Tíminn - 19.11.1980, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 19. nóvember 1980
l¥h
13
Meyjarós meö aldinum. Reykjavlk 14. okt. 1980. (Tlmamynd: Róbert.)
Sumarið 1980 var óvenju jafn-
gott og gjöfult. Undir mánaða-
mótin okt. nóv. eru flest lauf
fallin eða visin. bó er lauf
gljávfðis og jafnvel rósa enn
græn á skýldum stöðum, og
einstaka stjúpur, ljónsmunnar
o.fl. með fáeinum haustlegum
bldmum. Reyniberin rauðu
skarta enn og aldin rósa og yllis,
það er að segja þar sem þrestir
o.fl. fuglar hafa ekki etið þau
upp til agna.
Á mynd má sjá grein af
meyjarós með allmörgum
hárauöum aldinum, sem eru
flöskulaga og um 4 cm. á lengd.
Rósaaldin (hyben eða nypen)
þykja lostæti erlendis, auöug af
C-fjörefni. Eru sumar rósateg-
undir ræktaðar vegna ald-
inanna, a.m.k. meðfram, t.d.
igulrós (Rosa rugosa), sem hér
vex viða I görðum. Hér þroskast
rósaaldin aðeins i góðum sumr-
um, við ræktum rósir vegna
blómanna.
Meyjarós (Rosa Mojseii)
þrifst vel i góðum görðum,
blómgast fagurlega á Akureyri,
i Hafnarfirði, Reykjavik og við-
ar móti sól ef tið er sæmileg.
Meyjarós er komin hingað um
langan veg land úr landi.
Frumheimkynnið er hálendi
V-Kina og Tibet, kölluð Manda-
rinrós þar eystra, eftir kin-
verskri höfðingjastétt fyrr á tið.
Sagt var að mandarinarnir hafi
oft sent ástmeyjum sinum
blómgaðar greinar þessarar
rósar. Meyjarósarunnar verða
2-3 m á hæð móti sól i skjóli. I
góðum sumrum verða þessar
rósir þaktar dimmrauðum
blómum, sem eru 4-6 cm i þver-
mál. A greinunum sitja öflugir
brúnir þyrnar 2 og 2 saman. Til
eru afbrigði af aðaltegundinni.
Þessi kinverska fjalla-villirós
þrifst norður i Troms i Noregi
úti við ströndina, en kelur alloft
inn til landsins. Ég veit ekki
hvort hún er verulega reynd inn
til dala hér á landi?
Göngum inn I stofu! Stofu-
blómarækt er viða mikil og
mörg blómakonan getur státað
af fögrum jurtum, sumum e.t.v.
sjaldgæfum. Fyrrum voru þaö
nær eingöngu kcmur, sem önn-
uðust inniblómin á heimilunum,
en nú eru blómamenn viða farn-
ir að keppa þar við blómakon-
urnar! Fjölbreytni stofublóma
fer hraðvaxandi m.a. vegna
þess að i „Blómavali og Alaska
5 Reykjavik, Eden og
Michelsen-búðunum i Hvera-
gerði o.fl. stöðum eru nú á boð-
stólum mjög mikið úrval stofu-
blómategunda, t.d. urmull kakt-
usa, margir pálmar o.fl. o.fl.
tegundir, sumar mjög sérkenni-
legar og nýjar á íslandi. Stöku
blómakonur og blómamenn
rækta tugi eða jafnvel hundruð
tegunda á heimilum slnum, eiga
t.d.heilsöfnkaktusa, pálma eða
burkna o.s.frv., og sá til margra
þeirra sjálfir.
Litum i blómaglugga á mynd,
sem Tryggvi hefur tekið. I
stofuhorni við gluggann skartar
kóngavinviður, dilrunni
(Dieffenbachia), tengdamóður-
tunga, Gyðingurinn gangandi
o.fl. og fingerð bergflétta i
glugganum ásamt Afrikufjólu
o.fl.
önnur mynd Tryggva sýnir
blaðperlu (Senecio herreianus).
mjög sérkennilega jurt, er helst
likust grænni perlufesti að sjá!
Grænu hnöttóttu eða ögn af-
löngu perlurnar eru blöðin, og
þráðurinn, sem þær eru
þræddar á, stöngullinn. Þessi á
myndinni stendur í háum sér-
kennilegum vasa, sjá t.d. trýn-
ið, neðarlega á honum!
Blaðperlur fara vei sem hengi-
jurtir og geta orðið æði langar.
Þurfa góða birtu og hlýju á
sumrin, en ofurlitið svalara
á vetrum. Auðvelt er að fjolga
blaöperlum með græðlingum,
setja niður bút með perlum á.
A annarri mynd gefur að lita
aðra einkennilega jurt, er
Þrístrend, þyrnótt,,vörtumjólk”
svipar dálitið til kaktusa I fljótu
bragði, en ber þó blöð á sumrin
og er enginn kaktus heldur
vörtumjólkurtegund (Euphor-
bia trigonum), sem hefur þri-
strendan stöngul, grænan á lit,
með hvössum, þyrnóttum jöðr-
um. Þessi þrlstrendingur vex
fremur ört og getur orðið
hávaxinn f stórum potti. Hef ég
séð hann um mannhæðar háan
hér i Reykjavik. Þrifst best i
hlýjuoggóöri birtu.en þumbast
lika sæmilega úti i horni. Marg-
irmunuhafagamanaf að reyna
þessar einkennilegu jurtir.
Ingólfur Daviðsson:
Úti og inni 1
vetrarbyrj un
Blaðperla i háu samsettu keri
Gróður og garðar
Blóm I stofuhorni
í tllefni 75 ára afmælis
Verslunarskóla íslands...
EKJ —Verslunarskólilslands tók
til starfa árið 1905, en þá úm
haustið voru nemendur innritaðir
til náms ifyrsta sinn og á skólinn
þvi 75 ára afmæli um þessar
mundir.
Skólanefnd Verslunarskólans
hefurákveðið aö minnast þessara
timamóta með þvi að hafa opið
hús fimmtudaginn 20. nóvember
kl. 4-7 siödegis fyrir gamla nem-
endur skólans, aðstandendur
nemenda, forsvarsmenn fyrir-
tækja og aöra velunnara skólans.
Þess er vænst aö útskrifaðir
nemendur rifji upp gamlar minn-
ingar með þvi að koma i skólann
og ræöa þar við núverandi nem-
endur, kennara og skólastjórn.
Gömlum skólamyndum verður
komiö fyrir á veggjum, eftir þvi
sem tilþeirra næst, þannig að þær
verði aðgengilegar fyrir gesti.
Skólanefnd telur mikilvægt aö
viöhalda góöu sambandi við félög
og fyrirtæki í atvinnurekstri og
hyggst gera ýmsar ráöstafanir til
þess að efla samvinnu skólans við
þessa aðila á næstunni. Með þvi
að heimsækja skólann þann 20.
nóvember n.k. gefst atvinnurek-
endum kostur á þvl aö ræöa við
skólastjórn og kennara i öllum
námsgreinum, og koma á fram-
færi hugmyndum sinum varöandi
verslunarfræöina og lýsa þeim
kröfum sem þeir gera eða vilja
gera til kunnáttu nemenda að
loknu námi.
(F r é t ta t il ky n n in g frá
Ve rs lun a rskö lanu m)
Aðalfundur
Norðurverks
fyrir árið 1979 verður haldinn á skrifstofu
félagsins óseyri 16, Akureyri laugardag-
inn 6. des. 1980 kl. 16.
Stjórnin.