Kalaallit Nunaanneersut Chukotka- meersullu; Saamit Norge- meersut, Sverigemeersut, Finlandimeersut Ruslandi- meersullu eqqillit Canadap Alaskallu avannaaneersut - aammalu nunap inuii nag- gueqatigiikkuutaat Siberia- meersut assigiinngitsut 26- it peqatigiiffiata soqutigi- saat arlalippassuartigut as- sigiissuseqarput. Siullermik tamarmik Issittumi nuna- qaqqaartuupput. Inooriaa- sitillu ineriartortissimavaat issittup avatangiisaanut inuuffigiuminaatsumut ki- siannilu aamma mianernar- tumut naleqquttunngorlu- git. Kulturertik inooriaaser- tillu imarmik, tundramik aammalu orpeqarfiit kille- qarfianik tunngaveqartoq ineriartortissimallugit. Is- sittumissaaq Nunap Inuiisa assigiissutaat alla tassaavoq ukiorpaalunngortuni ava- taaniit tatisimanninnermik tunngaveqartumik inoori- aasiannik kulturiannillu ajornartorsiortitsilersima- neq. Tatisimanninnerit mi- ngutsitsinerinnaanngitsu- mik kisiannilu aamma uu- masunik nungutitaaqqa- jaanngitsunik atuinerannut akerlilersuinermik tunnga- veqartut. Akerlilersuinerit amerlanertigut sukkasuu- mik aningaasannanniapal- lunnissamik siunertaqartut illoqarfissuarni innuttaasut pinngortitamut attaveerun- nermik nalliginninnermillu misigissuseqalersimasut atorluarlugit nunap inuiisa kulturiat aningaasarsior- nikkullu tunngavigisaat nu- ngusarlugit. Ataatsimiitita- liap »Avannaarsuani Pin- ngortitaq Inuillu« naqita- gaaraliaani erseqqissarne- qarsimavoq Issittumi Nu- nap Inuiisa innuttaasutut pisinnaatitaaflu illersorne- qartut tassalu immikkuulla- rissumik kultureqarnertik, ileqqoqarnertik aammalu naleqartitaqarnertik tun- ngavigalugit inooriaaseqar- nermik pisinnaatitaafflisa nunanit tamalaanit akueri- neqarnissaat aammalu inuit pinngortitamik innarlitsaa- liuillutik atuisuunerisa ingerlaannarnissaata ataq- qineqarnissaa illersorlugu. Innuttaasut pisinnaatitaaf- fii tunngaviusut maanna- mut nunanit tamalaanit akuerisaasut ataqqineqar- tullu nunap inuiinuttaaq atuutinneqarnissaat iller- sorlugit pingaartumik pisin- naatitaaffiit 1992-mi Riomi atsiorneqartumi oqaluuseri- sami nr. 21-mi Avatangiisit Ineriartornerlu pillugit Na- lunaarummi allassimasut, suli ullormanna tikillugu suliniaqatigiiffissuarnit pis- saaneqartunit aammalu su- leqatigiinnit sunniiniartu- artunit uumasunik illersui- niarnerinnaq kisiat salliul- lugu innuttaasullu pisin- naatitaaffii tunullugit suli- niartunit ulorianartorsior- tinneqartuartut. Suleqati- giiffik pilersinneqartoq qal- lunaanik nuimasunik taa- neqarsinnaasunik inutta- qarpoq ilaatigut politikeriu- sunik, eqqumiitsorliortunik aammalu atuakkiortuusu- nik. Suleqatigiiffiup nunap inuiisa nammineq aalaja- ngiisinnaassuseqarneran- nik sakkortuumik taperser- suisuuvoq Issittumilu Nu- nap Inuiisa innuttaasunit tapersersorneqalernissaan- nik siunertaqarluni sulini- artuuvoq taamaaliornikkul- lu aningaasanik katersinik- kut nunap inuiisa sinniisui- sa ataatsimiinnernut ataat- simeersuarnernullu peqa- taasalernermikkut nunat tamalaat akornanni nammi- nerminnut tunngassuteqar- tutigut aalqjangiiffiusartuni sunniuteqaqataallutik aala- jangersaaqataasalernissaat aqqutissiuunniarneqarluni. Tassalu »Inuit Eqqillillu« ikiornerisigut imminnut il- lersulernissaat anguniarne- qarpoq. Annertunerusumik paasisaqarusukkuit uunga saafilginnissinnaavutit: Nature and Peoples in the North c/o Arctic Information Møntergade 16, DK-1116 Kø- benhavn K Tlf. 9 33 13 02 92. Fax: 9 33 32 09 02. - A question of »Green Human Rights« During 1993, a new commit- tee in support of indigenous peoples in the Arctic was established in Copenhagen, Denmark. The primary goal of the committee is to raise funds to help sponsor the partici- pation of arctic indigenous peoples in international fora dealing with issues of ut- most importance to their communities. Namely, issu- es concerning environmen- tal and human rights. The committee »Nature and Peoples in the North« currently cooperates with the organization »Indige- nous Survival Internatio- nal« (ISI), which represents the views of Inuit and Indi- an hunters, who are suffe- ring from the negative im- pact of anti- sealing, anti- whaling and anti-trapping campaigns, successfully or- chestrated by a variety of anti-harvest groups inclu- ding some major environ- mental organizations. It is the committee’s hope, in the future, to extent its coopera- tion and support to include other organizations in the circumpolar north. Inuit in Alaska, Canada, Greenland and Chukotka - the Sami in Norway, Swe- den, Finland and Russia - the Indians in northern Ca- nada and Alaska - and the more than 26 indigenous pe- oples of Siberia have many things in common. First and foremost, they are the original inhabitants of the Arctic. They have de- veloped lifestyles that are well adapted to the harsh but also delicate environ- ment. An environment in which the sea, the tundra and the tree line, respective- ly, form the very basis of their livelihood and culture. Common to the Arctic Pe- oples is also that their cultu- re and livelihood for some time now have been suffe- ring from various pressures from the industrial world. Pressures which, aside from mere pollution, include cam- paigns targeted at the har- vesting of non-endangered, but cute looking animals. Typically, campaigns that are designed to promote and to take advantage - financi- ally - of urban residents’ bad conscience toward mother nature, as well as to cynical- ly undermine the economy and culture of indigenous peoples. The Committee for Natu- re and Peoples in the North points out in their folder, that the Arctic Peoples are in faet pursuing a »Green Human Right« - the right to maintain a sound ecological balance between man and nature, and very important- ly, to gain international re- cognition of their right to co-exist as societies with their own cultures, tradi- tions and values. Basic hu- man rights which have alre- ady been formally recogni- zed and established interna- tionally - most recently in the Rio Declaration on Envi- ronment and Development and Agenda 21 of 1992 -, ho- wever, which continues to be threatened by powerful organizations and lobby groups placing more empha- sis on animal protection than on human rights. With the goal being »to help the Inuit and Indians help themselves«, the Com- mittee formed by prominent Danish politicians, artists and authors among others, in strong support of indige- nous peoples right to self-de- termination, works toward gaining public support to help provide the Arctic Peo- ples with the financial me- ans to access and to partici- pate in meetings and confe- rences in which the interna- tional society makes deci- sions about the arctic envi- ronment and its natural re- sources. For further information, piease contact: Nature and Peoples in the North Co. Arctic Information Møntergade 16, DK-1116 Co- penhagen K Tel: + 45 33 13 02 92. Fax: + 45 33 32 09 02 Piniarnermik inuussutissarsiornermi piginnaassutsit kinguariinnut tulliuttunut kingor- nussassanngortinneri. (Asseq: AG-ip toqqorsivianit). Passing on the skilis ofseal hunting on to the next generation (Photo: AG photo archives)

x

Atuagagdliutit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.