Tíminn - 20.05.1982, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 20. mai 1982.
■ Kristján Benediktsson lýsti m.a. þeirri skoöun sinni aö sjái alþingismenn sér ekki fært aö leiörétta
þann sexfalda mun sem er á innheimtukostnaöi Gjaldheimtunnar eftir þvf hvort hún innheimtir
sóknargjöld eöa önnur gjöid, þá veröi borgarstjórn Reykjavikur aö gera þaö.
Tfmamynd Ella.
ir þurfa að borga jafn háan vatns-
skatt af rúmmáli kirknanna,
jafnvel þótt ekkert vatn sé notað
þar, eins og innheimtur er af öðru
húsnæði i borginni. Bent var á
hversu óhemju þungur baggi
þetta verði t.d. af Hallgrims-
kirkju þegar þar að kemur.
Varðandi Hallgrimskirkju kom
það m.a. fram hjá borgarfulltrú-
um, að það sem Alþingi hafi
samþykkt að reisa hana til
minningar um séra Hallgrim
Pétursson, þá væri lika eðlilegt að
Reykjavikurborg og Alþingi
tækju höndum saman um að
leggja myndarlega til kirkju-
byggingarinnar. Ekki sé hægt að
ætlast til að Hallgrimskirkja taki
stöðugt bróðurpartinn af fé
Kirkjubyggingarsjóðs, þar sem
margar aðrar kirkjur séu i
smiðum i borginni.
A fundinum var einnig rætt um
starf kirkjunnar fyrir æskuna og
ellina. Tók Kristján Benediktsson
það m.a. fram að hann fagnaði
þvi hve kirkjan hafi unnið mikið
og gott starf i þágu aldraðra.
Kváðu margir af fulltrúum flokk-
anna það þvi eðlilegt að kirkjunni
væri séð fyrir þvi sem hún þurfi
til að rækja það hlutverk sitt, þ.e.
hentugt húsnæði og mannafla að
auki.
—HEI
■ Stefán Guömundsson alþingis-
maöur.
við lögin, sem samþykkt voru i mai
fyrir ári síðan, um heimild handa
ríkisstjórninni til þess að gerast
eignaraðili að steinullarverksmiðju
allt að 40%.
- Mér og fleiri sem sitja á Alþingi
finnst talsverður ávinningur að því
að stofnsett séu fyrirtæki á borð við
þetta, þar sem heimaaðilar bjóðast
til að leggja fram jafnmikið eigið fé
í atvinnureksturinn eins og áætlað er
að gera i þessu fyrirtæki, eða 60%.
Ég gerði mér grein fyrir þvi að tví-
sýnt var hvernig atkvæðagreiðslan
myndi fara. Mörgum hverjum þótti
stórmannlegt að leyfa þessum stöð-
um, og jafnframt öllum öðrum, að
halda áfram að safna hlutafé og
reyna að fjármagna fyrirtækið einir
og sér.
Þótt ég væri smeykur um úrslitin
var ég aldrei vonlaus, og þóttist
reyndar ávallt vita að við hefðum
eitt til tvö atkvæði yfir, og svo reynd-
ist vera. Tillaga Ólafs Þ. Þórðarson-
ar, um að vísa málinu til ríkis-
stjórnarinnar var samþykkt með 29
atkvæðum gegn 25.
- Hvert verður nú næsta skref í
málinu?
- Mér þætti eðlilegast að fram-
haldið yrði, að rikisstjómin gengi
endanlega frá málinu, tæki ákvörð-
un um það, að velja Steinullarfélag-
ið hf á Sauðárkróki sem samstarfsað-
ila í þessu máli. Siðan þyrfti Stein-
ullarfélagið að fá ákveðinn frest til
að vinna að hlutafjársöfnun, vegna
þess að það er skýrt tekið fram, að
út i þetta verður ekki farið fyrr en
samstarfsaðilinn hefur séð fyrir sin-
um hluta. Það tekur einhvern tíma
að ganga frá þvi þannig að hægt sé
i fullri alvöru að fara að vinna að fag-
legum undirbúningi fyrirtækisins.
Það verður ekki gert aðeins af Stein-
ullarfélaginu á Sauðárkróki, heldur
verða sameignarðilar hins opinbera
að koma inn i þá mynd þegar og
skoða vel hagkvæmni þessa fyrir-
tækis. Talsverðar upplýsingar liggja
þegar fyrir, en fara þarf yfír þær að
nýju.
- Hver verður stærð þessa fyrir-
tækis þegar það kemst á laggimar?
- Áætlað er að ársframleiðslan
verði um 6 þúsund tonn, og um 50
manns munu starfa í verksmiðjunni
að staðaldri. Ég tel að þetta sé mjög
heppilegt fyrirtæki lýrir byggðir
Skagafjarðar, mjög heppilegt að
stærð. Það veldur engri röskun á því
sem fyrir er. Það hefur sem betur fer
tekist að byggja upp nokkuð gott at-
vinnulíf í Skagafirði. Allt frá 1975
höfum við leitað að atvinnukosti á
sviði iðnaðar, sem mér virðist að
steinullarverksmiðjan fullnægi.
- Af hverju steinull?
- Við vomm búnir að leggja mikla
vinnu í það á Sauðárkróki, að leita
að heppilegum atvinnukosti. Það
sem réði úrslitum í þessu er að hrá-
efnið, sem til framleiðslunnar þarf,
höfum við rétt við verksmiðjudyr,
en það er sandur. Það er fyrst og
fremst þess vegna sem við völdum
þetta fyrirtæki og við höfum ekki
komið auga á hliðstæðan kost.
Enn hefur ekki verið unnið af full-
um krafti að söfnun hlutafjár, en vit-
að er um ákveðna aðila sem áhuga
hafa og munu leggja fram fé til hluta-
bréfakaupa, en það er eðlilegt að
hlutafé sé ekki safnað fyrr en það
liggur fyrir af hálfu rikisvaldsins
hver samstarfsaðilinn verður.
Að öðm leyti hefur gifurlega
mikil undirbúningsvinna farið fram
og þeir, sem að henni hafa unnið,
öðlast mikla þekkingu á málinu.
Ef allt gengur nú eðlilega sýnist
mér óhætt að reikna með því að
verklegar framkvæmdir geti hafist á
næsta ári. Það er ekki óeðlilegt að
sá tími sem fer í undirbúningsvinnu,
hönnun fyrirtækisins og fleira verði
ekki lengri en svo að byggingarfram-
kvæmdir ættu að geta hafist snemma
árs 1983.
- Er búið að ákvarða hvar verk-
smiðjan á að standa?
- Já, bærinn hefur fyrir löngu sið-
an úthlutað verksmiðjunni lóð og
hafa verið tekin mið af því við hag-
kvæmnisútreikninga. Verksmiðjan
mun rísa rétt við höfnina. Sá staður
var valinn með tilliti til þess að kostn-
aður yrði sem allra minnstur við að
flytja framleiðsluna frá verksmiðju
til skips.
- Ér reiknað með möguleika á
stækkun verksmiðjunnar siðar?
- Framleiðslan er miðuð við
innanlandsmarkað fyrst og fremst.
En við gerum okkur grein fyrir að
það geta orðið ýmsir þróunarmögu-
leikar i sambandi við þetta fyrirtæki.
Það er ekki þrengt að verksmiðj-
unni, hún verður ekki á sjálfum
hafnargarðinum, en á athafnasvæði
hafnarinnar og þar er nægilega rúm-
gott, ef einhverjar breytingar kunna
að vera gerðar á verksmiðjunni sið-
ar.
- Mikið hefur verið fjallað um
steinull og steinullarverksmiðjur,
framleiðslu og markaðsmöguleika,
en hvað er steinull?
- Steinull er einangrunarefni og
mín skoðun er sú, að þróunin verði
sú að notkun á steinull eigi eftir að
vaxa mikið. Það koma t.d. til auknar
kröfur um eldvamir bygginga. Hún
er góð einangrun. Þetta er ekki lif-
rænt efni og breytist þvi ekki með
timanum. Steinull hefur lengi verið
notuð til einangrunar, og var fram-
leidd hérlendis fyrir mörgum ámm.
En hún hefur verið afskaplega
óhentug að vinna með. En þetta hef-
ur breyst mikið með þeirri tækni sem
menn hafa nú yfir að ráða. Eins og
nú er frá henni gengið er miklu
hentugra og liprara fyrir iðnaðar-
menn að handfjalla steinullina og
einangra með henni en áður var.
Það er trú mín, að steinullin verði,
auk þess að vera notuð í nýbygging-
ar, notuð til endureinangmnar húsa.
Hún er kjörin til að klæða hús að ut-
an. Þegar búið er að vatnsverja hana
þarf ekki aðra einangrun.
Að siðustu vil ég taka fram, að ég
er mjög ánægður með þá afgreiðslu
sem málið hefur fengið og þakklátur
þeim þingmönnum sem stuðluðu að
þessum úrslitum, og vona að þetta
verði gott fyrirtæki fyrir þá sem að
þvi ætla að standa.
OÓ
menningarmál|
Nýr flautu-
leikari
■ Ekki fer hjá þvi að nýju tón-
listarskólarnirhér á landi skili
árangri, enda var með þeim
lögum, sem I fmmdrögum
komu fram i tiö Gylfa Þ. Gisla-
sonar og loks vom endanlega
samþykkt i tið Vilhjálms
Hjálmarssonar menntamála-
ráðherra tekin upp mjög
markviss stefna I tónlistar-
menntun. 22. april höfðu Freyr
Sigurjónsson flautuleikari og
Anna Guðný Guðmundsdóttir
pianisti tónleika i Norræna
húsinu þar sem þau komu
bæði fram opinberlega hér á
landi i fyrsta sinn, að ég hygg.
Freyr er enn við framhalds-
nám i Manchester, en Anna
Guðný i London. Þvi er
skemmst frá að segja, að þau
eru bæði mjög glæsilegir
listamenn og meö rösklega
framgöngu og tókust tón-
leikar þeirra i flesta staöi hið
bezta.
A efnisskránni voru fimm
verk. Fyrst léku þau Fjórða
konunglega konsert Couperins
(1668-1733) fyrir flautu og
sembal. Þar mátti helzt heyra
ofurlitla hnökra i skrautnótum
hjá Frey, enda mun þar vera
um mjög svo sérhæft og
vandasamtatriöiað ræöa, en i
heild var flutningurinn afar
ánægjulegur. Næst lék Freyr
Fimm seiðlög fyrir sólóflautu
eftir André Jolivet (f. 1905),
sniöug tónlist ekki sizt með til-
liti til nafngifta laganna, t.d.
(A). Leikið við móttöku samn-
ingsmannanna svo fundurinn
fari fram i anda friðar (mér
þótti nú heldur ófrið-
vænlegur órói I pörtum þessa
þáttar), eöa (C).Til þess að
uppskeran þroskist rikulega
úr plógfarinu sem verka-
maðurinn ristir.
1 þriðja stað léku þau Anna
Guðný og Freyr Romönzu op.
eftir Johann Peter Pixis
(1788—1874), disætt verk sem
var endurtekið sem aukalag.
Mikilvægasti þáttur flautu-
leiks (og alls blásturs-hljóð-
færaleiks) er tónninn, sem
mér finnst sé ekki nægilega
vel ræktaður hjá ýmsum
flautuleikurum vorum. Þar
mun að visu við ramman reip
að draga, þvi þverflautan er
ekki tónmikið hljóöfæri og
þess vegna er hún oft yfirblás-
in, svo hvás og más heyrist
langar leiöir i gegnum tónlist-
ina. Auk þess er vibrató
margra flautista alltof öfga-
kennt, svo likara er tónbandi
en tóni. Freyr hefur allgóöan
tón, eins og kom fram i þessu
hæga verki, enekki mjög mik-
inn. Þetta er vist að einhverju
leyti spurning um peninga —
hvort menn geta keypt sér al-
mennileg hljóðfæri.
Fjórða verkiöá efnisskránni
var Fyrsta sónata Bohuslavs
Martinu (1890-1959) og hið
siðasta Svita op. 34 eftir Ch.
M. Widor (1844-1937). Þarna
sýndu hinir ungu hljóöfæra-
leikarar prýðilega tækni og
ágætan samleik.
Þeir sem gerla þekkja til
flautumála hér i bænum vissu
vel af hinum efnilega Frey,
sem orö mun hafa farið af áð-
ur. En Anna Guöný var eigi
siður gleðileg að heyra, og er
ekki oft sem heyrist svo
snöfurmannlega tekiö i pianó-
leik i samleik. Og aldrei hefi
ég séð jafn myndarlega og
samstillta hneigingu og þau
sýndu þarna eftir hvert verk, i
fullu samræmi viö annan at-
vinnulegan árangur þessara
tónleika.
JACQUILLAT
snýr aftur
■ „Allt um lifið vitni ber”,
segir Jónas Hallgrimsson á
einum stað, og á þar við fyrri
ljóölinu, „Munurinn raunar
enginn er”. Gott dæmi um
hvort tveggja er aö finna i
setningunni „kynslóðir
koma/kynslóöir fara” og i
þeirri staðreynd að Halldór
Haraldsson, eins og flestir
hljóðfæraleikarar, kenna
alltof mikið en spila of lftið.
Þvi Halldór er mjög góður
pianisti, og þaö væri sannar-
lega ástæða til að taka slika
menn út fyrir sviga, ef svo
mætti að orði komast, og lofa
þeim aö rækta sjálfa sig og
gleðja eigin kynslóö, fremur
en að eyða allri orku sinni i
það aö undirbúa hina næstu.
Sem væri mjög i takt við tim-
ann.þviáður fyrr eyddu menn
(að sögn) ævinni i það að
undirbúa sæluvist fyrir
handan, en hafa nú snúið sér
að þvi að gera lifið hérna
megin aö sæluvist fyrir sjálfa
sig en láta náttúruna og þjóð-
félagiö sjá um hitt, sbr. þjóö-
söguna um útburðinn sem
I ^agði ,,ég skallána þérduluna
1 mína til að dansa í.”
En ekki dugir að gleyma sér
i þjóðfélags- og uppeldisfræð-
inni þegar ræða þarf um
mikilvægan konsert. Jean-
Pierre Jacquillat er semsagt
kominn aftur til að stjórna
þrennum siöustu tónleikum
Sinfóniuhljómsveitarinnar, og
væntanlega að taka þátt i
Listahátiö aö auki. A þessum
tónleikum (29. april) voru flutt
eingöngu frönsk verk, en á þvi
sviðier Jacquillat sterkur sem
vænta má. Tvær noktúmur
eftir Debussy, Lærisveinn
galdrameistarans eftir Dukas,
Pianókonsert i G-dúr eftir
Ravel og Bolero. Hvort
tveggja var, að þessi verk eru
flest hálfgert „æöra popp” og
að Jacquillat er laginn i að
gera heldur fjörlega tónleika,
enda tókust þeir vel. Læri-
svein galdramannsins þekkja
vist flestir, þótt ekki sé annars
staðar að en úr Fantasiu
Disneys, þar sem Mikki mús
leikur aðalhlutverk, en Bolero
festist svo i hug hvers sem
heyrir með þráhyggju-stefi
sinu, að hann gleymir þvi
aldrei siðan — þaö var upphaf-
lega samið sem ballettmúsik,
en er vist þekktasta konsert-
verk Ravels. Hins vegar er þvi
ekki aö neita, aö þessi sifellda
endurtekning i sömu tón-
tegund minnir á þau örlög
Ravels, að hann geggjaöist og
dóundir hnif heilaskurðlæknis
árið 1938. Til lengdar. eöa i of
miklum mæli, held ég aö Bol
ero væri litlu betra en tónninn
A, sem varö Schumann að
aldurtila, með eða án aðstoðar
læknanna.
Claude Debussy (1862-1918)
er auðvitaö langmerkastur
þessara tónskálda og af
sumum taUnn með jöfrum
aldarinnar, enda segir tón-
leikaskráin að ekki þurfi nema
mátulegan vilja til að heyra i
Noktúrnum hans, Nuages
(ský) og Fetes (glaumi)
sterkan boðskap nýrra tima.
En Halldór Haraldsson lék
þarna á pianóið eins og sannur
heimspianisti, af miklu öryggi
og kunnáttu, og samleikurinn
við hlj ómsveitina tókst yfir-
leitt allvel lika. Þetta voru
semsagt mjög ánægjulegir
hljómleikarog öllum til sóma,
ekki sizt Halldóri, Jacquillat
ogSinfóniuhljómsveit Islands.
Siguröur
Steinþórsson
skrifar um
tónlist