Tíminn - 15.10.1975, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Miövikudagur 15. október 1975.
Dr. Jóhann AA. Kristjónsson:
AVARP TIL HASKOLASTUDENTA
Mottó: Seðjum svangan heim
Jóhann M. Kristjánsson dr. phil.
h.c.
Kæru stUdentar.
Engin kynslóö hefir hlotið svo
dýran arf úr hendi þjóðar sinnar
sem ungmenni fSLANDS nú i
byrjun siðasta kvartils tuttugustu
aldar, né verðugra viðfangsefni
aö fylgja til sigurs.
Mannkynssagan er svo litilþæg
að telja meðal þjóðhetja og mikil-
menna kynslóðanna þá stjórn-
málamenn, sem með styrjöldum
við aðrar þjóðir og ránum hafa
aukið umfang lands ins.
islendingar auka umfang sitt á
gagnstæðum forsendum. Með út-
færslu landhelginnar eru þeir að
taka rétt sinn i eigin hendur úr
miskunnarlausri ásælni yfir-
gangsstórvelda, sem hafa að fyr-
irmynd gamla landræningja, en
að þvi leyti verri, að þeir ganga
að lifskjarna stórra hafsvæða
dauðum, um alla framtið, sem
hefir verið lif litillar þjóðar og eitt
stærsta forðabúr hungraðs mann-
kyns. Svona stór er glæpurinn, ef
islenzka þjóðin reisir ekki rönd
við ranglætinu með viðurkennd-
um rétti yfir 200 milna landhelgi,
til þess að geta tekið i umsjá
þverrandi fiskistofna, sem eru i
bráðri hættu vegna ofveiði og
rányrkju.
Verndun fiskstofna heimshaf-
anna. vöxtur þeirra og varleg
nýting er eitt stærsta framlagið .
il úrbóta við útrýmingu næringar-
skorts mannkynsins. bau tima-
mót eru einmitt nú, að Islending-
ar gætu orðið áhrifamesti aðili
þessa heimsmáls — að fram vindu
þess og sigrum.
Árangur islenzkra stjórnmála-
manna við útfærslu landhelginn-
ar gegn ofurefli frá upphafi, er
mikill. Hann er stór áfangi og
megin undirstaða þess takmarks,
sem að er stefnt, sem er: alls-
herjarvernd og skipuleg nýting
fiskjar og lífsins i heimshöfunum
I heild, byggð á tækni, visinda-
legri könnun réttlæti og alþjóða
löggæzlu, á öllum auðugustu
fiskimiðum heimshafanna. Und-
irstaða þessa takmarks hefir enn
aðallega verið unnin á vettvangi
stjórnmálanna, en verður nú ekki
lengur sótt eftir þeim leiðum ein-
um, nema á svo löngum tima, að
eftir engu yrði að seilast — fisk-
stofnanir dauðir.
Þeim sigrum, sem þegar hafa
unnizt, verður að fylgja eftir til
heimshreyfingár á vegum mann-
úðar- og menningarstofnana sem
flestra þjóða.
Þér, stúdentar i háskólum lít-
illa sem voldugra þjóða, hafið af
minna tilefni kvatt yöur hljóös til
áhrifa á mikilvæg mál. Hér er
verðugt verkefni manndómsára
yðar — frá tvitugu til fimmtugs,
aö tuttugasta öldin telur út.
Það verkefni er að metta þrjá
fimmtu hluta mannkynsins, sem
nú eru vannærðir. Avarp yðar
þarf að vera i hárri tóntegund —
viðfangsefnið er verðugt þess —
helzt i tónhæð „sameinaðs mann-
kyns”. MOTTÓ: „SEÐJUM ,
SVANGAN HEIM”.
t átökunum um fiskveiðar ann-
arra þjóða við tsland, sem nú eru
á næsta leyti, við brezka ljóniðog
v-þýzka örninn, verður auðmýkt-
in og meðaumkunin léttvæg fund-
in. Jafnvel hin gagngerðustu rök
nægja ekki til að orka á ofstækis-
fulltofbeldi. Óréttlætiði algleym-
ingi er ósigrandi, nema með mót-
vægi þess siðferðisstyrks fjöldans
— mergðarinnar — sem eitt getur
dregið máttinn úr ranglætinu.
Einbeiting nógu gagngerðrar for-
dæmingar á ódæðisverkunum, er
það eina, sem böðlarnir óttast.
„Við sveltum i hel, ef við fáum
ekki allan fiskinn við strendur
lands vors” verkar á ofbeldis-
manninn eins og skrækur dýrs,
sem hann hefir sparkað i, og
egnir hann til að sparka aftur og
kvelja dýrið enn meira. Þannig
svarar ofbeldið alltaf auðmýkt-
inni.
Svarið: „Vér munum leggja
verknað ykkar undir dóm mann-
kynsins alls. Vér munum ögra
samvizku heimsins til að gjöra
uppreisn gegn framferði ykkar,
vegna rányrkjunnar á lifs-
mögnuðum verandi og verðandi
matvælakjörnum.
Þið eruð að myrða framtið-
ina i einu auðugasta bjargræöi, er
náttúran hefir búið börnum sin-
um, — svona mikið er ranglætið.
Þið eruð að skera á eina sterkustu
æð mannlifsins á jörðunni með
drápi ykkar i öllum höfum heims-
ins. Þið allir, sem rányrkið og
eitrið sjóinn, og þetta gerið þið
meðan mannkynið sveltur að
þremur fimmtu hlutum og fram-
tiöin stækkar hlutföllin með
mannfjölguninni og rýrnum mat-
væla.” Eitthvað þessu lik gæti
inntak „ræðu” yðar orðið — flutt
mannkyni öllu.
Vekið upp á hverjum bæ —
hverjum stúdentagarði — milli
jökla Islands og Himalaya og
kynnið erindi yðar. Vekið þannig
öldu samú.bar með svöngu fólki
og andúð á böölum þess. Tungan
og penninn eru vopnin, er bita
bezt, og þeirra er þörf nú. Verk-
svið ykkar er vitt. Heimsendanna
á milli er vangurinn, verkefnið er
lif kynslóðanna um aldir.
t eftirfarandi linum verð ég
persónulegri en ég ætlaði, en það
er til að leggja nauðsynlega
áherzlu á sannfæringu mina, að
þið fáið góðan hljómgrunn um
viða veröld, að unga fólkið um
allan heim búi yfir meiri mannúð
en áður hefir þekkzt. Yrði alda
kveikt i þeim „ljósvaka”, gæti
hún hrannazt i þá hæð að hrynja
með þeim þunga, er myldi i rúst
það valdboð, sem býr mannheimi
hungur og strið. Veröldin er þvi
ekki á heljarþröm, en hún er i
djúpum öldudal. Jafnaldrar yðar
um allan hinn siðmenntaða heim
myndi fagna erindi yðar, — það
er reynsla fyrir þvi.
I september 1969 flutti ég ræðu á
þingi SUN (Spiritual unity of
nation) i Detroit i Bandarikjun-
um. 32 fulltrúar frá ýmsum lönd-
um, allar götur frá Indlandi til
Kanada, fluttu háfleygar ræður.
Þarna voru vitrir menn og lærðir
menn, prófessor frá þekktum há-
skólum, visindamenn, fulltrúar
ýmissa trúarbragða, yogar ofl.,
fólk dökkt á hörund og hvitt.
Meðan það þreytti arnflug I
heiðrikju andans, var ég i lág-
flugi undir skýjum heimsgátunn-
ar. Mér kom það þvi á óvart, þeg-
arfallegtogelskulegtungtfólk —
gestir þingsins — kom til min og
þakkaði mér fyrir það, sem ég
hafðisagt i ræðu minni —ég hefði
einmitt sagt það, sem það helzt
vildi heyra.
Ég hafði talað eitthvað um
hungrið i heiminum, um þörfina á
þvi, að umbótafólkið stæði saman
og stofnaði heimssamband og
reyndi að hafa sem mest áhrif á
stjórnmálamennina, að það þyrfti
aö eiga fulltrúa á þingi Samein-
uðu þjóðanna, að þær væru ekki
fulltrúar mannkynsins i heild,
heldur umbjóðendur einstakra
þjóða, þær vantaði yfirstjórn
sameinaðs mannkyns. Si"ðast, en
ekki sizt, talaði ég um menning-
arastrið er þyrfti að koma, með
heimsins stærstu útvarpsstöð,
sem vakið gæti heimsöldu and-
úðar og gagnrýni gegn mannrétt-
indabrotum valdsjúkra stjórn-
málamanna, en til þess að hún
næði tilgangi, þyrfti tæki, sem
gerðu henni mögulegt að hrynja
með þeim árangri, að óréttlætið
fengi ekki rönd við reist. Þetta
tæki yrði útvarpsstöðin, sem gæti
kallað i hvert einasta eyra um
heimsbyggðina alla, nöfn, stöðu
og þjóðerni þeirra, er beittu valdi
ogmætti til að kúga og misþyrma
jafnvel mannkyni öllu, með
hungri og styrjöldum. Á um-
ræddu menningarsetri yrði rödd
og tunga máttur og vilji þess
valds, er eytt gæti sundrung og
alið upp á braut aldanna þroskað
og farsælt mannkyn.
Hefði þessi mikla útvarpsstöð
verið til staðar hér og nú, þá hefði
Einn af fulltrúum ungu kynsióö-
arinnar á þingi S.U.N.
yður veitzt létt að koma erindi yð-
ar til heimsbyggðarinnar allrar.
Heimurinn hefði á svipstundu
fengið að vita um það nið, sem
stórþjóðir Evrópú ætla að fremja
á litilli nágrannaþjóð, sem ætlar
ekki aðeins að verja eigið lif,
heldur einnig efla umhverfi sitt
vaxandi fæðustofnum fyrir solt-
inn heim.
Aldrei hefir virðulegra hlutverk
verið ætlað neinni kynslóð, sem
að beygja það vald til undan-
halds, sem svo freklega brýtur
velsæmis- og siðferðikröfur -
mannlegrar réttlætiskenndar.
Framlag yðar til styrktar og
framhalds stjórnmálanna
til þeirrar heimsbyltingar, er
ekki má biða i.umgengni manns-
ins við sjóinn, yrði þung á metun-
um, i hvaða formi sem væri.
GÖNGUM HEIL GÖNGUNA
GEGN HUNGRl. Friður yrði i
södduin heimi, en i soltnum strið.
Tilvitnuð ræða Jóhanns
birtist i ORION Magazine
The Christian Spiritual Alli-
ance Inc. USA, og i The
SELF IS ONE, greinasafni
sem gefið er út á
MAURITIUS. Ræðan birtist
þýdd í TtMANUM 21. og 23.
marz 1971.
Leikskóli KFUM og K
LANGAGERÐI1
Umsóknareyðublöð liggja frammi á skrifstofu KFUM og
K, Amtmannsstig 2 B, aila daga frá kl. 1-5 e.h.
fVerkfræðingar —
Byggingatækni-
fræðingar
Eftirfarandi störf fyrir ísafjarðarkaup-
stað eru laus til umsóknar:
1. Starf forstöðumanns tæknideildar:
Laun: Launaflokkur B 1 plús 20% álag
piús bifreiðagreiðslur.
2. Starf byggingafulltrúa.
Laun: Launaflokkur 27 plús bifreiða-
greiðslur.
Umsóknarfrestur er til 1. nóvember 1975.
ísafirði 10. október 1975
Bæjarstjóri ísafjarðar.
250 manns á
hersetuna og
rádstefnu um
sjálfstæðið
vandlega hernaðarlega hlið
málsins, starf varnamála-
nefndar og afskiptaleysi is-
lenzkra stjórnvalda af athöfn-
um hersins, hernaðargildi
stöðvarinnar og eðli hennar við
breyttar aðstæður.
i f jórða lagiþarf að afla upplýs-
inga um þróun Keflavikurflug-
vallar sem alþjóðlegs flugum-
férðarsvæðis.
í fimmta lagi verði unnið að á-
ætlun um brottför hersins, og
höfð um það náin samráð við
alla þá pólitisku aðila, sem að
þvi vilja vinna.
Ennfremur segir i ályktuninni:
Erlend herseta i landinu og að-
ild að hernaðarbandalagi felur i
sér skerðingu á sjálfstæði þjóðar-
innar og hefur i för með sér
margvisleg óæskileg áhrif á is-
lenzkt þjóðlif. Brottför hersins og
úrsögn úr Nato er þvi forsenda
fyrir fullu og óskoruðu sjálfstæði,
er jafnframt þvi sem herstöðva-
andstæðingar skirskota til sjálf-
stæðis- og þjóðernisvitundar
landsmanna, hljóta þeir að leggja
áherzlu á alþjóðlegt samhengi
herstöðvamálsins, og þá stað-
reynd að baráttan gegn herstöðv-
um á íslandi er liður i örlagarikri
viðureign smáþjóða viða um
heim, sem heyja baráttu gegn
yfirgangi og sifelldri ásælni stór-
veldanna. Jafnframt er barátta
islenzkra herstöðvaandstæðinga
liður I viðtækri baráttu gegn
hernaðarbandalögum og siaukn-
um vopnabúnaði og vopnafram-
leiðslu herveldanna.
DAGANA 11. og 12. okt. var hald-
in i félagshcimilinu Stapa i Njarð-
vík ráðstefna, sem 54 andstæðing-
ar erlendrar hersetu á isiandi
boðuðu til. Tilgangur ráðstefn-
unnar var að ræða núverandi
stöðu herstöðvamálsins, tengsl
þess við önnur sjálfstæðis- og ut-
anrikismál og lciðir tii að vinna
gegn þvi aö erlend herseta á is-
landi verði varanleg. Ráöstefn-
unni var valið heitið: HERSET-
AN OG SJALFSTÆÐI ÍSLANDS.
Ráðstefnuna sátu um 250 manns.
Erindi á ráðstefnunni fluttu
Gils Guðmundsson alþingismað-
ur, Magnús Torfi Ólafsson fyrrv.
menntamálaráðherra, Ólafur
Ragnar Grimsson prófessor og
Ragnar Arnalds alþingismaður.
Fundarstjórar voru Ólafur Þ.
Kristjánsson Hafnarfirði, Bjarn-
friður Leósdóttir Akranesi og
Gestur Guðmundsson Reykjavik.
Ráðstefnan kaus 12 manna
miðnefnd, sem ætlað er að stýra
starfi herstöðvaandstæðinga,
stuðla að myndun sjálfstæðra
starfshópa og vera tengiliður
AUGLÝSIÐ
í TÍMANUM
þeirra innbyrðis og milli þeirra
og annarra aðila. 1 miðnefndina
voru kosnir Andri ísaksson, Ár-
mann Ægir Magnússon, Arni
Hjartarson, Bjarni Arason, Gils
Guðmundsson, Hlin Agnarsdóttir,
Ragnar Stefánsson, Sigmar Inga-
son, Sigrún Gunnlaugsdóttir, Sig-
urður Magnússon, Soffia Sigurð-
ardóttir og Svava Jakobsdóttir.
Ráðstefnan samþykkti ályktun
um verkefnin framundan, þar
sem segir m.a.: Brýnasta verk-
efni herstöðvaandstæðinga næsta
áriö verði að örva sem mest
frumkvæöi áhugasamra einstak-
linga, sem taka að sér að vinna I
starfshópum að tilteknum verk-
efnum.
Onnur verkefni, sem til greina
koma á komandi vetri, eru að
gera vandaða úttekt á öllum
mikilvægustu þáttum herstöðva-
málsins:
1 fyrsta lagiþarf aö kanna stöðu
málsins hjá þjóðinni og gera
sérgrein fyrir hvaða sjónarmið
ráða mestu um skoðanamynd-
un fólks I þessu máli.
1 öðru lagiþarf að rannsaka á-
hrif hersetunnar á. islenzkt
þjóðlif, m.a. áhrif hennar á
tungu og menningu, á vinnuafl i
islenzkum atvinnugreinum og á
eiturlyfjanotkun hérlendis, og
kanna þarf núverandi hags-
munatengsl islenzkra aðila við
herinn og herstöðina, t.d. oliu-
félaga og verktaka, og búsetu
starfsmanna herstöðvarinnar
utan flugvallarsvæðisins.
1 þriðja lagi þarf að kanna