Tíminn - 29.10.1982, Blaðsíða 5

Veruleg hækkun vaxta frá 1. nóvember væntanlega tilkynnt í dag:
„SEÐLABANKINN HEFUR STUNG-
IÐUPPA 9% HÆKKUN VflXTfl”
■ Bankavextir hækka um 6 til 8
prósentustig nú um mánaðamótin.
Samkvæmt heimildum Tímans þá hefur
bankastjórn Seðlabankans tekið á-
kvörðun um vaxtahækkunina, en
endanlegt prósentustig hefur hinsvegar
ekki verið ákveðið. Er þessi ákvörðun
tilkomin vegna óhagstæðrar þróunar í
gjaldeyrismálum okkar Islendinga og
mikillar eyðslu í þjóðfélaginu.
Tíminn hafði í gær samband við
Halldór Ásgrímsson, formann banka-
ráðs Seðlabanka íslands og spurði hann
um hvort þessi ákvörðun hefði verið
tekin af stjórn Seðlabanka íslands: „Pað
liggur fyrir, að bankastjórn Seðla-
bankans hefur fyrir alllöngu gert tillögu
um það að vöxtum verði breytt. í þeim
tillögum kemur fram í fyrsta lagi, að
1979 voru sett lög hér, um að stefnt
skyldi að verðtryggingu inn- og útlána.
Vegna þeirrar breytingar í verðbólgu
sem nú hefur orðið, þá taldi banka,-
stjórnin sér það skylt að gera þessa
tillögu. Af þessu leiðir einnig að það er
orðið verulegt misræmi á milli gengis-
tryggðra lána og verðtryggðra lána, t.d.
þeir sem skulda í dollurum, horfast í
augu við það að fjármagnskostnaður
þeirra er kominn yfir 100% á árinu. Það
verður einnig að hafa það í huga að það
fjármagn sem þarna um ræðir, er ekki
nema um einn þriðji af útlánum í
þjóðfélaginu, því hinn hlutinn, eða tveir
þriðju eru verðtryggð- og gengistryggð
lán, og fjármagnskostnaðurinn af þeim
ræðst náttúrlega að verulegu leyti af
gengisþróuninni erlendis, sem við fáum
ekkert við ráðið. Spurningin hjá okkur
er því sú hvort við eigum að halda okkar
innlenda fé á einhverjum allt öðrum
kjörum, en þeir sem hafa þurft að taka
erlend lán þurfa að búa við.“
Halldór sagði að í tillögu banka-
stjórnarinnar fælist það að þetta bil yrði
minnkað, sem yrði væntanlega til þess
að eitthvað meira jafnvægi gæti skapast
á fjármagnsmarkaðnum. Hann sagði að
ákveðinn flótti hefði verið frá því að
leggja peninga inn og að eiga verðmæti
í peningum.
„Það er enginn vafi á því," sagði
Halldór, „að þessi flótti hefur orsakað
meiri innflutning, meiri kaup og meiri
eyðslu, heldur en ella hefði orðið.
Skýringin á þessu er ekki endilega fólgin
í vaxtakjörunum sem við höfum búið
við, heldur kemur margt annað til.
Aðalatriðið er þarna, eins og raunar
alltaf áður, að það þarf að reyna að
skapa jafnvægi, þannig að almenningur
í landinu geti haft tiltrú á peningakerf-
inu.“
Halldór sagði að í framhaldi af þessu,
hefði bankastjórn Seðlabankans rætt
þessi mál ítarlega við ríkisstjórnina og
bankaráð Seðlabankans.
„í framhaldi af þessum viðræðum,"
sagði Halldór, „mun bankastjórnin nú á
næstu dögum væntanlega tilkynna á-
kvörðun sína um hækkun vaxta. Ég het
enga ástæðu til þess að ætla annað en sú
ákvörðun verði í fullu samráði við
ríkisstjórnina, þó að ríkisstjórnin útaf
fyrir sig, þurfi ekki að leggja blessun sína
yfir þessa ákvörðun. Seðlabankinn
hefur þær skyldur að framfylgja efna-
hagsstefnu sem er í samræmi við stefnu
ríkisstjórnarinnar og hann lcggur sig
náttúrlega fram um að gera það.”
Halldór sagði í þessu sambandi að
ríkisstjórnin yrði þó að samþykkja
breytingar á afurðalánavöxtum og átti
hann von á því að slíkar breytingar
kæmu til afgreiðslu í ríkisstjórninni nú
á næstu dögum.
„Hef frekar viljað minnka
verðbólgu en hækka vexti“
„Við erum með þetta mál til
umfjöllunar í ríkisstjórn, en afstaða til
vaxtahækkunar. eða hversu mikillar
hækkunar hefur ekki enn verið tekin,"
sagði Tómas Árnason, bankamálaráð-
herra í viðtali við Tímann í gær.
„Það er náttúrlega orðin gífurleg
vaxtahækkun á verðtryggðu lánunum
bæði inn og út. Hér er því aðeins um að
ræöa hluta af þessu rnáli, en Seðlabank-
inn hefur stungið upp á 9% hækkun
vaxta. Áhyggjurnar tengjast að sjálf-
sögðu helst gjaldeyrismálunum. Hér
virðist vcra svo mikil kaupgeta hjá
almenningi að gjaldeyrir streymir mun
örar út úr landinu, en inn. Þetta cr ein
aðalástæðan fyrir því að menn hugleiða
nú vaxtahækkanir," sagði Tómas „enda
kemur það ekki til mála að við
þurrausum okkur af gjaldeyri," sagði
Tómas og getum okkur hvergi hreyft."
Tómas sagði jafníramt: „Annars hef
ég nú alltaf haft meiri áhuga á að lækka
verðbólguna heldur en hækka vextina,
en það þarf víst fleira að koma til."
„Hækkun á innlánsvöxtum verður
væntanlcga tilkynnt á morgun," sagði
Jóhannes Nordal, þegar liann var
spurður hve mikla hækkun bankastjórn
Seðlabankans hefði ákveðið á innláns-
vöxtum." „Hækkun vaxta er náttúrlega
ekki ákveðin fyrr en hún er tilkynnt,"
sagði seðlabankastjóri en bætti því
jafnframt við að hækkun innlánsvaxta
yrði svona S til 9%, en hækkun
útlánsvaxta eitthvað minni. -AB
■ Það er fágæt sjón að sjá Smfóníuhljómsveit íslands flytja tónlist í íþróttahúsum borgarinnar. Þessi mynd var einmitt tekin þegar slíkur viðburður átti sér stað í
íþróttahúsi Æfinga- og tilraunadeildar Kennaraháskólans, en þar hélt hljómsveitin tónlcika fyrir nemendur skólans. í þessari viku heimsækir hljómsveitin alls 8 skóla,
og heldur nemendum þeirra tónleika, þannig að annríkið er mikið. Aðalhljómsveitarstjóri hljómsvcitarinnar, Jean-Pierre Jacquillat er stjórnandi
tónieikanna og Jón Stefánsson, organlcikari cr kynnir. Timamynd -G.E.
Málefni hestamanna skýrast:
Vegagerdin aðstodar
við reiðvegagerðina
Kort af helstu reiðleiðum í bígerð
■ Um þessa helgi er þing Lands-
sambands hestamanna haldið að Hlé-
garði í Mosfellssveit. Eitt af helstu
málum þingsins eru ferðamál hesta-
manna um landið. Síðasta þing skipaði
nefnd til að fjalla um þessi mál og gera
tillögur til úrbóta. Formaður þessarar
nefndar er Hjalti Pálsson og var hann
inntur. eftir störfum nefndarinnar.
„Nefndina skipa auk mín Stefán
Pálsson, formaður L.H., Ólafur Þórð-
arson, alþingismaður í Reykholti,
Sveinbjörn Dagfinnsson, ráSuneytis-
stjóri og Valdimar Jóhannesson, kaupm.
Nefndin hóf þegar störf eftir síðasta
þing, en hafði til hliðsjónar erindisbréf
sem þingið setti henni. Upphaflega var
haft samband við Vegagerð ríkisins til
þess að móta reglurnar um'það hvernig
staðið skyldi að reiðvegagerðinni í
tengsl*rfh við almenna vegagerð,“ sagði
fjjalti Pálsson.
k.Samkomulag varð m.a. um það, að
pegar stofnbrautir eða þjóðbrautir með
bundnu slitlagi væru lagffár út frá
þéttbýlisstöðum eða annarástaðar, þar
sem búast má við mikilli umferð, skal
þess jafnan gætt að haga framkvæmdum
á þann veg, að umferð ríðandi manna
megi ætíð verða sem greiðust. Þannig er
fullt tillit tekið til ríðandi manna til
dæmis með lagningu sérstakra reiðvega
meðfram vegunum. Samstarfsnefndir
Vegagerðarinnar og LH í hinum ýmsu
landshlutum munu síðan sjá um fram-
kvæmdirnar.
Meðal annarra starfa nefndarinnar
má nefna að haft var samband við
Landmælingar ríkisins, en sú stofnun
hefur verið mjög jákvæð í þessu máli og
lagt okkur lið í hvívetna. Ráðgert er að
Landmælingamar aðstoði LH við úr-
vinnslu á þeim upplýsingum sem berast
frá hinum einstöku hestamannafélögum.
Kort hafa verið send til allra
hestamannafélaga og inn á þau á aö
merkja reiðleiðirnar. Einnig skal
merkja t.d. hlið á girðingum, sæluhús og
gangnamannakofa, nátthaga og hesthús
við sæluhús, Þá er einnig óskað eftir því
að vöðum á ám sé lýst og beðið er um
stutta leiðarlýsingu á hverri leið.
Ásamt því að Landmælingar ríkisins
munu aðstoða LH við úrvinnslu þessara
upplýsinga, þá stendur til að Landmæl-
ingarnar færi inn á sín kort helstu
reiðleiðirnar og aðrar upplýsingar."
FjöUuffu þið citthvað um beitarað-
stöðu á hálendinu?
„í sumar kom í ljós að beitaraðstaðan
á hálendinu getur orðið verulegt
vandamál, eins og t.d. kom í ljós við
Hvítárvatn, þar sem landið þolir ekki þá
miklu beit, sem samfara er landsmótum
og síauknum hestaferðalögum.
Skoðun mín er sú, að koma þurfi upp
nokkrum gerðum á helstu stöðunum,
þar sem hægt er að gefa hey eða
heyköggla í góðu skjóli. Þessi hólf þurfa
að vera á þurrum stöðum, þannig að þau
traðkist ekki um of.
Með þessari kortagerð er stigið skref
að auðvelda hinum almenna hestamanni
ferðalög á hestbaki um óbyggðir
íslands."
G.T.K.
■ Vigdís ■ Pétur ■ Gunnar
Fjársöfnun Landsráðsins gegn
krabbameini á morgun:
„SVÖRUM
ÞVf KALLI”
■ Á morgun, laugardaginn 30.
október 1982, gengst Landsráð gegn
krabbameini fyrir fjársöfnun um
land allt. Sjálfboðaliðar munu hcim-
sækja hvert heimili í landinu og taka
við frjálsum framlögum.
Við undirrituð viljum hvetja
landsmenn til öflugrar liðveislu í
þjóðarátaki gegn þessum sjúkdómi.
Þeim fjármunum sem safnast í
þjóðarátakinu á morgun verður
varið til víðtækari rannsókna og
aukins leitar- og varnarstarfs gejjn
krabbameini á vegum Krabbamcins-
félags íslands.
Það þjóðarátak, scnt hér um ræðir
kallar á samstöðu íslendinga. Svör-
• um því kalli.
Vigdís Finnbogadóttir
Gunnar I horodúsen
Pétur Sigurgeirsson