Tíminn - 14.11.1978, Qupperneq 5

Þrittjudagur 14. nóvember 1978
5
Haldiö
stillingu
og
drepið
lúsina
Undanfarnar tvær til þrjár
vikur hefur stöku sinnum
veritt kvartatt um þatt vitt
HeQsuverndarstöO Heykjavik-
ur, att liis hafi fundist i skóla-
barni og jafnframt spurst
fyrir um, hvernig viö skuli
brugttist. Þetta er gjarnan
oröaö svo, att liis hafi komiö
upp i hinum eöa þessum skól-
anum.
Þaö er rétt aö liísar hefur
oröiö vart i nokkrum grunn-
skólum borgarinnar á þessu
hausti. Þetta er ekki óvenju-
legt og hefur boriö viö árlega
siöasta áratuginn og stundum
á barnaheimilum. Hafa ber
hugfast, aö lús lætur á sér
kræla annars staöar en á
nefndum stofnunum og ein-
hvers staöar frá er hún þang-
aö komin. Um er aö ræöa
hreinlæti fólks almennt.
Þessi þáttur heilsugæslu I
skólum er i höndum skóla-
hjúkrunarfræöinga. Þegar
þessa kvilla veröur vart er aö-
standendum viökomandi nem-
anda gert viövart og þeir fá
upplýsingar um, hvernig viö
skuli brugöist, hvaöa lyf megi
nota og hvernig. Jafnframt
skoöar hjUkrunarfræöingur-
inn alla þá nemendur, sem
nánast samneyti hafa viö viö-
komandi einstakling (hýsil-
inn) og fylgist meö hópnum
þartil kvillinn er aö fullu upp-
rættur. Þaö veröur aö teljast
skylda nemanda og(eöa) aö-
standenda hans aö tilkynna
skólahjUkrunarfræöingi þegar
i staöef lúsar veröur vart, svo
aö hægtsé aö gera viöeigandi
ráöstafanir.
LUs er smitandi. Lyf þau,
sem viö eiga eru svo handhæg
og hættulítil, ef fariö er aö
fyrirmælum, aö teljast veröur
hættulaust þeim, sem hafa
nánast samband viö hinn
smitaöa, aö nota þau i
öryggisskyni, þótt þeir séu
e.t.v. ósmitaöir sjálfir.
I lyfjabúöum fást mjög virk
lyf til UtrýmingarlUs og má fá
þau keypt án lyfseöils.
Nefna má: Spiritus Clo-
fenotani (Clofenotani-spritt),
Tinctura Quassiae
(Quassiae-spritt) og Quella-
ela-hársápu. Fólki er sérstak-
lega bent á, aö lyfjabúöum
ber skylda til aö láta Itarlegar
leiöbeiningar fylgja lyfjunum.
Hafiö þetta hugfast:
Þaö er vandalaust aö út-
rýma lús. Til þess þarf hrein-
læti og viöeigandi lyf, sem not-
uö eru samviskusamlega
samkvæmt ieiöbeiningum og
(eöa) fyrirmælum.
Haldiöstillinguyöar. Drepiö
lúsina.
Sími 86-300
ráðstefna
Visitölumálin voru efst á baugi báöa ráöstefnudagana. Timamyndir Tryggvi.
HEI — Svein HöUo, skipulags-
stjóri Landsambands norskra
mjólkurframleiöenda skrifaöi
grein f 13. tlb. Mjólkurpóstsins
norska um mjólkuriðnaö I Fær-
eyjum. Er greinin birt hér eilitiö
stytt.
„Aö tilhlutan Bóndafélag
Færöya var greinarhöfundi faliö
þaö verkefni sumariö 1974 aö
sækja Færeyjar heim og leggja
drög aö samvinnuskipulagi um
sölu mjólkur og kjöts. Var þaö
einkar áhugavert vetkefni. Unnin
var áætlun um mjólkur- og kjöt-
söluna og hún lögö fyrir ársfund
Bóndafélagsins sama ár. Þessari
áætlun er nú verið aö hrinda i
framkvæmd.
Flestir tengja Færeyjar fiski
meiri fiski- og sauöfjárrækt.
Þetta er auövitaö aöalatvinnu-
vegur eyjanna, en landbúnaöur,
einkum mjólkurframleiösla er i
vexti. Langur beititimi og góöur
grasvöxtur I Færeyjum ætti aö
vera góö forsenda fyrir mjólkur-
framleiöslunni.
Þvi miður eru litlar tölulegar
upplýsingar fyrir hendi varöandi
grasvöxtinn en skráöar eru
1500-1700 mjólkurkýr. Fram-
leiöslan er áætluö 5-6 millj. litrar
árlegahjáu.þ.b. 200framleiöend-
um. Gripafjöldi bænda er mjög
misjafn allt frá 1-2 upp 1 40 kýr.
Stærstu og virkustu mjólkur-
framleiöendurnir hafa flutt inn
NRF kýr frá Noregi og viröast
þær þrffast mjög vel i hinu nýja
umhverfi.
Ekki er unnt aö greina ná-
kvæmlega frá þvi hvaö bændur fá
greitt fyrir mjólkina en sem
stendur (1978) er þaö um 2,70
norskar kr. (167 isl.) á litra.
Veröio er þvi hátt, en taka þarf
tillittil að kjarnfóöur er dýrt. Út-
söluverö mjólkur er 3,50-4.00 kr.
norskar (217-250 Isl.) misjafnt
eftir þvi i hvaöa verslun hún er
seld.
Mjólkurdreifingin eraðhluta i
höndum þriggja mjólkursamlaga
i einkaeigu.en stærstu mjólkur-
framleiöendurnir sem búa i nánd
viö þéttbýliskjarna reka einnig
eigin mjólkurverslanir. Einnig
fer nokkur mjólkursala fram viö
fjósdyr bænda. Sölufyrirkomu-
lagiö er því nokkuö óreiöukennt.
Gæöaeftirlit er ekkert og fjár-
hagslegt uppgjör viö mjólkur-
framleiöendur viröist háö til-
viljunum, bæöi m.t.t. mjólkur-
verösins og hvernig uppgjöriö er
unniö.
I Færeyjum búa um 42.000
manns. Auk mjólkur sem þar er
framleidd er talsvert flutt inn frá
Danmörku, aö mestu ,,G-mjólk”
meö 4-5 virkna geymsluþol. Fær-
eyska mjólkin er eingöngu seld
sem neyslumjólk.
Náöst hefur nær alger sam-
staöa mjólkurframleiöenda um
mjólkurmeöhöndlun meö sam-
vinnusniöi. Samvinnufélagiö L/f
Mjólkarvirki Búnaöarmanna var
stofnaö á þeirri forsendu aö öll
mjólkurvinnsla og mjólkursala i
Færeyjum tengist þessu félagi
sem nú vinnur aö þvl aö reisa
vinnslustöö I fyrir neyslumjólk i
Þórshöfn.
Færeyingar munu óska áfram-
haldandi samstarfs viö norskan
mjólkuriönaö. Þá hafa þeir látiö i
ljós ósk um aö fá norskan fag-
mann til starfa viö fyrirtækiö á
Vel heppnuð
— Verkalýösmálanefnd Fram-
sóknarfiokksins gekkst um helg-
ina fyrir ráöstefnu um visitöluna
og félags- og fræöslumái launa-
fóiks. Ráöstefnan var haldin i
Hótel Heklu og hófst kl. 14.00 á
laugardag. Rábstefnuna setti
meö ávarpi Jón A. Eggertsson
formaöur verkalýös mála-
nefndarinnar. Strax viö setning-
una var hvert sæti f ráöstefnu-
salnum skipaö og voru fundar-
menn um 60 talsins.
Eftir þingsetninguna flutti Ein-
ar Agúsfsson varaformaður
Framsóknarflokksins ávarp. As-
mundur Stefánsson hagfræöingur
flutti siöan framsöguerindi um
vfsitölumáiiö og ræddi þaö frá
ýmsum sjónarhornum. Annar
framsögumaöur um visitöluna
var Steingrfmur Hermannsson
ráöherra. Aö framsöguerindum
loknum var kaffihlé og slöan al-
mennar umræöur.
Voru umræöur hinar f jörugustu
og voru fluttar hátt á annan tug
ræöna. Kl. 18:30varfundifrestaö
til næsta dags.
Dagskrá seinni dagsins var
helguö fræöslu og félagsmálum
launafólks.
Framsögumenn voru þeir Daöi
Olafsson varaformaöur Sam-
bands byggingamanna og Jón A.
Eggertsson formaöur Verkalýös-
félags Borgarness. Var geröur
góöur rómur aö máli þeirra og
uröu umræöur allf jörugur en aug-
ljóst var aö menn höföu ekki rætt
visitölumálin I botn daginn áöur
og mörkuöust umræöur sunnu-
dagsins nokkuö af þvi.
Aþessuárieru liöin 50 ár f rá
stofnun Slysavarnafélags ts-
lands. 1 tilefni þess gefur póst-
og simamáiastofnunin út fri-
merki ab verögUdi 60 krónur.
A frfmerkinu er mynd af
björgunarsveit viö björgun
áhafnar úr strönduöum togara
I miklu hafróti viö strendur ts-
lands.
meðan þaö er I uppbyggingu.
Veröur verkefni hans skemmti-
legt brautryöjendastarf.”
íslendingur ráðinn sem
forstjóri
Svo fór aö þaö var Islendingur
en ekki Norömaöur sem ráöinn
var I forstjórastarf fyrir upprenn-
andi mjólkuriönaöi Færeyinga.
Er þar um aö ræöa Eirlk Þor-
valdsson, sem veriö hefur sam-
lagsstjóri Mjólkursamlagsins á
Hornafiröi s.l. 5 ár.
Um aödraganda þessa segir
hann i viðtali i 3. tlb. Mjólkur-
mála, aö hann hafi veriö staddur
i sumarleyfi i Færeyjum þegar
menn frá Föroyjar Jaröarráö
höföu samband viö hann eftir
boöum frá norska fyrirtækinu
Landteknikk, sem annast tækni-
lega uppbyggingu mjólkur-
stöövarinnar I Þórshöfn. Varþess
fariöáleitaöhannsækti um stööu
forstööumanns, sem þá haföi ver-
iö auglýst i norskum og dönskum
mjólkuriönaöarritum. Telur Ei-
rikur aö þar hafi mestu um ráöiö
aö hann er giftur færeyskri konu
og ta lar málið nokkurnvegin og er
vel kunnugur i Færeyjum. Hann
kynnti sér aöstæöur og gekk siöan
endanlega frá ráöningu og segist
fara meö þaö i huga ab vera I
Færeyjum til frambúöar, þótt aö
sjálfsögöu gæti alltaf eitthvaö
oröiö til þess aö honum snérist
hugur og langaöi aftur heim.
Eins og fram kemur f grán
Svein Höilo veröa fyrstu störf Ei-
riks algjör brautryöjendaverk-
efni.
Einar Agústsson varaformaöur Framsóknarflokksins flutti ávarp á
verkalýösmálaráöstefnunni.
Ráöstefnunni var slöan slitiö kl.
hálf sjö á sunnudaginn.
Voru þátttakendur á einu máli
um nytsemi sliks ráöstefnuhalds
og hvöttu til framhalds á þvl.
Þrjú ný
frímerki
Þann 1. desember 1898 var
kveikt á fyrsta ljósvita l'ands-
ins, Reykjanesvita.
Vegna þeirra timamóti þótti
póst- og simamálastofnuninni
viöeigandiaö gefa út frfmerki.
Frimerkið er aö verögildi 90
krónur og sýnir Reykjanesvita
eldri, sem byggöur var á
Valahnúk.
út þann 1. desember n.k. o|
veröa þetta siöustu frímerkin
sem póst- og simamálastofn
unin gefur Ut á þessu ári.
1 útgáfuf lokknum Merkir ts-
lendingar, veröur minnst
aldarafmælis Halldórs Her-
mannssonar, bókavaröar og
prófessors viö Cornell-háskól-
ann f Bandarlkjunum.
Halldór Hermannsson var
siskrifandi alla ævi og birti
fjölda greina i blöðum og
tfmaritum bæöi á tslandi og
erlendis. Frimerkiö, sem er aö
verögildi 150 krónur sýnir
mynd af Halldóri.
Mj ólkuriðnaður
Færeyínga í mótun
ÍSLAND 90