Tíminn - 17.02.1980, Qupperneq 8

8
Sunnudagur 17. febrúar 1980.
Wmmrn
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson, Jón Heigason og Jón Sigurösson. Ritstjórnarfull-
trúi: Oddur Ólafsson. Auglýsingastjóri: Steingrfmur Gislason.
Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmdastjórn og auglýsingar Sföu-
múla 15. Simi 86300. — Kvöidsfmar blaöamanna: 86562, 86495.
Eftir kl. 20.00: 86387. Verö f lausasölu kr. 230.- Askriftargjaid kr.
4,500 á mánuöi.
Blaöaprent.
Dalabyggö
Alexander Stefánsson og fimm þingmenn aðrir,
sem hafa náð kosningu i Vesturlandskjördæmi,
hafa nýlega lagt fram i Sameinuðu þingi ályktun
um að skora á rikisstjórnina ,,að hlutast til um að
fullfrágengin Dalabyggðaráætlun hjá Fram-
kvæmdastofnun rikisins, byggðadeild, verði gefin
út og fjármögnuð til framkvæmda 1980”.
1 greinargerð tillögunnar segir á þessa leið:
„Framkvæmdastofnun rikisins hóf vinnu við
Vesturlandsáætlun, þ.e. byggðaáætlun fyrir Vestur-
land, árið 1974 i samráði við Samtök sveitarfélaga á
Vesturlandi. Hefur þvi starfi verið haldið uppi siðan
og hafa verið gefnar út ýmsar tölulegar upplýsingar
um stöðu landshlutans, sem teknar hafa verið fyrir
á aðalfundum Samtaka sveitarfélaga i Vestur-
landskjördæmi og innan Framkvæmdastofnunar
rikisins.
Þegar upplýsingar lágu að miklu leyti fyrir um
stöðu Vesturlands i byrjun árs 1977, var ljóst, að al-
hliða byggðaþróunaráætlun fyrir heil kjördæmi
skilaði ekki þeim árangri sem vonir stóðu til. Var sú
stefna tekin i áætlunargerð á Vesturlandi, i samráði
við Samtök sveitarfélaga að takmarka áætlunar-
starfið við eitt byggðasvæði hverju sinni.
Byggðirnar á Vesturlandi hefur Framkvæmda-
stofnun skilgreint til áætlanagerðar þannig: Dala-
byggð — Snæfellsnesbyggð — Borgarf jarðarbyggð
og Akranesbyggð. — A grundvelli þeirra gagna,
sem aflað hefur verið og unnið úr um stöðu Vestur-
lands, voru allir sammála um að Dalabyggð var
hvað verst á vegi stödd, m.a. vegna stöðugrar ibúa-
fækkunar, einhæfs atvinnulifs og lágra brúttótekna.
Var þvi ákveðið að hefja störf að byggðaþróunar-
áætlun fyrir Dalabyggð. Var skipulega unnið að
þessari áætlunargerð i fullri samvinnu við heima-
menn og Samtök sveitarfélaga á Vesturlandi. Var
þessu verki lokið að fullu i byrjun árs 1979. Hafði
áætlunin verið kynnt rækilega, m.a. fulltrúum
stjórnvalda, rikisstofnana og hagsmunasamtaka,
sveitarstjóma, búnaðarsambanda o.fl. Endanlegar
tillögur áætlunarinnar hlutu meðmæli frá öllum
aðilum, sem leitað var til, enda ljóst að framkvæmd
hennar mun leiða til framfara á svæðinu.
Þegar kom að afgreiðslu málsins i stjórn Fram-
kvæmdastofnunar rikisins á s.l. vori, stöðvaðist
málið. Stjórnin vildi ekki samþykkja áætlunina til
framkvæmda. Við það situr. Hefur áætlunin ekki
verið gefin út né send til rikisstjórnar. Hefur þetta
valdið miklum vonbrigðum, ekki aðeins i Dala-
byggð, heldur einnig viðs vegar um byggðir lands-
ins og i Samtökum sveitarfélaga sem telja til litils
að leggja vinnu og f jármagn i áætlanagerð ef hún i
reynd á að vera aðeins pappirsgagn”.
Flutningsmenn vitna siðan til ýmissa ákvæða i
lögunum um Framkvæmdastofnun rikisins þar sem
segir, að það sé öðru fremur tilgangur Byggðasjóðs
að bæta búsetu i héruðum, sem standi höllum fæti
og koma þannig i veg fyrir að lifvænlegar byggðir
fari i eyði.
Að lokum segja flutningsmenn að það sé tilgangur
þeirra með flutningi þessarar tillögu að fá viljayfir-
lýsingu Alþingis um að þessi fullgerða byggða-
þróunaráætlun nái fram að ganga i samræmi við lög
og tilgang Byggðasjóðs með það meginmarkmið að
styrkja byggð á þessu svæði.
Tölulegar staðreyndir sanni, að byggð i Dalasýslu
sé i verulegri hættu, ef ekkert verði gert til að koma
i veg fyrir það.
Þ.Þ.
Erlent yfirlit
Við getum verið vinir
en ekki bandamenn
Afstaða valdhafa Saudi-Arabíu til Bandaríkjanna
Brzezinski og Saud utanrlkisráöherra.
BRZEZINSKI, aöalráBunaut-
ur Carters í öryggismálum, og
Warren Christopher, aöstoöar-
utanrlkisráöherra, fóru nýlega
til Pakistan til viöræöna viö ein-
ræöisherrann þar um aöstoö
Bandarikjanna viö aö efla varn-
ir landsins. A heimleiöinni
komu þeir viö I Riyadh, höfuö-
borg Saudi-Arabiu.
Sagan segir, aö þegar Saud
prins, utanrikisráöherra, tók á
móti þeim á flugvellinum, hafi
Christopher komizt svo aö oröi,
aö gott væri aö vera kominn tií
lands vina sinna. Saud svaraöi
meö heföbundinni arabiskri
kurteisi: Vinir eru stundum
betri en bandamenn.
Síöan hafa ýmsir fréttaskýr-
endur lýst afstööu valdamanna i
Saudi-Arabiu til Bandarlkjanna
meö þessum oröum: Viö getum
veriö vinir, en ekki bandamenn.
Rétt áöur en þeir Brzezinski
og Christopher komu til Riyadh,
haföi Fahd krónprins og for-
sætisráöherra, sem talinn er
valdamesti maöur Saudi-
Arablu, látiö fréttastofu rikisins
hafa þaö eftir sér, aö Saudi-Ara-
bla hafnaöi aöild aö öllum hern-
aöarlegum samningum,
varnarbeltum og áhrifasvæö-
um.
Meöan þeir Bezezinski og
Christopher dvöldu I Riyadh,
ræddu þeir Itarlega viö Saud
utanrlkisráöherra og áttu einnig
viötal viö Fahd forsætisráö-
herra. Orörómur segir, aö Saud
og Fahd hafi tekiö vel þvi fyrir-
heiti Carters, aö Bandarikin
myndu koma til aöstoöar, ef rik-
in á Arabluskaga yröu fyrir á-
rás. Jafnframt hafi þeir þó tekiö
fram, aö þeir höfnuöu banda-
rlskum herstöövum I Saudi-
Arabiu og þeir myndu heldur
ekki leyfa Bandarikjaher afnot
af flugvöllum og höfnum i land-
inu.
ÞESSI afstaöa ráöamanna
Saudi-Arablu stafar ekki af þvl,
að þeir óttist ekki Rússa. Saudi-
Arabla haföi forustu um þaö á
utanrlkisráöherrafundi ís-
lömsku rikjanna I Islambad aö
fordæma harölega innrás RUssa
I Afganistan. Saudi-Arabla var
llka eitt fyrsta rlkið til aö lýsa
yfir þvl, aö þátttaka I ólymplu-
leikunum kæmi ekki til greina,
ef þeir væru haldnir I Moskvu
meöan rússneskur her væri I Af-
ganistan. Viö mörg tækifæri
hafa stjórnendur Saudi-Arablu
hvatt til samstööu íslömsku
rikjanna gegn rússneskri út-
þenslustefnu.
Jafnhliöa hafa þeir svo lagt á-
herzlu á, aö þetta þýöir ekki, aö
Saudi-Arabla sé aö ganga I
bandalag viö hitt risaveldiö,
Bandarikin, og hyggist veita þvi
hernaöarlega aöstööu I landinu.
Fahd forsætisráöherra.
Svipuö þessu viröist afstaöa
ráöamanna allra rlkjanna viö
Persaflóa, þegar Oman er
undanskiliö.
FLJÓTT á litiö kann ýsmum
aö þykja þetta undarleg af-
staöa. Valdamenn þessara
rlkja óttast Rússa og telja inn-
rás þeirra I Afganistan alvar-
lega viövörun. Samt vilja þeir
ekki gerast bandamenn Banda-
rikjanna.
Margt er þaö, sem veldur
þessari afstööu. Eftir Vietnam-
styrjöldina eru loforö Banda-
rikjanna ekki metin eins og áö-
ur. Herstöövar Bandarlkja-
manna á Arabluskaga gætu lika
alveg eins oröiö til aö auka
spennuna og aö draga úr henni.
Framar öllu er þaö þó ein á-
stæöa, sem veldur þessari af-
stööu. Þaö er óttinn viö lsrael og
hin mikla aöstoö, sem Banda-
rlkin hafa veitt og veita Israel. I
augum almennings I þessum
rlkjum er Israel fjandmaðurinn
númer 1.
Þó aö almenningur I þessum
löndum líti þaö alvarlegum aug-
um, aö Rússar hernemi Afgan-
istan, er þaö litið enn alvarlegri
augum, aö tsrael sýnir engin
merki þess, aö þaö ætli aö láta
af hendi hernumdu svæöin á
Vesturbakkanum og Gazasvæö-
inu. tsraelsstjórn sýnir jafn-
framt öllmerki þess, aö hún ætli
að gera Jerúsalem aö hreinni
Gyöingaborg.
Almenningur I þessum lönd-
um álítur aö raunverulega beri
Bandarlkin meiri ábyrgö á
þessu en tsrael, þvl aö án til-
styrks þeirra gæti Israel ekki
beitt þvi ofbeldi, sem hér um
ræöir. Af þessum ástæðum ríkir
I þessum löndum slzt minni and-
úö og tortryggni I garö Banda-
rlkjamanna en Rússa.
Fyrir þessu veröa ráöamenn
Persaflóarlkjanna aö beygja
sig, þótt þeir sjálfir myndu helzt
vilja semja viö Bandarikin. Þeir
gera sér ljóst, aö slíkt myndi
æsa almenning svo gegn þeim,
aö ekkert væri llklegra en aö
þeir yröu aö hrökklast frá völd-
um.
Til þess aö halda vinsældum
slnum, veröa þeir stööugt aö
sýna andstööu slna viö ísrael og
aö þeir séu óháöir Bandarikjun-
um.
Þannig gengur nú orörómur
um, aö Saudi-Arabla muni
draga úr olluútflutningi til
Bandarikjanna, ef Israel og
Egyptaland ná ekki samkomu-
lagi umi framtlö hernumdu
landsvæðanna fyrir 26. mal
næstkomandi, eins og sam-
komulagiö I Camp David geröi
ráö fyrir. Valdhafar Saudi-Ara-
blu hafa þegar undirbúiö þetta
meö þvl aö tilkynna, aö þeir
kunni aö þurfa af hagsýnisá-
stæöum aö takmarka ollufram-
leiösluna.
Þ.Þ.