Tíminn - 25.09.1980, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 25. september 1980.
13
Margt bendir til þess að
skrúfuþotur muni senn útrýma
þotunum á styttri vegalengdum
* n___j_> ___•
FERÐAMAL
Jónas
Guðmundsson
Fokkervélamar hafa reynst
vel i farþega- og vöruflugi
innanlands hjá Flugfélaginu
og siöar Flugleiöum. Um
tima var taliö aö þær vröu
leystar af hólmi, aö verulegu
leyti, af þotum, en af þvi
mun ekki veröa i bráö, þvf
skrúfuþotur eru mun hag-
kvæmari i rekstri
(eldsneyti) en venjulegar
þoturá skemmri fiugleiöum.
„Þotuöldin” að líða hjá?
Sú var tiöin aö menn töldu aö
smám saman myndu þotur
teknar i notkun á styttri vega-
lengdum, jafnvel i innanlands-
fluginu hér á landi, til dæmis frá
Reykjavik til Akureyrar og ann-
arra stærri staöa utan Reykja-
vikur, og má minna á aö
Fokker-verksmiöjurnar sendu
hingaö til lands nýja tveggja
hreyfla hentuga þotu af minni
geröinni sem m.a. lenti á Egils-
stööum og viöar úti á landi.
Þetta heföi stytt fiugtimann og
veriö til nokkurra þæginda.
Skrúfuþotan aftur i
flugið?
En skjótt skipast veöur i lofti
og ekki veröur annaö séö en aö
hækkandi verö á flugvélaelds-
neyti hafi þegar gjört þennan
draum aö engu, — og sem meira
er, skrúfuþotur í gamla stilnum
eru þegar byrjaöar aö ryöja
nýju þotunum af styttri flugleiö-
um, þvi' þær fyrrnefndu eru nú
hagkvæmari og neyslugrennri á
oliu en skrúfulausu þoturnar.
Þvi er meira aö segja spáö, aö
skrúfuþotur muni einnig láta
taka til siná ný á lengri flugleiö-
um, þvi búiö er aö hanna nýja
flugvélaskrúfu (spaöa) sem
minnkar eldsneytisnotkunina
verulega frá þvi sem nú er. Var
frá þessu skýrt i TIME fyrir
einu eöa tveim árum i grein þar
sem f jallaö var um orkusparnaö
i þotuflugi, og þá var þaö dregiö
i efa aö fólk vildi aftur fara aö
feröast i skrúfuþotum, eftir aö
hafa notaö málmfuglinn ör-
fleyga, þotuna, i áraraöir.
Ýmsir aðrir þættir, tæknilegs
eölis gripa einnig inn i þetta
mál. Þaö er t.d. athyglisvert
hversu miklar framfarir hafa
oröiö i smiöi flugvéla.
Fokkerarnir (stærri geröin)
sem Flugleiöir nota i innanlands
og Færeyjaflug eru tveggja
hreyfla en bera samt álika mik-
iö og Viscount vélarnar, sem
Flugfélag Islands notaöi um
árabil á Evrópuleiðum, og
fljúga meö svipuöum hraöa og
þær, en Viscount vélarnar voru
meö fjóra hreyfla álika aflmikla
og Fokkerarnir, sem hafa aö-
eins tvo.
Þá hafa komiö til sögunnar ný
DC-9 þota frá SAS á flugvell-
inum I Osló. Veriö er að lesta
vélina í vöruflug, en SAS not-
ar þessar þotur bæöi til far-
þega og vöruflugs og er þaö
flugfélag utan Bandarikj-
anna sem á flestar vélar af
þessari tegund. Nú mun
félagiö farga hluta af þess-
um þotum og kaupa skrúfu-
þotur, og þá helst Fokkera i
staöinn, til þess aö spara
eldsneyti.
breyta um flugvélategundir i
von um aö auka hagkvæmni.
Aöilar sem annast innanlands-
flug I Danmörku hafa gripiö til
sama ráðs. Cimber Air, sem
rekur Danair, ásamt Mærsk og
SAS munu hér eftir hafa eina
Fokker F-27 I staö Fokkerþotu,
en félagið var um tima meö
tvær þotur á leiöum sinum. Þá
mun Mærsk Air taka i notkun
Hawker Siddeley 748 i staöinn
fyrir Boeing 737 á flugleiöum
milli Kaupmannahafnar,
Sönderborg, Skyrdstrup, Staun-
ing og Thisted og einnig á flug-
leiöinni til Odense.
Þá má aö lokum bæta þvi við
aöum þessarmundirer veriö aö
athuga möguleikana á aö hefja
þyrluflug milli Kastrup flug-
vallar i Kaupmannahöfn og
Malmö. Þaö er SAS sem nú á i
viöræðum viö Osterman Areo
flugfélagiö um kostnaö viö aö
fljúga 40 sæta þyrlum milli
borganna.
Eins og nú er háttaö, er flogiö
6sinnum á dag milli Kastrup og
Sturup flugvallar, sem er 50 km
frá Malmö og er þaö flug flogiö
meö Twin Otter vélum er taka
20 manns i sæti.
Gera menn ráö fyrir aö þaö
muni kosta um 150 Dkr. aö
fljúga þessa leiö, en þegar er
búiö aö gera hentugan þyrlu-
flugvöll i Malmö, rétt viö höfn-
ina. Er taliö mikiö hagræöi aö
sliku þyrluflugi, ef unnt reynist
aö halda fargjöldum innan
þessa ramma.
JG
stjórntæki (tölvur) er stjórna
klifri og fluglagi flugvéla til
þess að spara eldsneyti.
SAS tekur í notkun
Fokkera á þotuleiðum
Skandina viska flugfélagiö
SAS sem er sameign Norö-
manna, Dana og Svia, hefur ný-
lega skýrt frá þvi aö þaö muni á
næstunni taka þotur af ýmsum
styttri flugleiðum sinum, eöa
DC 9 þoturnar og setja skrúfu-
þotur i staöinn á þessar flug-
leiöir, og er þá einkum rætt um
Fokkera, eins og Flugleiöir
nota, en einnig hefur veriö nefnd
svipuö flugvél eða skrúfuþota.
Hawker Siddeley HS 248.
Þetta stafar af slæmri nýtingu
á þotum félagsins á skemmri
flugleiöum, þar sem þær nota
aöeins um 30-40% af buröargetu
sinni. Litlar skrúfuþotur, er
taka um 50 farþega, yrðu mun
sparneytnari á eldsneyti, nota
aöeins 750 kg af eldsneyti til
hálftima flugs, en DC-9 notar
2.300 kg á sömu vegalengd. Hef-
ur SAS nú I hyggju aö skeröa
DC-9 flugflota sinn (Stórar
tveggja hreyfla þotur) sem er
sá stærsti I eigu flugfélags utan
Bandarikjanna, og taka I notkun
minni vélar — og þá skrúfuþot-
ur.
Skrúfuþoturnar munu koma i
gagniö á næsta ári eöa i lok
næsta árs og munu fljúga á
leiöum milli Suöur-Sviþjóöar og
Kaupmannahafnar, en núna er
flogið meö DC-9 á þessum flug-
leiöum, og ennfremur munu
þessar vélar veröa notaðar til
aö leysa af hólmi 20 sæta Twin
Otter skrúfuþotur, sem SAS
hefuráleigutilflugs á skemmri
vegalengdum i Sviþjóö núna.
Þá boöar SAS skrúfuþotur á
ýmsum öörum flugleiöum, t.d.
milli Noröur-Sviþjóöar og
Noröur-Finnlands og á flugleiö-
inni Stavanger Aberdeen.
Telja SAS menn sig geta boðið
nær sams konar þjónustu og
meö þotunum. Sams konar þæg-
indi um borö og litiö skertan
flugtima milli staða, þvi þótt
hraöamunur sé á þotu og
skrúfuþotu, gætir þess litiö á
skemmri flugleiöum. Þá má
geta þess aö SAS hefur hafnaö,
alfariö, samvinnu viö Conair,
Sterling Airways og Mærsk Air
á þessum flugleiöum.
Semsagt. „Þotuöldin” viröist
um garö gengin og skrúfu-
vélarnar aftur aö komast I
gagniö.
Danskt flugfélag skipt-
ir á þotum og skrúfu-
þotum
En þaö eru fleiri en SAS, sem
Gíslason
Minning
Þórður
sveitarstjóri
Raunveruleg kynni min af
Þóröi Gislasyni hófust fyrir 5 ár-
um. Þá tók hann aö sækja tima
hjá mér f tölvufræöi viö öldunga-
deild Menntaskólans viö Hamra-
hiiö.
Siöan áttum viö mikiö og gott
samstarf viö hagræöingu, ráögjöf
um tölvunotkun, kennslu og
skipulagningu stundaskrárgeröar
fyri áfangaskóla.
Þtíröur var óvenju fjölhæfur og
gáfaöur maöur meö vfötæka
reynslu og menntun.
Menntun sina endurnýjaöi hann
stöðugt meö sjálfsnámi.
Hann var I senn vinnuglaöur og
ósérhlifinn og haföi sérstaka
hæfileika til aö setja sig inn i flók-
in mál og leysa þau. Má þar nefna
forritagerö hans fyrir stunda-
skrárvinnslu áfangaskólanna.
Þetta var flókiö verkefni, unniö af
mestu prýöi viö afleitar aöstæöur.
Þórður tók viö starfi sveitar-
stjóra i Garöi fyrir 2árum.Þar
nýttist fjölhæfni hans, reynsla og
dugnaöur mjög vel.
Skarö hans veröur vandfyllt.
Okkur sem kynntust Þóröi aö
ráöi verður hann eftirminnilegur
meöan viö lifum.
Ingvar Asmundsson