Tíminn - 02.10.1982, Qupperneq 6

6
LAUGARDAGUR 2. OKTÓBER 1982
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gfsli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Stelngrimur Gfslason.
Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreiðslustjóri: Slgurður Brynjólfsson
Ritstjórar: Þórarinn Þórarlnsson, Elfas Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur
V. Ólafsson. Fréttastjórl: Krlstlnn Hallgrfmsson. Umsjónarmaður Helgar-Tfmans: Atli
Magnússon. Blaðamenn: Agnes Bragadóttlr, Bjarghildur Stefánsdóttlr, Elrlkur St.
Eirfksson, Frlðrlk Indrlóason, Heiður Helgadóttir, Slguróur Helgason.(lþróttir), Jónas
Guðmundsson, Krlstfn Lelfsdóttlr, Skaftl Jónsson. Útlitsteiknun: Gunnar Traustl
Guðbjörnsson. Ljósmyndir: Guðjón Elnarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Elln
Ellertsdóttlr. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarklr: Flosl Krlstjánsson, Krlstfn
Þorbjarnardóttir, Marfa Anna Þorsteinsdóttlr. Ritstjórn, skrlfstofur og auglýslngar:
Siðumúla 15, Reykjavfk. Slml: 86300. Auglýsingasfml: 18300. Kvöldsímar: 86387 og
86392.
Verð f lausasölu 9.00, en 12.00 um helgar. Áskrift á mánuði: kr. 130.00.
Setnlng: Tæknldelld Tfmans. Prentun: Blaðaprent hf.
HÓTANIR SPROTTN-
AR AF HATRI
■ Þeirri staðreynd verður ekki hnekkt, að ýmsir
meiriháttar erfiðleikar steðja að íslendingum um
þessar mundir. Sumir þeirra eru sjálfskaparvíti, en
aðrir ekki.
Það er t.d. ekki íslendingum að kenna, að
efnahagskreppa ríkir í heiminum og færist frekar í
aukana en hið gagnstæða. Þetta veldur því, að
markaðir hafa þrengzt fyrir margar íslenzkar
útflutningsvörur en verðfall orðið á öðrum.
íslendingar geta heldur ekki kennt sér um, að kuldi
hefur aukizt í sjónum og það átt sinn þátt í því að
sjávarafli verður minni í ár en jafnt sérfræðingar og
fiskimenn höfðu gert sér vonir um.
Fleira mætti telja af þessu tagi, en það breytir ekki
því, að sumt af erfiðleikunum stafar af mistökum
Islendinga sjálfra. En þar er marga um að saka,
flokka, stéttir og einstaklinga. Verst af öllu er það,
að eyðslan hefur verið of mikil og þar á meginhluti
þjóðarinnar sameiginlegan þátt.
Hitt er svo á að líta, að erfiðleikarnir eru ekki svo
miklir, að þeir séu ekki yfirstíganlegir, ef rétt er haldið
á málum. Landið er auðugt og þjóðin dugmikil.
Hingað til hefur því tekizt að sigrast á örðugleikum,
þótt meiri hafi verið en þeir, sem nú er fengizt við,
Eitt er þó öðru fremur nauðsynlegt. Þjóðin þarf að
sameina krafta sína ef sigur á að nást. Mikið
sundurlyndi er alltaf hættulegt, en þó mest á
erfiðleikatímum. Að sjálfsögðu er eðlilegt, að menn
haldi áfram að vera ósammála um margt, en um það
þurfa þeir samt að sameinast, að úlfúð, andúð og hatur
leiði ekki til þess, að eyðilagðar séu og rifnar niður
aðgerðir og ráðstafanir, sem ótvírætt stuðla að því að
vinna bug á efnahagsvandanum og gera lausn hans
auðveldari í framtíðinni.
Því er þetta sagt, að tveir stjórnmálaflokkar,
Sjálfstæðisflokkurinn og Alþýðuflokkurinn, einkum
þó sá fyrrnefndi, hafa hótað að beita stöðvunarvaldi,
sem þeir hafa á Alþingi, til þess að fella
bráðabirgðalög ríkisstjórnarinnar um aðgerðir í
efnahagsmálum.
Aðgerðir þessar eru neyðarúrræði, en óhjákvæmi-
legar, ef ekki á því verr að fara. Þetta viðurkenna allir
og því hafa launþegasamtökin látið sér nægja að
mótmæla, en ekki gripið til virkrar andstöðu. Undir
slíkum kringumstæðum ætti að mega vænta, að
stjórnmálamenn brygðu ekki fæti fyrir aðgerðirnar.
Þessar hótanir byggjast ekki á málefnalegum
forsendum. Þær eru ekki heldur byggðar á því, áð
boðið sé upp á annað betra. Hótanirnar eru
einfaldlega sprottnar af hatri. Forustumenn stjórnar-
andstöðuarmsins í Sjálfstæðisflokknum hatast svo við
Gunnar Thoroddsen að þeir telja öll bolabrögð
afsakanleg, ef hægt sé að koma honum frá völdum.
Þjóðarhagsmunir virðast ekki skipta þá neinu máli í
glímunni við Gunnar Thoroddsen.
Nái slíkur haturshugur að festa rætur hjá þjóðinni
og auka sundrungu meðal hennar á erfiðleikatímum,
verða málefni hennar ekki auðleyst. Hatrið er mesta
eyðileggingaraflið. Þ.Þ.
menningarmál
Höskuldur Ottó Guömundsson
Ljóð
Reykjavík 1982.
Höfundur gaf út.
108 bls.
Það ber ekki oft við, að maður fái í
hendur fyrstu ljóðabók manns, er beðið
hefur í handriti í heila mannsævi, eða
allt að því, en Höskuldur Ottó
Guðmundsson, hefur sent blaðinu
ljóðabók sína er ber heitið Stefjaþankar.
Höfundur er kominn yfir sjötugt.
í formálsorðum við þessa bók segir
m.a. á þessa leið um höfundinn, en
Sigurunn Konráðsdóttir ritar:
„Höskuldur Ottó Guðmundsson er
Austfirðingur að ætt og uppruna. Hann
er fæddur 9. október 1910 á Streiti í
Breiðdalshreppi í Suður- Múlasýslu.
■ Höskuldur Ottó Guðmundsson.
Foreldrar hans voru Sigríður Jónsdóttir
frá Þverhamri, Breiðdal og Guðmundur
Bjarnason frá Krosshjáleigu á Beru-
fjarðarströnd. Höskuldur Ottó var alinn
upp að mestu leyti til 17 ára aldurs hjá
hjónunum Sigríði Stefánsdóttur og
Sigurði Stefánssyni, sem að síðast
bjuggu á Krossi á Berufjarðarströnd. Þá
fór hann í vinnumennsku og vann að
sveitastörfum fyrir austan til 34 ára
aldurs, en þá fluttist hann suður til
Reykjavíkur og hefur starfað þar síðan
og á Suðurnesjum, við alls kyns
veíkamannavinnu, en lengst þó í
Reykjavík. En Höskuldur Ottó fékk
óborganlega vöggugjöf, eins og margir
Austfirðingar og reyndar ótal íslending-
ar aðrir, en það var hagmælskan, þótt
ævi hans, eins og flestra okkar skálda og
hagyrðinga, frá þessum árum væri þann «
vag vaxin að þau frá því að sinna hörðu
brauðstriti hefðu engar tómstundir til
íhugunar og skrifta eins og gerist nú á
tímum, þá hljómaði þessi undra
strengur sálarinnar með sínum töfratón-
um í dagsins önn“.
Stefjaþankar
Ég geri ráð fyrir að flestir líti á svona
bók, sem sýnisbók af vísum og kvæðum
hagyrðings, fremur en kröfu um
varanlegt sæti á skáldabekk. Því er
nefnilega svo farið á íslandi nú um
stundir, að skáld verða fyrst og fremst
til í menningarbaráttu, í fjölmiðlum, og
þótt eitt og eitt skáld eigi heimilisfang í
kvæðabók, eða bók, þá lifir ljóðið öðru
lífi, en var meðan kvæðin skiptu meira
máli en skáldin á íslandi.
Bragi sýnir á Kjarvalsstöðum
KJARVALSSTAÐIR
BRAGI ÁSGEIRSSON
Málverkasýning
88 verk
Olía, akryl og bl. tækni
25. sept. - 10. okt.
Opið daglega
frá 14.00 - 22.00
Tilbrigði náttúrunnar, -
eru augunum hátíð
■ Á þessa leið hljóðar yfirskriftin á
málverkasýningu Braga Ásgeirssonar er
hann opnaði á Kjarvalsstöðum síðastlið-
inn laugardag, 25. september, en það
þykir sjálfsaður hlutur nú á tímum, að
sýningar hafi ekki einasta myndlistar-
verk, heldur einnig yfirlýsingu, eða
farmbréf. Og víst geta allir tekið undir
þessi orð, þegar gengið er til Kjarvals-
staða með haustliti fyrir augunum. Svo
sannarlega kveður sumarið að þessu
sinni með stakri fegurö og er lengi að
kveðja, a.m.k. miðað við þau haust,
þegar útsynningurinn sópar sumrinu
burtu í fússi og hverfur í svört ský.
Bragi hefur verið mikilvirkur undan-
farið að sögn manna, undanþeginn
dapurlegri kennsluskyldu í Myndlista-
og handíðaskólanum, en hann er í
ársleyfi og heldur launum. Það heitir að
vera borgarlistamaður núna, og svo fékk
hann bjartsýnisverðlaun frá firmanu
Bröste í Danmörku, en eins og menn
muna, stofnuðu Danir sérstakan bjart-
sýnissjóð handa íslendingum í tilefni af
komu Vigdísar Finnbogadóttur til Dan-
merkur í opinbera heimsókn. Bragi er
því prísaður í bak og fyrir um þessar
stundir.
Það er ekki svo ýkja langt síðan Bragi
hélt stóra yfirlitssýningu á verkum
sínum að Kjarvalsstöðum. Þar sýndi
hann verk sín og maður fékk að sjá
hvernig hann vann frá æskudögum, til
vorra daga, eða þegar hálf öld var að
baki. Auðvitað byrjaði hann ekki að
mála í vöggu, en þetta var þó sú veröld
er hann hafði haft fyrir augunum í allt
að því hálfa öld.
Ég held að öllurn beri saman um, að
þessi yfirlitssýning hafi verið nauðsynleg
fyrir Braga Ásgeirsson. og eins fyrir þá
er leggja leið sína í sýningarbása og sali
myndlistarmanna. En þótt ótrúlegt megi
tcljast, þá virðist sú yfirlitssýning
eiginlega vera að opna aftur núna. Ekki
það að þarna séu sömu myndirnar. Þetta
eru allt ný verk af nálinni, en nú birtist
baksviðið með óútskýranlegum hætti.
Mikið af tíma hafði farið í myndsmíð,
tilraunir og eitur, að ekki sé nú talað um
fangavinnu í myndlistarskóla við
kennslu, sem hlýtur að hafa vond áhrif
á alla listamenn. Að yísu fellur kennsla
sumum listamönnum vel, en kennsla í
frumatriðum er á hinn bóginn stagl.
Sýningin á Kjarvalsstöðum
Sem áður sagði, var töluverður fengur
að því að fá yfirlitssýningu á verkum
Braga á sínum tíma og hann hefur líka
notið góðs af þeirri sýningu sjálfur.
Hefur endurnýjast og fengið nýja
fótfestu. Æskuformin endurbirtast
þarna með nýjum galdri í línu og lit og
umhverfis hverja mynd er aðsteðjandi
veður hins mislynda heims er við búum í.
Hann málar^ Fuglinn í fjörunni,
Ástríðudansinn, Konu manns, Eldur í
Kaupinhavn, Jarðarmen. Nætur Messa-
línu, Upprisu, MatmóðurogStröndina.
Upplímingar á sorpi úr fjörum eru
ekki eins fyrirferðarmiklar, og reliefin
tengjast litnum með sérstökum hætti.
Þarna eru margar góðar myndir, er sýna