Tíminn - 13.02.1976, Blaðsíða 13

Föstudagur 13. febrúar 1976
TÍMINN
13
SKRIFAÐ A
LEIKHÚS....
Nýja barnaleikritið í Iðnó
KOLRASSA
Á KÚSTSKAFTINU
ÁSDÍSI SKÚLADÓTTUR, SOFFÍU JAKOBSDÓTTUR
OG ÞÓRUNNI SIGURDARDÓTTUR
UNNIÐ í HÓPVINNU AF HÖFUNDUM ÁSAMT
HRÖNN STEINGRÍMSDÓTTUR
JÓN HJARTARSON AÐSTODAÐI
VIÐ SVIDSETNINGU SÍDASTA SPRETTINN
LEIKMYND: STEINÞÓR SIGURÐSSON OG KRAKKAR
BÚNINGAR: ÞÓRUNN SIGURÐARDÓTTIR
TÓNLIST: JAKOB MAGNÚSSON
SÖNGTEXTAR: ÞÓRUNN SIGURÐARDÓTTIR
ÞULA GALDRA-JÓRU ER ÚR ÞJÓÐSÖGUM JÓNS ÁRNASONAR
LÝSING: DANÍEL WILLIAMSSON
SÝNINGARSTJÓRI: GUÐMUNDUR GUÐMUNDSSON
PERSÓNUR OG LEIKENDUR
MAMMA
SKVÍSAN
GALDRA-JÓR A
GUNNA
KOLRASSA
KÚNÍÓ
TÚLlPA
SOFFÍA JAKOBSDÓTTIR
ÁSDlS SKÚLADÓTTIR
ÞÓRUNN SIGURÐARDÓTTIR
HRÖNN STEINGRÍMSDÓTTIR
KRAKKAR, ÞAÐ Á AD LITA STÓRU MYNDINA
1975/1976
Kolrono or 334. viSfangH
LEIKFÉLAG
REYKJAVÍKUR
KOLRASSA
á kústskaftinu
eftir Ásdisu
Skúladóttur,
Þórunni
Sigurðardóttur og
Soffiu Jakobsdóttur.
Hópvinna.
Leikmynd:
Steinþór Sigurðsson.
Búningar:
Þórunn Sigurðardóttir.
Söngtextar:
Þórunn Sigurðardóttir
Lýsing:
Daníel Williamsson.
frumsýning.
Leikrit i
hópvinnu
Það hefur færzt i vöxt hér á
landi, að láta sjönleiki, eða rit-
mál þeirra, verða til i leikhúsinu
sjálfu. Rithöfundar eru ekki
kvaddir til, en þeir skrifa með
mishvössum pennum, eða á rit-
vélar. I staðinn koma leikarar
og skrifa á leikhúsið sjálft. Úr
þessu skriffæri hafa komið ágæt
verk.einsog hann Inuk.Sauma-
stofan og sjálfsagt einhver fleiri
og núna siðast barnaleikritið
Kolrassa.
Við greinum i' þessu umróti
einhverja óþreyju hjá leikhús-
unum, hin gamla hefðbundna
flik er farin að gefa sig á saum-
unum, svo um munar og bráð-
um vekurþað enga athygli leng-
ur þótt leikritahöfundar, eða rit-
höfundar séu ekki kvaddir til
leikritagerðar. Þetta er i takt
við timann, mönnum fækkar á
togurunum, fólki fækkar i
frystihúsunum og fækkað er
fólki á bóndabæjunum, en fram-
leiðslan eykst þrátt fyrir fækk-
unina, en það nefna hagfræðing-
ar framleiðni.
Bertold Brecht kvartaði yfir
þvi á einum stað, að hafa ekki
haft leikhús við höndina er hann
skrifaði Góðu sálina i Sesúan, —
hafði aðeins ritvél, eða kannski
ekki einu sinni það, enda fann
hann bara eina góða sál eftir
fimm eða sex tima hamagang
um Sesúan. Nú sýna leikhúsin
svona verk á aðeins þrem tim-
um, en það myndu hagfræðing-
ar vorir lika nefna framleiðni —
styttingu vinnutimans eða
kannski styttingu leitartimans,
sem væri rökréttara. En hvað
um það. Verkaskiptingin er að
raskast, af fjórum verkefnum
Leikfélags Reykjavíkur, sem
frumsýnd hafa verið i vetur, eru
tvö „home made”, heimalöguð
og tvö samin af rithöfundum og
segir það nokkra sögu.
Ekki ber samt að skoða það
svo, að einhlitt sé að fela skáld-
um og rithöfundum að skrifa
verk, öðru nær, en á þvi er þó
talsverður munur, slik verk eru
þó á ábyrgð eins manns, og leik-
húsið getur bara sagt nei ef þvi
liztekki á blikuna, og þá verður
aðeins einn aðili Svolitið spæld-
ur, höfundurinn, sem telur sér
kannski misboðið, en hann jafn-
ar sig fljótt, og sagt er að vond
leikrit liggi i tonnatali á hillum
leikhúsanna hér. Þau verða lik-
lega aldrei sýnd.
1 hinu tilfellinu þá situr leik-
húsið i rauninni uppi á leiksvið-
inu með framleiðslu hópsins, og
verður hvortsem þvi likar betur
eða verr að draga frá tjöldin.
Það verður að láta slag standa.
Nóg um það.
Leikritið
Nýja hópvinnuleikritið heitir
KOLRASSA á kústskaftinu og
eru höfundar þess þrjár ungar
leikkonur, þær Asdls Skúladótt-
ir, Soffia Jakobsdóttir og Þór-
unn Sigurðardóttir. Auk þess
unnu að sýningunni Hrönn
Steingrimsdóttir og Jón
Iljartarson sem aðstoðaði þær
seinasta sprettinn og gekk frá
endum, eins og hann orðaði það
sjálfur einhvers staðar.
Kolrassa er barnaleikrit, og
efni þess er í stuttu máli það, að
ung stúlka, sem heitir Gunna,
kemst yfir gamlar bækur Ut af
leiðindum. Hún byrjar að lesa.
Hún les um galdranom, sem
ferðastá kústi og öllum til undr-
unar þá birtist sú gamla á svið-
inu hjá Gunnu og þær fara i
ferðalög saman, til Japans og
vi'ðar, ennfremur aftur á bak i
tiðina til formóður Gunnu, en
þessi formóðir telpunnar heitir
Galdra-Jóra.
Með þeim Gunnu og Kolrössu
slæst i för „skvisa” úr auglýs-
ingunum i sjónvarpinu, og hún
er dálitið illa haldin að vonum,
en hressist brátt og kann bara
vel við sig utan sjónvarpsins og
að lokum koma þær aftur heim
til Gunnu litlu, eftir löng og
merkileg ferðalög.
Þarna er beitt dálitið svipaðri
aðferð og t.d. i Saumastofunni.
Fjöldi viðkomustaðanna ræður
lengd leiksins, atriðafjöldanum
á sama hátt og fjöldi starfs-
manna i Saumastofunni var
látið ráða lengd og atriðafjölda
þar.
Það skal játað strax, að mér
finnst þetta vera dálitið vont
barnaleikrit, og þá auðvitað
með þeim fyrirvara að ég er
ekki barn og er þvi kannski ekki
fyllilega dómbær á þetta. En ég
aðhyllist á hinn bóginn H.C.
Andersen-kenninguna, að gott
barnaefni sé ekki siður gott efni
fyrir fullorðið fólk.
En þrátt fyrir þetta er ekki
þar með sagt, að Kolrassa gefi
neitt eftir ýmsu skandinavisku
barnaefni, sem hér hefur verið
sýnt, hugmyndafræðilega séð.
Leikritið er aðeins illa samið.
Það er ógæfan. Þetta á þó ekki
við söngvisur Þórunnar Sigurð-
ardóttur, sem á til skálda að
telja, en Kolbeinn i Kollafirði
var afi hennar.
Það sem einkum virðist at-
hugavert við sjálft léikritið er
það, að þetta er hvorki
smábarnaefni né heldur samið
fyrir stóru krakkana. Sumt er
Framhald á bls. 23
íslenzk frímerki 1976
Frimerkjasafnari sendi mér
hálfgert skammarbréf fyrir að
lækka verð á i'slenzkum stimpl-
um, og nefndi hann sem dæmi
númerastimpla, með saman-
burði við Facit, og það að Anti-
qua og Lapidar stimplar hafi
ekki hækkað i verði hjá mér i
þessari útgáfu.
Þvi er til að svara, að ég get
tekið á mig að útskýringa sé
þörf á þessu sviði. Allir stimpl-
ar, sem verðlagðir eru i listan-
um, eru metnir sem stimplar á
lausum merkjum, og þá ekki
heilir, en vel læsilegir. Séu
stimplar heilir á merkjum, má
verðleggja þá a.m.k. 50%
hærra, en á klippingum allt að
75% hærra og á bréfum a.m.k. á
tvöföldu verðlistaverði. Þessar
skýringar hafa þvi miður fallið
niður i listanum, en látið þær
berast, svo ykkur verði meiri
not af listanum.
Varðandi það, að mér haldist
uppi að halda niðri verði á is-
lenzkum merkjum, vil ég svara
bréfritara með þvi að benda
honum á samanburð, er kunn-
ingi minn gerði i bréfi nýlega.
Þar segir hann: „Þegar ég fór
yfir verðið á fjórblokkasafni
minu af Lýðveldinu, sá ég að
þar ernú um 270 þúsund krónur,
en var i siðasta lista aðeins um
140 þúsund. Reikna ég þá fjór-
blokk af Alþingishúsinu aðeins á
92 þúsund, en ekki 138 þúsund,
eins og hún ætti að vera á.
Hækki ég þannig upphæðina um
46 þúsund er þetta 316 þúsund,
eða 126% hækkun. Fylgist þú
ekki nokkuð vel með verðbólg-
unni, Sigurður?”
Það má kannski segja, að
þessi verðhækkun sé allmikil,
en þarna er ekki aðeins um
hækkanir af verðbólguástæðum
að ræða. heldur og þessar
venjulegu hækkanir, sem verða
á merk junum frá ári til árs. Enn
ein sönnun þess, hve vel það
borgar sig að fjárfesta i fri-
merkjum.
Til nánari skýringar á þvi
sem á undan segir, skal tekið
fram, að verð einstakra merkja
mun vera fjórfaldað hjá kunn-
ingja mlnum, en þegar hann
bætir við um 25 kr. Alþingishús,
að það eigi að vera 46 þúsundum
hærra, á hann við að sökum
sjaldgæfni, er venjan að sex-
falda verð þess i fjórblokk. Auk
þess má geta þess, að hann mun
reikna i þessu verði Þorfinn
Karlsefni og fiska, sem út komu
eftir 1944.
Það er kannski staðreynd, að
islenzk frimerki hafa aldrei
hækkað eins og i ár. En biðum
bara róleg. Erlendu listarnir
eru ekki komnir á markaðinn
ennþá. Verði þeirmiklu lægri en
ég i verðlagningu sinni, má
kannski segja að mér hafi mis-
tekizt, en svo hygg ég þó að ekki
verði. Ég óttast aðeins að ég
hafi ekki farið nógu hátt með
verðið, og að bréfritari hafi
KANNSKI eitthvað fyrir sér en
mér er kunnugt um að hann
hefur góð sambönd erlendis.
Fasteignir og frimerki. Þeir,
sem hafa safnað þessum hlutum
undanfarið, hafa sannarlega
staðizt alla verðbólgu. Þar til
kaupmáttinn þrýtur. En annars
var ekki ætlunin að vera hér
með neinar hrakspár. Þó skal
ekki látið ósagt, að með fri-
merki sem annað, verða menn
að verzla af þekkingu, og
kannski ekki sizt með þau. Sár-
grætilegt dæmi um það er fólk-
ið, sem hefur látið blekkjast til
að f járfesta i nýjum fyrsta dags
umslögum, og þá kannski helzt
dregið af i kaupum sinum, þeg-
ar há verðgildi hafa komið út.
Einmitt þau hafa hækkað mest,
þvi að þá dró úr kaupum, svo að
framboð siðar fullnægöi ekki al-
veg eftirspurn.
En það verður vistaldrei nóg-
samlega brýnt fyrir fólki. að i
þessu, eins og hverju öðru.
verður að gera hlutina af þekk-
ingu.
Verðsamanburður 25 kr. Al-
þingishús.
1960, ónotað 40,00 F.d.b.
125.00. 1962, ón. 150.00 Fdb.
250.00. 1964. ón. 225.00. Fdb.
450,00. 1966. ón. 450.00. Fdb.
600.00. 1968. 1.000.00. Fdb.
120.00. 1970. ón. 3200.00 Fdb.
3300.00. 1972. ón. 3400.00. Fdb.
3300.00. 1974. ón. 4500.00. Fdb.
6000.00. 1976. ón. 23000.00. Fdb.
30000.00.
Sigui'ður H. Þorsteinsson.