Atuagagdliutit - 13.04.1995, Blaðsíða 18

18
Nr. '30 • 1995
GRØNLANDSPOSTEN
Piniarsinnaanermut allagartaq
eqqortumik atomeqanngilaq
All.: David Holm, Ilulissat
Tamarmik silattorlutik paa-
sinnitsiarlittoruku. Naak
peqqussusiorlutillu malerua-
gassiortoqartaraluartoq taa-
maattoq eqqortumik tamak-
kuninnga atuitsitiniarneq
uniorujussuarlugu imaluun-
niit nalunngikkaluarlugu pia-
araluni uniuvissumik aaqqis-
suussisoqartarpoq. Makku-
ninnga pissuteqarunartumik;
sunaluunniit peqqussusiaq
atuisumut naleqquttumik ilu-
arsaanneqarneq ajormat ator-
neqalernerata imaluunniit
misilinnerata kingornatigut
soorlu makkunannga asser-
suuteqassaanga.
Ukiut arlaqanngitsut muta-
ma siorna piniarnermut alla-
gartaq nutarterneqarpoq sul i
ullumikkumut eqqortumik
atorneqanngitsumik. Taa-
maattorli kikkut tamarmik
NAMMINERSORNERULLUTIK OQARTUSSAT
Allagarsiuteqqitaq
Naalakkersuisut Allattoqarfiat Pissarsiorpoq
PAASISSUTISSIISARNERMI SULEQATISSAMIK
Qinnuteqartut marluinnik oqaasillit piukkunnaatillit amerlanerusut qinnuteqarnissaat pillugu Naalak-
kersuisut Allattoqarfianni paasissutissiisarnermut immikkoortoqarfimmi paasissutissiisarnermi
suleqatitut atorfik inuttassarsiomeqaqqippoq sapinngisamik piaartumik sulilersussamik.
Immikkoortoqarfik Naalakkersuisut Allattoqarfianni Nunanut allanut tunngasunut Allaffimmi inissi-
simavoq, allaffimmilu pisortamut atassuteqartarluni. Allaffimmeereerpoq paasissutissiisarnermi
suleqat qallunaatut oqaasilik. Tamatuma saniatigut fuldmægtigit pingasut, nunanut avannarlernut
nunanullu tamanut atatillugu sulianik ingerlatsinermik isumaginnittuusut kiisalu allaffimmi fuldmæg-
tigi ataaseq.
Paasissutissiisarnermi suleqatitut Namminersomerullutik Oqartussat Paasissutissiisarfiata ineriartor-
teqqinnerani peqataassaatit.
Suliassat ilaatigut tassaapput:
- Naalakkersuisunit Inatsisartunillu aalajangikkanik paasis sutissiisarneq
- tusagassiortunut attaveqarnerup isumagineqamera, tassunga ilanngullugit tusagassiorfinnut naluna-
arutinik nutaarsiassanillu allanneq kiisalu tusagassiortunik naapeqateqamemik tusagassiortullu
pulaartarnerini pisassanik pilersaaru siomeq
- immikkut ilisimasallit suleqatigalugit innuttaasunut paasissutissanik suliarinninneq sulianillu inger-
latsinermi annikinnerusumik peqataaneq
- paasissutissanik assigiinngitsunik, quppersakkanik, atuagassianik, tusarnaagassianik, isiginnaagas-
sianik il.il. piffissaliussat malillugit suliarinninneq aaqqissuussinerlu
- nunanit allanit tikeraartoqarneranut atatillugu tikeraarnissamut pilersaarutinik aaqqissuussinermi
peqataaneq
- Namminersomerullutik Oqartussat iluanni paasissutissiisar nermik suliaqameq, tassunga ilanngul-
lugu Namminersomerul lutik Oqartussani sulisut quppersagaannut kiisalu Tusarfimmut/Nammi-
nersornerullutik Oqartussat avammut saqqummersit tagaannut imassanik allanneq aaqqissuinerlu
- naalakkersuisut siulittaasuannik pisortaaneqarfimmillu paasissutissiisarnermi apeqqutinut atatillugu
siunnersuineq kiisalu Naalakkersuisunut qitiusumillu allaffeqarfimmut nalinginnaasumik paasissu-
tissiisarnermik sullissineq
- Nunanut allanut tunngasunut Allaffmp Danmarkimut nunanullu allanut nalinginnaasumik paasissu-
tissiisarnerani peqataaneq.
Naatsorsuutigaarput:
- tusagassiortuusutit, cand.comm.-iusutit allatulluunniit naleqquttumik ilinniagaqarsimasutit
- paasissutissiisarnermi sulianik misilittagaqartutit
- tunniusimasuusutit arlariippassuamillu ataatsikkut suliaqarsinnaassasutit
- nakkutiginnilluarsinnaassuseqartuusutit ulapiffiutillugulu sulisinnaassasutit
- namminersortumik sulilluarsinnaasutit tamanillu suleqateqarsinnaasutit
- aallarniisinnaassuseqartutit, aalajangiisinnaassuseqartutit sullissisinnaassuseqartutillu
- allallaqqissuusutit allatanillu kusassaasinnaasutit
- tuluttut oqalussinnaasutit
Aammattaaq naatsorsuutigaarput suliffeqarfimmut naalakkersuinikkut aqunneqartumi sulisinnaassa-
sutit sinniisutullu pisussaaffmnik suliaqarsinnaasutit. Aammattaaq piffissamut suliffiusumut atatillugu
eqaatsuussaatit angalangaatsiartamissarlu naatsor suutigisariaqarlugu.
Akissarsiat atorfmitsitsinerlu, tassunga ilanngullugit akiliunneqarluni angalasinnaatitaaneq pisattallu
angallanneqamerat Kalaallit Nunaanni Naalakkersuisut pineqartullu kattuffiata isumaqatiginninniar-
sinnaatitaasup akornanni isumaqatigiissut atorfminnermi atuuttoq naapertorlugu pissapput.
Malugeqquneqassaaq, naalagaaffimmi tjenestemandit AC-llu isumaqatigiissutai assigiinngitsut, soor-
lu DJØF-ip Aningaasaqamermullu Ministeriaqarfiup akornanni isumaqatigiissutit, naapertorlugit
atorfillit, Kaalaallit Nunaanni Namminersomerullutik Oqartussat ataanni atorfinitsinneqamermut ata-
tillugu akissarsiaqaratik sulinngiffeqarsinnaatitaammata.
Inissaqartitsisoqarsinnaavoq pisatsersugaareersinnaasumik, maleruaqqusat atuuttut malillugit akiler-
sorneqartussamik.
Erseqqinnerusumik paasissutissat allaffimmi pisortamut Tove Søvndahl Petersenimut, imaluunniit
paasissutissiisarnermi suleqammut Charlotte Holten-Møllerimut, tlf. 2 30 00, saaffiginninnikkut pis-
sarsiarineqarsinnaapput.
Qinnuteqaat ilinniagarisimasat siomatigullu suliarisimasat pillugit paasissutissartalik, soraarummeer-
simanermut uppemarsaatit il.il. assilinerinik ilalerlugu, erseqqissumik nalunaaqutserlugu inuttassar-
siugaq nr. 360, uunga nassiunneqassaaq:
NAMMINERSORNERULLUTIK OQARTUSSAT
NAALAKKERSUISUT ALLATTOQARFIAT
BOX 1015, 3900 NUUK
Qinnuteqamissamut killissarititaq: Qinnuteqaatit Allattoqarfim mut anngutereersimassapput kin-
gusinnerpaamik 20. april 1995.
Naalakkersuisut Allattoqarfianniippul Namminersomerullutik Oqartussat pisortaaneqarftat, tassaniillutik pisor-
taaneq pisortarlu kiisalu allaffiit tallimat ukuusul: Naalakkersuinermut Aningaasa qamermut allaffik, Aaqqis-
suussaanehnut allaffik, Inatsisilerif fik, Nunanut allanut tunngasunut allaffik Aatsitassaleriffillu.
Juaanna Platou isumaqarpoq ilinniartitsisut taarteqartamerat pitsaanerusumik aaqqissuus-
saasariaqartoq.
allagartaq piumasut pigilersi-
mavaat. Unali tassani ajor-
nartorsiutinngorluni kiaana
sumut atugassaa, kinaana qa-
noq ittumik allagartalerne-
qamiartoq.
Taavalu nutarterinerup ki-
ngorna Namminersomerullu-
tik Oqartussanit pisarnertut
kommuninut nalunaarutigi-
neqarpoq, ilissi peqqussusiaq
niaqorluutiginiarsiuk!
Taamaalillunilu peqqus-
susiaq amigamera pissutaal-
luni atomerluineq imaagin-
nalivilluni. Peqqussusiamimi
ilannguneqanginnami ullu-
mikkut piniamermi pinngit-
soorneqarsinnaanngitsumik
sallersaalluni atorneqalersi-
masoq aalisariut motorilik,
qanoq tassannga atuisut nali-
liiffiginiarneqarnersut. Taa-
valu kommuneni oqinneru-
soq ujarneqarpoq imaattoq.
Aap ajunngilaq imarsiortut
tamaasa piniartutut allagarta-
liinnartigik! Tassalu taamaa-
lilluni nutaamik iluarsartuus-
sinerugaluaq takorluukkat
uniorujussuarlugit ingerlan-
neqalerluniaasiit.
Soorluliaasiit ilorraap tu-
ngaanut sangutinnissaa nake-
rineqarnani uffa nalunngik-
kaluarlugu piniartutut inuu-
tissarsiuteqavinneq tunnga-
Isumaqarpunga Kalaallit Nu-
naata innuttai suli ikippal-
laartut, immitsinnut ilisarisi-
mavallaarpugut, toqutsisima-
nikkut aternik tusagassiuti-
tigut saqqummiusissilissa-
gutta.
Isumaqarama siunisamut
ungasinnerulaartumut qiviar-
vigalugu iluarsartuussineru-
soq. Piniarnermillu inuuniu-
teqarneq annerusumik tun-
ngavissinneqamiartoq.
Nalunngilara tamatuma
ajornartorsiutinngorsinnaa-
nerata qanoq aaqqinnissaa
ilisimaneqaraluartoq. Nalun-
ngilarattaarlu KNAPK-p si-
uttuata aalisarnerup, piniar-
nerullu assigiinngissutai na-
lunngikkai. Kisianni tusarli-
uttarnermigut malunnartu-
mik ersersittaraa tassa aali-
sartuuneq aamma piniartuu-
nermiittariaqartoq. Soorlu
»aalisartoq« normu 1-mi
1995-sumi allassimasoq.
Piniagassat piniartunut!
Tassami aalisartuuneq assi-
giinngitsutigut sulisartuuner-
tut nalilersorneqarsinnaaler-
simammat, tamannaluuna
tunngavigalugu inatsisilior-
tut nutaamik ataqqinartoq
Lars Emil Johansen siuttoral-
ugu piniartuuneq ikorfassin-
niarlugu ajornartorsiutasima-
sumik qaangiissutissarsiorsi-
masut.
Maannakkullu ingerlaso-
qaannassappat piniakkat nu-
ngutsaaliorneqartussat nu-
ngutsaaliorneqaratik nung-
sarneqaannassapput. Makku-
ninngalu assersuusiorta; ap-
pat nungutsaaliugaapput, ki-
tariaqarluta, toqutsinikkut
aqqinik saqqummiussuisaler-
nissaq ammaaffigissagaluar-
utigu. Aapaatigoqarporli.
Piareeqqasariaqalinngin-
nerpugut? Siunissamut ikaar-
saariarnertut isigisariaqalin-
nginnerparput?
siannili imatut appanni-
artoqarpoq.
Ullut tamaasa aallaniat
aallartarpata taakkunannga
50-t sapaatip akunneranut
ullut tamaasa aallaniartarlu-
tik, 10-lillu ullut marluk aal-
lartarlutik tassaasut saniati-
gooralugu piniartut. Tamar-
mik 50-nik sapaatip akunne-
ranut 7-riarlutik aallartut
tamarmik 50-nik appallutik.
Imaassaaq aallaaniat 50-t x
ullut 7, x pisat 50-t = 17500
appat pisarineqartut. Taavalu
saniatigooralugu piniartut
10-t marloriarlutik aallartut
10-nik pisaqartut, tassalu
10x2x10 = 200-t. Tassalu
appat tikiunneqartut 1,13
procentiat saniatigooralugu
piniartup tikiuppai, taamaa-
lillutillu katillugit 17700-t
tikiunneqarput. Assersuut
sapaatip akunneranut ullut
sisamat piniarfiusimasut,
imaalissaarlu, aallaaniat 50-t,
ullut sisamat, pisat 50-t taava
imaassaaq 50x4x50 = 10000-
t pisat. Saniatigooralugu aal-
laaniat 10-t, aallarnerit mar-
luk, pisat 10, = 200-t pisat.
Katillugit 10200-t pisat.
Taamaasimappat saniatigoo-
ralugu piniartup 1,90 procen-
tit pisarisimassavai.
Assersuut alla; appat pisa-
rineqarsinnaasut sapaatip
akunneranut 5000-tiinnaa-
sappata, piniartup pisassai
imaalissapput. Piniartut 50-t
ulluni arfineq marlunni pini-
arsimagunik ullormut 14-nik
pisaqartassallutik, ullut sisa-
mat sapaatip akunneranut pi-
niarfigisimagunigit 25-nik
ullormut pisaqartassallutik.
Taamaalilluni erserpoq
piniarnermut allagartap eq-
qortumik agguaanneqarnis-
saa qanoq pingaaruteqarti-
gisoq. Taamaalilluni oqarta-
riaqalerluta saniatigooralugu
piniarneq piniakkat nunguk-
kiartuutiginngikkaat. Piniak-
kalliuna inuutissarsiutigitin-
neqarnera nungukkiartuutaa-
sartoq ingammik aaqqissuus-
sinerlunnermik ilaqaraanga-
mi.
Toqutsisimasut atii
saqqummiutissallugit
piareersimaneipugut
All.: Inger Kleist, Narsaq