Tíminn - 25.03.1977, Side 11

Föstudagur 25. marz 1977
11
titgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Auglýsingastjóri:
Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur I Edduhúsinu
viö Lindargötu, simar 18300 — 18306; Skrifstofur I Aöal-
stræti 7, simi 26500 — afgreiöslusimi 12323 — auglýsingá-
' simi 19523.. Verö i lausasölu kr. 60.00. Áskriftargjald kr.
1.100.00 á mánuöi. Blaöaprenth.f.,
Átökin í Alþýðu-
bandalaginu
Það vakti að vonum athygli, þegar talsmaður
Alþýðubandalagsins lét svo ummælt i Kastljósi
fyrir nokkru, að það skipti ekki höfuðmáli hvert
yrði þingfylgi Alþýðubandalagsins og Alþýðu-
flokksins, heldur hitt, að þessir flokkar næðu
saman i verkalýðshreyfingunni og beittu þar afli
sinu til að ná völdum og áhrifum.
Þessi ummæli talsmannsins vöktu aukna athygli
sökum þess, að nokkrir liðsmenn Alþýðubanda:
lagsins stefndu markvist að þvi á siðasta þingi
Alþýðusambands Islands, að Alþýðubandalagið
næði þar hreinum yfirráðum og útilokaði úr
stjórn sambandsins alla þá, sem ekki fylgdu
Alþýðubandalaginu að málum, nema fáeina út-
valda Alþýðuflokksmenn, sem fengu að fljóta
með fyrst um sinn. Það var ekki farið dult með,
að takmarkið með þessu væri að gera Alþýðu-
sambandið að tæki i hinni pólitisku baráttu og
koma hér á svonefndum alþýðuvöldum, án tillits
til þess, hvernig Alþingi væri skipað. Jafnframt
var látið að þvi liggja, að við gerð næstu kjara-
samninga yrði ekki aðeins stefnt að kjarabótum,
heldur að þvi að skapa efnahagsástand, sem nú-
verandi rikisstjórn réði ekki við, og knýja þannig
fram fall hennar og þingkosningar.
Ummæli talsmanns Alþýðubandalagsins i
Kastljósinu benda ótvirætt til þess, að Alþýðu-
bandalagsmennirnir, sem vildu gera Alþýðusam-
bandið að baráttutæki sinu á siðasta Alþýðusam-
bandsþingi, eru siður en svo af baki dottnir, og
munu eftir megni reyna að nota gerð kjara-
samninganna til að koma áformum sinum fram.
Það gæti orðið til þess að gera samkomulag mun
örðugra en ella. A Alþýðusambandsþinginu
beittu hinir reyndari og ábyrgari verkalýðsleið-
togar Alþýðubandalagsins sér gegn sliku valda-
brölti og lögðu áherzlu á, að „verkalýðssamtökin
séu óháð stjórnmálaflokkum”, eins og segir i
ályktun þingsins um þessi mál. Nú er að sjá hvor
armurinn má sin meira i Alþýðubandalaginu, en
það getur haft megináhrif á viðræðurnar, sem
eru að hefjast um kjaramálin, hvor þeirra verður
ofan á. Verði hinn róttækari ofan á, komast
samningamálin á það stig að stefnt verður að
upplausn i stað kjarabóta.
F rumbýlingar
Þótt viða kreppi áð hjá bændum, fer ekki milli
mála að mest kreppir að hjá frumbýlingum.
Lánsfjárskortur og mikill vaxtakostnaður bitnar
þyngst á þeim. Hér færist óðum i það horf, að ekki
sé unnt fyrir efnalitla menn að hefja búskap. Af
þessum ástæðum verða ungir menn, sem vilja
hefja búskap, að gefast upp við slikar fyrirætlan-
ir, og jarðir munu leggjast i eyði, þvi að enginn er
fær um að taka við. Hér grúfir mikil hætta yfir
framtið landbúnaðarins. Samtök bænda og
bændafundir, sem haldnir hafa verið að undan-
förnu, hafa lika lagt áherzlu á, að unnið verði að
þvi að taka þetta mál sérstaklega til úrlausnar.
Landbúnaðarráðherra hefur einnig fullan hug á
að hraða þvi verki eins mikið og hægt er. Þess er
þvi að vænta, að það dragist ekki á langinn.
Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
_/___
Tuttugu ára sam-
starf Evrópuríkja
Hómarsáttmálinn markaöi mikilvæg þáttaskil
1 DAG munu forsætisráð-
herrar og utanrikisráðherrar
rikjanna i Efnahagsbandalagi
E\Tópukomasaman til fundar
i Róm og minnast þess að
tuttugu ár eru liðin siðan
stofnsamningurinn var undir-
ritaður, en það gerðist i Róm
25. marz 1957. Stofnrikin voru
Frakkland, Vestur-Þýzka-
land, ítalia, Belgia, Holland
og Luxemburg. Bretland vildi
ekki vera meö að þvi sinni.
Samningurinn sem hlaut
nafnið Rómarsamningurinn,
tók gildi 1. janúar 1958. Hann
er i 248 greinum, mjög Itar-
legur og gerir ráð fyrir mjög
nánu samstarfi i efnahags-
málum og stjórnmálum enda
telja margir, aö með honum sé
meira stefnt að samruna þátt-
tökurikjanna en samstarfi.
HUGMYNDIN um samstarf
og jafnvel um sameiningu
Evrópurikja átti sterkan
hljdmgrunn eftir siðari heims-
styrjöldina. Þekktasti tals-
maður hennar var franski
stjórnmálamaðurinn Jean
Monnet, sem enn er á lifi, 88
ára gamall. Kalda striðið gaf
henni byr i seglin, þvi að það
hvatti þjóðir Vestur-Evrópu til
aukins samstarfs vegna
meintrar hættu úr austri. 1
maímánuði 1950 hreyfði
franski utanrikisráðherrann,
sem þá var Robert Schuman,
hugmyndinni um bandalag
Evrópurikja opinberlega. 1
kjölfar þess kom Kola- og stál-
bandalag Evrópu, sem var
stofnað 1951 með þátttöku
þeirra sex rikja, sem siðar
stofnuðu Efnahagsbandalag
Evrópu. Á næstu árum var
mikið rætt um aukið samstarf
rikjanna i Vestur-Evrópu og
kom m.a. til álita að þau
mynduðu sameiginlegan her.
Af þvi varð þó ekki. Árið 1955
hittust utanrikisráöherrar
rikjanna sex i Messina á Italiu
og ákváðu að láta gera
samning um stofnun efna-
hagsbandalags þeirra. Jean
Monnet kom þvi siöan til
leiðar, að belgiska stjóm-
málamanninum Henri Spaak
yrði falið að stjórna þvi verki.
Spaak vann aðallega að þvi i
klaustri sem er skammt frá
Brussel. Það kostaöi mikla
vinnu og margvisleg funda-
Jean Monnet
höld að fullgera samninginn
og vafasamt að þaö hefði
tekizt eins fljótt og raun varð
á, ef Konrad Adenauer, sem
þá var kanslari Vestur-Þýzka
lands, hefði ekki beitt áhrifum
sinum til að hraða málinu.
Samningurinn var svo undir-
ritaður i Róm 25. marz 1957,
eins og áður segir.
AÐ LOKNUM tæplega
tuttugu ára starfsferli Efna--
hagsbandalagsins verðurekki
sagt, að það hafi náð þvi
marki, sem vakti fyrir bjart-
sýnustu forgöngumönnum
þess,en það var raunverulega
að koma á eins konar nýju
sambandsriki I Evrópu. Mikill
árangur hefur náðst eigi að
siður, bæði á sviði efnahags-
samvinnu og félagsmála og
einnig á sviði stjórnmála, en
Efnahagsbandalagið kemur
meira og meira fram út á við
sem fulltrúi allra þessara
rikja sbr. fiskveiðilögsöguna.
Vaxandi styrkur þess hefur
reynzt svo mikill aö Bretar
hafa talið sér óhjákvæmilegt
aö ganga I það og sömuleiðis
Danir og írar. Þátttökurikin
eru þvi orðin niu. Þrjú ríki
biða nú eftir að fá aöild að þvi,
þ.e. Fortúgal, Spánn og Grikk-
land. Trykland vill einnig bæt-
ast i hópinn. Ýmsir draga i
efa, að þátttaka þessara rikja
sem mörg búa við ótrygga
stjórnarhætti, muni styrkja
bandalagið og getur þvi
dregizt að þau fái aðild, en
fleira bendir þó til þess að þau
fái hana áður en langur timi
liður.
Eins og gefur að skilja eru
spádómar um framtið Efna-
hagsbandalagsins ólikir.
Menn greinir á um, hve náið
samstarfið innan þess á eftir
að verða en fleira bendir þó til
að það muni verða nánara og
nánara og geti á mörgum
sviðum nálgast eins konar
samruna. Menn sjá á þessu
bæði kosti og galla. En mikil-
vægasti árangur bandalagsins
tilþessa,eraðflestra dómisá,
að það hefur dregið úr þeirri
hættu, að þjóðir Vestur-
Evrópu sem hafa háð styrj-
aldir innbyrðis i aldaraðir,
lendi saman i styrjöld að
nýju. Þess vegna má segja, að
bandalagið marki gleðileg
þáttaskil i sögu Vestur-
Evrópu.
Þ.Þ.
Frá undirritun Rómarsamningsins 25. marz 1957, talið frá vinstri I ööru hvoru sæti: Henri Spaak Bel-
giu, Christian Pineau, Frakkiandi, Konrad Adenauer, Vestur-Þýzkalandi, Antonio Segni, ltalíu,
Joseph Beck, Luxemburg og Joseph Luns, Hollandi.