Tíminn - 17.03.1982, Blaðsíða 7
Miðvikudagur 17. mars 1982.
■ Ányársdag 1978 tók nyr maöur
viB því embætti sem oft er talið
vandasamasta embættið i Banda-
rikjunum og þött miklu viðar sfe
leitað. Þetta er borgarstjóraem-
bættið i New York. Hinn nýi
borgarstjóri New York, Edward
Irving Koch, sagðist lika gera sfer
fulla grein fyrir þvi, hvað hann
væri að takast á hendur. Hið
fyrsta sem hann hefði ásett sfer,
væri að lifa áfram eins og
óbreyttur borgari og btia við
sömukjör og gengur og gerist hjá
almenningi.
Þetta árfettaðihann með þvi að
fara i vinnuna á nýársdag i
strætisvagni eins og hann var
vanur áður. Aður hafði hann að
venju hitað sjálfur morgunkaffið
sitt og tilreitt morgunverðinn, en
hann er piparsveinn. Eina
breytingin var sli, að nti fengu
ljósmyndarar að vera viðstaddir
þessa athöfn.
Hann bjó svo um ríimið sitt og
gekk fráýmsu smádóti sem hann
hafði með sér. Siðan tvilæsti hann
þriggja herbergja leiguibböinni
sem hann hafði bUið i og hann
haföi ákveðið að leigja áfram og
nota öðru hverju, þótt hann flytti i
hinn virðulega borgarstjórabU-
stað sem stendur á fögrum stað
niður við Austurá.
Koch fór siðan á næstu biðstöð
fyrir strætisvagna, sem aka til
ráöhUssins, og fór með næsta
vagni á vinnustaðinn. Biðstöðin
var næstum mannlaus og strætis-
vagninn einnig, þvi að ekki hafði
féfg
.
mm&ÉÉœm
mm SNil
mmwmm
wmI I >
■ Koch við eldhússtörfin
Verður Koch kjör-
inn ríkisstjóri?
Hann er talinn sigurvænlegur
verið bUizt við að borgarstjórinn
kæmi i þessu farartæki til ráð-
hUssins, þar sem talsverður
mannfjöldi beið eftir honum.
Koch hafði ekki átt sjálfur bil
siöan 1965, heldur notað almenn-
ingsvagna og leigubila. Hann
hafði lengi veriö mikill talsmaður
þess, að þjónusta almennings-
vagna og neðanjarðarlesta yrði
bætt og dregið Ur bilnotkun á
þann hátt.
ÞEGAR Koch hóf baráttu sina
fyrir því aö verða borgarstjóri i
New York þótti hann ekki sigur-
vænlegur. Hannátti aðalfylgi sitt
iGreenwichVillage áManhattan,
þar sem hann var bUsettur og
fylgi hans var taliö nær eingöngu
bundið við Manhattan. Svo fór þó,
að hann hlaut flest atkvæði i fyrra
prófkjörinu hjá demókrötum og
vannsvo endanlega i siðara próf-
kjörinu, þegar valið var milli
tveggja efstu. Hann vann svo
sjálfa borgarstjórakosninguna
auðveldlega.
Koch er 56 ára gamall, kominp
af Gyðingaættum i New York.
Hann var i hernum á árunum
1943-1947, aðallega i Vestur-
Þýzkalandi. Eftir heimkomuna
hóf hann laganám við New York-
háskóla og gerðist málaflutnings-
maður að þvi loknu.
Koch haföi fyrst 1952 veruleg
afskipti af stjórnmálum, þegar
hann vann eftir m egni fyrir Adlai
Stevenson í forsetakosningunum.
Hann byrjaöi þá að reka áróður á
götuhornum i Greenwich Village
og hefur siöan átt heima þar.
Eftir þessa þátttöku i kosninga-
baráttu Stevensons, fór Koch að
starfa i felagi demókrata i Green-
wich ViUage og var kosinn for-
maður þess 1963. Þá keppti hann
við þekktan leiötoga demókrata,
Carmine de Sapio, sem var leið-
togi Tammany Hall-klikunnar al-
þekktu, en hún var þá mikilsráð-
andi hjá demókrötum.
Arið 1968 bauöKoch sig fram til
Bandarikjaþings i kjördæmi á
Manhattan, þar sem dembkrati
haföi ekki náð kosningu i 30 ár.
Koch vann og var endurkjörinn
siöan unz hann dró sig i hlfe vegna
framboðsins i borgarst jóra-
kosningunum. A Bandarikjaþingi
skipaði hann sér strax i frjáls-
lyndari arm demókrata og var
mikill andstæðingur Víetnam-
stríðsins. Annars var stefna Koch
■ Kocli að ræða við kjósanda
talin nokkuð tækifærissinnuð.
í kosningabaráttunni fyrir
borgarstjórakosningarnar 1977,
sagði hann, að New York
þarfnaðist sterkrar forustu og
aukinna afskipta á ýmsum
sviðum, en reglan yrði samt að
vera sti, að þessi afskipti yrðu
ekki meiri en ýtrasta þörf Ut-
heimti, því að annars myndi kerf-
ið vaxa skattþegunum yfir höfuð.
Þá lagði hann áherzlu á að lögum
og reglum yrði stranglega fram-
fylgt.
KOCH hefur sem borgarstjóri
fylgt þessari stefnu, sem hann
mótaöi fyrir kosningarnar 1977.
Hann hefur dregið Ur kerfinu og
spornað gegn hærri skattaálög-
um. Þetta hefur orðið til þess, að
þjónusta borgarinnar hefur
versnað á ýmsum sviöum.
íbúar New York hafa tekið
þessu ótrúlega vel. Á siðastliðnu
hausti sótti Koch um endurkjör
sem borgarstjóri og hlaut þá ekki
aöeins stuðning flokksbræðra
sinna, heldur einnig republikana.
Báðir aðalflokkarnir völdu hann
sem frambjóöanda sinn.
Koch hefur nii sett markið
hærra en að vera borgarstjóri i -
New York. Hann hefur gefið kost
á sfer til framboðs fyrir demó-
krata í rikisstjórakosningunni
sem fer fram i New York-riki i
haust. Liklegt þykir, að hann
verði sigursæll i prófkjörinu hjá
demökrötum. Vafasamt þykir, að
republikanar finni frambjóðanda,
sem geti sigrað Koch i sjálfri
rikisstjórakosningunni.
Rikisstjórinn í New York-riki
hefur oft þótt sigurvænlegur i for-
setakosningum, ef hann hefur
reynzt vel sem rikisstjóri. Þvi er
nú farið að tala um Koch sem
hugsanlegt forsetaefni demö-
krata. Það mun þó vart koma til
greina i næstu forsetakosningum,
sem veröa 1983, heldur i kosning-
unum 1987, ef republikanir hfeldu
velli 1983.
Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
Pyntingarnar í Tyrklandi:
Játa að hafa
pyntað
15 fanga
til dauða
■ Tyrknesk stjórnvöld hafa
viðurkennt, að siðustu mánuð-
ina hafi 15 menn, sem hand-
teknir hafi verið fyrir stjórn-
málaleg afbrot, verið pyntaðir
til dauða i tyrkneskum fang-
elsum.
Þessi viðurkenning var birt i
gær eftir þrálatar fyrirspurnir
erlendra aðila, þar á meðal
Amnesty International, um
örlögmargra pólitiskra fanga
i Tyrklandi.
Amnesty hefur haldið þvi
fram, að þeir fangar, sem
pyntaöir hafi verið til dauöa,
séu mun fleiri, eða rúmlega
sextiu.
Pyntingar þessar hafa átt
sér stað eftir að tyrkneski her-
inn tók völdin i landinu i
september i fyrra.
Innrás í Angóla
frá SudurAf ríku
■ Liðssveitir frá Suður-
Afriku hafa gert innrás i ná-
grannarikið Angóla, og að
sögn breska útvarpsins er
þetta mesta árás af þessu tagi
um sjö mánaða skeið.
Talsmenn suöur-afriskra
stjórnvalda segja, að
hernaðaraðgerð þessi hafi
boriðtilætlaðan árangur. Hafi
um 200 skæruliðar SWAPO-
samtakanna verið felldir, en
aðeins þrir suöur-aíriskir her-
menn. Þessar fullyrðingar
hafa ekki verið staðfestar ai'
neinum öðrum aðilum.
Talsmenn suður-afriskra
stjórnvalda segja,að þeir hafi
eyðilagt stöð skæruliða i átta
klukkustundar orustu og náð á
sitt vald um 60 tonnum af her-
gögnum, sem séu einkum
sovésk.
Bækistöðin, sem suður-
afrisku hermennirnir gerðu á-
rás á, er um 15 milur frá
landamærum Suður-Afriku á
svæði, sem áöur var þjóðgarð-
ur. Þar hafa ekki áður oröið á-
tök af þessu tagi.
H James Dozicr, hershöfðingi, skýrir fréttamönnum frá þvf
hvernig að honum var búiö á meöan hann var i haldi hjá mann-
ræningjunum.
Réttarhöld á Ítalíu
vegna Dozier-málsins
Réttarhöldunum yfir ráninu — Antonio Savasta —
mannræningjum bandariska
hershöfðingjans James Dozier
er haldið áfram á Italiu.
Einn af leiðtogum Rauðu
herdeildanna sem stóðu að
bar vitni i gær og svaraði
margvislegum spurningum
um starfsemi Rauðu herdeild-
anna og ránið á Dozier sér-
staklega.
Setja ekki upp fleiri
SS-20 fyrst um sinn
■ Leonid Brésnjef, forseti
Sovétrikjanna, sagði i gær, að
sovésk stjórnvöld hygðust
hætta að setja upp SS-20
meðaldrægar kjarnorkuflaug-
ar vestan úralfjalla um sinn,
enda hætti Bandarikjamenn
viðáætlanir um eflingu kjarn-
orkuvopnabúnaðar i Evrópu.
Bandariskir talsmenn hafa
gert litið úr þessari til-
kynningu Brésnjefs og sagt,
að nauðsynlegt sé aö fækka
verulega SS-20 flaugunum,
sem þegar sé búið að koma
fyrir. Segja þessir talsmenn,
að Sovétrikin hafi nú yfir að
ráða um 300 eldflaugum af
þessari gerð með um 900
kjarnaoddum. Þessum flaug-
um má jafnt beina gegn
Evrópu sem Asiu.
Mikil flóð r mið-
ríkjum Bandaríkjanna
■ Mikiö tjón hefur orðið af
völdum ofsaveðurs i miðrikj-
um Bandarikjanna og hafa
fimm manns að minnsta kosti
farist.
Tjón af völdum óveðursins
er gifurlegt, og þurft hefur að
flytja þúsundir manna frá
heimilum sinum. Til dæmis
voru um 3500 manns flutt á
brott frá Fort Wayne i
Indiana, þar sem hæð vatnsins
var orðin um þrir metrar.
Sagt er að svo mikil flóð hafi
ekki orðið i Indiana og Ohio
siðan á fyrstu árum aldar-
innar.