Tíminn - 05.08.1979, Blaðsíða 10

10
Sunnudagur 5. ágúst 1979.

Jón Magnússon er ómyrkur i máli, þegar kemur aö fiskveibum og
fiskvinnsiu.
ímmmmmm
mm

AM — Jón Magnússon, skipstjóri, og forstjóri Odda á
Patreksfirði er einn af þekktustu aflamönnum landsins
og hefur ákveðnar skoðanirá málefnum sjávarútvegs og
fiskframleiðslu, eins og margir menn af hans tagi. Á
dögunum fundum við Jón að máli og ræddum við hann
um þessa hluti, Við byrjuðum á að biðja hann að segja
okkur af síðustu vertíð. Sem kunnugt er varð skip hans
Garðar, næstaflahæst yfir flotann á síðustu vertíð og
vakti það athygli, þar sem Garðar er ekki meðal nýjustu
skipanna.
„Ég þurfti ódýran bát, sem hægt
var að leggja að sumrinu, en
gæfi afla að vetrinum, þegar
mest aflavonin er,” segir Jón um
kaup sín á Garðari, en Garðar
varð næst hæstur á síðustu
vertíð, þótt hann væri
eitt elsta og smæsta skipið
„Jú, vertiöin gekk vel, viö feng-
um aö meöaltali 1000 tonn á bát,
þótt viö heföum þegiö aö geta ver-
iö lengur aö, þar sem búiö er aö
taka mánuö af þessari hefö-
bundnu vertiö. Aö mínu áliti heföi
átt aö taka þennan mánuö framan
af vertiöinni, þegar lengra er aö
sækja fiskinn og veörátta er
verri, en þegar fiskurinn er nær
og minna kostar aö ná i hann. Ég
held aö þegar orkan er oröin svo
dýr sem nú og menn þurfa aö
spara hana, fari þeir aö átta sig á
þessu.
Aðkomufólkið taki toppana
Þessi mikli afli skapaöi góöæri
og hér var yfirdrifin vinna i vetur.
Eins og alltaf er i sambandi viö
sjó og fiskvinnslu þá vantar ööru
hverju fólk til þess aö taka topp-
ana og þaö hefur skeö flestar
vertiöar hér, þegar komiö er aö
„toppunum” i febrúar og mars,
aö viö höfum þurft á aökomufólki
aö halda. Þaö er eöli þessara
byggöarlaga sem byggja afkomu
sina alla á sjávarafla, aö þau
þurfa aökomufólk til þess aö taka
toppana, þvi annars veröur
atvinnuleysi einhvern tima árs-
ins. Viö veröum aö gera okkur
grein fyrir aö svona veröur þetta
aö vera. Þessu breytum viö ekki
inni á skrifstofu”.
— Getur þú sagt okkur frá upp-
hafi og þróun Odda hf?
„Byrjaö var aö byggja 1966 og
var ég að heita einn I þessu til aö
byrja með. Ég var þá skipstjóri á
sildarbát og ekki meö neinn bát á
vegum fyrirtækisins. Veturinn
1967 eignaöist ég svo fyrst bát,
gamlan bát, sem Einar Guöfinns-
son haföi átt. Maöur var þá smár
og byrjaði smátt. Þetta þótti oröiö
úreltviö Djúp, en ég hef aldrei átt
aðgang aö miklum lánum og varö
aö láta mér þetta lynda. Þennan
bát átti ég svo til 1972, þegar ég
keypti bát frá Sauöárkróki sem
hét Drangey, en ég skíröi Vestra,
eins og fyrsta bátinn, og þann bát
á ég I dag. Hálfu ári siðar keypti
ég svo Garðar, gamalt skip, sem
fyrri eigandi var hættur aö geta
gert út. En ég þurfti ódýran bát,
sem hægt var aö leggja aö sumr-
inu, en gæfi afla aö vetrinum,
þegar mest aflavonin er.
— Og Garðar hefur ekki brugö-
ist vonum þinum?
„Þetta hefur gengiö ljómandi,
þvi þótt skipiö væri oröiö gamalt
var þaö gott fyrir þvi. Viö vorum
meö um 1100 tonn, en einn
Þorlákshafnarbátanna var hæst-
ur með ein 1120 tonn. En hjá okk-
ur var þetta mest þorskur, svo
aflaverömætiö hefur veriö eitt-
hvaö meira hjá okkur. En gott
fiskiri skiptir auðvitað meiru en
hvort tonnafjöldinn er einhverju
meiri eöa minni. Aflaverömætið
varö eitthvaö um 125 milljónir og
þaö er gaman aö minnast á þaö
sem dæmi um alla vitleysuna, að
hásetahlutur á Garöari I vetur
var meiri en allt aflaverömætiö á
gamla Vestra, fyrstu vertiöina.
Erfitt að losna við þetta
Jæja, en þótt erfitt hafi oft verið
aö ná I þennan þorsk siöustu árin,
eöa aö minnsta kosti þrjú þau síö-
ustu, þá verö ég aö segja aö þá
fyrst hefur nú striöiö byrjaö, þeg-
ar maöur ætlaöi aö losna viö
hann. AnnaÖ hvort hefur þaö ver-
iö þannig aö þegar einhver vill
kaupa af okkur vöruna, þá viljum
við ekki láta hana vegna verk-
falla eða einhvers annars, en þeg-
ar viö viljum selja, þá vilja okkar
kaupendur ekki kaupa. Þannig
hefur þetta gengið á vixl. Ef til
vill eigum viö ekki met I verkföll-
um, en hitt þekkist varla neins
staöar aö aöalútflutningur lands
sé stoppaöur þannig af og þaö
hafa okkar kaupendur ekki getaö
skiliö”.
— Hvernig eru aöstæöur á ts-
landi til aö reka fyrirtæki eins og
Odda?
„Þar er viö marga erfiöleika
aö etja, til dæmis höfum viö þurft
af þessum sökum aö geyma fisk
óeölilega lengi, bæöi skreiö og
saltfisk. Þá er rétt aö koma aö
hinum svokallaöa gengishagnaöi
á siöasta ári, þaö er aö segja aö
þegar gengiö er skráö svona
nokkurn veginn rétt, þá kemur
þar hagnaöur út, en ég hef þó
aldrei getaö séð aö hagnaöur
veröi af tapi. Menn eru aö breyta
genginu I þaö horf að þaö sé eitt-
hvaö i samræmi viö þaö sem
kostnaöur okkar viö framleiösl-
una er, en þegar veröbólgan
gengur eins ört fyrir sig og hjá
okkur, þá veröur þarna stórkost-
legt tap hjá þeim sem framleiöa
til útflutnings. Viö eigum aö
halda þessum gengismun, þvi
ir
i
Frá höfninni á Patreksfirbi. Hús Odda er lengst til vinstri á myndinni