Tíminn - 21.06.1978, Qupperneq 11

10
Miðvikudagur 21. júnl 1978
Miðvikudagur 21. júni 1978
11
Umskiptin síðan 1971 hafa ekki orðið fyrir tilviljun,
þau urðu vegna umbótastefnu Framsóknarmanna
Nú verður baráttan gegn óðaverðbólgunni að hafa forgang
Fjölbrautaskólarnir eru nýjung i skólakerfinu
Eldgosinu á Heimaey var mætt af festu og dug.
Nýju skuttogararnir hafa umbylt útveginum
L
Ariö 1971 markaöi á margvis-
legan hátt alger straumhvörf I
islenzkum stjórnmálum og
bióölffi. Eftir stöönun og sam-
drátt „viöreisnaráranna” hlaut
Framsóknarflokkurinn aöstööu
til aö hafa mikil áhrif á stjórn
landsins.
Það var þvi engin til-
viljun að alhliða fram-
farasókn hófst um land
allt. Og þessari sókn
hefur haldið áfram síð-
an enda þótt skipzt hafi
á skin og skúrir i efna-
hagsmálum og tekjum
þjóðarbúsins.
Ariö 1974 fór rikisstjórn Olafs
Jóhannessonar frá völdum sem
kunnugt er, og héldu þá margir
aö hinni fjölþættu umbótasókn
væri lokiö. En svo varö þó ekki
þrátt fyrir aö ytri skilyröi þjóö-
arbiisins heföu versnaö mjög
verulega og óöaveröbólgan
heföi tekiö geigvænlegt stökk.
Þegar „viöreisnarstjórnin”
hrökklaöist frá völdum ogáhrif-
um Alþýöuflokksins á stjórn
landsins lauk var ástandiö i
þjóöfélaginu ekki meö þeim
hætti aö menn heföu ástæöu til
stolts eöa ánægju:
Atvinnuleysi haföi verið
mikið bæði viða úti um land og
einnig i Reykjavik.
Landflótti frá tslandi og til
Svlþjóðar, Astraliu eöa annarra
landa haföi veriö talsveröur.
Flóttinn dr byggöum lands-
ins tii Faxaflóasvæöisins haföi
haldizt allt timabil „viöreisnar-
stjórnarinnar” og kyrrstaöan i
atvinnumálum lands-
byggöarinnar var alger.
Fiskiskipa flotinn hafði veriö
látinn sitja á hakanum um ára-
bil.
Gerbur haföi veriö nauðung-
arsamningur um landhelgina
sem fól útlendu valdi úrslitaráð
um þetta lifshagsmunamál
þjóðarinnar.
Rikisvaldiö haföi alib á van-
trú á íslenzkt framtak, en unnið
að þvi að erlent fjármagn hefði
forystuhlutverk um uppbygg-
ingu i landinu.
A sviöi utanrikismála haföi
islenzka rikisstjórnin veriö tagl-
hnýtingur Bandarikjamanna og
hermannasjónvarpi hafði verið
hleypt inn I landið.
Ihaldsmenn og kratar höföu
um árabil umgengizt stjórnkerfi
landsins og embættavöld sem
sina einkaeign.
Eftir kosningarnar 1971
reyndu Framsóknarmenn aö fá
Alþýöuflokkinn til samstarfs, en
foringjar Alþýöuflokksins vildu
ekki vinna aö útfærslu landhelg-
innar. Þeir litu á þaö sem „sið-
leysi” aö lslendingar tækju lifs-
hagsmunamál sitt i eigin hend-
ur frá erlendu valdi.
Alla tiö siöan þá hafa kratarn-
ir reynt aö veifa þessu oröi,
„siöleysi” um sig og hefur allur
almenningur fengiö aö kynnast
þvi.
Meö valdatöku rikisstjórnar
Ólafs Jóhannessonar hófst al-
hliöa framfarasókn um land
allt. Enda þótt veröbólgan hafi
leikið þjóöina grátteflir 1974 og
erfiðleikar aörir hafi steöjaö að
siöan 1973 hefur tekizt aö halda
merkinu á lofti eins og alþjóö
veit og skynjar I lifi sinu:
Landheigin var færð út i 50
milur i harðvitugri baráttu við
erlent vald.
1 samstarfi viö Sjálfstæöis-
flokkinn var unninn fullnaðar-
sigur og landhelgin færð út I 200
sjómílur eða að miðlinu frá
grunnlinu og fuil viðurkenning
fengin á þvi af háifu allra er-
lendra rikja með samningnum
sem gerður var viö Breta i Oslo
og Einar Agústsson undirritaöi
af tslands hálfu.
Framfylgt hefur veriö rót-
tækri byggðastefnu sem ger-
breytt hefur öllum atvinnuhorf-
um um land allt.
Skipafioti landsmanna hefur
verið byggður upp algerlega að
ný ju, og á þaö jafnt við um fiski-
skip þar sem skuttogararnir
gerbreyttu ölium aðstæðum og
um kaupskipaflotann.
Geysilegt starf hefur veriö
unniö að fiskiieit og fiskirann-
sóknum, vernd fiskimiða aukin
svo aö algerum umskiptum
veldur.
Lagður hefur veriö grunnur
að farsælli nýtingu hinnar stór-
kostlega auknu fiskveiðiland-
helgi, en þannig hefur stoöum
veriö rennt undir lif og kjör
komandi kynslóöa I landinu.
Hitaveiturnar hafa gerbreytt kjttrum fólksins
Fiskvinnslustöðvarnar hafa
verið endurbyggðar og endur-
nýjaöar um land allt.
Straumnum til Faxaflóa-
svæðisins hefur veriö snúið við
þannig að cölileg mannfjölgun á
sér nú stað i öllum landsfjórö-
ungum og unga fóikiö finnur sér
tækifæri I heimahögum sinum,
en Faxaflóasvæðiö hefur losnað
undan þeim mikla þrýstingi
sem stöðugt aðstreymi utan af
landi olli I byggingafram-
kvæmdum og atvinnumálum.
Þegar harönaöi i ári 1974
tókst aö halda þessum áfanga
meö auknum -framlögum til
By ggðasjóðs, og I samræmi viö
breyttar aöstööur var honum
falið aö veita stuðning viö at-
vinnumál á Suðvesturiandi.
Margháttaðar umbætur hafa
verið gerðar i landbúnaöarmál-
tun og bændur studdir öfluglega i
framkvæmdum og uppbygg-
ingu.
Eldgosinu mikla á Heimaey
var mætt af festu og djörfung
og Vestmannaeyjar byggðar
upp aö nýju meö aöstoö Við-
lagasjóös.
Staöiö hefur veriö aö stór-
kostlegum virkjunum til að afla
raforkutilalhliöa iönþróunarog
atvinnuuppbyggingar. Náttúru-
áföllumsem snert hafa orku-
stöðvar hefur verið mætt eftir
þvl sem þekking og fjármunir
hafa leyft.
Uppbygging hitaveitna viös
vegar um landiö hefur gerbreytt
lifskjörum fólksins i fjölmörg-
um byggöarlögum, og er enn
unnið af kappi aö þessum mál-
um.
Gerö hefur veriö áætlun um
byggingu ieiguibúða á vegum
sveitarfélaga til þess að auð-
velda ungu fólki aö setjast þar
aðsem þaðsjálftkýs, og á sama
tima hafa lántil Ibúöakaupa og
bygginga veriö aukin til aö
mæta veröbólguþróuninni.
Mjög mikilsveröar umbætur
hafa veriö gerðar i dómsmálum
og réttargæzlu. Dómskerfi
heíúr verið breytt og fram-
kvæmd réttarfars stórbætt.
Landhelgisgæzlan hefur verið
efld svo að um munar til að
gegna siauknum verkefnum.
A sviöi menntamála hefur
oröiö alger umbylting sem felst
i þvl aö framhaldsnám er hafið
miklu viöar en áður var, fjöl-
brautaskólar hafa veriö byggðir
upp og eru i uppbyggingu og
verknám hefur tekið stórstigum
framförumog notiö stórvaxandi
opinbers stuönings.
A sviöi utanrikismála hefur
veriö framfylgt sjálfstæðri is-
lenzkri stefnu sem byggist á
góöum samskiptum viö allar
þjóöir, Islenzka hagsmuni og
samstarf viö nágrannaþjooirn-
ar um viðskipti og öryggismál.
Mikilvægum áfanga hefur
veriö náö i þvi aö aöskilja um-
svif varnariiðsins frá farþega-
flugi og annarri starfsemi á
Keflavikurflugvelli, en erlendir
liðsmenn hafa verið látnir flytj-
astinn á vallarsvæöiö frá nær-
liggjandi byggöarlögum.
Fækkaö hefur verið um 420
manns I hinu erlenda Höi, sjón-
varpssendingum þeirra um
byggðir Suðvesturlands lokað
og flugsveitir hafa ekki fast set-
ur hérlendis lengur.
Verötryggöur lifeyrir er nú
búinn fjölmörgum sem ekki
nutu hans áöur, en trygginga-
bætur hafa fyliilega fyigt verð-
bólguþróuninni.
Bati i lifskjörum hefur
greinilega komiö fram i miklum
ibúðabyggingum á þessum ár-
um, i stóraukinni bifreiðaeign
og fjölmennum orlofsferðum
til útlanda á hverju ári.
A þessum árum hefur kaup-
máttur verkamannakaups auk-
izt um fjórðung þrátt fyrir öll
þau áföll sem þjóöarbúiö hefur
oröiö fyrir bæöi viö oliuverö-
hækkunina miklu, eldgosiö á
Heimaey náttúruhamfarir viö
Kröflu og vlðar, sviptingar á út-
flutningsmörkuöumog óöaverö-
bólgu.
Framfylgt hefur verið rót-
tækri iaunajöfnunarstefnu, sem
einkum hefur gætt á kjörtlma-
bili núverandi rikisstjórnar,
meö sérstökum iáglaunabótum
og sérstökum aðgeröum tii að
verja láglaunafóik áhrifum
gengisfellingar.
Staöinn hefur veriö öflugur
vörður um atvinnuöryggið um
iand allt á sama tima og mjög
mikiö atvinnuleysi hefur herjaö
um nágrannalöndin.
Enda þótt erfiöleikar hafi
steöjaö aö i efnahagsmálum
ásamt mikilli veröbólgu hefur
atvinnuöryggið setið I fyrir-
rúmi, en þess hefur þá og gætt
nokkuö I rikisfjármálunum.
Þannig hafa félagsleg sjönar-
miö haft forgang.
Umskiptin frá 1971 og
hin mikla umbótasókn
sem þá hófst og hefur
haldizt siðan urðu ekki
af neinni tilviljun.
Þau urðu vegna þess
að Framsóknarflokk-
urinn fékk til þess um-
boð frá kjósendum að
hafa róttæk áhrif á
þjóðmálin. Það hefur
ekki skipt meginmáli
hverjir samstarfsaðil-
arnir hafa verið, heldur
hefur hitt skorið úr að
það voru Framsóknar-
menn sem gáfu tóninn
i umbótamálunum.
Margt hefði mátt betur
fara, en Framsóknar-
menn hafa sem ábyrg-
ur flokkur viljað mæta
vandanum á ákveðinn
hátt og rétt fram hönd
til samstarfs og mála-
miðlunar við aðra.
Nú er um það kosið
hvort hverfa skal frá
alhliða framsókn
landsins alls og þjóðar-
innar allrar. Baráttan
gegn óðaverðbólgunni
verður að hafa algeran
forgang, en Framsókn-
armenn vilja að barátt-
an verði háð undir
merkjum framsóknar,
velferðar, félags-
hyggju og farsæidar
landi og lýð.
Atvinnuleysið setti svip á þjóðlifið á „viðreisnarárunum”
Stórvirkjanir leggja grunn iðnþróunar og betri kjara