Tíminn - 11.12.1976, Síða 10

10
Laugardagur 11. desember 1976
Leikþarfir barna
Flestir álita aö skipulagðir
leikvellir i Reykjavik séu ætl-
aöir börnum, en eru þessir leik-
vellir þannig úr garöi gerðir aö
þeir fullnægi leikþörf
barnanna?
Ef viö lítum nánar á hvaö
leikþörf er og reynum að gera
okkur grein fyrir hvernig leik-
svæðin þurfa aö vera með tilliti
til þroska og þarfa barna á for-
skólaaldri verðum við þess fljött
áskynja að ymislegt mætti bet-
ur fara.
Leikvellirættu aö vera þannig
úr garði geröir að þeir mættu
þörfum barna i: hreyfileikjum
imyndunar- hlutverkaleikjum
(mömmuleik) sköpunar og
byggingarleikjum.
Um 2 ára aldur fara börn að
vera á leikvöllum. Þá eru
þaubúin að nádágöðu valdi á að
ganga og þurfa þvi aöstöðu til að
stæla likamann. Að klifra,
hoppa,hlaupa,dragaá eftirsér,
ýta á undan sér eru æfingar sem
æfa vöðvana. Fyrir þennan ald-
ur þyrfti að vera mikið meira
úrval af áhöldum til að klifra i.
töluverðu valdi á hreyfingum
sinum. Að ýta á undan sér draga
á eftir sér er vinsæll leikur á
þessum aldri. Nú fara börnin aö
leika sér meira saman. Séu
mörg börn á leikvellinum á
þessum aldri þarf mikið Urval
af leikföngum á hjólum. Enn er
mikilvægt að hafa marga hluti
stóran sess i leikjum barnanna,
og dauðir hlutir öðlast h'f. I
sandinum byggja þau stórar
hallir og gera vegi. Vatnsþróin
verður að hafi og skipin sigla frá
höfn til hafnar. Hér gefst tæki-
færi til að læra hvað flýtur og
hvað sekkur. Fjögurra ára börn
geta notað hamar og nagla og
dunda oft ótrúlega lengi við aö
negla.
Fimm ára börn hreyfa sig af
öryggi og njóta þess. A leikvöll-
unum þyrfti þvi að vera jafn-
vægisslár og önnur leiktæki sem
lóöréttir veggir til að henda
boltanum i. Nú eiga börnin að fá
að smfða og nota fleiri verkfæri.
Til þess að leikvellir borgar-
innar komi til móts við þessar
frumþarfir yngstu borgaranna
þarf m.a. að breyta eftirfar-
andi:
1. Meiri klifurmöguleika
Yngstu börnin þurfa betri að-
stöðu til að klifra t.d. litlar
tröppur með breiðum þrepum
Eldri börnin þurfa fjölbreyttari
klifurmöguleika.
2. Meiri efniviö þarf til skapandi
leikja.
Úr þessu er auðveltað bæta með
þvi að fá spýtur, hamra og
nagla.Börnum finnst lika gam-
an að mála úti þótt áhöldin séu
aðeins pensill og vatn.
3. Stærri sandsvæði i stað litilla
sandkassa.
Þegar ljóst er orðið hversu mik-
ilvægur efniviður sandurinn er
fyrir allan leikaldurinn er aug-
ljóst að sandkassarnir þurfa að
vera stórir jafnvel stór sand-
svæði/á þeim ættu að vera litlir
kofar, trékubbar og kassar af
ýmsum stærðum. Einnig ætti aö
staðsetja stærri leiktæki á sand-
svæðunum.
fá að umgangast vökva á eðli-
legan háttþá eykst færni þeirra
og öryggi i að meðhöndla hann.
Þannig er hægt að komast hjá
mörgu óhappi við matborðið.
Með þessum litlu breytingum
sem hér hefur verið drepið á má
gera leiksvæðin miklu fjöl-
breyttari og skemmtilegri at-
hafnasvæði fyrir börn.
Þessi htlu börn leika sér hlið viö
hhð, en ekki saman. Til að forð-
ast árekstra þurfa að vera til
mörg eintök af hverju leikfangi.
Börnin þurfa lika að fá að
grafa i sandi, i mold og sulla i
vatni, þannig kynnast þau mis-
munandi efnivið og læra aö
skilja hugtökin þungt, létt,
blautt, þurrt o.s.frv.
Þriggja ára börn hafa náð
af hverri tegund þvi börnin leika reyna á jafnvægið. Einnig ættu
sér saman að eins leikföngum. öll klifuráhöld að vera fjöl-
A þessum aldri fara bivrnin að breyttari. Boltier nauðsynlegur
;'ý
fyrir þennan aldur. Drengimir
fara i fótbolta en stelpurnar
henda boltanum frekar á milli
sin eða upp við vegg og reyna að
gripa. Þess vegna þurfa að vera
eignast vini og nú fara þau að
leika hlutverkaleiki.
Fjögurra ára börn leika sér
saman og hugmyndaflugið er
mikiö. Hlutverkaleikir skipa
4. Börnin þurfa vatn.
Börnin þurfa að hafa vatn i
sandinum til að búa til stiflur,
kökur og annað drullumall.
Þegar veður leyfirætti að nota
vatn mikið meira en gert er bæöi
til að vaða i og sulla með. Eins
er hægt að hagnýta vatn sem
kennslutæki t.d. að hella úr
könnu i glas og mæla hversu
margir desilitrar eru i litra og
kenna hvernig vatn verður við
að frjósa og þiðna aftur. Ef börn
Nótt dstmeyjanna:
Sýningum
að fækka
gébé Rvik. — Leikritið Nótt
ástmeyjanna á Litla sviöi
Þjóöleikhússins hefur vakið
verðskuldaða athygli og af-
bragösviðtökur leikhúsgesta. 1
verkinu er fjallað um sænska
leikritaskáldið Agúst Strind-
berg og hjónaband hans. —
Sýning þessi er sú fyrsta af
fjórum I röö leikrita, sem I
vetur verða sýnd á Litla sviö-
inu undir samheitinu Nútima-
leikritun. Æf. ngar standa yfir
á næsta verkefni, sem er
MEISTARINN, nýtt leikrit
eftir Odd Björnsson. Fer sýn-
ingum á Nótt ástmeyjanna að
fækka af þeim sökum. Siðasta
sýning fyrir jól verður þriðju-
daginn 14. desember. — A
meðfylgjandi mynd, talið frá
vinstri eru i hlutverkum sin-
um þau: Bessi Bjarnason,
Erlingur Gislason, Helga
Bachmann og Edda Þórarins-
dóttir.