Fréttablaðið - 28.11.2007, Blaðsíða 6

MARKAÐURINN 28. NÓVEMBER 2007 MIÐVIKUDAGUR6
F R É T T A S K Ý R I N G
Þ
riðji ársfjórðungur þessa árs
markast hjá fjárfestingarfélögum
í Kauphöll Íslands af markaðsóróa
og lækkunum í kjölfar vandræða
með undirmálslán í Bandaríkjunum.
Stórir erlendir bankar eru enn að tilkynna
um afskriftir hárra fjárhæða vegna líkra
lánavöndla. Hér á landi hafa bankar og önnur
fjármála- og fjárfestingarfyrirtæki lagt á
það áherslu að bein áhrif undirmálslánanna
séu engin. Umrót á alþjóðamörkuðum og
tap stórra fyrirtækja geta hins vegar af sér
aukna áhættufælni og hafa því óbein áhrif
um heim allan. Ætla má því að fjármálaumrót
setji líka mark sitt á lokafjórðung ársins.
Fyrir helgi skilaði Atorka uppgjöri sínu
vegna fjórðungsins og því öll uppgjör komin í
hús og hægt að bera félögin saman. Þó verður
að hafa nokkurn fyrirvara á þeim samanburði
því nokkru munar í uppgjörsaðferðum
hjá hreinu fjárfestingarfélögunum Existu,
Atorku og FL Group, þar sem Exista gerir
upp með svokallaðri hlutdeildaraðferð. Það
gerir að verkum að lækkun á markaðsvirði
undirliggjandi eigna á fjórðungnum skilar
sér ekki í bækur félagsins sem tap, líkt og
hún gerir hjá hinum. Munurinn kemur mjög
greinilega fram þegar horft er á uppgjör FL
Group og Existu þar sem fyrrnefnda félagið
er með bókfært tap upp á rúmlega 27,1
milljarð króna en hitt skilar í bókum sínum
hagnaði upp á tæplega 648 milljónir króna
(miðað við gengi evru í lok ársfjórðungsins).
Þá sker Atorka sig dálítið frá hinum vegna
þess að þar er hlutfall óskráðra eigna hærra
og því sveiflast ekki verð þeirra í bókum
félagsins með sama hætti og ef þau væru
skráð á markað. Óskráð félög eru metin
inn í uppgjör fjárfestingarfélaga samkvæmt
hóflegu mati og á stundum endurmati. Þannig
var í uppgjöri Existu uppfært um 65 milljónir
evra virði óskráðrar eignar félagsins.
PUNKTSTAÐA Í UMRÓTI
Hér er engu að síður gerð tilraun til að bera
félögin saman með því að reikna út svokallað
V/I-hlutfall (eða Price-to-book ratio). Hlutfallið
er notað til að bera saman markaðsvirði
og bókfært virði. Lágt gildi getur bent til
þess að bréf félagsins séu vanmetin. En „of
lágt“ gildi getur um leið bent til þess að
grundvallarbrestur sé í starfsemi félagsins.
Sömuleiðis getur gildið gefið vísbendingu um
hvort fjárfestar eru að greiða of hátt verð
miðað við það sem eftir stæði ef félagið hætti
skyndilega starfsemi eða yrði gjaldþrota.
Í útreikningi á V/I-gildi Atorku er tekið
tillit til frestanlegs skatts af söluhagnaði
hlutabréfa og hefur það nokkur áhrif
á útkomuna. Að öðrum kosti væri gildi
félagsins nánast á pari við FL Group, 1,42 á
móti 1,44. Slíkum skattgreiðslum má fresta
með endurfjármögnun og ólíklegt að þær
komi nokkurn tímann til greiðslu. Þá stendur
yfir endurskoðun á lögum um þessa skatta
með það fyrir augum að fella þá út, líkt og
gert hefur verið sums staðar annars staðar.
Skatturinn er í uppgjörinu tiltekinn rúmlega
1,9 milljarðar króna. Atorka virðist því koma
nokkuð vel út úr uppgjöri þriðja ársfjórðungs
og lágt V/I-gildi bendir til að bréf félagsins á
markaði eigi töluvert inni í verði.
Hagnaður móðurfélags Atorku Group
fyrir þriðja ársfjórðung nemur rúmum
734 milljónum króna á fjórðungnum, en sé
litið til uppgjörstæðunnar, þar sem beitt er
hlutdeildaraðferð líkt og hjá Existu, nemur
hagnaður félagsins 2,7 milljörðum króna.
Óhætt er því að segja að reikningarnir
séu áferðarfallegri en hjá hinum
fjárfestingarfélögunum. Fjórðungurinn var
Atorku enda um margt hagfelldur og félagið
sagt hafa sannað sig með því að innleysa
ellefu milljarða hagnað af fjárfestingu sinni í
Jarðborunum sem seldar voru til Geysis Green
Energy. Atorka varð um leið kjölfestufjárfestir
í Geysi með um 32 prósenta hlut.
Í kynningu fyrir fjölmiðla, fjárfesta
og greinendur á uppgjöri FL Group lagði
Hannes Smárason, forstjóri félagsins, áherslu
á að afkoman endurspeglaði punktstöðu á
órólegum markaði og því væri óvarlegt að
draga af henni miklar ályktanir. Hann segir
undirliggjandi gæði eigna félagsins mikil
þrátt fyrir að lækkun á verði bréfa þeirra á
fjórðungnum hafi í uppgjöri FL Group skilað
sér í neikvæðri afkomu af fjárfestingum.
„Við höfum hins vegar fremur horft á það
sem ákveðið tækifæri og höfum á því fulla
trú að markaðsvirði þeirra muni á endanum
endurspegla gæði þeirra,“ sagði Hannes
í viðtali við Fréttablaðið eftir kynningu á
uppgjörinu í októberlok. Hann sagðist
engu að síður gera ráð fyrir brokkgengum
fjármálamörkuðum enn um sinn og sveiflum
í verði hlutabréfa.
ÓBEINNA ÁHRIFA GÆTIR
Í samanburði á V/I-gildinu skera bankarnir
þrír sig úr enda nokkur eðlismunur á reglulegri
starfsemi þeirra og hreinna fjárfestingarfélaga.
Gildin eru á svipuðu róli og umtalsvert hærri
en hjá hinum félögunum, 2,47 hjá bæði Glitni
og Landsbankanum, en 2,38 hjá Kaupþingi.
Mikil arðsemi eigin fjár er sögð réttlæta
hærri gildi hjá bönkunum. V/I-gildi Straums-
Burðaráss fjárfestingarbanka er svo aftur nær
því sem gerist hjá fjárfestingarfélögunum,
eða 1,36. Afkomutölurnar sýna enda að ólíku
er saman að jafna hjá bönkunum.
Á þriðja ársfjórðungi hagnaðist Kaupþing
um rúma 14,4 milljarða króna, Landsbank-
inn um rúma 8,5 milljarða og Glitnir um tæp-
lega 7,9 milljarða króna. Hagnaður til hlut-
hafa Straums nam hins vegar 1,8 milljón-
um evra, eða rúmum 160
milljónum króna. Á sama
tíma árið áður nam hagn-
aðurinn 17 milljónum
evra. Þegar uppgjör bank-
ans var kynnt benti Willi-
am Fall, forstjóri Straums,
á að rekstrartekjur bank-
ans á fjórðungnum hefðu í
raun aukist um 2,6 prósent
frá árinu áður. Tap af verð-
bréfum hefði hins vegar
numið 45 til 46 milljónum
dala. Hann telur að breyt-
ingar sem ráðist hefur verið í hjá bankanum
hafi bætt mjög afkomu hans í erfiðu árferði
vegna óróa á fjármálamörkuðum.
Líkt og önnur fjármálafyrirtæki hér leggur
Straumur áherslu á að bein áhætta af undir-
málslánum í Bandaríkjunum sé engin. Óbein
áhrifin skila sér engu að síður í rekstri þeirra
allra enda vinnuumhverfið annað úti í hinum
stóra heimi. Samningum seinkar vegna þess
hve varlega félög vilja stíga til jarðar og
aukin áhætta sem tengd er fjármálageiran-
um vegna undirmálslánanna amerísku gerir
fjármögnun torveldari og dýrari. Svo er bara
að bíða og sjá hver þróun mála verður þegar
spilin hafa verið lögð á borðið hjá fjármála-
fyrirtækjum heims í ársuppgjörum þeirra
í janúar og febrúar. Þangað til er ekki ólík-
legt að óvissa um stöðu mála geri róðurinn
þungan enn um sinn hjá fjárfestingarfyrirt
ækjum.
HANNES SMÁRASON Hér
má sjá forstjóra FL Group
kynna uppgjör félagsins eftir
þriðja ársfjórðung skömmu
fyrir mánaðamótin síðustu.
Verðsveiflur hlutabréfaeignar
félagsins skila sér beint í bók-
hald sem sýndi tap upp á 27,1
milljarð króna á fjórðungnum.
MARKAÐURINN/GVA
Uppgjör í öldudal fjármálaumróts
Virðisrýrnun hlutabréfa, undirmálslán og aukinn tilkostnaður í rekstri einkenna rekstrarumhverfi fjárfestingarfélaga
Kauphallarinnar á þriðja ársfjórðungi þessa árs. Óli Kristján Ármannsson fer yfir gengi þeirra og ber þau saman, en öll
hafa fjárfestingarfélögin skilað uppgjöri yfir fyrstu níu mánuði ársins.
Á UPP- EÐA NIÐURLEIÐ Nærri
kauphöllinni við Wall Street í New York í
Bandaríkjunum er endalaus umferð um
neðanjarðarlestarkerfi borgarinnar líkt og sjá
má hér að ofan. Viðskiptagjörningar tengdir
bandarískum undirmálslánum hafa valdið
sveiflum og óróleika á fjármálamörkuðum
um heim allan. Áhrifanna gætir meðal
annars í uppgjörum fjárfestingarfyrirtækja
hér heima. MARKAÐURINN/AP
2,5%
2,0%
1,5%
1,0%
0,5%
0%
2,47 2,47 2,38
1,54
1,31
1,44 1,36
Landsbankinn Kaupþing Exista Atorka FL GroupGlitnir banki Straumur
S A M A N B U R Ð U R Á
V / I G I L D I B A N K A O G F J Á R F E S T I N G A F É L A G A