Tíminn - 11.01.1980, Blaðsíða 6

6
Föstudagurinn 11. janúar 1980
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson, Jón Helgason og Jón Sigurösson. Ritstjórnarfull-
trúi: Oddur Ólafsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason.
Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmdastjórn og auglýsingar Siöu-
múla 15. Simi 86300. — Kvöldsimar blaöamanna: 86562, 86495.
Eftir ki. 20.00: 86387. Verö I lausasölu kr. 230.- Askriftargjald kr.
4.500 á mánuöi.
Blaöaprent.
__________________________________________________J
Rangfærslur Þjóövlljans
Þótt Alþýðubandalagið hafi engar tillögur lagt
fram um það, hvernig færa skuli niður verðbólguna
og tryggja atvinnuöryggið, þykist Þjóðviljinn þess
umkominn að gagnrýna efnahagstillögur Fram-
sóknarflokksins. Eðlilegra væri, að Alþýðubanda-
lagið legði sjálft fram raunhæfar tillögur áður en
það léti málgagn sitt gagnrýna tillögur annarra
flokka.
I raun er hér heldur ekki um neina gagnrýni að
ræða hjá Þjóðviljanum, heldur rangfærslur og fals-
anir af þvi tagi, að það jafnast á við það versta, sem
Þjóðviljinn og Mbl. hafa komizt á þessu sviði, og er
þá mikið sagt.
Þannig er þvi haldið fram i. Þjóðviljanum, að
efnahagstillögur Framsóknarflokksins myndu leiða
til mikillar kjaraskerðingar og hafa verið nefndar
ýmsar fáránlegar tölur i þvi sambandi.
Þessum blekkingum Þjóðviljans er bezt svarað
með þvi að vitna til úttektar Þjóðhagsstofnunar á
efnahagstillögum Framsóknarflokksins annars
vegar og hins vegar á þvi ástandi, sem myndi
verða, ef ekkert væri aðhafzt i verðbólgumálinu, en
lita verður svo á, að það sé stefna Alþýðubanda-
lagsins meðan það leggur ekki fram neinar tillögur
um raunhæfar aðgerðir.
Niðurstaða Þjóðhagsstofnunar er sú, að væri
farið eftir tillögum Framsóknarflokksins, myndi
verðbólgan verða 38% á þessu ári en 19% á næsta
ári. Aðgerðir þessar myndu hafa i för með sér, að
kaupmáttur kauptaxta rýrnaði um 5,2% en kaup-
máttur ráðstöfunartekna um 4,2%. <
Það er jafnframt niðurstaða Þjóðhagsstofnunar,
að væri ekkert aðhafzt, kaupvisitalan ekkert skert,
uppsöfnuðum verðhækkunum hleypt út i verðlagið
og gengið látið siga, myndi verðbólgan verða 50% á
þessu ári og einnig 50% á næsta ári. Þetta myndi
leiða til kaupmáttarrýrnunar á kauptöxtum, sem
næmi 4,6% og til kaupmáttarrýrnunar á ráð-
stöfunartekjum, sem næmi 3,6%.
Samkvæmt þessu verður aðeins 0,8% munur á
rýrnun kaupmáttar samkvæmt tillögum Fram-
sóknarflokksins og þvi, sem verða myndi, ef óbreytt
ástand héldist, en telja verður það stefnu AJþýðu-
bandalagsins, eins og áður segir, ef engar raun-
hæfar tíllogur koma frá þvi.
Sá er hins vegar munurinn á tillögum Fram-
sóknarflokksins og óbreyttu ástandi, eins og
Alþýðubandalagið virðist vilja viðhalda, að sam-
kvæmt tillögum Framsóknarflokks myndi verð-
bólga verða 38% á þessu ári i stað 50% og á næsta
ári 19% i stað 50%. 1 reynd myndi þetta þýða stór-
aukna tryggingu fyrir þvi, að atvinnuöryggið myndi
haldast, en það er ekki siður mikilvægt takmark i
efnahagsmálum að viðhalda atvinnuörygginu en
kaupmættinum.
Þess ber svo að gæta, að samkvæmt tillögum
Framsóknarfiokksins er gert ráð fyrir sérstökum
bótum til þeirra launalægstu og að þannig verði
komið i veg fyrir kjaraskerðingu hjá þeim. Þessar
bætur mætti vel hugsa sér svo riflegar, að kjör
þeirra bötnuðu frekar en hið gagnstæða.
Alþýðubandalagið og Þjóðviljinn ættu að hætta
þeirri iðju að rangfæra og falsa tillögur Fram-
sóknarflokksins. Alþýðubandalagið ætti þess i stað
að koma með raunhæfar tillögur. Til þess er
áreiðanlega ætlazt af þeim launþegum sem
fylgja þvi að málum.
Erlent yfirlit
Sigur í Afghanistan
verður Rússum dýr
Álit James Reston, fréttaskýranda New York Times
Ræða sú.semCarter forseti
flutti til að mótmæla innrás
Rússa í Afghanistan, var vand-
lega yfirvegað andsvar, en hún
hljómaði herskárri en- hún I
rauninni var. Þær refsingar,
sem hann lagði til, hæfa ekki
glæpnum, né bæta þær skaðann.
Rússar geta a'flað sér háþró-
aðs tæknibúnaðar frá öörum
löndum, þeir geta veitt á öðrum
miðum, og það er engin trygg-
ing fyrir þvi, að þeir geti ekki
fengið annars staðar þau 17
milljón tonn af korni, sem
Bandarikin hafi nú neitað þeim
um.
Hvað sem þvi liður, er búiö að
sýna RUssum fram á það, að
þeir geta ekki beitt herstyrk sín-
um, eins og þeir gerðu i Angóla,
Eþiópiu, Sómaliu og Jemen, án
þess að Bandarikjamenn snUist
gegn þeim og þar með fari af
stað ný umferð i vigbúnaðar-
kapphlaupinu.
Sú ákvörðun forsetans að af-
létta vopnasölubanninu á
Pakistan og sá afdráttarlausi á-
setningur hans að verja mikil-
væga hagsmuni Bandarikjanna
i hinum oliuauðugu Miðaustur-
löndum, kunna að hafa eitthvert
raunverulegt gildi bæði I
Afghanistan og íran. Það er
mjögerfittað ganga á milli bols
og höfuðs á skæruliðum, sem
eiga sér öruggan griðastað
handan vinsamlegra landa-
mæra, eins og Afghanar eiga I
Pakistan. Og Rússar hafa verið
varaöir við þvi, að sérhver til-
raun til að elta skæruliðana yfir
landamærininni Pakistan muni
leiða til alvarlegra árekstra viö
Bandarikin.
íran óráðin gáta
Öráðna gátan, sem er mun
þýðingarmeiri, er íran. Aðal-
hættan þar liggur ekki i valdi
ayatollans, heldur þeim mögu-
leika, að kommúnistar kunni að
erfa rústirnar eftir fall hans,
sem er óhjákvæmilegt, og setji
á stofn stjórn i Teheran, sem
yrði höll undir Moskvu.
Þetta er hin augljósa hætta
nú, sem aðvaranir Carters voru
ætlaðar til að hindra, og stærsta
heimska ayatollans felst í þvi,
aðhann hefurekkikomið auga á
það, að sjálfstæði trans og trú-
arlegu frelsi þar stafar mest
hætta frá nágrannanum i
norðri, eins og verið hefur
undanfarin eitt hundrað ár, en
ekki frá Bandaríkjunum og
keisaranum.
Samt sem áður er það mikil-
vægt að gera ekki of mikið úr
harmleiknum i Afghanistan. I
ræðu sinni til þjóðarinnar hlóö
Carter undir þá trú, að innrás
Rússa i Afghanistan væri bara
upphafið að miklu viötækari og
hættulegri aögerðum, sem mið-
uðu að þvi, að ná fullum yfirráð-
um yfir oliu Miðausturlanda.
„Hernumið Afghanistan af
rússneskum hersveitum er ógn-
un, bæði við tran og Pakistan”,
sagði hann, ,,og þaö er aðeins
fyrsta skrefið til mögulegra
yfirráða yfir meiri hluta oliu-
birgða heimsins”.
,,....Ef Rússar fá uppörvun
með þvi, að þessi innrás heppn-
ast vel, og ef þeir halda yfirráð-
um sinum i Afghanistan og ná
siðan valdi yfir nærliggjandi
löndum, breytist hið stöðuga,
hernaðarlega og friðsamlega
jafnvægi um allan heim. Þetta
myndi ógna öryggi allra þjóða,
þ.á.m. auðvitað Bandarikjanna
og bandamanna okkar”.
i þessum orðum felast margir
fyrir’, arar, og þó að allt geti
gerst nú á dögum, er það ekki,
að öllu athuguðu, álit þessarar
rikisstjórnar, að Rússar séu
raunverulega lagðir af stað i
herferð til að ná yfirráðum yfir
Carter forseti
eldsneyti og siglingaleiðum við
Persaflóa.
Ef Carter tryði þvi, færi hann
fram á herkvaðningu og her-
væðingu bandarisku þjóðarinn-
ar, en ekki einungis takmarkað
útflutningsbann á korni og ný-
tisku tæknibúnaði og bann við
fiskveiðum. Hann veit nefni-
lega, rétt eins og leiðtogarnir i
Kreml, að sérhver alvarleg til-
raun til að leggja undir sig oliu-
svæðin með herafli, myndi ógna
öryggi alls hins iðnvædda heims
og óhjákvæmilega leiða til
þriðju heimsstyrjaldarinnar.
Að sjálfsögðu keppast frétta-
skýrendur nú við aö skrifa
um atburðina I Afghanistan
og afleiðingar þeirra. James
Reston, fréttaskýrandi New
York Times, er i allra
fremstu röð þeirra frétta-
skýrenda, sem nú eru uppi i
heiminum. Meðfylgjandi
grein hans birtist i New York
Times 6. þ.m.
Timinn mun siðar birta á-
lit fleiri þekktra fréttaskýr-
enda um þessi mál.
Skynsamlegri og almennt við-
tekin skýring hér á aðgerðum
Rússa, er sú, að þeir hafi óttast,
aðmarxiskri stjórn i Kabúl yrði
steypt af stóli og i stað hennar
kæmi herskátt islamiskt stjórn-
arfar, i anda þess trúarofsa,
sem nú geisar i tran, sem gæti
haft áhrif á og hvatthina stóru
hópa múhameðstrúarmanna,
sem búa Sovétmegin við landa-
mærin að Afghanistan og Iran.
Samkvæmt þessari skýringu
voru Rússar að sýna fram á, að
þeir óttast frelsi, eins og þeir
sýndu með innlimun Eystra-
saltslandanna og innrásunum i
Tékkóslóvakiu og Ungverja-
land, og séu ákveönir i þvi að
umkringja land sitt undirgefn-
um rikjum, jafnvel þó að þaö
hafi i för með sér valdbeitingu
og brot á öllum samningum.
Ýta undir andúðina
í leiðinni, og ekki i' fyrsta sinn,
hefur Rússum tekist að gera
það, sem þeir óttast mest, að
ýta undir andúð Bandarikjanna,
stuðla að nánari (en ekki miklu
nánara) samstarfi milli Banda-
rikjamanna og Kinverja, að
hrinda af stað kostnaðarsamara
vigbúnaðarkapphiaupi, sem
mun rýra lifskjör þeirra eigin
þjóðar, og mjög trúlega koma
mörgum óttaslegnum Miðaust-
urlöndum til að bjóða Pentagon
aðstöðu áflugvöllum sinum og i
höfnum.
Þetta allt i staðinn fyrir yfir-
ráð i' Afghanistan, sem var eng-
in ógnun við Sovétrikin! Vafa-
laust munu Rússar hverfa frá
Kabúl og skilja eftir leppa sina
til að stjórna andsnúinni þjóð.
Siðan munu þeir koma ósæmi-
legafljótt fram með tillögur um
sliScun, samdrátt i vopnabúnaði
og bestu viðskiptakjör sér til
handa.
En það mun langur timi liða
þar tíl sambúð Bandarfkjanna
og Sovétríkjanna kemst aftur á
þó ekki væri nema það stig tor-
trygginna umleitana, sem hún
var fyrir innrásina i Afghanist-
an, rétt eins og eftir eldflauga-
ævintýri Rússa á Kúbu. Þeim
hefur tekist að sameina banda-
risku þjóðina gegn sér, og þeir
hafa kennt Jimmy Carter lexíu,
og hann er langrækinn.
Ef þessi skýring er rétt, er
það ekki strið um oliusvæðin,
sem við þurfum að óttast,
heldur sundraðri og hættulegri
heimur með hærri fjárframlög
til hermála (þau nema nú 600
billjónum dolla hjá þjóðum
heims), meiri verðbólgu og
minni aðstoð til handa fátæk-
ustu meðlimum mannkynsins.
Þetta er stærsti harmleikur
Afghanistans.
ÞýttK.L.
—
Þ.Þ.