Tíminn - 01.11.1975, Blaðsíða 16

Laugardagur 1. nóvember 1975.
5ÍMI 12234
tíERRft
GftRDURINN
A1D ALSTRÆTI 3
SIS-FOIUJK
SUNDAHÖFN

fyrirgóöan mat
^ KJÖTIÐNAÐARSTÖÐ SAMBANDSINS
Afvopnun Portú
galshers hafin
9% hermanna send heim í gær
Reuter/Lissabon — Portúgalski
herinn hratt i gær í framkvæmd
áfcrmum sinum um aö senda
nokkur þúsund hermenn heim og
fækka þannig um 18% i portú-
galska hernum. Kommúnistar
gagnrýndu þá ráöstöfun og vör-
uöu mjög eindregiö viö þvi, aö
fasistar hyggöust notfæra sér
ástand þaö, máistaö sinum til
framdráttar, er skapast myndi,
þegar Angóla hlýtúr sjáifstæöi.
Vinstri sinnaöir fulltrúar fjöl-
margra hersveita, sem staösettar
eru í nágrenni Lissabon, greiddu i
gær atkvæöi gegn afvopnunar-
áformum yfirmanna hersins, en
æösti yfirmaöur heraflans sagöi,
að ekki yröi hvikaö frá fyrri
ákvörðunum um það efni. Þær
yröu framkvæmdar eins og
áformaö heföi veriö.
Byltingarráö hersins kom sam-
an til fundar i gær til þess að
reyna aö finna einhver ráð til
lausnar hinu alvarlega ástandi,
sem skapast hefur i hermálum og
stjórnmálum Portúgals vegna
þeirrar óhlýðni og þess agaleysis,
sem að undanförnu hefur verið að
grafa um sig innan hersins.
Franco Charais, hershöfðingi,
sem nú situr i forsæti i byltingar-
ráöinu, sagöi i gær, að núverandi
ástand mála væri mjög til þess
falliö að auðvelda hægri mönnum
að ná völdunum i sinar hendur,
einungis 19 mánuöum eftir, að
þeir hefðu veriö reknir frá völd-
um.
Alvaro Cunhal, leiötogi komm-
únista, sem vill, aö vinstri sinnað-
ir herforingjar taki sæti I bylting-
arráðinu i stað hinna hægfara,
varaöi mjog viö þvi, aö ástandiö í
landinu væri til þess að fallið að
skapa hægri mönnum tækifæri til
þess aö ná völdunum i landinu.
Sagði hann, að sannanir væru
fyrir þvi, að fasistar heföu sam-
særi i undirbúningi.
Fréttaskýrendur telja, að til-
gangurinn með þvi að senda svo
marga hermenn heim, nú á tim-
um atvinnuleysis og efnahags-
öngþveitis i landinu, sé sá að
reyna að koma á betri aga i hern-
um.
Sem fyrr segir komu saman i
gær fulltrúar þeirra hersveita, er
mest verða fyrir barðinu á fækk-
uninni. Akváðu þeir að beina
þeim tilmælum til Fabiao, yfir-
manns heraflans, að hermenn
þeir, er leysa ætti frá herskyldu,
fengju að vera áfram i hernum
þar til i marz 1976, éf her-
menmrmr æsKiu pess.
Talsmaður Fabiao sagði hins
vegar, að nú væri of seint að
hætta við áfermin um afvopnun,
jafnvel þótt Fabiao væri tilmæl-
um hermannanna samþykkur.
Nú verða um 9% hermannanna
leyst frá herskyldu, en hin 9%,
sem eins verður um, fá lausn 2.
desember.
Sýrlendingarnir
hættir í hungur-
verkfallinu
Haag/Reuter. Sýrlending-
arnir fjórir, sem hófu hung-
urverkfall eftir aö hafa hlotiö
12 mánaöa fangelsisdóma
fyrir ólöglega meðferð skot-
vopna, hættu verkfallinir i
gær, að þvi er talsmaöur
dómsmálaráðuneytisins
skýrði frá i gær.
Mennirnir fjórir, sem
sögðust vera palestinskir
skæruliðar, áformuðu, að
eigin sögn, að ræna alþjóð-
legri flutningalegst i síðasta
mánuði.
Þeir voru saksóttir fyrir ó-
löglega meðferð á vélbyss-
um, skammbyssum og
sprengiefni, en hlutir þessir
fundust i ferðatöskum mann-
anna, er þeir voru handtekn-
ir á hóteli I Amsterdam 4.
september.
Talsmaður dómsmála-
ráðuneytisins sagði i gær, aö
skæruliðarnir hefðu einungis
neytt vatns i verkfallinu.
Þeim leið vel að verkfallinu
ioknu.
Spænsk dagblöð krefjast
aukin frjálsræðis
„Svínastía" veldur
deilum milll Strauss
og Brandts
Reuter/Bonn. Undirréttur I
Bonn dæmdi i gær Willy
Brandt, fyrrverandi kanslara
Vestur-Þýzkalands, til þess að
greiða 25 þúsund mörk til
greiðslu málskostnaðar i máli,
er höfðað var vegna notkunar
á oröinu svinastia I lýsingu á
Vestur-Þýzkalandi.
Brandt ásakaöi Franz Josef
Strauss, leiðtoga stjóriiarand-
stöðunnar, fyrr á þessu ári
fyrir að kalla Vestur-Þýzka-
land svinastiu. Strauss fór
fram á þaö við undirrétt i
Bonn, aö Brandt yrði áminnt-
ur, þar sem hann hefði snúið
út úr oröum sinum og lagt I
þau aðra merkingu en þá er
Strauss hafði i huga. Sagðist
Strauss ekki hafa likt
Vestur-Þýzkalandi við svina-
stiu, heldur kvaðst hann ein-
ungis hafa sagt, að samstarf
vinstriflokkanna i
vestur-þýzkum stjórnmálum
heföi gert Vestur-Þýzkaland
að svinastiu.
Máli þessu lauk sem fyrr
segir meö þvi, að Brandt
greiddi 25 þúsund mörk I
málskostnað og lofaöi að
ásaka Strauss ekki aftur fyrir
að hafa kallað Vestur-Þýzka-
land svinastiu.
Reuter/Madrid — Juan Carlos,
rikiserfingi Spánar, tók I fyrra-
kvöld við völdunum af Franco,
„til bráðabirgða”, eins og sagði i
tilkynningu spænsku stjórnarinn-
ar um málið. Juan Carlos hóf
þegar i gær að sinna helztu
stjórnar- og embættisskyldum
þeim, er á þjóðhöfðingja hvila.
Helzta málið, sem Carlos ein-
beitir sér nú að, er deilan um yfir-
ráðin yfir Sahara og óvissan, sem
framundan er I þeim málum.
Carlos, sem er 37 ára að aldri,
stýrði I gær fyrsta ríkisstjórnar-
fundinum, sem haldinn var eftir
að hann tók formlega við.
Siðustu tilkynningar lækna um
heilsufar Francos hafa litið
breytzt, og segja þær Franco
alvarlega veikan, en þó með fullri
meðvitund. 1 gær átti Carlos lang-
an fund með Navarro forsætis-
ráðherra, þar sem forsætisráð-
herrann skýrði Carlos frá helztu
niðurstöðum viðræðna spænsku
stjórnarinnar við utanrlkisráð-
herra Máritaniu og Marokkó.
Spænskir þegnar eru þegar farnir
að flytjast burt frá spænsku
Sahara.
Franco hefur verið þvi mjög
mótfallinn, að Carlos tæki við
völdum um stundarsakir I veik-
indum Francos, en Navarro for-
sætisráðherra mun hafa neytt
heimildar i spænsku stjórnskip-
unarlögunum til þess að koma
Carlos að völdum um stundarsak-
ir I fjarveru þjóðarleiðtogans,
þótt óliklegt megi telja, að
Franco taki aftur við vöidum.-
Spænsk dagblöð þrýsta nú
á, að persónufrelsi verði
aukið á Spáni. Þannig sagði
til dæmis i rómversk-kapólska
blaðinu Ya, að frelsi væri nauð-
synlegt til þess að tryggja frið og
öryggi I rikinu. „Við höfum
þarfnazt frelsis um langan tima,
og þvi má ekki skjóta þvl enn á
frest, nú þegar tækifærið loks
gefst,” sagði I blaðinu.
Irland:
Skutu á lögregluna
Retuer/Monastervin. Ræningj-
arnir, sem halda dr. Herrema,
hollenzka iðnjöfrinum, i haldi,
skutu i gær á irskan lögreglu-
mann, sem var að, klifra upp
vegg á húsinu, þar sem ræningj-
arnir halda dr. Herrema I gisl-
ingu.
Ræningjarnir hittu iögreglu-
manninn i vinstri höndina, en
hann mun ekki mikið særður.
Lögreglumaðurinn stóð ásamt fé-
laga sinum i stiga, sem reistur
var upp við húsið, og er talið að
þeir hafi verið að reyna að brj óta
rúðu á bakhlið hússins, þegar
skotinu var hleypt af.
Flutningar til ísraels um Súez
skurðinn aftur hafnir
— eftir 23 ára hlé
Reuter/Eilat. Réttur lsra-
elsríkis til þess að senda
Nýja vopnahléð ,,skammgóður vermir'
Bardagar
hverfum
í tveimur
í gær
— íbúarnir óttast harðnandi átök
Reuter/Beirut. Mjög harðir bar-
dagar brutust aftur út i suður-
liluta Bcirut-borgar i gær, vegna
ósamkomulags deiluuðila um
skilmála þá, er settir voru i hinu
nýja vopnahléi, er gekk i gildi
fyrir tveimur dögum og undirrit-
að var af deiluaðilum.
Ústaöfestar fréttir hermdu, að
a.m.k. tveir menn hefðu látiö lifið
i bardögunum I gær i Ain A1
Rummaneh-hverfinu i Beirut, en
þar búa mest megnis kristnir
menn. Einnig væru skæðir bar-
dagar i Shiyah-hverfinu, en þar
eru ibúarnir flestir múhameðs-
trúar.
Segir i fréttum frá Belrut, að á-
tökin hafi byrjað að nýju, er
múhameðstrúarmenn neituðu að
yfirgefa opinbera byggingu, sem
þeir höfðu á valdi sinu, en ákvæði
var um það i friðarskilmálunum
nýju, að þeir skyldu verða á brott
úr byggingunni.
Múhameöstrúarmennirnir,
sem i byggingunni eru, sögðu i
gær, að þeir myndu hvergi hreyfa
sig i burtu, nema þvi aðeins að
bein skipun þess efnis kæmi frá
Yasser Arafat, leiðtogá
Palestinuskæruliða. Segir i frétt-
unum, að herforingi hafi verið
sendur til byggingarinnar með
skilaboð frá Arafat, en áður en
hann náði þangað, hófust bardag-
arnir að nýju.
1 miðborg Beirut var allt með
kyrrum kjörum, nema hvað
heyra mátti hvelli. Þrir fundust
látnir i miðhorginni og spenna
var þar mikii.
flutningaskip um Súezskurð-
ínn verður formlega stað-
festur nú um helgina er
griska flutningaskipið
Olympus kemur til liafnar-
borgar tsraels viö Miðjarð-
arhafsströndina og verður
affermt þar.
Israelsmennhafa ekki getað
notað Súezskurðinn um nær-
fellt 23 ára skeið, en nú hefur
breyting orðið þar á. Griska
skipið Olympus, sem flytur
sement til Israels, lýkur sigl-
ingu um skurðinr, um kl. sjö á
morgun.
Telja fréttaskýrendur, að
atburður þessi marki timamót
i samskiptum Egypta og Isra-
elsmanna. Ekkert skip á
vegum ísraelsrikis hefur siglt
eftir Súezskurði slðan árið
1952, er Nasser, fyrrum for-
seti, komst til valda.
Talið er, að sementsfarmur-
inn, sem Olympus flytur til
Israels, komi frá Rúmeniu, en
það er þó ekki vitað með
öruggri vissu. För skipsins til
ísraels eftir skurðinum var
frestað um nokkrar vikur, en
Rabin forsætisráðherra skýrði
svo frá, að það hefði verið
vegna tæknilegra vandkvæða,
er upp hefðu komið i höfninni i
Orogin.
Farmurinn er sagður virði
hálfrar milljónar bandarikja-
dala, en tryggingakostnaður
vegna sendingar farmsins var
þrisvar sinnum dýrari heldur
en venjulega er á jafnlangri
flutningaleið.
Haft er eftir talsmönnum
tryggingafélagsins, að vonir
standi til, að tryggingakostn-
aðurinn verði eðlilegur, þegar
flutningartil ísraelsrikis verði
komnir i eðlilegt horf.
Maðurinn eldri en ætlað var
Reuter/Washington. Jarðneskar
leifar manna liafa fundizt i
Tanzaniu og þykja þær henda til
þess, að elztu forfeður okkar jarð-
arbúa liafi verið uppi fyrir um
fjórum milljónum ára, en hingað
til hefur almennt verið talið, að
elztu forfeöur manna liafi verið
uppi fyrir 3 milljónum ára.
Steingerður kjálki og tennur úr
átta fullorðnum og þremur börn-
um fundust við Olduvai-gljúfur sl.
desember. Ekki gerðu þeir, sem
beinin fundu, sér grein fyrir
mikilvægi þeirra, fyrr en þau
voru aldursgreind i siðasta mán-
uði.