Tíminn - 25.09.1980, Qupperneq 6

6
Fimmtudagur 25. september 1980.
Erlent yfirlit
Keppni Svarthöfða og
Jónasar Kristjánssonar
Undanfarnar vikur hefur verið háð mikil sam-
keppni milli tveggja helztu skriffinna Dagblaðsins
og Visis, þeirra Svarthöfða og Jónasar Kristjáns-
sonar. Keppni þeirra hefur verið um það hvor
þeirra gæti ófrægt meira landbúnaðinn og bænda-
stéttina. Þeir hafa oft háð slika keppni áður en
aldrei af meira ofurkappi en nú.
Þótt ekki megi á milli sjá hvorum veitir betur eða
verr i þessari keppni, hefur Svarthöfði það fram
yfir að vera enn vigreifari. Honum nægir ekki leng-
ur að fylla dálka Visis, heldur hvetur orðið til eins
konar „heilags striðs” gegn bændum.
í siðasta mánudagsblaði Visis (22. þ.m.) farast
Svarthöfða þannig orð:
„Stórfelldar hækkanir á kjöti á mánaðarfresti er
slik óhæfa, að engu tali tekur. Neytendasamtök
þykjast starfa hér i landinu, en það örlar aldrei á
þeim nema i sæmilega kyrrum hléum milli verð-
hækkana. Nú er kjörið tækifæri fyrir neytendasam-
tökin að skipuleggja stöðvun á kaupum land-
búnaðarvara frá rollubændum. Það er vel hægt að
vera án kindakjöts i svona þrjár vikur og nota þá
heldur kjúklinga og svinakjöt á meðan. Einhvers
staðar verða stjórnendur þjóðarinnar að finna að
ekki er hægt að verðleggja kindakjöt að geðþótta-
lögum ár og sið án mótmæla. Og hvergi er hægt að
koma við neinni umtalsverðri stöðvun á þessari
þróun nema einmitt með vel skipulögðum neyt-
endamarkaði. Og þar eiga Neytendasamtökin að
láta til sin taka. Þau eiga að skipuleggja aðgerðir
og gera sex daga vikunnar að fisk- eða grænmetis-
dögum, og einn dag vikunnar að kjötdegi, að undan-
skildu þvi að ekki skuli keypt rollukjöt”.
Þá segir Svarthöfði ennfremur:
„Eins og þessi mál horfa nú við litur helst út fyrir
að framleiðsluráð og rikisstjórn gangi út frá þvi
sem visu, að neytendur séu helberir aumingjar sem
megi sýna hvað sem er. Það er þeim mun brýnni
nauðsyn að setja á kaupstöðvun, þar sem ljóst er að
samningar milli vinnuveitenda og launþega eru
hvergi nærri komnir i höfn”.
Svo mikill er vigahugur Svarthöfða að hann hefur
ekki fyrir þvi að kynna sér, hvort verð á lamba-
kjöti hefur hækkað meira eða minna en annað verð-
lag að undanförnu, en það myndi gætnari menn
vafalitið hafa gert.
Staðreyndin er sú, að á undangengnum tólf
mánuðum hefur lambakjötið hækkað mun minna i
verði en nemur hinum almennu verðlagshækkunum
i landinu.
Siðan i september i fyrra og þangað til i septem-
ber nú, hefur smásöluverð á kjöti i heilum skrokk-
um hækkað úr kr. 1609 i kr. 2424 kilóið eða um 50%.
Smásöluverð á súpukjöti hefur hækkað úr kr. 1538 i
kr. 2127 kilóið eða um 41%. í báðum tilfellum er tek-
in með siðasta verðhækkunin á kjötinu.
Þannig hefur smásöluverðið á kjötinu hækkað um
41-50% á umræddum tólf mánuðum. Samkvæmt
upplýsingum Hagstofunnar hefur hins vegar al-
mennt verðlag i landinu hækkað um 57% á þessum
tima.
Svarthöfði lætur sér þannig alveg sjást yfir það
að fjölmargar vörur og ýmis þjónustugjöld hafa
hækkað miklu meira en lambakjötið á þessum
tima. Hann boðar ekki kaupstöðvun vegna slikra
verðhækkana. Hann sér ekkert nema lambakjötið.
Gegn þvi boðar hann strið.
Svona fullkomlega hafa þeir Svarthöfði og Jónas
Kristjánsson látið blindast af þessum æsiskrifum
sinum. Þ.Þ.
Þórarinn Þórarinsson:
Hann ætlar írak mikinn hlut
Hussein haföi völdin, en Bahr titlana og oröurnar.
t TILEFNI þeirra styrjaldar-
átaka sem eru hafin milli Iraks
og irans þykir ekki úr vegi aö
rekja hér efni erlends yfirlits,
sem birtist hér i blaöinu 12. júlí
siöastl. 1 upphafi greinarinnar
var þaö rakið aö eftir bylting-
una i íran væri irak oröiö mesta
herveldið viö Persaflóa, og
myndu afleiðingar þess brátt-
koma i ljós:
„Þá er orðið grunnt á þvi góöa
milli stjórna trans og íraks.
Khomeini hefur ekki fariö dult
meö þaö, að hann vill hrekja nú-
verandi stjórn iraks frá völd-
um. Hann er henni m.a. gramur
vegna þess, aö hún vlsaöi hon-
um úr landi sumarið 1978 þegar
hann fór aö hafa afskipti af
stjórnmálum irans, en hann var
þá búinn aö dvelja sem útlagi J
írak i meira en áratug. Stjórn
iraks vildi þá ekki láta áróöur
Khomeinis spilla sambúöinni
viö Iran.
Þá óttast Khomeini aö Irak
kunni aö styöja heimastjórnar-
kröfur Araba i iran en þeir eru
fjölmennastir I þeim hluta
landsins, Khuzestan, þar sem
oliuvinnslan er mest.
Loks hefur þaö vakiö athygli á
irak I seinni tið aö heldur hefur
dregiö I sundur milli stjórnanna
iBagdad og Moskvu en irak var
um skeiö þaö Arabariki sem
haföi nánasta samvinnu viö
Rússa, ef Libýa og Norður-
Jemen eru undanskilin. Þannig
fékk Irak nær allan vopnabúnað
sinn frá Sovétrikjunum. Nú hef-
ur irak hafiö kaup á vopnum frá
Frakklandi og italiu og aukiö
ýmis samskipti viö vestræn riki.
Þaö hefur nýlega veriö haft
eftir Brzezinski aðalráögjafa
Carters I öryggismálum, aö
milli Bandarikjanna og Iraks sé
ekki um neinn ósættanlegan
ágreining aö ræöa. Hætt er þó
viö, aö þetta sé byggt á of mikilli
bjartsýni. írak er andstætt
Camp David-samningnum og
styöur sjálfstæöiskröfur
Palestinumanna.
írak er einnig andstætt öllum
óskum Bandarikjamanna um.
bækistöövar i löndum Araba.
Sagt er að Saddam Hussein hafi
nýlega komizt þannig aö oröi i
samtali viö bandariskan stjórn-
málamann: — istaöinn fyrir aö
vera aö biöja um bækistöövar,
eigiö þiö aö hjálpa okkur til aö
koma Rússum fráAden (hafnar-
borg i Norður-Jemen).
IRAK sem áöur hét
Mesópotamia, komst undir yfir-
ráö Breta i lok siöari heims-
styrjaldarinnar. Bretar veittu
irak sjálfstæöi og hófu þar til
valda vinveitta konungsætt.
Hershöföingjar viku henni frá
völdum 1958 og böröust um
völdin næsta áratuginn. Ariö
1968 náöi Baath-flokkurinn fyrst
fullum yfirráöum, en hann er
Saddam Hussein
þjóöernissinnaður sósialiskur
flokkur en afneitar þó kommún-
isma harölega, og fylgir strang-
lega múhameöstrú.
Frá 1968-1979 var Ahmad al
Bahr forseti landsins, en hin
raunverulegu völd voru i hönd-
um sérstaks byltingarráðs, þar
sem Bahr var formaður, en
áhrifamesti maöur þess var frá
upphafi ungur liösforingi,
Saddam Hussein. Hann var
bæöi varaformaöur byltingar-
ráösins og varaforseti landsins.
Margar tilraunir hafa veriö
geröar til þess aö koma þeim
Bahr og Hussein frá völdum.
Einkum hefur veriö um aö ræöa
morötilraunir. Hussein er talinn
hafa komið upp mjög öflugri
leynilögreglu og hefur henni
jafnan tekizt aö veröa fyrri til. 1
kjölfar þessara byltingatilrauna
hafa jafnan fylgt fleiri eða færri
aftökur.
Um skeiö var samvinna milli
Baath-flokksins og Kommún-
istaflokksins og átti það sinn
þátt i þvi að hafin var náin sam-
vinna við Rússa. Kommúnistar
þóttu hins vegar ótryggir i sam-
starfinu og hafa hvaö eftir
annað staöiö að byltingartil-
raunum. Margir leiötogar
þeirra hafa verið teknir af lifi.
Siðust sllkra „hreinsana” fór
fram 1978, þegar tugir
kommúnista voru dæmdir til
dauða. Kommúnistaflokkurinn
hefur enn leyfi til að starfa, en
þaö er ekki nema aö nafninu til.
Irak og Sovétrikin geröu með
sér vináttu- og samstarfssátt-
mála 1972 og er hann enn I gildi.
Stjórnin i Moskvu hefur sætt sig
viö þaö aö kommúnistar hafa
sætt slikri meöferö I Irak og
raun ber vitni. Henni hefur hins
vegar likaö miöur aö írak hefur
harölega fordæmt innrásina I
Afganistan og hefur tekiö þátt i
öllum mótmælum Arabarikja
gegn henni.
SNEMMA á slðastliönu ári
náöist samkomulag um þaö
milli Iraks og Sýrlánds, aö þessi
riki yrðu sambandsriki. Af þvi
varö þó ekki og er ekki fullvist,
hvaö klofningnum olli. Siöan
hefur veriö fátt milli rikis-
stjórnanna.
Þaö geröist einnig á siöastl.
ári, aö Bahr forseti sagöi af sér
og bar við veikindum. Hussein
tók þá viö forsetastörfum, en
raunverulega var hann talinn
hinn sterki maður landsins
siöustu árin.
Hussein var rétt þritugur,
þegar þeir Bahr gerðu bylting-
una 1968. Hann fékk þá fljótt það
orö á sig, að hann væri mikið
hörkutól og þótti fljótt stjórna
meö harðri hendi. Byltingartil-
raun var gerð mánuöi eftir aö
Hussein varö forseti. Hún mis-
heppnaöist og voru 34 menn
tekniraf lifi. Margir þeirra voru
háttsettir.
Nú hefur Hussein fariö inn á
þá braut að efna til frjálslegri
stjórnarhátta. 1 siöasta mánuöi
fóru fram fyrstu þingkosningar
i Irak um meira en tuttugu ára
skeiö. Frambjóöendur voru um
800, en alls voru kosnir 250 þing-
menn. Flestir þeirra tilheyra
Baath-flokknum. Þingiö er ný-
lega komið saman til fundar og
getur oröiö fróölegt aö fylgjast
meö þvi hvernig þessari tilraun
reiðir af. Völd þingsins eru aö
visu takmörkuö og byltingar-
ráöið ræöur mestu eins og áöur.
Samt getur þetta oröiö spor i
rétta átt.
Ýmsir telja, að meö þvi aö
koma þessu þingi á laggirnar,
sé Hussein aö svara Khomeini
sem hefur látib bæöi kjósa for-
seta og þing i iran. Þá getur þaö
hafa haft sin áhrif, aö fundur
óháöra rikja veröur haldinn I
Bagdad 1982 og tekur Hussein.
þá við af Castro, sem leiötogi
þeirra þrjú næstu árin”.
1i9 <$>
MÍWW
Útgefandi Framsóknarfiokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson, Jón Helgason og Jon Sigurösson. Ristjórnarfull-
trúi: Oddur ólafsson. Fréttastjóri Kristinn Hallgrimsson. Aug-
lýsingastjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og auglýsingar Siöumúla 15. Simi 86300. —
Kvöidsimar blaöamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20: 86387. Verö I
lausasölu kr. 280. Askriftargjald kr. 5500 á mánuöi. Prentun:
Blaöaprent.
Saddam Hussein er
óvæginn og ráðríkur