Tíminn - 08.10.1976, Síða 9

Föstudagur 8. október 1976
TlMlNN
9
(Jtgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Auglýsingastjóri:
Steingrímur Gislason.Ritstjórnarskrifstofur I Edduhúsinu
viö Lindargötu, simar 18300 — 18306. Skrifstofur i Aöal-
stræti 7, simi 26500 — afgreiöslusimi 12323 — augiýsinga-
simi 19523. Verö i lausasölu kr. 60.00. Askriftargjald kr.
1.100.00 á mánuöi. Blaöaprenth.f.
Vegarstúfur á Kjalarnesi
Uppi á Kjalarnesi skin haustsólin á nýjan vegar-
stúf, sem á sér lærdómsrika sögu. Skammt er siðan
hann var opnaður, en samt hefur honum þegar ver-
ið lokað fyrir þó nokkru, þvi að hann var ekki talinn
hættulaus ökutækjum nema örstuttan tima.
Þessi vegarstúfur átti að vera sýnishorn þess,
hvernig vega mætti landið á fljótlegan hátt með
minni tilkostnaði en áður. En hann var bæði lengi á
döfinni og mörgum sinnum dýrari en látið hafði
verið i veðri vaka —■ og dýrari vegum, sem að haldi
koma.
Þetta er hinn margumræddi vegur Sverris Run-
ólfssonar.
Nú skal ekki fjallað um tæknileg atriði við þessa
vegagerð eða hugsanlegt notagildi þeirrar aðferð-
ar, sem hún átti að byggjast á. Staðreynd er, að
þessi stúfur var seinunninn, afardýr og kemur ekki
að notum.
En annað er það, sem vert er að minnast á, nú
þegar þessi vegarstúfur hefur fengið sinn dóm. Til
þessarar framkvæmdar var stofnað eftir óskapleg-
an áróður, fundi, sjónvarpsþætti og sæg viðtala og
lesendabréfa i siðdegisblöðunum. Þessi róður var
sóttur svo fast, að yfirvöldum á sviði vegamála var
beinlinis þröngvað til þess að leyfa þessa tilraun,
sem nú hefur haft i för með sér tjón, sem nemur
milljónatugum, samtimis og klipa verður af fjár-
veitingum til annarra vega.
Þetta fár, sem magnað var með hóflausum á-
róðri, er dæmi um það, hvernig fólk getur gleypt við
hvers kyns flugum, unz svo er komið, að hver étur
upp eftir öðrum fullyrðingar, sem fæstir hafa að-
stöðu til að vita, hvort fá staðizt, en heimta það, sem
það ber ekki skynbragð á. Þegar svo kemur á dag-
inn, hvað ævintýrið hefur kostað, þegja allir þunnu
hljóði. Fjölmiðlarnir, sem létu ginnast, hafa fátt að
segja, og fólkið, sem skrifaði lesendabréfin, glóandi
af trú á nýmælið, tekur ekki lengur upp ritföng sin.
Enginn hefur fyrir þvi að viðurkenna, að hann hafi
orðið leiksoppur auðtryggni sinnar.
Ekki stoðar að sakast um orðinn hlut. Milljóna-
tugirnir, sem lentu i þessum vegarstúf undir Esju-
hliðum, eru farnir i súginn. En vegarstúfurinn er
orðin áminning um, hvaða dilk það dregur á eftir
sér, þegar fjöldi fólks hleypur upp til handa og fóta
til stuðnings við einhvern furðuboðskap og reisir þá
öldu, að þeir, sem betur vita, verða að beygja sig
fyrir ósköpunum eða liggja undir stöðugu ámæli
ella.
Söluskattur
á vöruflutninga
Þeir, sem úti á landi búa, hafa lengi unað þvi illa,
að söluskattur skuli lagður á vöruflutninga til
þeirra frá uppskipunarhöfnum. Þetta er i raun sér-
skattur á þá, sem búa i fjarlægð við þær, og þetta
bitnar þeim mun harðar á mörgum, að mikill hluti
alls innflutnings er settur á land i Reykjavik, þótt
vissulega flytji Sambandsskipin mikið af vöru beint
til hafna annars staðar.
Þegar söluskattur er orðinn svo hár, sem nú er,
eru það ekki litil fjárútlát, sem hljótast af þessum
þætti álagningarinnar. Það er harla eðlilegt, að
þetta beri oft á góma meðal þeirra, sem þessu verða
að sæta, og sárinda gæti meðalfólks. Raunar gegnir
það furðu, að ekki skuli harðari hrið hafa verið gerð
að þessu fyrirkomulagi en raun ber vitni, svo
ranglát er slik skattheimta. —JH
Franska sjónvarpið ræðir við Brésnjef:
Rússar herða sókn
fyrir spennuslökun
Brésnjef mótmælir staðhæfingum umsovézka ógnun
RAÐAMENN Sovétrikjanna
hafa frekar litiO látiö heyra tii
sin um alþjóöamál siöustu
mánuöina, og kann þaö m.a.
aö stafa af þvi, aö þeir hafa
veriö aö biöa eftir úrslitum
kosninganna i Vestur-Þýzka-
landi og Bandarikjunum.
Margt þykir hins vegar benda
til, aö þeir séu aö undirbúa
nýja sókn fyrir spennuslökun,
þegar þessum kosningum er
lokiö. Til þess þykir m.a.
benda viötal, sem Brésnjef átti
nýlega viö franska sjónvarpiö,
en hann hefur ekki áöur rætt
þannig viö vestrænar sjón-
varpsstöövar. Hér fer á eftir
frásögn rússnesku fréttastof-
unnar APN af þessu viötali, og
má vel ráöa af þvi, hvernig
Sovétmenn hyggjast haga
málflutningi sinum i náinni
framtiö:
BRÉSNJEF, aöalritari mið-
stjórnar sovézka kommúnista
flokksins, veitti frönskum
sjónvarpsmönnum viötal fyrir
skömmu. Hann sagöi frá þeim
vandamálum sem efst eru á
baugi hjá miöstjórninni, og
ræddi utanrikismál.
Aöspuröursagöi Brésnjef aö
öll lönd, sem þátt taki i eöli-
legum millirikjasamskiptum,
þarfnist spennuslökunár á al-
þjóöavettvangi. Þessvegna
væru ekki ýkjur aö segja, aö
afstaöan til spennuslökunar
væri prófsteinn á stefnu rikis
og ákvaröaöi þá mynd, sem
menn geröu sér af einstökum
stjórnmálamönnum. Hann
kvaö þaö vægast sagt undar-
legt, að sú skoöun heföi veriö
látin i ljós á Vesturlöndum, aö
spennuslökun væri eingöngu
Sovétrikjunum og öörum sósi-
aliskum rikjum i hag.
Þeir hafa rangt fyrir sér
sem halda, aö viö þörfnumst
efnahagslegra, visindalegra
og tæknilegra samákipta
meira en aðrir. Heildarinn-
flutningur Sovétmanna á vör-
um frá Vesturlöndum nemur
aðeins tæplega einum og hálf-
um hundraðshluta af heildar-
framleiöslu okkar. Þetta hefur
greinilega enga úrslitaþýö-
ingu fyrir þróun sovézks efna-
hagslifs.
Brésnjef sagði: „Nauösynin
á friðsamlegri sambúö rikja
sem búa viö ólikt stjórnskipu-
lag, hefur hlotið talsveröa viö-
urkenningu. Skýrar megin-
reglur hafa veriö settar um
grundvöll þessarar sambúöar.
Fjöldi millirlkjasamninga
hefur verið undirritaöur I
þessu skyni, bæöi milli
tveggja rikja og fleiri, og er þá
meötalinn lokayfirlýsing
Helsinki-ráöstefnunnar. Upp-
byggilegt samstarf er aö kom-
ast á smám saman á sviöi
fjármála, tækni, visinda og
menningarmála.
En til þess að þessi heil-
brigöu sjónarmiö veröi i raun
og sannleika ráöandi, er nauö-
synlegt aö halda vigbúnaöar-
kapphlaupinu i skefjum, tak-
marka þaö og draga siöan úr
þvi. Aö öörum kosti eigum viö
á hættu aö glata einn góöan
veöurdag öllu þvi sem áunnízt
hefur”.
BRÉSNJEF benti á þá stað-
reynd aö nokkur árangur hef-
ur náöst i takmörkun vigbún-
aðar á siöari árum. „En viö
getum þó ekki litiö á þennan
árangur sem fullnægjandi”.
„Það vekur undrun okkar,
hver afstaða sumra rikis-
stjórna á Vesturlöndum er til
Leonid Brésnjef.
þessára mála. Svo viröist sem
enginn neiti i oröum mikilvægi
ráöstafana til niöurskuröar á
vigbúnaöi, en I reynd eru ýms-
ar hindranir settar I veginn.
Vissir aöilar á Vesturlöndum
breiöa stööugt út staöhæfingar
um sovézka ógnun og spila á
þannótta sem þeir sjálfir hafa
vakiö. Sovétrikin búa yfir
voldugum herafla. En viö lýs-
um yfir, aö Sovétrikin hafa
aldrei ógnaö neinum og gera
þaö ekki heldur nú, heldur eru
þau reiöubúin hvenær sem er
aö d’raga úr vigbúnaöi sinum,
svo framarlega sem Vestur-
lönd gera slikt hið sama. Viö
veröum aö treysta varnir okk-
ar, ég endurtek: viö veröum
að treysta þær, vegna þess, að
viö stöndum frammi fyrir ó-
beizluöu vigbúnaöarkapp-
hlaupi,” sagði Leonid Brésnjef.
„Viö erum reiöubúnir aö
gera bindandi alþjóðlega
samninga og höfum gert raun-
hæfar tillögur i þvi skyni á
vettvangi Sameinubu þjóð-
anna, t.d. á yfirstandandi
allsherjarþingi og viö um-
ræðurnar I Vin. Baráttan gegn
vigbúnaöinum er oröin að
brýnni þörf.”
Leonid Brésryef lét i ljós já-
kvætt mat á meginatriöum
þess sem gert hefur verið siö-
an Evrópuráöstefnunni lauk i
Helsinki. Sovétrfkin hafa gert
mikilvæga samninga viö rfki,
sem þátt tóku I ráðstefnunni á
grundvelli þeirra meginreglna
sem þar voru settar.
„En ekki veröur þó sagt, að
allt hafi gengiö aö óskum. Til-
raunir eru enn gerðar til aö
rangtúlka innihald lokayfir-
lýsingarinnar eða draga I efa
gildi hennar. Þetta gera þeir,
sem vilja snúa aftur til kalda
striösins og þeirrar spennu
sem þvi fylgir. Slik öfl eru til i
Bandarik junum, Vest-
ur-Þýzkalandi og fleiri lönd-
um. Þess vegna er baráttan
fyrir þvi, að ákvæöi sáttmál-
ans veröi aö veruleika um leiö
barátta gegn afturhvarfi til
kalda striösins, gegn bak-
tjaldamakki andstæöinga
spennuslökunar.
Viö virðum og förum eftir á-
kvæöum þess samkomulags
sem náöist i Helsinki, i einu og
öllu. Abalatriði þessa sam-
komulags er þaö, sem miöar
aö þvi aö treysta friö og ör-
yggi. En að sjálfsögöu van-
metum viö alls ekki mikilvægi
samstarfs á sviöi efnahags-
mála, tækni, visinda og
menningar, upplýsingamiöl-
unar og persónulegra sam-
skipta, o.s.frv.
Sovétrikin sýna frumkvæöi
og stabfestu og eru, ásamt
öðrum sósialiskum rikjum, I
fararbroddi I þvi mikla starfi
sem inna þarf af hendi til aö
gera samkomulagiö frá Hels-
inki að veruleika, og þessu
munum viö halda áfram”,
sagöi Brésnjef.
AÐSPURÐUR sagöi Leonid
Brésnjef: .Sovézk-frönsk sam-
skipti hafa oröiö báöum lönd-
unum til góös á áþreifanlegan
hátt, og um leið hafa þau
komib með margt nýtt I al-
þjóöleg samskipti, einkum
samskipti rikja, sem búa viö
mismunandi stjórnarfar. Góö
samskipti Sovétrikjanna og
Frakklands geta einnig i
framtiöinni oröiö einn helzti
hornsteinn varanlegs friðar og
öryggis I Evrópu og ekki aö-
eins I Evrópu”.
Svar Brésnjefs við annarri
spurningu var: „Æösta meg-
inregla flokksstarfsins er „allt
fyrir fólkiö, allt fyrir velferö
og hamingju alþýöunnar”.
Þess vegna litur alþýöan á
stefnu flokksins sem sina eigin
stefnu og treystir flokknum til
aö fara meö þaö forystuhlut-
verk, sem hann gegnir i þjóö-
félaginu”.
„I landi okkar eru nú þegar
framleidd 20% af iönaðar-
framleiöslu heimsins (þótt aö-
eins 6% jarðarbúa eigi heima I
USSR). A næstu fimm árum
er ráögert aö auka iönaðar-
frámleiðsluna enn um 36%”.
sagöi Leonid Brésnjef.
Viðtalið viö aðalritara sov
ézka kommúnistaflokksins
vakti gifurlega athygli.
Milljónir manna sáu viötaliö,
sem teklð var upp i skrifstofu
Brésnjef og sjónvarpið sam-
timis um allar stöövar „Euro-
vision” og „Intervision”. í
löndunum, þar sem viðtaliö
var sýnt, eru um 400 milljónir
sjónvarpsnotenda.
(APN)