Tíminn - 29.09.1982, Blaðsíða 9

■ Edward Koch (t.h.) ræðir hér við einn New York búann á matsölustað.
Þór Eysteinsson
skrifar frá New York
því til góða. Af skattastefnu og
félagsmálapólitík Koch má þó ráða að
hann er fyrst og fremst borgarstjóri
millistéttarinnar og lítill vinur fátæklinga
og þeirra sem minna mega sín. Fram tii
þessa hefur hann lítið hyglað stórfyrir-
tækjum, því mörg þeirra hafa flúið
borgina til annarra borga og fylkja.þar
sem drengirnir hans Reagans (t.d. Tom
Kean ríkisstjóri í New Jersey) hafa
komist til embætta. Þó virðist orðin
breyting hér á, í því augnamiði að auka
atvinnu í borginni.
Sú spenna sem virðist ríkja milli
borgarstjórans og minnihlutahópa birtist
í ýmsum myndum. í mai sl. tók
innflytjendaeftirlitið sig til og fram-
kvæmdi „rassíu“ íborginni, þ.e. smalaði
saman ólöglegum innflytjendum á
vinnustöðum. Talið er að um 200
þúsund manns starfi ólöglega í borginni,
en aðeins um 200 náðust í þessari
aðgerð. Flestir þeirra voru frá Puerto
Rico. Aðgerðin var greinilega sýndar-
mennska: fjölmiðlar voru viðstaddir, og
var kostulegt að sjá starfsmenn eftirlits-
ins á harðahlaupum um hafnarbakka og
verksmiðjuport á eftir þessu iðjusama
fólki, í beinni sjónvarpsútsendingu.
Forystumenn Puerto Rico-manna hér
komu síðar fram í fjölmiðlum, hinir
reiðustu, og sögðu þetta enn eitt dæmið
um fjandskap Koch borgarstjóra við sitt
fólk. Skal ósagt látið hvort hann stóð
fyrir þessu.
Baráttan við glæpamenn
í baráttunni gegn glæpum hefur Koch
ýmis ráð á takteinum, og gumar óspart
af auknum árangri. Því til stuðnings
bendir hann á að New York sé aðeins í
níunda sæti á listanum yfir glæpatíðni í
bandarískum borgum. Hins vegar má
túlka tölur í þessu sambandi á báða
bóga. Helsta ráðið er að fjölga í
lögreglunni, en minna hefur orðið úr
framkvæmdum í þeim efnum. Jafnframt
að fjölga dómstólum og dómurum, og
herða refsingar. Önnur ráð hans bera
fremur þess merki að vera ætlað að veiða
atkvæði en að alvara sé að baki. Gildir
hið sama þar og um allt sprellið frammi
fyrir fjölmiðlum. Má þar nefna þá
hugmynd að láta sk. „graffiti"- málara
sem staðnir eru að verki þvo „listaverk"
sín burt, og jafnvel annarra verk í
leiðinni. Pessir menn herja aðallega á
neðanjarðarlestir, og er vitanlega til-
komumikið sjónvarpsefni að sjá þá með
klút á lofti. En „graffiti" listin lifir enn
jafn góðu lífi. Þetta spara-þó fangelsis-
pláss og skriffinnsku, en fangelsi hér eru
svo yfirfull að varla rúmast þar aðrir er
stórglæpamenn.
Borgarbúar kvarta mjög undan smáaf-
brotamönnum sem vaði uppi án refsing-
ar, og til lausnar á því máli hefur Koch
látið koma upp „fanganýlendum" á
tveim litlum eyjum í Hudson-ánni,
Rikers- og Hart Islands, þar sem þessir
pörupiltar eru látnir vinna með haka og
skóflur.
Pangað eru sendir verstu „graffiti"
-málarar, tösku- og vasaþjófar og sk.
„þríkorta“ -svindlarar, sem fara sérstak-
lega í pirrurnar á Koch, þar sem þeir
starfa fyrir opnum tjöldum. Þeir starfa
á götum úti á Manhattan-eyju, og nota
yfirieitt heimatilbúin „borð“ úr pappa-
kössum. Á þessum „borðum" liggja
þrjú spil, eitt „rautt“(þ.e. hjarta eða
tígull) og tvö svört. Spilum þessum raða
þeir á ýmsan máta, en þó þannig að eitt
„svart“ snúi upp. Gangandi vegfarend-
um er frjálst að staldra við og veðja á
hvar „rauða“spilið liggur. Lágmarks-
verð er oftast um 30 dollarar. Oft er
mannþröng við borðin, en ef ekki, eru
a.m.k. tveir „gangandi vegfarendur"
sem veðja grimmt, og vinna alltaf. Það
eru hjálparkokkar svindlarans, sem fúsir
eru að benda öðrum á hvar „rauða“
spilið liggur. Ef mannþröng myndast eru
vasaþjófar sjaldnast víðsfjarri. Það
getur verið gaman að fylgjast með
þessum herrum, en hér eru þaulvanir
„atvinnumenn" á ferð, og lítil von um
vinning. Þrátt fyrir „fanganýlendumar“
gengur illa að stemma stigu við þessu.
Það ráð sem sennilega hefur dugað
best í baráttunni við glæpi er götueftirliti
á vegum hverfanefnda Sjálfboðaliðar á
öllum aldri, vopnaðir labb-rabb tækjum
fylgjast með mannaferðum, og skiptast
íbúar sjálfir á um þetta starf. Hugmynd-
in er ekki komin frá Koch sjálfum, en
borgin styður við þetta og geta menn
fengið þjálfun hjá lögreglunni. Ljóst er
að í þeim hverfum þar sem slíkt starf er
unnið hefur ránum, innbrotum og
ofbeldisglæpum fækkað mjög.
Það sem gerir baráttuna gegn glæpum
erfiða er valtur fjárhagur borgarinnar,
sem ekki batnar við stefnu alríkisstjórn-
arinnar, og þær aðstæður sem fyrir hendi
eru í borginni. Til margs þarf að hugsa
þegar teknar eru ákvarðanir í þessari
hringiðu fólks af margvíslegum uppruna
og hugsunarhætti.
Mörgum þyki Koch skorta víðsýni að
þessu leyti, og einblíni á harðar refsingar
og lögregluaðgerðir í stað þess að grípa
í rætur vandamálsins. Aðrir benda á að
rætumar liggi víðar en í borginni.
Sakamálakerfi landsins sé í molum, og
þar sem fangelsi eru víðast yfirfull, leiki
margir afbrotamenn lausum hala og leiti
til New York: þar sé stærri fanga að leita
. Það hefur kveðið að því að dómstólar
í öðrum fylkjum beinlínis sendi afbrota-
menn til New York í stað fangelsa.
Þekkt dæmi er af manni einum sem í
fyrra var handtekinn í Boston fyrir
líkamsárás. í ljós kom að hann var með
langa sakaskrá yfir svipuð afbrot.
Dómarinn bauð honum tvo kosti: að
fara í fangelsi þar og þá, eða rútumiða
til New York. Maðurinn tók síðari
kostinn. Fylgdu starfsmenn dómsins
honum á næstu biðstöð Greyhound-fél-
agsins og biðu þar til vagninn hvarf burt
með manninn. Af þessu er ljóst að
aðgerðfr einnar borgarstjómar duga
skammt.
Duglegur að vekja athygli
Þrátt fyrir misjafnan árangur á þessu
sviði sem mörgum öðrum í starfi sínu er
Koch furðu vinsæll meðal borgarbúa, og
í raun mun vinsælli meðal minnihluta-
hópa en ætla mætti. Maðurinn er
duglegur við að vekja athygli á sjálfum
sér, og hana jákvæða, enda segja illar
tungur að hann hafi sérstaka menn í
starfi við að kalla til blaðamenn. Ef
borgarstjórinn lætur svo lítið að þramma
í skrúðgöngu, standa i biðröð með
öðrum borgurum fyrir framan miðasölu,
eða líta inn á útsölur hjá stórverslunum,
eru blaðamenn sjaldan fjarri.
Og ekki vantar pólitískan metnað.
Skömmu eftir borgarstjómarkosningar
lýsti hann því yfir að hann myndi taka
þátt í ríkisstjóraforkjöri demókrata nú
í ár. Áður hafði hann fari miður fögrum
orðum um höfuðborg fylkisins, Albany,
og íbúa hennar, en dró það allt til baka.
Er það ekki í fyrsta skipti sem hann
skiptir um skoðun ef það hentar best,
jafnvel margsinnis í sama máli. í fyrra
kallaði hann konu eina, sem situr í
borgarstjórn, „hryllingssýningu“ ogöðr-
um nöfnum sem ekki eru hafandi eftir,
en nú nýlega lýsti Koch því yfir að hún
væri vel hæf til að verða eftirmaður sinn.
Núverandi ríkisstjóri, Hugh Carey,
hefur gegnt því embætti í tvö kjörtíma-
bil en lýsti því yfir að hann myndi ekki
gefa kost á sér. Hann hefur lent í
hneykslismálum vegna hjónabands síns
og fjármálaumsvifa frúarinnar, og
treysti sér því ekki í framboð.
þjóðarmorð er nú framið í Líbanon á
palestínsku þjóðinni. Gerræði dauða-
sveita síonista í Líbanon og áform
þeirra þar er nú endanlega afhjúpað.
Ályktun SUF um Líbanon er því enn
mikilvægari en áður í ljósi síðustu
atburða í Líbanon. Hún ætti þess vegna
að verka sem siðferðishvati til þeirra
sem henni er beint til, auk þess að höfða
til íslenskra stjórnvalda á þá leið, að
ísland viðurkenni þegar í stað
þjóðfrelsishreyfingu palestínsku þjóðar-
innar PLO, og þar með þau sjálfsögðu
þjóðréttarmál sem hún berst fyrir í dag
til handa palestínsku þjóðinni, þjóðfrels-
ismál, er engum ætti að standa nær að
skilja og smáþjóð sem okkur íslending-
um- Flateyri, 20. sept. 1982
Guðmundur Jónas Kristjánsson.
Stjórnmálaályktun 19. þings
Sambands ungra
Framsóknarmanna:
Leiðrétting
■ Stuttu eftir að 19. þing Sambands
ungra framsóknarmanna var haldið að
Húnavöllum í byrjun þessa mánaðar
var birt hér í blaðinu stjórnmála-
ályktun þingsins. Komið hefur í Ijós
að eina setningu vantaði í það handrit
sem blaðinu barst til birtingar. Verður
sá kafli ályktunarinnar endurbirtur og
sú setning sem niður féll feitletruð:
„Þingið telur mjög brýnt að stjórnar-
skrárnefnd skili tillögum í kjördæma-
málinu hið allra fyrsta. I því sambandi
er áriðandi að vægi atkvæða verði sem
líkast því sem það var er núverandi
kjördæmaskipun var ákveðin. Nauð-
synlegt er að stjórnmálaflokkarnir fái
lágmarkstíma til þess að fjalla um
málið.“
byggt og búið r gamla daga
■ í útreiðartúr í nágrenni Stykkishólms um 1910. Hver eru þau?
Hvaða
fólk er
þetta?
Ung kona í Stykkishólmi um 1910. ■ Þekkir einhver þessa konu, sem
Hver er konan? mynd var tekin af í Stykkishólmi um
1910?
■ Fjölskyldumynd tekin í Stykkishólmi um 1910.
Hvaða fjölskylda er þetta?
Ingólfur Davíðsson,
skrifar - 356
■ Myndir þessar voru teknar í
Stykkishólmi og nágrenni um 1910,
og mun Þorleifur Þorleifsson hafa
tekið þær (frekar en Pétur Leifsson).
Fróðlegt er að virða fyrir sér
fatatískuna fyrir 70 árum. Myndar-
legt er fölkið og hestarnir.
Ef einhver lesandi kannast við
fólkið er hann vinsamlega beðinn að
gefa upplýsingar til þáttarins.
Jóhann Rafnsson í Stykkishólmi
sendi myndirnar fimm.
■ Myndin er tekin í útjaðri Stykkis-
hólms, líklega í „Stöðinni“ svokallaðri.
Hver er maðurinn?