Fréttablaðið - 01.11.2007, Qupperneq 34

Lýðheilsustöð stendur um
þessar mundir fyrir viðamik-
illi könnun á heilsu, líðan og
velferð Íslendinga.
Viðamikil könnun á heilsu, líðan
og velferð Íslendinga fór í gang á
vegum Lýðheilsustöðvar í vikunni.
Þátttakendur eru um 10.000 þús-
und talsins á aldrinum 18-79 ára
og eru valdir af handahófi.
Markmið könnunarinnar er að
fá nákvæma mynd af heilsu og
líðan Íslendinga eftir búsetu og
bakgrunni þeirra. Rannsókninni
er ætlað að auka skilning á orsaka-
þáttum lífsstílstengdra sjúkdóma
á Íslandi en fram kemur í fréttatil-
kynningu frá Lýðheilsustöð að
reglubundnar rannsóknir á heilsu
og heilsutengdum lífsháttum séu
undirstaða lýðheilsustarfs. Stuðst
er við viðurkennda staðlaða mæli-
kvarða á heilsu og heilsusamlega
lífshætti auk sérsniðinna mæl-
inga. Áhersla er lögð á að mæla
atriði sem töluleg gögn íslenska
heilbrigðiskerfisins og Hagstofu
Íslands ná ekki yfir. Niðurstöðurn-
ar munu verða grunnur að aukinni
þekkingu á útbreiðslu sjúkdóma
og sjúkdómseinkenna og þannig
nýtast í stefnumótun, alþjóðlegum
samanburði og fræðastarfi.
Könnunin er unnin í samstarfi
við Landlæknisembættið, Vinnu-
eftirlitið, Krabbameinsfélag
Íslands og sérfræðinga frá Land-
búnaðarháskóla Íslands, Háskóla
Íslands, Háskólanum í Reykjavík
og Háskólanum á Akureyri.
Kanna líðan
landans
Borðaðu
þig granna(n)
Nánari upplýsingar
Sími 865-8407
www.vigtarradgjafarnir.is
Brjóstakrabbameini, eins og flest-
öllum krabbameinum, er skipt í
fjögur stig. Á stigi eitt til þrjú er
krabbameinið staðbundið annað-
hvort við brjóstið eingöngu eða
hefur einnig borist í eitla í handar-
krika. Krabbamein getur dreift
sér með þrennum hætti. Það getur
vaxið inn í aðliggjandi líffæri, eins
og til dæmis í vöðva eða ferðast
með blóð- og sogæðum og tekið sér
bólfestu í öðrum líffærum. Þar
getur það vaxið og myndað æxli
t.d. í beinum, lifur, lungum eða
heila. Oft eru tekin sýni t.d. úr æxli
í lifur eða lungum til að staðfesta
að hér sé um útsæði eða meinvarp
frá brjóstakrabbameininu að ræða.
Er þá talað um að æxlið í lifrinni sé
meinvarp frá brjóstakrabbameini,
en ekki lifrarkrabbamein sem er
allt annar sjúkdómur og meðhöndl-
aður á annan hátt. Þegar svo er
komið er í flestum tilvikum ekki
hægt að lækna sjúkdóminn endan-
lega en einstaklingur getur samt
lifað með þennan sjúkdóm jafnvel
árum saman, allt eftir því hversu
útbreiddur hann er. Einstaka sinn-
um finnst einn einstakur krabba-
meinshnútur utan brjósts og hol-
handar og er þess þá stundum
freistað að fjarlægja hann með
skurðaðgerð.
Aðalmeðferð við útbreiddu
brjóstakrabbameini er lyfjameð-
ferð. Þar sem krabbameinsfrumur
þurfa að ferðast með æðum til að
taka sér bólfestu annars staðar eru
gefin lyf sem fara um allan líkam-
ann í þeim tilgangi að drepa
krabbameinsfrumurnar og þannig
halda sjúkdómnum í skefjum þrátt
fyrir að ekki hægt sé að lækna
hann. Brjóstakrabbamein er eitt
þeirra krabbameina sem svara vel
lyfjameðferð. Það þýðir að mörg
krabbameinslyf virka á þennan
sjúkdóm, bæði lyf sem gefin eru í
æð og einnig töflur. Þegar einstakl-
ingur er kominn með útbreitt
brjóstakrabbamein sem ekki er
hægt að lækna er reynt að velja lyf
með sem minnstum aukaverkun-
um. Þar verða oft fyrir valinu svo-
nefnd andhormónalyf, ef krabb-
meinið er næmt fyrir hormónum.
Það eru töflur sem teknar eru dag-
lega og hafa oft minni aukaverkan-
ir en önnur krabbameinslyf sem
gefin eru í æð. Öll hafa þessi lyf þó
einhverjar aukaverkanir en mjög
einstaklingsbundið er hvernig ein-
staklingar þola lyfin.
Þegar svona er komið leitar fólk
oft eftir öðrum meðferðarúrræð-
um. Mikið framboð er á ýmsum
jurtalyfjum og fæðubótarefnum.
Þau eru þó mjög misjöfn af gæðum
og geta verið hættuleg fólki sem
tekur mörg önnur lyf samhliða.
Oft getur læknirinn fundið upplýs-
ingar um milliverkanir algengra
jurta og krabbameinslyfja og er
því nauðsynlegt að láta lækninn
vita hvað er tekið inn. Einstakling-
ar með útbreitt krabbamein velja
einnig oft að kollvarpa mataræði
sínu og er það vel ef mataræði
hefur verið slæmt og næringar-
snautt áður, en mikilvægt að gæta
meðalhófs.
Aðrir þættir sem þessir einstakl-
ingar þurfa að huga að er regluleg
hreyfing og andlegur stuðningur
því mikilvægt er að einstaklingur
geti lifað sem eðlilegustu lífi þrátt
fyrir að vera með ólæknandi sjúk-
dóm. Einstaklingar eru mismun-
andi og það er ekki alltaf það sama
sem hentar öllum, á meðan einn
finnur sig í hópi annarra sjúklinga
með svipuð vandamál þá finnst
öðrum það ekki henta sér. Hér á
Reykjavíkursvæðinu eru ýmis
úrræði og staðir sem hægt er að
benda á til stuðnings. Þá eru öflug
krabbameinsfélög víða um land
sem einnig er hægt að leita til.
Þægilegur, saumlaus og fallegur fatnaður. S. Gunnbjörnsson ehf.
Nýtt á Íslandi! NO STRESS