Tíminn - 08.07.1982, Blaðsíða 11

FIMMTUDAGUR 8. JÚLÍ 1982
10
ItS'AiMiil'i
FIMMTUDAGUR 8. JÚLÍ 1982
11
fréttafrásögn
■ Eitt það afleitasta sem
komið getur fyrir við stolt
Reykjavíkur og prýði,
Elliðaárnar, er að þar leiki
minkur lausum hala. Há-
aðall iþróttamanna, lax-
veiðimennimir, stendur
dyggan vörð um að ekkert
óhreint eða ógöfugt fái að
þrífast i ánum eða við þær.
Hver man t.d ekki eftir þvi
þegar flytja varð tugi
hesthúsa i örugga fjarlægð
frá ánum, vegna þess að
grunur lék á að hland og
skitur hefði siast nokkra
tugi metra frá húsunum,
gegnum jörðina og bland-
ast í árnar, með þeim
afleiðingum að laxinn fékk
einhverja torkennilega
sýki. Að vísu var hvislað
um það manna á milli
seinna að sýkingunni hefðu
Valdið seiði, sem ein-
hverjir úr háaðlinum
höfðu smyglað inn í landið
og sett í ámar. En það er
aukaatriði, þvi að með
sýkilinn að vopni tókst að
hrekja þessa sóðalegu
hestamenn i hæfilega fjar-
lægð frá stoltinu og prýð-
inni.
■ Helgi hafði með sér járnkali og
reyndi að rjúfa hraunhelluna, en það
gekk ekki.
Mennimir grófu og hund-
arnir geltu
Við vorum að fjalla um minkinn. Það
fréttist af mink við ámar á mánudaginn
í siðustu viku og á þriðjudag fór sveit
vaskra veiðimanna og hunda á svæðið til
að vinna ódáminn. Nokkm ofan við
Vatnsveitubrúna komu þeir á slóðina og
fundu grenið í hrauninu. Mennirnir
grófu og sprengdu þama í hrauninu og
hundamir geltu og kröfsuðu i fjóra tíma
samfleytt, en ekkert gekk, þeir komust
ekki að minknum. Á fimmtudag var
gerð önnur atrenna. Þá slógust Tíma-
menn í hópinn, til að sjá og heyra
hvernig minkaveiði er framkvæmd.
Fyrstur á svæðið kom aðstoðarveiði-
stjóri, Þorváldur Þór Björnsson, með
haglabyssu í hendinni. Við röltum þama
um árbakkann um stund og Þorvaldur
sagði að þetta væri áreiðanlega læða
með yrðlinga og þama var hún um
daginn en nú er hún greinilega farin
þaðan. Svo gekk hann álútur og leitaði
að spomm.
Guðmundur stakk sér inn undir helluna og kallaði.

..
i-
..
Á minkaveiðum við Elliðaár:
Og enn var minkurinn
óaðgengilegur
Næstur kom Guðmundur bróðir
Þorvaldar - þeir em jafn illa haldnir af
veiðigleðinni - og hann hafði með sér
þrjár lágfættar og langar tíkur, sem hann
sagði að væm af „Doghound“-kyni.
Hann sagði að þær hétu Týra, Spóla og
Súla. Hvemig hann fer að því að vita
hver þeirra heitir hvað, liggur ekki í
augum uppi.
Tfkumar vom fljótar að finna minka-
mömmu, en hún var ekki aðgengilegri
nú en fyrr. Hún hafði flutt sig ögn neðar
með ánni og hafði komið ungunum
sinum fyrir undir stórri hraunheilu,
varla minni að flatarmáii en sæmilegt
einbýlishús. En þar var svo lágt til Iofts
að hundamir komust ekki að henni, þótt
lágir séu I loftinu. Svo kom Helgi
Backman með fjóra „Terrier“-hunda.
Þá fóm allir hundamir sjö undir helluna
og geltu og ýlfruðu og Guðmundur
skreið eins langt og hann gat og kallaði,
en ekkert gekk. Þá var ákveðið að biða
næturinnar og reyna þá nýjar leiðir.
Nóttin kom og þá hafði bráðin enn
flutt sig um set, undir þriðju hraun-
helluna. Hún var óaðgengileg þar lika
og nú var dælt bensíni niður til hennar
og kveikt i. Göng og rangalar vora svo
löng þama að minkamamma flutti
ungana sina bara innar. Þá var komið
miðnætti og ekkert annað til ráða en að
biða þangað til minkurinn færi á stjá að
sækja sér æti eða flytja enn búferlum.
Tækifærið var notað til að rabba við
Þorvald Bjömsson, aðstoðarveiðistjóra.
Hugsar eíns og refúrinn
Hann er 26 ára gamall og lærði
húsasmiði. Fyrst var spurt í hverju
embætti aðstoðarveiðistjóra væri fólgið.
„Það er að svara í síma, gera skýrslur
og fara i veiðiferðir.“
- Ertu mikill veiðimaður?
„Ég er nú ekki mikill veiðimaður- og
þó. Eg hef verið í þessu síðan 1970 að
verja varp og reyna að miðla af minni
reynslu. Ég var i sveit á Heggstöðum á
Heggstaðanesi, þegar ég var strákur og
kynntist þessu þar.“
- Hvað gerir menn að góðum veiði-
mönnum?
„Það fyrsta er að taka vel eftir úti i
náttúmnni, ég vil segja að setja sig inn
i að hugsa eins og bráðin. Það tekur
langan tíma að læra að haga sér eftir
þeirra högum. Sumir menn ná þessu,
eins og t.d. Jón Oddson refaskytta á
Vestfjörðum, það er talað um að hann
hugsi eins og refurinn. Svo er það
reynslan, sem kennir manni.“
- Telur þú þig vera náttúradýrkanda,
eða ertu að eyða einhverju úr náttúr-
unni?
■ Þorvaldur Þór Bjðmsson aðstoðar-
veiðistjóri kom fyrstur á svæðið og gekk
álútur að leita að sporum.
BRAÐIN
„Ég vil spyma við offjölgun, en vil
engu útrýma, nema einu kvikindi, og
það er minkurinn. Við eigum í svolitlum
erfiðleikum með náttúmfræðingana,
okkur ber ekki saman. Við emm ekki
t.d. á Mýmm i Dýrafirði og Læk, sem
er næsti bær fyrir utan. Eins er í
Önundarfirði, þar er búið að drepa þrjá
refi í Holti, en fjóra i Dýrafirðinum.
Núna er svo verið að bjástra við ref
þar vestra, sem hagar sér ekki eins og
skikkanlegir refir gera. Hann fer yfir
skurði og yfir eða undir girðingar, eftir
þvi sem honum býður við að horfa.
Venjan er sú að auðvelt er að vinna refi,
sem em komnir inn í varpið, því að
sjaldnast komast þeir út úr girðingunum
nema á einum stað. Þá fer einn maður
inn í girðinguna og rekur refinn út, en
annar biður við gatið og skýtur hann
þegar hann kemur. En þessi fer ekki
eftir neinum reglum, eins og ég sagði
áðan.“
- Ferð þú vestur til að fást við rebba?
„Ég fer ekki núna, en ég er nýkominn
að vestan, þar sem við vomm að reyna
að spyma við fjölgun svartbaks og
hrafna. Við fómm í varplönd þeirra og
eyðilögðum mikið, trúlega hátt á þriðja
þúsund fugla sem hefðu orðið i haust,“
sagði Þorvaldur.
Kunna sig ekki í frelsinu
- Er þetta allt villiminkur, sem þið
emð að vinna núna, eða hefur eitthvað
sloppið úr búum nýverið?
■ Súla stakk sér til sunds í Elliðaámar
og lét strauminn ekki aftra sér.
sáttir við að þeir lesa ýmislegt af bókum,
en sjá ekki hvað er að gerast í
raunvemleikanum. Og það er mink-
urinn sem helst ber á milli.“
Hagar sér ekki eins og
skikkanlegur refur
- Við fréttum af mikilli veiði hjá þér
norður á Heggstaðanesi fyrir nokkmm
dögum? Er óvenju mikið af mink núna?
„Nei, þetta er ekki óvenju mikið,
miðað við þennan tíma. í fyrra náðum
við sama fjölda dýra, en munurinn er sá
að núna var óvenju mikil frjósemi
þama. í einu greni vom tíu dýr og tólf
i tveim öðmm. Svo náðum við þrem
fullorðnum karldýmm þar fyrir utan,
samtals vom þetta 25 dýr.
Hins vegar get ég sagt þér frá því að
það er óvenju mikið um ref fyrir vestan.
Þetta ár verður eitt af þeim sem mest
verður drepið af ref á Vestfjörðunum.
Þar er mikill vargagangur í varplöndum
■ Fyrst var bensini dælt í holuna, svo kastaði Eyjólfur Rósmundsson logandi
eldspýtu að bensininu....
Texti: Sigurjón Valdimarsson
Tímamyndir: Ari Jóhannesson
og SV
■ Eina ráðið til að fá alla hundana til að stöðvast á einum stað, var að draga fram
löngu dauðan mink, sem Helgi hafði i bOnum sinum. Táta var alls ekki á þvi að
sleppa, þótt hún væri komin hátt á loft.
„Þetta er eingöngu villiminkur. Það
heyrir til undantekninga ef minkur eða
refur sleppur úr búrum núna. Það tekur
þau dýr, sem sleppa nokkurn tíma að
aðlagast náttúmnni, einkum blárefinn.
Það em til margar sögur um það
hvernig blárefurinn, og silfurrefurinn
áður fyrr, haga sér, þegar þeir sleppa og
standa allt í einu andspænis því að vera
frjálsir úti í náttúmnni. Þeir eiga í
flestum tilfellum að nást strax á fyrstu
dögunum, því þeir sækja í hauga og
annað heimundir bæjum og virðast
yfirleitt óhræddir við menn.
Til er saga um að verið var að flytja
silfurref milli búa og hann slapp út úr
búri i flutningunum. Menn leituðu að
honum fram undir nótt, en gáfust þá upp
og fóm heim á bæinn sem refurinn kom
frá. Þá var sá glataði kominn þar inn i
opið búr og ekkert annað að gera en að
loka búrinu og leggja af stað með hann
aftur.
Svo náðist hún, að lokum
Venjan er sú að ef refur sleppur út úr
búri inni í búi, sem er lokað, að hann
leggst bara niður og lokar augunum og
heldur að hann sé týndur. Þá er hægt að
taka hann. Sama er að segja ef þeir
sleppa út i girðingar, þá leggjast þeir
niður úti i homi og týna sér. En svo
getur komið fyrir að þeir sleppi út, eins
og dæmi sanna, og halda þá til
einhversstaðar, þar sem þeir geta gengið
i æti, t.d. i fjöru. Þeim má oft ná með
hundum, eða jafnvel hlaupa þá uppi,
þvi þessi dýr hafa ekki fengið mikla
hreyfingu og hlaupa ekki hratt.“
Minkurinn, sem við vomm að biða
eftir kom ekki enn, og við Tímamenn
gáfumst upp á biðinni, enda svo
skuggsýnt orðið að litil von var um góðar
myndir úr þessu. Það var svo sem lika
eins gott, þvi biðin stóð tii klukkan tíu
um morguninn eftir. Þá fór sú stutta af
stað einu sinni enn að leita sér að öruggu
fylgsni. Hún hafði tvo af yrðlingunum
sínum meðferðis. Þetta varð hennar
siðasta ferð, þvi Þorvaldur var enn á
vaktinni með byssuna sina. Þá var
eltingarleikurinn búinn að standa nærri
tvo sólarhringa. SV
■ ....og þá varð sprenging.