Tíminn - 29.10.1976, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Föstudagur 29. október 1976
Kynning á ungu framsóknarfólki
Samvinnuhreyfingin
og rógurinn
Aróðursstarfsemin núorðið getur gert nútima-
fólki erfitt fyrir um að átta sig á þvi, hvað er i
rauninni réttmæt gagnrýni og hvað er i rauninni
dulbúinn áróður. óvandaðir áróðursmenn segja
yfirleitt hálfan sannleikann, halda þvi einu fram,
sem er þeim og þeirra málstað hagstætt, en fela
hitt, sem er þeim miður að skapi og hefur litið
áróðursgildi. Gagnrýni er öllum nauðsynleg,
hvort sem i hlut eiga einstaklingar eða félags-
hópar, en hún verður að gerast af hreinu þeli og
með réttum hætti.
Það er gömul og ný saga, að talað er um Sam-
vinnuhreyfinguna og Framsóknarflokkinn i sömu
andránni. Það má lika til sanns vegar færa, að
þessir félagshópar eiga um margt sammeigin-
legt. Þeirra styrkur og fylgi kemur fyrst og
fremst frá félagshyggjufólki þessa lands.
Framsóknarflokkurinn hefur frá öndverðu látið
málefni Samvinnuhreyfingarinnar til sin taka.
Hann hefur barizt fyrir framgangi hennar og
staðið vörð um hagsmuni samvinnufélaganna i
landinu.
Hins vegar verður þeirri staðreynd ekki hagg-
að, að Samvinnuhreyfingin er i eðli sinu ópólitisk,
stendur utan allra stjórnmálaflokka. Samvinnu-
fólk fyrirfinnst i öllum stjórnmálaflokkum á ís-
landi. Að visu er mikill fjöldi þess samherjar i
Framsóknarflokknum, en Samvinnuhreyfingin
sjálf tekur ekki pólitiskar afstöður til málanna.
Hún nýtur ekki ósýnilegrar aðstoðar eða aðstöðu
frá stjórnmálaflokkum. Hennar kenningar og
leikreglur eru öllum opnar, er þeim kynnast
vilja.
Það er vitað og viðurkennt, að samvinnustjóm-
skipulagið er heilbrigðasta og eðlilegasta rekstr-
arfyrirkomulag islenzks viðskiptalifs. Þar er fé-
lagsmönnum gefið fulit frelsi til framboðs og
kjörs i stjórnir. Þetta leiðir til þess, að félags-
menn i samvinnufélögunum geta yfirleitt notið
lýðræðisstjórnskipulagsins, sem hefur ótal
marga kosti fram yfir öll önnur stjórnskipulög, er
við þekkjum. Hér er markalinan dregin milli fé-
lagshyggjustjórnskipulagsins og einstaklings-
stjórnskipulagsins.
Þrátt fyrir þennan sannleika, eru þeir menn til,
sem reyna að rangfæra þessar staðreyndir og
risa gegn þeim. Auðvelt er þvi að skilja, að það er
samvinnufólki um land allt mikil vonbrigði, er nú
þykir sýnt að hinir svokölluðu ,,siðgæðisprédik-
arar” ætla að draga Samvinnuhreyfinguna inn i
þá rógsherferð, er nú stendur yfir gegn
Framsóknarf lokknnum.
Á torgum úti má heyra illar tungur gera þvi
skóna, að ekki sé allt með felldu hvað varði yfir-
stjórn og framkvæmdastjórn samvinnumála i
Reykjavik. Tilgangurinn er augljós, — að vekja
upp tortryggni og fráhvarf frá samvinnuhugsjón-
inni. Óbeinn eða dulbúinn áróður af þessu tagi
getur varla orðið árangursrikur, en full ástæða er
til að vera á varðbergi og minna á, að Samvinnu-
hreyfingin hefur ekki aðeins skýrt leikmanninum
frá hugsjónum, kenningum og leikreglum sinum,
heldur einnig verkum þeim, sem af þeim gerast.
ÓK
„Stjórnmálin eru mögu-
leiki fólksins til að geta
haft áhrif á gang lands-
mála
rf
Böövar Valgeirsson er fæddur
i Reykjavik 6. febrúar 1942.
Hann er uppalinn aö mestu leyti
i Reykjavik, en átti heima
nokkur uppvaxtarárin i Hafnar-
firöi. Böövar hefur stúdentspróf
frá Verzlunarskóla tslands.
Stax að námi loknu réðist hann
til starfa hjá Sambandi
islenzkra samvinnufélaga, þar
sem hann hefur gengt mörgum
trdnaðarstörfum, m.a. sem
framkvæmdast jóri Ham-
borgarskrifstofu Sambandsins i
fjögur og hálft ár.
Böðvar er framkvæmdastjóri
Samvinnuferða, ferðaskrifstofu
Samvinnuhreyfingarinnar, og
þótti okkur þvi viðeigandi að
spyrja hann fyrst, hvort Sam-
vinnuferðir hygðust leita á ný
mið með hópferðum fyrir lands-
menn?
— 1 ferðamálum hafa íslend-
ingar nokkra sérstöðu. Áfanga-
staðirnirdreifastá tiltölulega fá
lönd. Astæður fyrir þessu eru
sjálfsagt margvfslegar. Þó tel
égþetta einkum stafa af þvi, að
verðlag á þeim stöðum, sem
flestir leita til, og á ég þar við
sólarstrendur Spánar, er veru-
lega hagstæðara en viðast
annars staðar. Við þetta bætist
svo, að gjaldeyrisreglurnar,
sem við búum við, gera fólki
ókleift að fara i dýrar ferðir.
Eftir þau stuttu kynni, sem ég
hef af ferðamálum, þori ég að
fullyrða, að vaxandi áhugi er á
ferðum á nýja staði. Ég er lika
þeirrar skoðunar, að hægt er að
skipuleggja ferðir fólks á mjög
áhugaverða staði og halda jafn-
framt verðinu niðri.
— Hvers vegna gekkst þú í
Framsóknarflokkinn?
— Stjórnmálin eru möguleiki
fólksins til að geta haft áhrif á
gang landsmála. Með framtaki
einstaklingsins, þ.e. beinum af-
skiptum eða með atkvæðisrétti
við kjörborðið. Sérhverjum er
það i sjálfsvald sett hve mikil
afskipti hann hefur, en allir hafa
jafna möguleika á afskiptum.
Mér finnst stefna Framsóknar-
flokksins falla bezt að islenzk-
um staðháttum og þvi valdi ég
hann.
— Hverjar telur þú ástæð-
urnar fyrir vanvirðingu al-
mennings á Alþingi og stjórn-
málamönnum yfirleitt?
— Vantraust almennings, og
þá ekki sizt unga fólksins, á
rætur sinar að rekja til þess, að
á þingpöllum fara of oft fram
þrætur og deilur, sem litlum
skilningi mæta hjá ungu fólki.
Það er vissulega timi til kom-
inn, að stjónmálaflokkarnir i
segir Böðvar Valgeirsson í viðtali
við SUF-síðuna
Böðvar Valgeirsson.
landinu reyni að gera sér grein
fyrir þvi hvernig vinna beri
traust almennings á Alþingi. 1
þessu sambandi vil ég einnig
taka það fram, að stjórnmála-
mönnum ber að varast það, að
lita Alþingi sem endastöð i
stjórnmálaferli. Alþingier lifæð
lýðræðisins, ^g þvi ber öllum að
leggja sig ffam til að árangur-
inn af starfi þess verði sem
beztur.
— Ert þú ánægður með árang-
urinn af stjórnarsam starfi
Fra msóknarf lokksins og Sjálf-
stæðisflokksins.
— Ýmislegf i stjórn landsins
hefði mátt betur fara. Ég álit
þó, að núverandi rikisstjórn hafi
lagt sig fram i þvi að stjórna
landinu, og koma þvi i gegnum
utanaðkomandi erfiðleika á
siðustu árum. Tillit ber að taka
til þess, að á siðustu árum hefur
hinn vestræni heimur átt i erfið-
leikum. Verðbólga og atvinnu-
leysi hafa markað djúp spor i
efnahag nágrannalanda okkar.
Við höfum jú búið við verðbólgu,
sem seint virðist ætla að takast
að sigrast á, en við höfum alger-
lega verið laus við hinn vágest-
inn, atvinnuleysið.
— Hver eru að þinu mati
brýnustu verkefni rikisstjórnar-
innar?
— Að minu áliti eru það efna-
hagsmálin, sem mestu máli
skipta fyrir alla landsbúa.
Einnig má segja, að landhelgis-
málið og viðbrögð stjórnvalda
við samningaumleitunum Efna-
hagsbandalagsins, er ósló
samningurinn fellur úr gildi 1.
des.n.k.getiskoðazt sem þáttur
i efnahagsmálunum, er hafi
geysimikla þýðingu fyrir alla
landsmenn.
— Finnst þér, að sú gagnrýni,
sem fram hefur komið á Fram-
sókn arf lokkinn hafi skaðað
hann?
— Ég hygg, að Fram-
sóknarflokkurinn hafi oft staðið
betur að vigi en um þessar
mundir. Það aðkast og nei-
kvæða umtal, sem flokkurinn
hefur staðið undir upp á sið-
kastið, hefur tvimælalaust
skaðað stöðu hans.- Að þvi
leytinu til hefur áróðurinn náð
tilgangi sinum. Þetta er timabil,
sem hann mun að sjálfsögðu
standa af sér. t stjórnmálum
skiptast á skin og skúrir. Þvi
ber að horfa björtum augum
fram i timann, þvi möguleikar
flokksins eru miklir.
— Sumir halda þvi fram, að
tengsl Sam vinnúhreyfingar-
innar og Framsóknarflokksins
séu það mikil, að lita megi á
Samvinnuhreyfinguna sem
hluta af Framsóknarflokknum.
Hvert er þitt mat á þessum
tengslum?
— Samvinnuhreyfingin er i
eðli sinu ópólitisk og henni ber
að varðveita hlutleysi sitt. Hins
vegar má segja, að Fram-
sóknarflokkurinn er sá stjórn-
málaflokkur islenzkur, sem
hvað mest hefur látið málefni
Samvinnuhreyfingarinnar til
sin taka. Þetta hefur skapað
viss tengsl á milli flokksins og
hreyfingarinnar. Framsóknar-
flokkurinn styður og stefnir að
eðlilegri samkeppni félaga-,
einka- og rikisreksturs, og á
þannig samleið með flestum
hópum samfélagsins.
— Að siðustu spurðum við
Böðvar, hvaða mál hann teldi,
að allir flokkarnir ættu að sam-
einast um að ieysa án þess að
gerast allt of persónulegir, eins
og stundum vill veröa?
• — Brýnasta verkefnið er að ná
tökum á efnahagsmálunum og
þá sérstaklega sigrast á verð-
bólgunni. Þó nokkuð hafi dregið
úr verðbólgunni vantar enn
mikið á, að heilbrigöum grund-
velli sé náð. Ég minnist þess
ekki aö hafa séð neinar raun-
hæfar tillögur frá stjómarand-
stöðunni varðandi þessi mál.
Auðvitað verða allir landsmenn
að leggjast á eitt til þess að
draga úr þeirri stöðugu verð-
bólgu, er hrjáir okkur. Þá er ef
til vill von til þess, að pening-
arnir vinni aftur þann sess, sem
þeim ber, — þ.e. að vera verð-
mæti.
ÓK.
Til glöggvunar fyrir
Alþýðuflokksblaðið
Að gefnu tilefni, vegna at-
hugasemdar i Alþýðublaðinu
laugardaginn 23. október s.l.,
þar sem birt er ein málsgrein úr
leiðaranum á SUF-siðunni i sið-
ustu viku og innihaldið þannig
slitið úr samhengi, skal þess
sérstaklega getið, að það var
alls ekki tilgangur greinar-
höfundar að særa tilfinningar
Alþýðublaðsmanna feða gera Al-
þýðuflokkinn tortryggilegan.
Undirritaður hefur skilið Al-
þýðublaðið þannig, að gagnrýni
þess væri til að uppræta þá
miklu spillingu, er þrifizt hefur i
þjóðfélaginu undanfarið, en ætti
ekkert skylt við hefndarþorsta
eða dulbúinn áróður.
Reyndar verður ekki séð,
hvað veldur þvi, að Alþýðublað-
ið tekur það beint til sin, er sagt
er, ,,að tilséu menn er rangfæri
almenn sannindi”. Undirritaður
ætlar Alþýðublaðinu ekki slikan
málflutning.
ÓmarKristjánsson