Tíminn - 15.01.1977, Blaðsíða 5

Laugardagur 15. janúar 1977
5
Kynnum í dag og á morgun
kl. 2-6 nýjustu gerðirnar af
Leyland bifreiðum í stœrsta
og glæsilegasta sýningarsal
á íslandi að Síðumúla 33.
mm..
imM
Illlll
NÝJAR REGLUR
UM TÉKKAVIÐSKIPTI
tékka úr þessum flokki og er
ástæöa tilaöætla,aö undirrótsé
ónákvæmni reikningshafa,
einkum þeirra, er tiltölulega ný-
lega hafa hafiö tékkaviöskipti.
reikninga). Meðalupphæöir
þeirra eru miklu hærri. Vanda-
mál bankanna meö þessa teg-
und er mun minna nú eins og áö-
ur segir.
Nýjar reglur um tékkaviö-
skipti taka gildi á mánudag.
1 fréttatilkynningu frá Seöla-
bankanum segir, aö tékkainn-
heimta Seðlabankans fyrir
bankana veröi 1 aöalatriöum
lögð niður. Sam vinnunefnd
banka og sparisjóða hefur þó
áfram aðstöðu i bankanum og
útgáfa lista um misnotkun kem-
ur áfram þaðan i samvinnu viö
Reiknistofu bankanna, sem í
vaxandi mæli mun fylgjast með
misnotkun.
Fyrsta innheimta innstæðu-
lausra tékka verður ávallt I
reikningsbanka, hvort sem
hann er samtimis innlausnar-
banki eða ekki. Hefur reiknings-
banki tiu daga til innheimtunn-
ar eða til samninga viö viö-
skiptamann. Ef reikningsbanki
ákveöur að endursenda tékka,
annað hvort til innlausnar-
banka, ef honum er til að dreifa
eöa með þvi að skulda reikning
framseljanda, sem tók við and-
virði tékkans (innleggstékki),
þá verður reikningsbanki að
loka reikningi útgefanda. Er
öruggt að þetta verður gert og
hafa bókunarfyrirmæli bank-
anna til Reiknistofu i þessu efni
verið samræmd.
Innheimta innstæðulausra
tékka flyst 1 reikningsbankann,
enda slikt rétt, þvi að honum ber
að fylgjast með reikningshafa,
enda eru tækin til hugsanlegrar
óreiðu, tékkaeyöublöðin, komin
þaðan.
Þá verður lögð miklu meiri
áhersla á að skapa samstöðu
tékkanotenda og viðskiptaaöila
bæði 1 verslunum og bönkum að
byggja á persónuskilrikjum. Er
ráðlegt fyrir kaupmenn að ræða
við starfsfólk sitt um það aug-
lýsingaefni, sem Samvinnu-
nefndin lætur 1 té næstu vikur.
Skilyrði fyrir opnun nýrra
reikninga verða hert. Meðal
annars verður krafist, að hvers
konar félög, sem óska aö stofna
reikning, leggi fram vottorð frá
Hagstofu eða firmaskrárritara
með upplýsingum um fyrir-
tækjanúmer, skipun stjórna og
prókúruhafa, áöur en tékka-
reikningar eru stofnaðir og
tékkhefti afhent.
Þá er það talsvert áhugamál
banka og sparisjóða, að reikn-
ingshafar dragi úr útgáfu smá-
tékka.
Mjög mikilvægt er, að lána
aldrei öðum aðila eyðublað úr
sinu tékkhefti og gæta þess vel,
að þau liggi ekki á glámbekk.
Umræddar reglur um tékka-
viðskipti eru byggðar á niður-
stöðum nefndar, sem nýlokið
hefur störfum, en hún var skip-
uð fulltrúum dómsmálaráðu-
neytis, viðskiptaráðuneytis,
bankanna og Sambands Isl.
sparisjóða.
Vandræðatékkar
1 frétt Seölabankans segir að
skipta megi vandræðatékkum i
þrjá aðalflokka:
Innstæðulausir neytendatékk-
ar eru algengasti flokkurinn, en
meðalupphæð tékka er oftast
innan við 10 þúsund krónur.
Tékkaóreiða var i hámarki i lok
1975, en hefur minnkað nokkuð
siöan. Gætir þó enn aöallega
Er i þessu sambandi ástæða til
aö vara menn alvarlega við að
gefa út tékka og giska á i leið-
inni, hver innstæða er. Mun al-
gengt, að fólk gefi út röð tékka
án þess að reikna út eftirstöðvar
og setjist svo niður, kannski um
næstu helgi á eftir, til að reikna
út, hvernig staðan er. Tékkum
þessum hefur fjölgað hlutfalls-
lega undanfariö. Innstæðulaus-
um hlaupareikningstékkum
hefur hins vegar fækkað veru-
lega, þrátt fyrir miklu skjótari
bókanir, eftir að Reiknistofa
bankanna tók til starfa.
Annan aðalflokk innstæðu-
lausra tékka má kalla við-
skiptatékka (gefnir út á hlaupa-
Þriðja flokkinn má kalla
tékka, sem gefnir eru út i svik-
samlegum tilgangi, sem oft eru
falsaðir og/eða innstæðulausir.
Afbrigðin eru mörg, svo sem
keðjutékkar, tékkar gefnir út á
stolin eyðublöð og fleiri. Barátta
gegn þeim byggist mjög á sam-
starfi banka, viöskiptaaöila,
lögreglu og alls almennings að
vera á verði gegn þessu fyrir-
brigði, einkum með nauðsyn-
legri gagnrýni varðandi fram-
komu tékkaseljanda og þau per-
sónuskilriki, sem sjálfsagt er að
krefjast hverju sinni.
Aðaleinkenni viöbragða gegn
tékkaóreiöu, sem bankar og
sparisjóöir hafa haft i frammi
undanfarin þrettán ár, er að
svokallaðri framseljenda-
ábyrgð hefur ekki verið beitt i
teljandi mæli. Innheimtu inn-
stæðulausra tékka hefur aðal-
lega verið beint gegn útgefanda
i samræmdri innheimtu, sem
Saölabankinn hefur annast fyrir
banka og sparisjóöi, einkum á
Reykjavikursvæöinu. Fram-
seljendur hafa i reynd fengið að
halda andviröi innstæöulausra
tékka meðan innheimta var
reynd hjá útgefanda. Afleiðing-
in hefur m.a. veriö sú, aö þess
hefur gætt nokkuð, aö viðskipta-
aðilar hafa ekki rekið sig á og
hafa tekiö tékka gagnrýnislitið.
Innlausnarstofnanir hafa sætt
sig við að eiga tékka i innheimtu
hjá Seðlabankanum. Bankar og
sparisjóðir hafa i reynd hlift
reikningshöfum við að sæta lok-
un reikninga viö misnotkun og
hafa talið slikum viðskipta-
mönnum það nægileg áminning,
að tékkar hafa verið sendir i
innheimtuna i Seðlabankann,
þar sem útgefandi var skyldað-
ur til að greiöa sérstakt inn-
heimtugjald á grundvelli heim-
ildar i reglugerð. Nam það að
jafnaði um 11%. Ef innheimta
tókst ekki tiltölulega fljótlega,
var það venja að kæra
reikningshafa. Má geta þess, að
Seölabankinn kærði um 1200
aðila á sl. ári. Þessi fram-
kvæmd var stöðnuð. Tékkar
hafa aö visu veriö mjög útgengi-
legir, en vandanum hefur veriö
ýtt til hliðar og óreiöan haldið
áfram, en að visu i minnkandi
mæli um sinn, eftir þvi sem ætla
má, segir i frétt Seðlabankans.