Tíminn - 11.03.1977, Blaðsíða 19

Föstudagur 11. marz 1977
19
lesendur segja
Hafnarmál
Vestur-Skaftfellinga
Um álver
og fleira
Allt í einu hafa komiö I ljós ný
viöhorf um hafnargerö viö
Dyrahólaey. Gerist þetta I sam-
bandi viö fyrirhugaöa ólverk-
smiöju. Hefur mál þetta vakiö
mikla umræöu á dagblööum og
á fundum heima Ihéraöi. Er þaö
aö vonum og ekki undarlegt, þó
aö nokkurn tíma taki heima-
menn aö vega og meta þetta
óvænta nýja viöhorf. Ég hef allt
af taliö stóriöju fráleita lausn á
hafnargerö viö Dyrhólasy. Rök
mln i þviefnieru enn þau sömu
og lesa má I ritinu Dyrhólaey,
sem gefiö var út 1971 á vegum
Byggöasambands Vestur-Skaft-
fellinga. Eigi aö siöur vil ég ekki
vanmeta þá vakningu um
hafnargeröina og nauösyn
hennar, þó aö á öörum forsend-
um sé reist.
ótviræöur skilningur fram-
ámanna i héraöinu á nauösyn
hafnar veröur augljós. Alveriö
tengist þarna möguleika, sem
beöiö er eftir meö óþreyju og
horfir til auönar og uppgjafar
veröi ekki skjótlega bót á ráöin.
Og viöurkenna hlýt ég, aö nokk-
uö hafa þeir til sins máls. Full-
komin hafnargerö, sem álveriö
tryggir, er auövitaö mjög fyrir-
byggjandium slysahættu, þó aö
ekkert sé einhlitt I þvi efni. Þá
má hiklaust gera ráö fyrir þvi,
aö skilningsleysi stjórnvalda á
nauösyn hafnar viö Dyrhólaey á
þátt I aö gengiö er á vit óæski-
legri úrræöa en þessir menn ella
mundu kjósa. önnur héruö allt
um kring á landinu fá hafnar-
bætur og hvaö eina annaö til aö
halda I horfi atvinnulifi og upp-
byggingu. Þaö hefur ekki vant-
aö aö sagt sé: Höfn á aö koma
og þetta er i athugun. Þannig
hljóöar þetta ár eftir ár án þess
aö nokkuö gerist annaö en
undandráttur og góö orö. En
Skaftfellingum er ekki þaö gefiö
frekar en öörum mönnum aö
lifa bara á góöum oröum og si-
felldum undandrætti á efndum.
— Loks sjá nokkrir menn, sjö-
menningar svo nefndir, aö vio
svo búiö má ekki una. Kem ég
aö þvi siöar.
Viö sem erum fyrirfram
brynjaöir gegn stóriju skyldum
ekki gleyma þvi, aö kynning
máls er ekki sama og fram-
kvæmd. Okkar málstaöur hefur
engan skaöa hlotiö þó aö önnur
sjónarmiö hafi komiö i ljós. Þá
er þaö ávinningur eigi litill aö
tengsl hafa myndazt viö Eyfell-
inga um samstööu hafnar viö
Dyrhólaey.
Fiskihöfn og fiskiöjuver er
þaösem koma skal viö Dyrhóla-
ey. Alver styöur siöur en svo al-
menna búsetu og búskap I hér-
aöinu. Þar er fastráöiö fólk og
störfum þar háö og bundiö. Gæti
meira aö segja fremur leitt til
þess aö draga til sln fólk úr
sveitunum. Sllks eru dæmi I
Noregi ásamt ööru verra,
eyöingar á gróöri og mann-
dauöa. Vera má aö gróöureyö-
ingin sé nokkuö fyrirbyggjandi I
seinni tiö en heilsutjón þeirra
sem vinna I kerskálunum enn til
staöar. Er þaö viti nóg til aö
varast.
Vinna i sambandi viö sjávar-
áfla samrýnist ágætlega sveita-
búskap. Vertiöin er á þeim
tima, þegar sveitamenn geta
komizt frá öörum verkum en
þeim, sem varöa gegningar.
Veröa þá oft gripnir upp miklir
peningar á skömmum tima án
þess aö tengslin viö heimilin
rofni. Bilarnir þjóta á;'sl(ömm-
um tima vegalengdir, sem voru
heilar dagleiðir áöur en þeir
komu til sögunnar.
Sjömenningarnir áöurnefndu
hafa unniö merkilegt framtak
er þeir hófust handa um vlsi aö
hafnargerö viö Dyrhólaey. Sýsl-
an veitti þeim hálfrar milljónar
króna styrk, sem var rlflegt
framlag á hennar mælikvaröa.
A slöastliönu hausti stóöu allir
þingmennjördæmisins aö þvl aö
koma á fjárlög tveggja milljón
króna framlagi svo aö verkinu
megi halda áfram. Aöur höföu
þingmennirnir kynnt sér aö-
stööu og vinnubrögö sjömenn-
inganna. Spáir þetta góöu um
framhaldiö. Heimamenn, aldn-
ir, sem fyrrum reru margar
vertlöir frá Dyrhólaey, telja aö
rétt sé af staö fariö. Vonandi er
aö úr þessu skapist samvinna
milli kunnugra heimamanna og
verkfræðinga, en á þaö hefur
stundum skort tilfteilla, eins og
dæmin sanna.
Hafnarmálastjóri hefur lýst
þvl yfir aö skilyröi til hafnar-
geröar á suðurströndinni séu
bezt viö Dyrhólaey. Einnig hef-
ur hann sagt, aö sandflutningur
aö Eynni sé ekki vandamál.
Enda liggur þaö I augum uppi,
aö svo getur ekki veriö, þar sem
hún er enn fyrir opnu hafi, en
ekki á þurru landi eins og Hjör-
leifshöföi.
Ég endurtek ekki hér öli þau
atriöi sem ég hef á liönum árum
I dagblööunum leitt rökum aö:
Nauðsyn hafnar viö Dyrhólaey.
Kemur þar til fleira en nauösyn
Skaftfellinga einna. Ég minni
enn á tvennt: Lífhöfn vantar á
suðurströndinni milli Vest-
mannaeyja og Hornafjaröar.
Hafls hefur aldrei boriö aö landi
viö Dyrhólaey.
1 hafnarmálinu þurfa Skaft-
fellingar umfram allt aö standa
einhuga saman um stuöning viö
framtak sjömenninganna'áDyr-
hólaey og fylgja því vel eftir, aö
allir þúngmenn Suöurlands-
kjördæmis reki máliö til sigurs
áAlþingi, þannig aö innan fárra
ára komi örugg fiskihöfn viö
Dyrhólaey. Þaö er óþolandi aö á
Suöurlandi sitji alltaf þau héruö
Ifyrirrúmi, sem bezt eru á vegi
stödd um atvinnu og uppbygg-
ingu. Engir alþingismenn eru
ábyrgöarlausir um réttlæti og
drengskap, hvar sem þeir eiga
heima á landinu.
Þórarinn Helgason
Mig langar til aö koma á
framfæri þakklæti minu til allra
þeirra Semlýsthafa sigandvlga
þvi I ræöu eöa riti, aö reist veröi
fleiri álver hér á landi. Furðu-
legt má heit aö menn sem taldir
eru meö fullri greind skuli vilja
róa aö þvi öllum árum aö drita
niöur álverum I stórum stil viös
vegar um landiö, þjóöinni allri
til stórtjóns. Er sérhagsmuna-
hyggjan virkilega oröin svo
mikil hjá ráðamönnum þjóöar-
innar, aö ekkert annaö komist
þar aö? Engin heilbrigö hugsun
sem 'vill raunverulega hag
lands og þjóöar? Eftir
þvi sem heyrzt hefur virðist
álveriö i Straumsvik ekki gefa
svo góöa raun aö þaö sé aökall-
andi né eftirsóknarvert aö fá
fleiri slik, eöa aö ástæöa sé til aö
stækka þaö sem fyrir er. Hvern-
ig getur íslendingur meö heil-
brigöa hugsun, viljaö spilla
okkar heilnæma andrúmslofti,
sem svo blessunarlega hefur
veriö laust viö alla mengun,
með þvi aö vilja reisa ónauösyn-
leg verksmiöjubákn, sem þar að
aukieru stórlega heilsuspillandi
að vinna i, hvaö sem öllum
hreinsitækjum liöur. Þjóöin öll
veröur að risa gegn svo brjálæö
islegum framkvæmdum. Nú
fyrir skemmstu heyröi ég lesiö
upp I útvarpiö svimháar tölur,
sem fóru til innflutnings á unn-
um fiskafuröum. Gæti nú ekki
veriö hagkvæmara aö reyna aö
skapa aöstööu til aö hægt væri
aö fullvinna fiskinn áöur en
hann er seldur úr landi. Þaö
hlýtur allavega ab vera hægt ab
finna upp eitthvaö betra ráö til
úrbóta en álib. Ég vona aö sem
flestir hafi lesið grein Einars
Eyþórssonar i dagblaöinu
Tlmanum 28. jan. siöastiiöinn:
Sögubrot af stóriönaöi i Noregi,
skrifaö lslendingum til varnaö-
ar. Mjög athyglisverð grein og
umh ugsunarverö.
Einnig eiga þeir þakkir skild-
ar sem hafa látib I ljós áhuga
sinn á bættri meðferö dýra og
aukinni dýravernd, þó aö þær
raddir séu alltof fáar, og vona
égaö einhverjir góöirmenn sem
færir eru til að fylgja þeim mál-
um eftir, gefi sig fram og láti aö
sér kveða.
Og ekki eiga þeir sizt þakkir
skiliö sem hafa látiö til sin
heyra i þá átt aö fordæma
óheyrilega langa skólagöngu
barna og unglinga. A ég þá sér-
staklega við hvert skólaár. Þaö
er ekki gert fyrir börnin, þetta
veröur of mikil frelsiskeröing
og veldur óánægju og námsleiöa
hjá alltof mörgum.
Árnesingur
,,Þykjustu skrifstofur”
Það er ekki rétt sem Geir
Hallgrimsson sagöi I þinginu,
aö fólk úti á landi væri áhuga-
laust um flutning skrifstofa úti á
land. Þaö er aftur á móti fram-
kvæmd þess sem fólki likar
ekki.
Nú borgar rikiö skrifstofu-
kostnaö hins opinbera I Reykja-
vik, en þegar maöur gæti ætlazt
til aö hluti af skrifstofubákninu
væri fluttur út á land og fólki
fækkaö sem þvi nemur þar, er
þvi i staðinn hagaö þannig að
sett er upp skrifstofa úti á landi,
sem þarf þó 1 flestum tilfellum
aö senda allt suöur til fullnaðar-
ákvöröunar, fólki ekki fækkaö
neitt fyrir sunnan, en sveitar-
félögin útiá landi veröa aö gera
svo vel og borga kostnaðinn viö
þessar „þykjustu-skrifstofur.
Meöan þessu pr svona hagaö til
er ekki hægt aö búast við mikl-
um áhuga.
Engu er iikara en embættis-
menn kerfisins hafi meö mennt-
un sinni glataö allri heilbrigðri
skynsemi, og taki aö auki aldrei
ofan gleraugun — sem sýna ein-
göngu Reykjavik!
Kona af Austurlandi
Förum betur með íslenzku ullina
Or ullarverksmlöju á Akureyri.
Nú er aö hefjast vetrarrún-
ingur á sauöfé um allt land og
þvi tel ég nauðsynlegt aö bænd-
ur og aörir ullarframleiðendur
séu áminntir um aö ganga vel.
frá ullinni, sem þeir senda frá
sér til ullarþvottastöðvanna i
landinu. Ég er búinn aö vera viö
ullarmat i 10 eöa 12 ár, og tei aö
enn skorti mikið á, aö bændur
almennt geri sér grein fyrir þvi,
aö uilin þarf ab vera þurr og vel
meö farin. Aö vísu eru allmarg-
irbændur, sem sýna þessu máli
fullan skilning og ganga vel frá
sinni ull.
Aö minu áliti er það fyrst og
fremst vetrarrúna ullin sem
þarf aö vanda til, þannig aö hún
klessist ekki saman I haröa
kekki, sem illmögulegt er aö
greiöa I sundur. Eftir þeirri
reynslu sem ég hef af þessu,
þarf aö vefja reifiö saman
þannig aö togiö snúi inn en ekki
út eins og margir gera. A þann
hátt klessist ullin minna saman
og ekki má troöa reifunum volg-
um 1 pokana.
Þá' eru skitakleprarnir i ull-
inni hjá þeim bændum sem ekki
hafa grindur i sinum fjárhúsum,
með öllu óþolandi og verður
sennilega sifellt vandamál. En
þetta veröur ekki leyst nema
meö þvi aö setja grindur I fjúr-
húsin. Þaö hefur aftur á móti
mikinn kostnaö 1 för meö sér og
tel ég aö þar veröi Stofnlána-
deild landbúnaöarins aö koma
til og lána fjármagn til þeirra
bænda sem ekki geta leyst þetta
verkefni af eigin rammleik.
Þó aö ullin sé ekki stór þáttur i
framleiðslu bóndans, ber aö
taka meira tiilit til hennar en
gert hefur veriö hingaö til, meö-
al annars vegna þess hve ull og
þó sérstakl. ullariönaður er
aö veröa snar þáttur I útflutn-
ingi og gjaldeyrisöflun þjóöar-
innar, svo ekki sé minnzt á þá
miklu atvinnu sem ullin skapar
i landinu. En þar á ég viö þann
mikla iðnaö, sem framleiöir úr
islenzkri ull, og reyndar gærum
llka. En til þess aö svo megi
veröa og þessi uppbygging ull-
ariðnaöarins haldi áfram I land-
inu, þarf aö stórauka og bæta
ullina og eins hitt sem ekki er
siður áriöandi aö öll ull skili sér
af fénu á réttum tima, en sé ekki
látin vera á þvi allt sumariö og
fram á vetur.
Þessum málum öllum heföi
þurft aö gera miklu betri skil en
þaö veröur vonandi gert af öör-
um, sem fjalla um þessi mál.
Kristján Sævaldsson