Tíminn - 29.10.1982, Blaðsíða 6

FÖSTUDAGUR 29. OKTÓBER 1982
Áskorunarbréf
til forsætis-
rádherra:
2þúsund
manns
í H.Í.
skrifudu
undir
■ Tæplega 2 þúsund manns, há-
skólaráðsmenn, nemendur og kenn-
arar undirrituðu bréf til Gunnars
Thoroddsen, forsætisráöherra, þar
sem þeir röktu fjárhagsvanda Há-
skóla íslands og hvert stefndi f
rekstrarmálunt skólans, ef fjárveit-
ing til hans á fjárlögum fyrir árið
1983 yrði ekki aukin til muna. Biðja
þeir forsætisráðherra að beita sér
fyrir því í ríkisstjórn og á Alþingi,
að fjárveitingar til H.í. verði hækk-
aðar.
■
Arnarflug
lækkar verð:
Lækkun-
in á bil-
inu 16%
til 40%
■ Stjórnvöld á íslandi, í Hollandi
og Belgíu hafa nú samþykkt beiðni
Arnarllugs7 hollenska flugfélagsins
KLM og belgíska flugfélagsins Sab-
ena um verulega breytingu á reglum
um svonefnd sérfarmgjöld í flugi á
milli þessara landa og leiðir þessi
breyting til verulegrar lækkunar á
farmgjöldum fyrir fjölmárga vöru-
flokka, eða lækkunar á bilinu 24%
til 40%.
Megineinkcnni hins nýja sérfarm-
gjalds eru þau, að vöruflokkunin er
mun víðfeðmari en áður og geta því
flestar þær vörur sem tíðkast að
flytja í flugi notið hinna nýju
sérfarmgjalda, svo fremi sem lág-
marksþyngdinni 100 kg. sé náð.
Island bætist nú, fyrir tilstilli
Arnarflugs í hóp nærri 20 evrópu-
landa sem njóta þessara nýju og lægri
sérfarmgjalda.
Pú hcfur Arnarflug hlotið sam-
þykki stjórnvalda í Hollandi og á
íslandi fyrir nýjum og lægri hóp-
fargjöldum á milli þessara landa, og
nemur lækkunin 16% til 32%, miðað
við þau hópfargjöld sem áður voru
skráð. Eru fargjöld þessi hin sömu,
hvort sem ferð hcfst hér á landi eða
erlendis, cins og öll önnur skráð
-fargjöld Arnarflugs.
-AB
■
Opinber
innkaup
á eigin
ábyrgð
■ Verslunarráð ísiands hcfursam-
þykkt stefnu um opinber innkaup og
er megininntakið t þeirri stefnuyfir-.
lýsingu að leggja beri Innkaupa-
stofnun ríkisins og Innkaupastofnun
Reykjavíkurborgar niður, cn opin-
berum stofnunum og fyrirtækjum
verði falin innkaup á eigin ábyrgð.
Segir í tilkynningu Verslunar-
ráðsins í þessu sambandi að auka-
kostnaður af viðskiptum, sem fara í
gegnum innkaupastofnanir, sé talinn
vera um 2-4% af heildarverði, og er
þessi fullyrðing byggð á niðurstöðum
nefndar sem stjórn V.í. skipaði til að
kanna opinber innkaup.
■ Við erum á leiðinni í mesta tukthús
landsins. Suðurlandsvegur er glerháll og
við stýrið á Chcrvolctnum situr fyrr-
verandi fangi. Hann er 38 ára gamall og
slapp af „Hrauninu" 16. desember í
fyrra. I meðallagi hár, en kröftulega
byggður og röddin er rám eins og í góðri
Bogart-mynd. Þrátt fyrir þetta býður
maðurinn af sér ákaflega góðan þokka.
Hann er hressilegur í framkomu, talar
tæpitungulaust og er ófeiminn að segja
hvað honum býr í bjósti. Múrar og
rintlar Litla Hrauns rísa upp úr
flatneskjunni fyrir framan okkur og
brátt er ferðin á enda...
Þegar hér er komið sögu ætti ég
að biðja lesendur velvirðingar á þessum
hádramatíska inngangi. Þetta er nefni-
lega enginn glæpareyfari sem fer hér á
eftir, heldur viðtal við mann sem hefur
snúið við blaðinu og lætur nú gott af sér
leiða í þágu fanga á Islandi. Þessi maður
heitir Björn Einarsson og er starfsmaður
fangahjálparinnar Verndar. Blaðamenn
Tímans áttu þess kost að fljóta með
honum austur á Litla Hraun á dögunum
og á leiðinni frá Reykjavík var
eftirfarandi viðtal tekið. Það sem Björn
hefur að segja á erindi til fólks þó
niðurlagið sé ekki í samræmi við
innganginn ætti fólki að vera óhætt að
lesa áfram.
Dómsmálaráðherra kom
til hjálpar
- Það að ég lenti á Litla Hrauni á
sínum tíma var endirinn á minni óreglu.
Ég drakk alveg hroðalega og hafði verið
í strætinu í lengri tíma er mér var stungið
inn. Lífið gekk út á að útvega sér
brennivín og því falsaði ég ávísanir og
stal til þess að eiga fyrir brennivíninu og
auðvitað kom að því að ég hlaut dóm
og lenti á Hrauninu. Þá varð mér ljóst
að þetta var hámarkið. Ég var búinn að
drekka mig inn í fangelsið og það eina
sem ég gat huggað mig við var að ég
hafði aldrei lent í „leiðinlegum málurn"
s.s. líkamsárásum.
Áður en Björn Einarsson hafnaði
síðast á Litla Hrauni, þá fór hann í
meðferð á Silungapolli og Sogni árið
1979 og hætti að drekka um tíma. Síðar
■ Áfengissýki verður ekki læknuð með
lykli er „mottó“ Björns Einarssonar hjá
Vernd, sem hér stendur, að þessu sinni.
fyrir utan rimiana á Litla Hráuni.
Tímamynd Róbert
„Það á ekkert að
dekra við fanga”
seig þó aftur á ógæfuhliðina og 1980 fékk
hann rúmlega eins árs dóm, sem hann
lauk við að afplána 16. desember 1981.
Þann dag gekk Björn aftur út í lífið og
gat sagt við sjálfan sig með nokkurri
vissu að hann væri hættur að drekka og
við það hefur hann a.m.k. staðið síðan.
- Ég var búinn að beita mér fyrir
ýmsu í málefnum fanga á Litla Hrauni
meðan ég var þar og m.a. átti ég sæti í
hinu umtalaða trúnaðarráði fanganna.
Þegar ég slapp út var mér boðin vinna
hjá Vernd og í byrjun þessa árs settist ég
niður við símann á Ránargötu 10 og hóf
að vinna í þágu fanganna með mínum
aðferðum. Ég fekk frían síma, fæði og
húsnæði auk þrjú þúsund króna á
mánuði, en eftir mánuðinn hafði mér
orðið það mikið ágegnt að Dómsmála-
ráðuneytið samþykkti að leggja fram
fimm þúsund krónur á móti Vernd til
þess að ég gæti haldið starfi mínu áfram.
Þetta bafðist í gegn að mestu leyti fyrir
tilstilli Friðjóns Þórðarsonar dómsmála-
ráðherra og annara góðra manna í
ráðuneytinu og eiga þeir þakkir skildar
fyrir skilning sinn á málefnum fanganna.
Alls staðar vel tekið
- Hvað felur starf þitt í sér?
- Ég geri allt það sem ég get til að
reka erindi fanga fyrir utan „múrana“.
Margir fanganna hafa kannski mál á
leiðinni einhvers staðar í kerfinu, sem
eftir á að dæma í og á meðan svo er þá
getur enginn fengið „reynslulausn" og
eins eiga menn á hættu að þurfa að fara
aftur í fangelsi síðar þó að þeir hafi
ekkert af sér brotið eftir að þeir sluppu
út. Til þess að hraða þessum máluni þá
hef ég farið til rannsóknarlögreglu-
mannanna og allir hafa tekið mér
ákaflega vel og undantekningarlaust
sýnt þessum málum mikinn skilning. Ég
fæ einnig leyfi, s.s. jarðarfararleyfi fyrir
fangana og eitt af því sem ég vinn mikið
að þessa dagana er að reyna að fá lengri
leyfi fyrir fanga eftir að líða tekur á
afplánunina. Þetta tel ég bráðnauðsyn-
légt til þess að fangarnir losni ekki úr
tengslum við þjóðfélagið og það líf sem
er fyrir utan rimlana.
- Það hefur verið mikið rætt um að
aðbúnaðurinn á Litla Hrauni hafl breyst
til batnaðar síðustu ár?
- Það er rétt og þetta er eins og svart
og hvítt síðan Helgi Gunnarsson varð
forstjóri á Litla Hrauni. Hér geta menn
nú unnið og þó vinnan mætti e.t.v. vera
fjölbreyttari, þá vinna menn a.m.k. fyrir
peningum og það gefur lífinu mikið
gildi. Þá má nefna að Brynleifur
Steingrímsson, læknir er kominn hér í
75% starf og hann heldur þar fyrirlestra
um áfengismál einu sinni í viku, en auk
þess hafa AA-samtökin verið með
reglulega fundi.
— segir Bjöm
Einarsson,
starfsmadur
Verndar, sem
jafnframt er
fyrrverandi
fangi á
Litla Hrauni
„Hvítflibbarniru eiga ekki
að njóta forréttinda
- Hvað finnst þér brýnast að gerist í
málefnum fanga á næstunni?
- Mér finnst það númer eitt að
mönnum sé gefið tækifæri til að bæta
fyrir brot sín og stytta þannig dóma.
Hafi menn falsað ávísanir eða stolið
peningum eða öðru, þá finnst mér að
þeir eigi að fá að borga það til baka á
meðan þeir sitja inni. Þessir menn vinna
fyrir kaupi og það mætti renna til þessara
hluta. Annað sem er ákaflega brýnt er
að ungum mönnum sé ekki stungið í
fangelsi nema þá í algjörri nauðvörn.
Það segir sig sjálft að það verða fáir betri
á að sitja inni og það er því
umhugsunarvert hvað verður um þá 200
unglinga sem eru á skrá hjá Skilorðs-
eftirliti ríkisins. Þá er ég eindregið
þeirrar skoðunar að það eigi ekkert að
dekra við fanga og áfengissýki verður
ekki læknuð með lykli. Ég vil taka upp
umræðu um þessi mál og þá sérstaklega
auðgunarbrotin. í því sambandi vil ég
sömu lög yfir alla menn og að
„hvítflibba-afbrotamennirnir" verði
látnir taka út sínar refsingar við hliðina
á öðrum hér á Litla Hrauni.
- Sérðu árangur af staríi þínu?
- Því verð ég að svara hiklaust játandi
því að það væri útilokað að standa í
þessu án þess að hafa erindi sem erfiði.
Ég hef enn sem komið er ekki komið
nálægt máli sem ekki hefur farið vel og
fangarnir vita að þeir verða að vera
hreinskilnir og treysta mér ef ég á að
tala máli þeirra. Þeir vita að það þýðir
ekkert að ljúga að mér og ég myndi
heldur aldrei fara til manna eins og
Friðjóns Þórðarsonar, dómsmálaráð-
herra án þess að hafa sannleikann í för
með mér.
- ESE