Tíminn - 04.06.1976, Blaðsíða 3

Föstudagur 4. júnl 1976.
TÍMINN
3
Aðalfundur Sambands íslenzkra samvinnufélaga 1976:
Heildarvelta Sambandsins 1975
nam 22.189
— jókst um 7.116 milljónir króna
milljónum króna
fró 1974 eða um 47r2%
t gærmorgun hófst aö Bifröst i
Borgarfirði 74. aðalfundur Sam-
bands isl. samvinnufélaga. Gert
er ráð fyrir, að honum ljúki sið-
degis i dag. Fundinn sækja um
100 fulltrúar frá rúmlega 40
Sambandsfélögum, auk stjórn-
ar Sambandsins, framkvæmda-
stjórnar og allmargra gesta.
Formaður Sambandsstjórn-
ar, Eysteinn Jónsson, setti
fundinn og minntist I upphafi
forvigismanna samvinnu-
hreyfingarinnar, sem létust á
siðastliðnu ári.
Fundarstjóri var kjörinn:
Agúst Þorvaldsson og Helgi
Rafn Traustason til vara og
fundarritarar þeir: Hörður
Zóphaniasson, Georg Her-
mannsson og Jóhann Her-
mannsson.
Eysteinn Jónsson flutti siðan
skýrslu stjórnar og skýrði frá
helztu viðfangsefnum hennar á
liðnu ári. Gerði hann sérstak-
lega að umræðuefni brýna
nauðsyn á eflingu iðnaðar og
rekstursfjárskort Sambandsins
og kaupfélaganna, sem mjög
háir starfsemi þeirra. 1 ræðu
hans kom m.a. fram, að ákveðiö
hefur verið að ráða sérstakan
framkvæmdastjóra fyrir Fjár-
máladeild Sambandsins. Að þvl
loknu flutti Erlendur Einarsson
forstjóri itarlega yfirlitsskýrslu
um reksturinn áriö 1975. Kom
þar meðal ann ars fram, a ð enda
þótt árið hafi verið atvinnu-
rekstri I landinu að mörgu leyti
erfitt, tókst að halda rekstri
Sambandsins vel i horfinu. Af-
koman i heild var nokkru betri
en árið áður, en þá haföi hún
versnað nokkuð frá árinu 1973.
Tekjuafgangur ársins varð
Erlendur Einarsson
235,7 milij. króna.Erþá búiðaö
færa til gjalda opinber gjöld aö
fjárhæð 178,8 millj. króna, vexti
417.9 millj. króna og afskriftir
eigna 337 millj. króna. Tekjuaf-
gangi er ráðstafaö þannig, að
38.9 millj. króna eru endur-
greiddar til Sambandsfélag-
anna, 28,4 millj. króna til fisk-
vinnslustöðva, og 32,3 millj.
króna eru greiddar Sambands-
félögunum sem vextir af stofn-
sjóði. Endanleg niðurstaða
rekstrarreiknings verður þá
hagnaður að fjárhæð 136,1 millj.
kr. Rekstrarkostnaður hækkaði
á árinu miðað við 1974 um 977,3
millj. króna eða 41,7%. Stærstu
liðirnir eru laun, vextir og opin-
ber gjöld. Laun hækkuðu um
35,6%, vaxtagreiöslur um 29,4%
og opinber gjöld um 50,9%.
Heildarvelta Sambandsins
1975 nam 22.189 millj. króna og
jókstum 7.116 millj. frá árinu á
undan eða 47,2%. Veltan skiptist
þannig niður á einstakar deildir
Sambandsins: Búvörudeild
4.312 millj., Sjávarafurðadeild
6.456 millj. Innflutningsdeild
5.336 millj., Véladeild 1.782
millj., Skipadeild 867 millj.,
Iönaðardeild 3.054 millj. og
smærri starfsgreinar 382,5
millj.
Fjárfesting var allmiklu
meiri hjá Sambandinu 1975 en
1974. Haldið var áfram bygg-
ingu nýju birgðastöðvarinnar i
Rvk. og var varið 477 millj.
kr. til þeirra framkvæmda á ár-
inu. Þá bættist við skipakost
Sambandsins nýtt Jökulfell, og
nam sú fjárfesting 270 millj. kr.
Fjárfesting I byggingum og vél-
um Iðnaðardeildar nam 72
millj. kr. Loks var varið nokkr-
Eysteinn Jónsson
um tugum milljóna til véla- og
tækjakaupa.
Faslráðnir starfsmenn Sam-
bandsins voru i árslok 1537.
Heldur er um fækkun starfs-
fólks að ræða, þrátt fyrir aukin
umsvif I rekstrinum og veldur
þvi bætt skipulag og aukin vél-
væðing og tækni i Sambands-
verksmiöjunum. 1 yfirlitsræðu
sinni minntist Erlendur Einars-
son m.a. á, hve árstiðasveifla i
stöðu kaupfélaganna við Sam-
bandið væri mikil og yrði sifellt
erfiðara vandamál. Orsakir
þessarar sveiflu væru fyrst og
fremst fólgnar i þvi, að
Agúst Þorvaldsson
rekstrarfjárþörf bændanna væri
miklu meiri en rekstrarlán
þeim til handa. Þetta bil hefðu
kaupfélögin reynt að brúa, sem
aftur leiddi til þess, að skuld
þeirra við Sambandið yrði
meiri. Ef tekið væri meðaltal
átta mánaða timabils,
marz-október, siðustu tvö árin,
væri fjárbinding kaupfélaganna
hjá Sambandinu 422 millj. kr.
1974, en 752 millj. kr. 1975.
Meðalfjárbinding hækkaði um
330 millj. kr. eða um 78% frá
1974 til 1975.
í lok ræðu sinnar vék Erlend-
ur Einarsson að þróun efna-
hagsmála hér á landi og kvað
vart fara á milli mála, að við-
sjárveröir timar væru framund-
an I þeim efnum. Allir væru
sammála um, að undirrót efna-
hagsvandans væri óhófleg verð-
bólga, en ekki heföi reynzt unnt
að sameina þjóðina um leiðir til
að halda henni i skefjum.
Launastéttirnar þyrftu að gera
sér glögga grein fyrir þvi, að i
verðbólgu á borð við þá, sem
hér hefði rikt, ætti sér stað
glfurleg eignatilfærsla i þjóð-
félaginu. Þetta ástand skapaði
einmitt þá miklu hættu, að þeir
riku sem eiga miklar fasteignir
verði rikari, en hinir fátæku
sem eiga litlar eða engar fast-
eignir verði fátækari. Segja
mætti, að verðbólgan væri
markvisst að grafa undan vel-
ferðarþjóöfélagi okkar. Erlend-
ur lagöi áherzlu á, að þeir sem
stjórnuðu efnahagsmálunum
mættu ekki gefast upp viö að
finna leiðir til að hafa heimil á
veröbólgunni. Hætta væri á, að
menn sigldu værukærir ofan á
verðbólgusjónum og ráðstafanir
I efnahagsmálum miðuðust við
það, að þjóðfélagið laðaði sig að
mikilli verðbólgu i stað þess að
draga úr henni.
Starfandi Sambandsfélög
voru 44 I árslok. Fjöldi félags-
manna var 39.779og hafði þeim
fækkaðum 170 á árinu. Voru þá
18,4% íslendinga innan Sam-
bandskaupfélaganna.
Heildarvelta félaganna að
meðtöldum söluskatti nam
32.276 millj. kr. á móti 22.150
millj. kr. 1974, sem er aukning
um 46%. A árinu sýndu 26 þess-
ara félaga hagnað samtals að
upphæö 69,4 millj. kr., en 17
félög sýndu halla að upphæð 88,1
millj. kr. Er þvi halli allra
félaganna 18,8 millj., en af-
skriftir þeirra nema 228 millj.
kr.
Verzlanir félaganna voru alls
199iárslok,þar af 106 kjörbúðir.
Starfsmenn þeirra voru 2631 og
hafði fjölgaö um 53 á árinu.
Heildarlaunagreiðslur þeirra til
verzlunar- og skrifstofufólks
námu 1.267 millj. kr. og hækk-
uðu á árinu um 298 millj. eða
31%.
Jökulfellið nýja. Myndin er tekin áður en Sambandsnafnið
var komið á skipið, en þá hét það Bymos.
Birgðaskemma SÍS við
Sundahöfn.
t t
t ’ <
< i
< t
t,- otk.................

BYMOS
' : ** 'ÍUí