Tíminn - 20.02.1976, Qupperneq 10

10
TÍMINN
Föstudagur 20. febrúar 1976
Tillaga um vantraust rædd utan dagskrár
Það skyldi þó aldrei vera að þeir
séu tilbúnir með nýja stjórn
Lúövlk Jósepsson (Ab) kvaddi
sér hljóös utan dagskrár á Alþingi
i gær vegna þess aö ekki væri
ennþá búiö aö ákveöa hvenær
urnræöa færi frarn urn tillögu urn
vantraust á rikisstjórnina. Lagöi
þingrnaðurinn áherzlu á, aö urn-
ræöur urn tillöguna færu frarn hiö
fyrsta og helzt ekki slöar, en
næstkornandi laugardag.
Taldi hann aö vegna hins alvar-
lega ástands i landinu, þar sern
korniö væri til viötækra verkfalla
væri fullkornin ástæöa til aö urn-
ræöunni yröi hraöaö.
Þingrnaöurinn taldi, aö allir
flokkar heföu getaö fallizt á aö
urnræöur urn tillöguna færu frarn
nk. föstudagskvöld, nema Sjálf-
stæöisflokkurinn, og væri þaö
vegna þess aö forsætisráðherra
væri ekki tilbúinn aö ræöa van-
traustiö og þyrfti lengri tirna til
að undirbúa sig undir þau átök.
Kvaö þingrnaöurinn þaö eins-
dærni aö forsætisráðherra hlutað-
ist þannig til aö tefja urnræöur
um vantraust.
Beindi hann þeirri ósk til for-
seta sarneinaös þings að hann sæi
til þess aö urnræöan gæti fariö
frarn að kvöldi föstudags.
Umræður á
mánudagskvöld
Asgeir Bjarnason forseti sam-
einaös þingssagöi aö þótt urnræö-
an færi frarn á rnánudagskvöld
nk. eins og rætt heföi veriö urn,
væri tirninn sern liöi frá þvi aö
vantraustiö var boriö fram og
þar til þaö yröi rætt meö þeim
skemmri, sem liöi frá þvi aö
vantrauststillaga væri lögö fram
og þar til hún kærni til urnræöu.
Taldi forseti eölilegt aö taka til-
lit til óska rikisstjórnarinnar en
lýsti þvi yfir aö hann rnyndi beita
sér fyrir að sarnstaða næöist urn
þessi rnál.
Gylfi Þ. Gíslason (A) tók undir
óskir Lúöviks Jósepssonar um aö
urnræður urn vantrauststillöguna
færu frarn svo fljótt sern auöiö
væri.
Þá sagði þingrnaðurinn, að það
rnætti alls ekki vera tilgangur
flutningsrnanna þessarar tillögu,
að hafa áhrif á lausn þeirrar
kjaradeilu, sern nú væri i landinu.
Það væru tvö aöskilin rnál. Nú
ætti þjóðin I ófriði viö erlenda
þjóð og þaö rnætti alls ekki rýra
álit hennar út á við rneð þvi aö
blanda þessurn tveirn rnálurn
sarnan. Rikisstjórninni ber aö
hafa áhrif á lausn kjaradeilunn-
ar, en einstakir stjórnrnálaflokk-
ar eiga ekki að blanda sér i þessi
rnál, sagöi þingrnaðurinn.
Þá ræddi hann nokkuð urn af-
skipti rikisstjórnarinnar af yfir-
standandi kjaradeilu og taldi aö
hún hefði ekki tekið afstööu til
ýrnissa óska aöila vinnurnarkaö-
arins.
Ekki ætlað að hafa já-
kvæð áhrif
Geir Hallgrimsson forsætisráö-
herra kvaöst ekki hafa heyrt
að rikisstjórnin heföi svaraö öll-
um tillögurn aðila vinnurnarkað-
arins og sent frá sér rninnisgrein
urn hvað rætt heföi veriö á fund-
urn ríkisstjórnar og aðila vinnu-
rnarkaöarins. Þar hefðu alrnennt
fariö sarnan sjónarrniö rikis-
stjórnarinnar og þessara aðila og
væri rneginsjónarrniö þaö, aö
halda uppi fullri atvinnu i land-
inu.
Ólafur Jóhannesson dóms-
málaráðherra sagöi, aö það væri
misskilningur hjá Lúövik Jóseps-
syni þegar hann vildi kenna for-
sætisráðherra einurn urn, að urn-
ræður urn þingsályktunartillög-
una urn vantraust á rikisstjórnina
verði samþykkt, sagöi dóms-
málaráöherra. — Þvi skiptir þaö
ekki öllu máli hvort umræöur
eiga sér staö tveim dögum fyrr
eöa siöar. En kannski lifa þeir þó i
þeirri vdnaö hún veröi samþykkt.
Þaö má vel vera. En eins og á-
standinu er háttaö nú er litil for-
sjá aö gera landið stjórnlaust.
En það skyldi þó aldrei vera aö
þeir séu tilbúnir rneð nýja stjórn.
Sé svo skiptir rnáli hvenær urn-
ræður og atkvæðagreiösla fer
frarn. Það er ekki óliklegt aö þeir
verði að þvi spuröir i urnræðunurn
urn vantraustið, hvort ný stjórn
sé tilbúin. Það er kannske gott, aö
neina efnislega ástæöu til þess aö
urnræöur urn vantrauststillögu
færu frarn fyrr en á rnánudag,
enda væri þaö rnjög eðlilegur
tirni, sern þá liöi frá þvi tillagan
var lögö fram og þar til hún kæmi
til umræöu.
Þá ræddi forsætisráöherra urn
það alvarlega ástand, sern nú
væri I þjóðfélaginu og það rnyndi
ekki breytast þrátt fyrir að urn-
ræður urn þingsályktun til van-
trausts á rikisstjórnina kærni.
Hins vegar læddist sá grunur aö
sér, aö tillagan væri flutt i skjóli
kjaradeilunnar og tilgangur rneð
flutningi hennar væri allt annar
en sá aö hafa jákvæö áhrif á lausn
deilunnar.
Þá sagöi'forsætisráöhérra vegna'
urnrnælurn Gylfa Þ. Gislasonar,
Lúövik Asgeir
Jósepsson Bjarnason
færu ekki frarn fyrr en á rnánu-
dag. Hann hefði lagt til aö haft
yrði sarnband viö forsætisráö-
herra urn hvenær heppilegast
væri aö taka rnáliö fyrir og eftir
aö rnálið heföi veriö rætt i rikis-
stjórninni hefði veriö talið rétt aö
taka það til umræöu á mánu-
dagskvöld og væri slikt fullkorn-
lega eðlilegur tirni frá þvi tillagan
heföi veriö lögð frarn.
Kannski lifa þeir i von
um að tillagan verði
samþykkt
Vonaðist dórnsrnálaráöherra að
menn gætu sætzt á þetta. — Eg
býst varla við, að flutningsrnenn
geri sér vonir urn aö tillaga þessi
Gyifi Þ. Geir
Gislason Hallgrimsson
hafa á þvi prufu i dag hvort urn
slikt sé að ræða.
Hafa þeir rætt við Sjálf-
stæðisf lokkinn um
myndun nýrrar stjórn-
ar.
Það hljóta allir að gera sér
ljóst, að ekki rnynda þeir sern
vantraustið hafa flutt stjórn,
nerna fá til þess aðstoð. Ég get
vottað að þeir hafa ekki haft sarn-
band við Frarnsóknarflokkinn urn
slika aðstoð. Og ég veit aö þeir
geta svarið fyrir það rneð góöri
samvizku. Hafa þeir rætt við
Sjálfstæöisflokkin um myndun
nýrrar stjórnar? Or þvi væri
garnan að fá skorið.
Ólafur Karvel
Jóhannesson Pálmason
Ég beini þeirri spurningu til
Benedikts Gröndal hvort þeir hafi
haft sarnband við Sjálfstæöis-
flokkinn. Hann hefur oft lagt
skynsarnleg orð I belg i rnikilvæg-
urn rnálurn.
Að lokurn sagði dórnsrnálaráð-
herra, að þaö rnætti vel vera að
þeirn ráöherrunurn veitti ekki af
að búa sig undir urnræður urn
vantraustiö, en hugsanlegt er, að
stjórnarandstæöingum veitti ekki
af nokkrum tima lika.
Karvel Pálmason (Svf) sagöi
að ekki skipti öllu rnáli hvort
urnræður færu frarn á föstudag
eöa rnánudag. Ekki þyrfti aö ótt-
ast aö vinsældir stjórnarinnar
ykjust rnikið þann tirna.
Enginn brestur i stjórn-
arsamstarfinu
Albert Guömundsson (S) lýsti
furðu sinni yfir þvi, að þessi til-
laga væri borin frarn nú, á rnikl-
urn erfiðleikatimurn fyrir is-
lenzku þjóðina. Við ætturn i
baráttu við erl. þjóðir, efnahags-
ástandiö væri rnjög alvarlegt inn-
anlands og þjóðlifiö væri larnaö af
verkföllurn. Þvi hefði rikisstjórn-
in allt annaö við sinn tirna að
gera, en ræða slika tillögu. Tillag-
an yrði felld, enda væri enginn
brestur i stjórnarsarnstarfinu.
Ragnar Arnalds (Ab) talaði
siöastur og taldi, að oft heföu
rnikilvæg rnál verið rædd á þingi
sarndægurs og þau kærnu frarn.
Urn það væru rnörg dærni. Þvi
væri ekki til rnikils rnælzt, aö
urnræður urn vantraust á rikis-
stjórnina færu frarn á föstudag,
eða tveirn dögurn eftir að það
væri lagt frarn.
Þá sagði þingrnaðurinn að rik-
isstjórnin bæri ábyrgð á þvi
alvarlega ástandi, sern nú væri i
þjóðfélaginu rneð aðgerðarleysi
sinu.
Albert Ragnar
Guömundsson Arnalds
NÚ Á AÐ HÆKKA
ODDVITALAUNIN
LAGT HEFUR verið fram á Al-
þingi frumvarp til laga um
verulega hækkun á launum odd-
vita frá þvi sem nú er og um
50% miðaö við sl. ár. Flutnings-
menn að frumvarpinu eru þing-
mennirnir Gunnlaugur Finns-
son (F), Karvel Pálmason
(SFV), Ólafur G. Einarsson (S),
Garöar Sigurðsson (Ab), Sig-
hvatur Björgvinsson (A).
í greinargerð með frumvarp-
inu segja flutningamenn m.a.:
,,A undanförnum árum hefur
þaö farið i vöxt, aö sveitarstjór-
ar hafi verið ráðnir fram-
kvæmdastjórar i hreppum.
Hafa sveitarstjórar þannig tek-
iö viö framkvæmdastjórastörf-
um af oddvitum. Augljóst er þó,
aö hinir minni hreppar geta ekki
af fjárhagsástæöum ráöiö sér
sveitarstjóra i fullt starf til aö
gegna framkvæmdastjórastörf-
um fyrir sveitarfélagið og verða
hinir kjömu oddvitar þar að
gegna þeim störfum meira og
minna sem aukastörfum sam-
hliöa aöalstörfum.
Oddvitastarf er borgaraleg
skylda, skv. 23. gr. sveitar-
stjómarlaga, sem menn geta
ekki skorazt undan. Þó hefur
þess oröið vart i' vaxandi mæli á
undanförnum árum, aösveitar-
stjörnarmenn hafi skorazt und-
an að gegna oddvitastörfum,
aðallega af tvennum ástæðum.
Oddvitastörf eru mjög erilsöm
og oddvitalaun hafa veriö mjög
lág — og i engu samræmi við al-
mennt kaupgjald i landinu.
Margir oddvitar hafa kvartað
yfir þessu og óskaö lagfæringa.
Er frumvarpi þessu ætlaö að
bæta aö nokkru launakjör odd-
vita.
Oddvitalaun eru nú 4% af
tekjum, sem oddvitar inn-
heimta fyrir sveitarsjóö, og auk
þess visst gjald miöaö við ibúa-
fjölda sveitarfélagsins. Gjald
þetta var sl. ár 260 kr. á ibúa.
1 frv. er lagt til, aö oddvita-
laun veröi 6% af öllum rekstrar-
tekjum sveitarfélagsins.
Miöað viö sl. ár mundi þessi
breyting þýöa um 50% hækkun á
launum oddvita.
Flugvallagjaldið framlengt
en lækkað verulega
Matthias Matthiesen fjármála-
ráðherra rnælti I gær fyrir frurn-
varpi um flugvallagjald. í gild-
andi lögurn er gert ráö fyrir aö
innheirnta flugvallagjalds falli
niður frá næstu rnánaöarnóturn.
Hins vegar er i fjárlögurn ársins
1976 gert ráð fyrir 235 rnillj. kr.
tekjurn rikissjóös af flugvalla-
gjaldi. Er þvi einsýnt aö áfrarn
veröur að innheirnta flugvalla-
gjald eigi sú áætlun aö standast.
Núgildandi flugvallagjald er er
2.500,00 kr. af utanlandsflugi, en
gert er ráö fyrir aö þaö gjald
lækki i 1.500,00 kr. fyrir hvern
fulloröinn farþega. Meö þvi er
fjárhæö flugvallagjaldsins oröin
sarnbærileg og hjá ýrnsurn öörurn
þjóöurn.
Þá er lagt til, að núverandi
flugvallagjald vegna feröa innan-
lands verði fellt niöur en I þess
stað tekiö upp rnun lægra gjald I
örlitiö breyttu forrni. Veröur
gjaldiö nú 200 kr. fyrir alla full-
Matthias Steingrimur
Matthlsen Hermannsson
oröna farþega innanlands. Má
ætla aö tekjutap rikissjóös vegna
lækkunar innanlandsgjaldsins
nerni u.þ.b. 25 rnilljónurn króna.
Má hugsanlega bæta þann tekju-
rnissi rneö hækkun lendingar-
gjalda, en lendingargjöld á Kefla-
vikurflugvelli eru nú rniklurn
rnun lægri en lendingargjöld á
helztu sarnkeppnisflugvöllurn.
Flugvallagjaldiö var sett á rneö
lögurn no. 11 frá 1975 og átti aö-
eins að vera til loka febr. 1976.
Það frurnvarp sern nú hefur veriö
lagt frarn kveður hins vegar á urn
ótirnabundna innheirntu á flug-
vallagjaldi.
Steingrimur Hermannsson (F)
vakti athygli á hvort ekki sé
nauðsyn að stofna sérstakan sjóð
til frarnkværnda i flugrnálurn, likt
og vegasjóður er til frarnkværnda
i vegagerð. Taldi þingrnaöurinn
eölilegt að allar tekjur af fluginu
rynnu islikansjóö og þar meö tal-
in gjöld eins og lagt væri til með
þessu frumvarpi.
Benti þingrnaöurinn á aö rnjög
væri erfitt aö efna til nokkurra
raunhæfra áætlanageröa i flug-
rnálurn, án þess að slikur sjóöur
væri til staöar.
Matthias Matthlsen fjárrnála-
ráðherra taldi aö þaö rnætti skoöa
þær leiöir, sern Steingrirnur benti
á en sagöi þaö sina skoöun aö ekki
sé eölilegt aö allir tekjuátofnar
séu fyrirfrarnákveðnir til ákveö-
inna nota.