Tíminn - 20.01.1978, Blaðsíða 11

Föstudagur 20. janúar 1978
fiwfliw
(Jtgefandi Framsóknarflokkurinn.
..Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.), og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Jón Sigurösson. Auglýsingastjóri: Stein-
grímur Gíslason. Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmda-
stjórn og auglýsingar Siöumúla 15. Simi 86300.
Kvöldsimar blaöamanna: 86562, 86495. Eftif ki. 20.00:
86387. Verð i lausasölu kr. 80.00. ÁskriftargjaI4 kr. 1.500_á
mánuði. Blaðaprent h.f.
Grænir eru dalir mínir
Hér á árum áður var það mikil tizka, að stjórn-
málamenn ljóstruðu upp óskaplegum hneykslis-
málum um andstæðingana, þegar að kosningum
dró. Þótti oftast einna hentastur timi til slikra upp-
ljóstrana, er kjördagurinn var i nánd. Þetta var
nokkurs konar hvati, likt og þegar herforingjar út-
býttu striðsöli, er mikið lá við, mannskapnum til
uppörvunar. Eftir kosningar var fátt um þessar
uppljóstranir talað, enda sjaldnast annað en inngjöf
til skyndiverkana.
Timarnir breytast og mennirnir með. Nú um
nokkuð langan aldur hefur það verið föst venja, að
borgarstjórinn i Reykjavik hefjist upp i sæti sinu,
þegar nokkrir mánuðir eru til stefnu, og snari á
borðið stórbrotnum áætlunum um framkvæmdir,
sem láðst hefur að sinna á þvi kjörtimabili, sem úti
er, en hann ætlar heldur betur að glima við, ef um-
boð hans verður framlengt. Einu sinni var það Eng-
eyjarhöfn, i annað skipti splunkunýtt skipulag, sem
átti aldeilis að verða andlitslyfting á höfuðborginni,
þriðja kosningaárið sjálf græna byltingin.
Þessi ráðabreytni hefur hingað til gefizt borgar-
stjórum Sjálfstæðisflokksins það vel, að þeir hafa
haldið velli. Aftur á móti hafa þessi kosningaplön
þeirra veriðheldur snöggsoðin og minna orðið úr þvi
höggi, er hátt var reitt, heldur en látið var i veðri
vaka. Fjögur ár kunna að sýnast allnokkur timi, en
hverfa fljótt i timans sjó, þegar móðurinn er runn-
inn af áætlanagerðarmönnunum. Við erum til
dæmis litlu nær grænu byltingunni fyrirheitnu en
við vorum á útmánuðum 1974, nema hvað ein-
staklingarnir hafa siðan gert á lóðum sinum, rétt
eins og þeir höfðu áður gert. Græna byltingin
borgarstjórans varð að ósköp hversdagslegri grá-
mósku, þegar til kastanna kom. Liklega hefur hon-
um orðið helzt til svefnsamt á sinu græna eyra.
Annars hlýtur það að vera orðið dávænt safn af
kosningateikningum, sem Sjálfstæðisflokkurinn
hefur komið upp á siðustu áratugum, og væri vel til
fallið, að sýning yrði haldin á þvi dóti öllu, svo að
Reykvikingar geti á ný leitt það augum, þar sem
þeir geta ekki séð þetta i kring um sig.
Nú eru kosningar i nánd, og vitaskuld var sjálf-
gefið, að borgarstjórinn fitjaði upp á nýju plaggi. Að
þessu sinni fer hann þó ekki nema að sumu leyti i
gömlu slóðina. Hingað til hafa kosningaplön
borgarstjórnarmeirihlutans að meira eða minna
leyti verið eins konar litt gerjað heimabrugg. En að
þessu sinni hefur það sýnzt helzt til ráða að hefja
leit mikla að þvi, sem minnihlutaflokkarnir hafa
reifað og borið fram i borgarstjórn og borgarráði á
liðnum árum, en meirihlutinn þá annaðhvort hafn-
að eða vikið til hliðar. Þessu hefur borgarstjórinn
siðan raðað i greip sér og slengt á borðið sem hug-
myndum sinum um viðreisn athafnalifs i Reykja-
vik.
Þetta gerði hann með talsverðum fyrirgangi eins
og vera bar, nýrumskaður maður, em er að hita sig
og aðra upp fyrir kosningar, og var drjúgur með sig
vegna hugkvæmni sinnar og ráðsnilldar. Vitaskuld
er það ekki álasvert, þótt maður, sem veitt hefur
áttatiu þúsund manna borg forsjá og býðst til þess
að halda þvi áfram, sé nokkuð góður með sig. Hitt
er verra, að engu er likara en slegið hafi i bakseglin,
þegar fulltrúar minnihlutaflokkanna létu i ljós
ánægju sina yfir þvi, að það voru einmitt tillögurnar
þeirra, sem hann hafði fengið skyndilegan áhuga á
að koma i framkvæmd. Það hefur litið heyrzt af
fyrirætlunum borgarstjórans siðustu dagana.
Kannski er hann lagztur undir feld að hugsa sjálfur
upp einhverja byltinguna með fallegum lit.
— JH
l 'l l 'l H {'l {
n
ERLENT YFIRLIT
Sérkennileg kosninga-
barátta í Frakklandi
_ V
Aðalbarátta kommúnista er gegn sósialistum
Leiötogar vinstri flokkanna, Marchais, Mitterand og Fabre
KOSNINGAR þær, sem fara
fram til franska þingsins i
næsta mánuði, verða með
talsvert sérstökum hætti, sem
stafar af þvi, að kosið er tvis-
var. 1 fyrra skiptið nær enginn
frambjóðandi kjöri, nema
hann fói meiri hluta greiddra
atkvæða. 1 siðara skiptið er
svo kosið milli þeirra tveggja,
sem fengið hafa flest atkvæði i
fyrra skiptið. Þetta fyrir- t
komulag eitt veldur þó ekki
þvi, að kosningarnar verða
með sérstökum hætti, heldur
hitt, að i fyrri umferðinni
verður höfuðbaráttan milli
þeirra flokka, sem liklegt er
að verði svo i bandalagi i sið-
ari umferðinni.
Þannig hafa kommúnistar
boðað, að þeir muni heyja
höfuðbaráttuna gegn sósialist-
um i fyrri umferðinni, enda
þótt búizt sé við að þeir standi
saman i siðari umferöinni.
Kommúnistar hafa undirbúiö
þessa baráttu um nokkurt
skeið, eða siðan snemma á
fyrra ári, þegar þeir báru
fram kröfur um róttækar
breytingar á stefnuskrá
þeirri, sem bandalag þessara
flokka varð sammála um 1972.
Hvorki sósialistar né róttæki
vinstri flokkurinn, sem var
þriðji aðilinn að bandalaginu,
vildu fallast á þetta, og slitn-
aði að lokum alveg upp úr
samningaviðræðum. Siðan er
allt á huldu um samvinnu
þessara þriggja flokka, en lik-
legt þykir þó enn, að þrátt fyr-
ir allt, muni þeir standa sam-
an i siðari umferð kosning-
anna. Skoðanakannanir benda
til, að þessir flokkar muni
bera sigur úr býtum, ef þeir
standa saman i siðari umferð-
inni.
Astæðan til þess, að
kommúnistar heyja nú höfuð-
baráttu gegn sósialistum og
ásaka þá og Mitterand for-
ingja þeirra, um svik við
sósialiska stefnu, er næsta
augljós. Sósialistar hafa verið
að vinna á að undanförnu á
kostnað kommúnista.
Kommúnistar hyggist jafna
þetta i fyrri umferð kosning-
anna. Jafnframt stefna þeir að
þvi, að frambjóðandi þeirra
verði atkvæðahærri en fram-
bjóðandi sósialista i þeim
kjördæmum, þar sem kjósa
verður aftur. Það yröi þá
frambjóðandi þeirra, en ekki
frambjóðandi sósialista, sem
keppti fyrir bandalagið i siðari
umferðinni. Sósialistar gera
sér þessa hættu vel ljósa og
svara þvi ádeilum kommún-
ista fullum hálsi.
Chirac, leiötogi Gaullista
EN ÞAÐ er ekki aðeins hjá
vinstri flokkunum, sem slik
barátta mun eiga sér stað i
fyrri umferð kosninganna.
Stjórnarflokkarnir, þ.e. Gaull-
istar, Lýðveldisflokkur Gis-
cards forseta og hægrisinnuðu
miðflokkarnir, reyndu að ná
samkomulagi um sameiginleg
framboð strax i fyrri umferð-
inni. Um skeið virtust horfur
á, að slikt samkomulag myndi
nást. Fyrir skömmu lýstu
Gaullistar svo yfir þvi, að
þessar viðræður hefðu farið út
um þúfur. Gaullistar eru sá
stjórnarflokkurinn, sem hefur
nú langflesta þingmenn. Þeir
þóttust sjá fram á, að þing-
mannatala þeirra myndi
verulega lækka, ef samkomu-
lag ætti að nást milli stjórnar-
flokkanna um sameiginlega
frambjóðendur i fyrri umferð-
inni. Þeir brugðu þvi á sama
ráð og kommúnistar. Þeir
höfnuðu allri samvinnu i fyrri
umferðinni. Þvi er búizt viö
harðri samkeppni i fyrri um-
ferðinni milli þeirra annars
vegar og flokks Giscards og
miðflokkanna, sem hafa sam-
vinnu við hann, annars vegar.
Liklegt þykir hins vegar, að
allir þessir flokkar vinni sam-
an i síðari umferðinni.
Margt bendir til þess, að
kosningarbaráttan verði mjög
hörð. Mikil deila er risin i til-
efni af þvi, að Giscard forseti
hefur leyft frönskum þegnum,
sem áður höfðu kosningarétt i
nýlendunum, aö velja sér
kjördæmi, þar sem þeir vildu
helzt neyta atkvæðisréttar
sins. Þessir kjósendur eru nær
600 þús. og eru flestir taldir
hliðhollir rikisstjórninni.
Vinstri flokkurinn óttast, að
þessir kjósendur muni helzt
láta setja sig á kjörskrá i þeim
kjördæmum, þar sem minnsti
munur er á fylgi þeirra og
stjórnarflokkanna. Verði það
niðurstaðan, getur þetta orðiö
mikið hitamál.
EINS OG áður segir, er enn
spáð sigri vinstri flokkanna, ef
þeir standa saman i siðari um-
ferðinni. Það er hins vegar
óvist, hvort þeir mynda þá
rikisstjórn saman. Sitthvað
bendir til að kommúnistar séu
ekki fúsir til þátttöku i vinstri
stjórn, nema hún beri þess
merki, að þeir ráði miklu um
stefnu hennar. Að öðrum kosti
óttast þeir fylgistap. Afstaða
þeirra virðist talsvert önnur
en italskra kommúnista. Þeir
virðast miklu meiri ,,harð-
linumenn”, ef svo mætti
segja.
Sumir fréttaskýrendur
gizka á, að sósialistar og
stuðningsflokkar Giscard
myndi stjórn, ef tilraun til
myndunar vinstri stjórnar
misheppnast. Slik stjórn yrði
hins vegar ekki sterk, þar sem
Gaullistar og kommúnistar
yrðu þá i stjórnarandstöðu.
Vel getur þvi farið svo, að
mikil stjórnarkreppa verði i
Frakklandi, ef stjórnar-
flokkarnir missa meirihlut-
ann.
Þ.Þ.