Tíminn - 03.12.1976, Page 8

Tíminn - 03.12.1976, Page 8
8 Föstudagur 3. desember 1976 Tryggvi Pálsson, framkvæmdastjóri: Smári hf. á Akureyri byggir 31-34% undir byggingavísitölu Tryggvi Pálsson Undanfarna daga hefur mátt lesa i nokkrum borgarblöðunum fréttir af afhendingu ibúða BYGGUNG, sem er byggingar- félag ungs fólks i Reykjavik, og hafa þær oröiö mér tilefni til eftirfarandi skrifa. íbúðarverð 14% undir byggingarvisitölu: Þegar ég las fyrirsagnir sumra blaðanna á ofangreindri frétt, mátti ætla, að önnur eins stórtiðindi væru nær óþekkt á Islandi, en ég læt fylgja hér smá sýnishorn til gamans. „Langt undir by ggingarvisitölu”. „Tveimur milljónum undir markaðsverði”. „Kraftaverk verðbólgutimans”. Minna mátti það ekki vera. Fyrir okkur, sem störfum að ibúðarframleiðslu utan stór-Reykjavikur eru þetta engin tiðindi, þar sem bygg- ingarsamvinnufélag á i hlut, en fagna skal öllum góðum fréttum um árangur i lækkun bygg- ingarkostnaðar, þvi okkur hefur hreinlega blöskrað hvað bygg- ingarframleiðendur á þessu svæði komast upp með að selja framleiðslu sina dýrt. Ég hefi oft undrazt þaö, að ekki skuli hafa verið tekin upp ströng að- haldsstefna i útlánum til þeirra aðila, sem selja ibúðir á tvö- földu og jafnvel þreföldu fram- leiðsluverði. Hvar eru nú hinir sjáífskipuðu verndarar alls óréttar 1 landinu? En vikjum nú aðeins að veröi ibúða BYGG- UNG. Fjölbýlishúsið allter taliö kosta fullbúið 125,000 þúsund krónur, en tilbúiö undir tréverk, sameign sem mest frágengin, 86,203 þúsund krónur, mismun- ur 45%. Ef við leggjum þessa hækkun á ibúðarverðið þá ættu ibúðirnar að kosta fullgerðar sem hér segir: 2ja herb. 46 ferm. 3,177 þús. kr. 3ja herb. 70 ferm. 4,799 þús. kr. 3ja herb. 72 ferm. 4,873 þús. kr. 3ja herb. 81 ferm. 5,410 þús kr. Samkvæmt framanrituðu kost- ar hver fermetri 67-69 þúsund krónur. Ég veit ekki með vissu, hvort i uppgefnum tölum BYGGUNG er innifalin sam- eign, en tel það óliklegt, en framangreint verð er 6-9% hærra en fermetraverð visitölu- hússins 1. september s.l. en læt það nægja, þar sem ég mun að- eins nota framangreind verð sem viðmiðun hér á eftir. Fullbúnar ibúðir 31- 34% undir visitöluverði 1. sept. s.l.: Það er ekki að ástæðulausu, sem mikið hefur verið rætt um þörfina á þvi að lækka þurfi verulega byggingarkostnað ibúðarhúsnæðis, og hefur mikið og gagnmerkt verið lagt til mál- anna i þeim tilgangi, en minna hefur orðið úr athöfnum. Nokk- ur byggingarfyrirtæki, sem lagt hafa fyrir sig framleiðslu ibúðarhúsnæðis, hafa sannað á undanförnum árum svo ekki veröur i móti mælt, að byggja má verulega undir byggingar- visitöluveröi, miöað við af- hendingardag ibúðanna, og þó svo hljótt hafi verið um starf- semi margra þeirra, er tilurð þeirra og staöreyndir um hóf- legan byggingarkostnað fyrir hendi. Eitt þessara fyrirtækja er SMARI h.f. á Akureyri, sem byggt hefur á undangengnum fjórum árum 5 fjölbýlishús, og er verð ibúðanna langt undir byggingarvisitölu á af- hendingardegi. A degi iönaðar- ins á Akureyri 22. október s.l. afhenti fyrirtækið 10 ibúðir full- frágengnar með öllum föstum innréttingum, eldavél og teppi á stofu -og holi, en þær voru byggðar sem leiguibúðir fyrir Akureyrarbæ, og var verð þeirra sem hér segir: 2ja herb. 69,94 ferm. 3,050 þús. kr. 3ja herb. 97,85 ferm. 4.200 þús. kr. verið þekkt fyrir að fjármagna slika verzlunarhætti, en ég vík að þvi siðar. Er dýrara að byggja í stór-Reykjavik en á Akureyri? Ekki er sýnilegur i fljótu bragði mikill mismunurá bygg- ingarkostnaði þessara tveggja staða. Þó hlýtur það að vera ljóst, að allt efni er eitthvað dýr- ara á Akureyri, svo og allur stjórnunarkostnaður fyrirtækis- ins, þar sem við erum mjög háð- ir öllum aðdráttum frá Reykja- vik, og þar eru jafnframt flestar opinberar stofnanir, sem leita þarf til svo sem stjórnun hús- næðismála. A stór-Reykja- vikursvæðinu eru sennilega markaðnum ibúðir á viöráðan- legu verði fyrir þá, sem minnst mega sin í þjóðfélaginu, og i þvi sambandi hefur verið samið um smiði ákveðins fjölda ibúða á félagslegum grundvelli. Staðið hefur verið að þessum fram- kvæmdum með þeim hætti að bjóða út stóra byggingar- áfanga, til þess að ná fram sem hagstæðustu verði, en ekki hef- urnögu vel til tekizt, þráttfyrir að allar aðstæður væru hag- stæðar til þess að svo mætti vera. Verð þessara ibúða hefur verið það hátt, að kaupendur hafa átt fullt i fangi með að standa undir afborgunum og vöxtum, enda um tekjulágt fólk að ræða. Okkur, sem að fram- leiðslu ibúða störfum, finnst sem hér sé verið að leika hálf- gerðan skripaleik, þar sem hið opinbera virðist með þessum hætti vera að stuðla að lækkuðu Tvö fjölbýlishús, sem Smári hefur byggt f sumar. Myndin er tekin á degi iönaöarins á Akureyri, en þá heimsóttu Gunnar Thoroddsen, iðnaðarráðherra og Vala Thoroddsen, fyrirtækið og skoð- uöu rekstur þess. A myndinni eru ráðherrahjónin meöforráöamönnum Smára aðskoða fjölbýlis- húsin. 4ra herb. 117,70 ferm. 4,900 þús kr. Samkvæmt framanrituðu kost- ar hver fermetri 41-43 þúsund krónur, en það verð er 39% lægra en verð BYGGUNG og 31- 34% undir byggingarvisitölunni 1. september 1976. í byggingu hjá fyrirtækinu eru nú 30 sölu- ibúðir, sem fokheldar uröu i október s.l., en þær eru allar seldar á föstu verði, og er endanlegt verð þeirra 2-3% und- ir byggingarvisitölunni 1. september s.l., en eftir er að framkvæma ca 60% byggingar- innar áður en ibúðirnar verða afhentar i júni-júli 1977. Með framanritaðar upplýsingar i huga, má ljóst vera að taka þarf til rækilegrar endurskoðunar af hálfu hins opinbera verðlagn- ingu ibúða á stór-Reykjavikur- svæöinu, þvi þó svo verðlagning eigi að vera frjáls að vissu marki, eru takmörk fyrir öllu. Hið opinbera getur heldur ekki greidd eitthvað hærri vinnu- laun, þó að ég geti ekkert fullyrt þar um, en einhver launatengd- ur kostn. er þar dýrari, svo sem vegna fjarlægða. Fróðlegt væri að gera á þessu fyllri út- tekt. Það sem ég álit að ráði þessum mikla verömismun, er einfaldlega lögmál eftirspurnar og framboðs. Það virðist alveg sama hvað byggt er, og fyrir hvaða verð, allt virðist seljast. Þetta hefurorðið þess valdandi, að engin hvatning hefur orðið byggingaraðilum til tækni- væðingar, en rétt tækni við upp- byggingu húsa og eðlileg fjár- mögnun er forsenda þess að byggja ódýrar ibúðir. Þáttur hins opinbera: 1 flestum samningaviðræðum milli launþega og atvinnurek- enda nú hin siðari ár, hefur komið betur og skýrar i ljós sú nauðsyn, að jafnan séu á ibúðarverði, en iþyngir svo ibúðarframleiðslu með tolla- álögum og öðrum hliðstæðum sköttum, svo sem vörugjaldi og söluskatti. Sem dæmi um framanritað tek ég eftirfarandi vörur máli minu til sönnunar: tollur vörugj. Hreinlætistæki 80% 18% Elavélar, 30-55% 18% Steypujárn og stál 35% 18% Flísar, 35% 18% Glerullareinangrun 35% 18% Þá er athyglisvert hve sement hefur hækkað meira en almenn- ar verðhækkanir á s.l. 1 1/2 ári, en svo sem kunnugt er, er se- ment framleitt af rikinu, og framleiðslan án nokkurrar samkeppni, en hækkunin er 95,91%. Til viðmiðunar hafa verkamannalaun hækkað um ca. 40% og laun smiða um ca. 45%. Hér þarf að verða i það minnsta hugarfarsbreyting. Húsnæðismálastofnun rikisins, og mikilvægi hennar: Það sem veitir hverri fjöl- skyldu öryggiskennd og efna- hagslegt sjálfstæði, er að eiga sitt eigið ibúðarhúsnæði. Þvi verður með sanni sagt, að engin samhjálp utan almannatrygg- inga er mikilvægari en að að- stoða með góðum lánum við að eignast eigið húsnæði, og jafn- framt að sjá um, að ódýrt við- ráðanlegt húsnæði sé falt. í þvi sambandi hefur Húsnæðismála- stofnun rikisins (hér eftir skam- stöfuð H.r.) mikilvægu hlut- verki að gegna. Meðal hlut- verka H.r. eru framangreindir þættir, þ.e. að fylgjast með þvi, að byggingarkostnaðursé innan eðlilegra marka, með þvi að leiðbeina i þeim tilgangi. Ég gat þess hér fyrr i grein minni, að full ástæða væri til þess að taka upp aðhaldsstefnu í lánamálum til þeirra, sem byggja sölufbúðir á óeðlilega háu verði, og tel það hlutverk H.r. Ég get ekki fallizt á það, að ekki skipti neinu máli hvaðíbúðkostar.semH.r. lánar til, á sama tima og sett eru mörk um ibúðarstærð miðað viö fjölskyldumeðlimi. Það er frá- leitt að lána einstaklingi 2,300 þúsund krónur til kaupa á 60 fermetra fbúð, sem kostaði 5- 6000 þúsund krónur, en það mun ekki óalgengt á stór-Reykjavík- ur svæðinu, en hafna lánveit- ingu til sama aðila á Akureyri, sem fengi 120 fermetra Ibúð fyr- ir sama verð, á þeim forsend- um, að hann ætti ekki nógu stóra fjölskyldu sem stæði. Ef raun- verulegur áhugi er fyrir þvi að koma á raunhæfu markaðsverði ibúöa, þá verður það ekki gert nema fyrir tilstuðlan H.r. og þá með réttri stýringu fjármagns. Minar tillögur f stórum dráttum eru þær, að stofnunin eigi að rviðurkenna þá framleiðendur ibúðarhúsnæðis i iandinu, sem sýnt hafa og sýnt geta, að þeir séu færir um að framleiða íbúð- ir á raunhæfu verði. Til þeirra á hún að beina fjármagni sinu, þvi með betri og tryggari fjármögn- un er ég viss um, að enn mætti lækka byggingarkostnaðinn verulega. Ég vilað lokum benda á þann mikla sparnað, sem ibúðarkaupandi getur orðið að- njótandi, t.d. i vaxtagreiðslum, sé jafnan fyrirliggjandi húsnæði á raunhæfu verði. Um ávinning þjóðfélagsins og áhrif á verð- bólgu læt ég hvern og einn dæma.

x

Tíminn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.