Tíminn - 26.05.1979, Blaðsíða 6

6
Laugardagur 26. mal 1979
V.
Útgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson og Jón Sigurösson. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og auglýsingar Siöumúla 15. Slmi
86300. — Kvöldsimar blaöamanna: 86562, 86495. Eftir kl.
20.00: 86387. Verö I lausasölu kr. 150.00. Askriftargjald kl.
3.000.00 — á mánuöi. Blaöaprent
Erlent yfirlit
Begin hefur örlög
Sadats í hendi sér
Ekkí beðið um styrk
heldur fyrirgreiðslu
Otganga þingmanna Sjálfstæðisflokksins og Al-
þýðuflokksins á fundi neðri deildar Alþingis siðastl.
þriðjudag leiddi til þess, að frumvarpið um
breytingu á framleiðsluráðslögunum dagaði uppi,
þar sem sýnt þótti,að þessir flokkar gætu með and-
stöðu sinni hindrað framgang þess. Alþingi lauk
þannig ánþess, að bændastéttin fengi nokkra trygg-
ingu fyrir þvi að hún fengi aðstoð til að mæta þeim
söluerfiðleikum, sem virðast fyrirsjáanlegir á
þessu ári. Áætlað er,að til þess að mæta þeim geti
þurft um 3-31/2 milljarð króna umfram útflutnings-
uppbætur rikisins. Afleiðingin af þessu verður að
likindum sú#að bændur verða að leggja skatt á
framleiðslu sina, verðjöfnunargjald, sem getur til
jafnaðar numið rúmlega milljón króna á hvert bú.
Rétt þykir að taka fram,að bændur voru hér ekki
að fara fram á hækkun útflutningsuppbóta úr rikis-
sjóði. Bændur fóruhér eingöngu fram á,að rikið tæki
ábyrgð á láni, sem Framleiðsluráð tæki til að mæta
umræddum erfiðleikum. Þeir töldu sér ekki fært,
m.a. vegna harðindanna, að taka á sig framan-
greinda skattlagningu á þessu ári. Þess vegna
ákváðu þeir að ráðast i lántöku. Lánið yrði greitt,
þegar dregið hefði úr sölutregðunni m.a.vegna sam-
dráttar á framleiðslunni, sem fyrirhuguð er, en ekki
mun þó gæta nema takmarkað á þessu ári, nema
harðindin verði enn þungbærari en menn vona nú.
Hér var þvi ekki verið að biðja um styrk, heldur
fyrirgreiðslu, þ.e. ábyrgðarheimild. Mikilsvert er
að bæjarbúar geri sér þetta ljóst,þar sem leiðtogar
Alþýðuflokksins og Sjálfstæðisflokksins reyna mjög
að rangfæra það sem hér gerðist raunverulega.
Það gefur auga leið.að álagning verðjöfnunar-
gjalds, sem nemur rúmlega einni milljón króna til
jafnaðar á hvert bú, er þyngri skattlagning en
bændur geta almennt borið, þegar við bætast erfið-
leikarnir og kostnaðurinn sem harðindin hafa i för
með sér. Jafnvel þótt einhver harðindahjálp kæmi
til sögu, mun hún i mörgum tilfellum vart gera
meira en að mæta þessari skattlagningu og bændur
stæðu jafnilla eftir sem áður. Stórkostleg hætta er á,
að þetta geti leitt til þess að fjölmargir bændur gef-
ist upp.
í viðtali.sem Timinn birti við Finn Torfa Stefáns-
son alþingismann 23.þ.m. vekur hann máls á þeirri
staðreynd að mest hætta steðji hér að yngri bænd-
um, sem hafa af atorku og framsýni ráðizt i veru-
lega fjárfestingu. „Það yrði mikið tjón bæði fyrir
bændastéttina og landbúnaðinn i heild”, segir
Finnur Torfi, „ef yngstu mennirnir, þeir, sem eiga
að erfa landið, verða að hrökklast frá”. Undir þau
orð má vissulega taka.
Þegar á þetta allt er litið, mun þingsagan vart
geyma frásögu um öllu meira óhappaverk og of-
stopaverk en þegar nær allir þingmenn Alþýðu-
flokksins og Sjálfstæðisflokksins gengu af þingfundi
til að koma i veg fyrir, að bændastéttinni yrði veitt
þessi fyrirgreiðsla á timum, þegar hún glimir við
ein mestu harðindi i sögu landsins. Sannarlega hafa
þessir menn látið það fara fram hjá sér i mjúku
stólum Alþingis, hvað er að gerast um þessar
mundir i byggðum landsins. Slikt er verk þessara
útgöngumanna, að það má ekki gleymast, heldur
verður það að geymast til viðvörunar um alla fram-
tið.
Framhaldsviðræður þeirra að hefjast
Sadat
1 GÆR hófust i borginni E1
Arish mikil hátlöahöld I tilefni
af þvi, aö i dag munu Israels-
menn afhenda Egyptum borg-
ina i samræmi viö friöar-
samninginn milli þeirra, sem
var geröur fyrir réttum tveimur
mánuðum. Þetta er fyrsti
áfangi til fullnægingar þeim
ákvæöum samningsins, aö Isra-
elsmenn láti Egypta fá aftur full
yfirráð yfir Sinaiskaganum,
sem þeir hernámu i styrjöldinni
1967.
Fyrir Egypta ætti það aö vera
mikiö fagnaöarefni aö fá þannig
aftur yfirráö yfir Sinaiskagan-
um, sem áöur þótti að visuauð-
æfasnauö eyöimörk, en þaö álit
hefur breytzt siöan þar fundust
arövænlegar olíulindir. Sinai-
skaginn kann þvi aö hafa aö
geyma auölegö, sem siöar á eft-
ir aö veröa Egyptum mikils
virði. Friöarsamningnum var
lika fangaö ákaft i Egyptalandi
fyrst eftir undirritun hans.
Þetta hefur hins vegar breytzt
aö undanförnu. Meö frffiar-
samningnum lauk aöeins fyrri
áfanga I samningagerö Israels-
manna og Egypta. A morgun
mun hefjast siöari áfanginn,
þegar þeir Begin og Sadat hitt-
ast undir forsæti Vance
utanrikisráöherra Bandarikj-
anna. Þá hefjast viöræður um
framtiö vesturbakkans svo--
nefnda og Gasasvæöisins,
ísraelsmenn hafa lofað þvi aö
veita ibúum þar heimastjórn.
Egyptar krefjast þess, aö þeir
fái fullan sjálfeákvöröunarrétt og
geti þvi myndaö sjálfstætt rlki,
ef þeir óska þess. Israelsstjórn
hefur hafnaö þvi með öllu. Sá
skuggi hvilir nú yfir friöar-
samningnum, aö ekki muni nást
samkomulag um siðara áfanga
samningageröarinnar og svo
geti jafnvel fariö, aö allar
samningageröir lsraels og
Egyptalands veröi aö
engu.
ÞAÐ var von Sadats og
Carters, þegar friöar-
samningurinn var geröur, aö
hin ihaldssamari Arabarikin,
sem höföu átt sæmilega sambúö
viö Egyptaland og Bandarlkin,
myndu sætta sig viö samninginn
a.m.k. meöan reynt væri á,
hvort viöunanlegt samkomulag
gæti náöst um framtiö vestur-
bakkans og Gazasvæöisins. ,
Þessar vonir hafa alveg brugö-
izt. Oll Arabariki aö undanskild-
um Súdan, Oman og Sómalíu
hafa nú slitiö stjórnmálasam-
bandi viö Egyptaland og jafn-
framtboðaö,aöþaumuni svipta
Egypta allri fjárhagslegri aö-
stoö, en hún hefur veriö þeim
mikilsverö, einkum þó aöstoö
Saudi-Arabíu. Stjórnendur allra
þessara rikja halda þvi fram, að
Sadathafigerztsvikari viö mál-
stað Araba, þegar hann geröi
friöarsamninginn viö Israel, án
þess aö tryggja rétt Palestinu-
araba ileiöinni.FyrirEgypta er
þetta mikiö áfall fjárhagslega,
sem varla veröur bætt aö fullu
með aukinni aöstoö Bandarlkj-
anna. Siöferöilega er þetta þó
enn meira áfall. Egyptar standa
orðiö einangraöir meöal Araba I
staö þess að vera áöur forustu-
þjdö þeirra. Fréttaskýrendur
spá þvi, aö þetta eigi eftir aö
valda Sadat óvinsældum heima
fyrir og þær eigi eftir að fara
vaxardi, þar sem fjárhagserfiö-
leikar séu miklir og almenning-
ur veröi fyrir vonbrigöum, ef
ekki greiöist úr þeim eftir
friöarsamninginn, eins og Sadat
hafi lofaö. Sadat sé engan veg-
inn sterkur i sessi og hans geti
beöið örlög Iranskeisara, ef
hannfáiekki þann stuðning frá
Israel og Bandarikjunum, sem
geti rétt hlut hans.
SA eini stuöningur, sem getur
komiö Sadat hér aö gagni, er aö
ísnael viöurkenni sjálfs-
ákvöröunarrétt ibúanna á
vesturbakkanum og Gazasvæö-
inu, sem varla munu sætta sig
viö minna en fullt sjálfstæöi. Ef
Sadat fengi þetta fram, myndi
hann aftur hljóta viöurkenningu
Arabarikjanna og jafnvel veröa
sigurvegari i augum þeirra.
Eins og er, eru ekki neinar likur
á, aölsraelsmennfallistá þetta.
Þvert á móti hefur tsraelsstjórn
lagt fram tillögur um heima-
stjórn á umræddum landsvæö-
um, sem ganga svo skammt, aö
Weizman varnarmálaráöherra
Israels hefur tekiö afstööu gegn
þeim. Hann hefur ótvirætt gefið
I skyn, aö þaö muni valda falli
Sadats meö ófyrirsjánlegum
afleiöingum, ef lsraelsmenn
slaka ekki meira til.
Begin viröist hins vegar
ósveigjanlegur. Þeir menn, sem
skemmst vilja ganga til móts
við Sadat.viröastráða lögum og
lofum i stjórn hans. Svo langt
gengur ósáttfýsi þeirra, að þeir
undirbúa nú stóraukiö landnám
Gyöinga á vesturbakkanum.
Þaö er engu likara en aö þeir
menn steftii markvisst aö því aö
fella Sadat.
Þaö getur fariö mikiö eftir
stefnu Bandarlkjanna, hvort
Israelsstjórn lætur af þessari
ósáttfúsu afstööu sinni. En hef-
ur Carter kjark og bolmagn til
þess vegna áhrifa Gyöinga i
Bandarikjunum, þegar kosn-
ingaár fer i hönd? Þegar á allt
er litiö, hafa friðarsamningar
milli Israelsmanna og Egypta
ekki dregiö úr óvissunni og
hættunni, sem hvllir yfir
Austurlöndum nær. Begin hefur
nú örlög Sadats i hendi sér og
mikiö velturá þvl, hvernighann
notar sér þetta vald.
Þ.Þ.