Tíminn - 25.11.1982, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 25. NÓVEMBER 1982
7
erlent yfirlit
■ írakskir hcrmenn sem teknir hafa verið til fanga eftir orrustu í eyðimörkinni. Verið er að fara með þá
endurhæfingarbúðir, þar sem á að vinna þá til fylgis við íslömsku byltinguna í íran.
Andúð á Sovét-
ríkjunum fer
vaxandi í íran
■ Slitrótt tíðindi berast af stríðinu
milli írana og íraka en sókn hinna
fyrrnefndu inn í írak heldur áfram og
eru hersveitir írana að nálgast Bagdad.
Þær eru um 220 km. frá borginni.
Undanfarna mánuði hefur verið barist
heiftarlega í landamærahéruðunum.
Manntjón írana er mikið, en mun færri
írskir hermenn hafa fallið. Aftur á móti
hafa óbreyttir borgarar í írak orðið illa
úti, og veit í raun enginn hve margir
þeirra hafa fallið eða særst þegar íranir
hafa numið bæi og þorp. En heimspress-
an er víðs fjarri átökunum og geta
sjónvarpsglápendur sofið rólegir vegna
hörmunganna sem fólk verður að þola í
þessum heimshluta.
Her íraks er mun betur vopnum búinn
en sá íranski, en er mun fámennari.
íranir telja 41 milljón manns en írakar
eru 14 milljónir. Átökin bera nokkurn
keim af þessum mismun mannfjölda. í
sókn sinni beita íranir fjölmennu fót-
gönguliði, sem veður í bylgjum út í
opinn dauðann í árásunum, en írakar
eru mun betur búnir flugvélum, þyrlum
og flugskeytum. Tölur um mannfall eru
áreiðanlegar. Giskað er á að um 150
þúsund íranir hafi fallið í þessu tveggja
ára gamla stríði, auk týndra.særðra og
fanga. Álitið er að milli 36 þúsund og 44
þúsund írakar hafi fallið í styrjöldinni.
En Khomeini og lið hans, sem öllu
ræður í íran, eru ekkert að víla fyrir sér
þótt mannfall sé mikið. Bagdad er
aðeins áfangastaður í sókninni til Jerús-
alem.
íranir eiga sér formælendur fáa meðal
þjóðanna. Þegar keisaranum var steypt
af stóli voru margir uppveðraðir vegna
byltingarinnar og töldu hana af því
góða, þar sem byltingarmenn unnu
skipulega að því að uppræta öll vestræn
áhrif. Það féll vfða í góðan jarðveg.
Meðal vestrænna þjóða var óttast að
áhrif Sovétríkjanna mundu aukast mjög
í íran og mundu þeir njóta góðs af
olíuauði landsins, og umfram allt, fá
hafnaraðstöðu við Persaflóa og Ind-
landshaf. Byltingamönnum og klerkum
lá enda heldur gott orð til Sovétmanna
fyrst í stað, og töldu allt illt koma frá
Vesturlöndum. En nú er svo komið, að
Rússar og Bandaríkjamenn eru lagðir að
jöfnu af klerkaveldinu. Innrásin í
Afganistan á sinn þátt í því að vegur
Sovétríkjanna hefur minnkað og klerk-
um fellur guðsafneitun kommúnista illa.
I febrúar s.l. var haldin, byltingarhá-
tíð í Teheran. Eins og venja er við slík
tækifæri var bandaríski fáninn lagður í
veg fyrir skrúðgöngu til að traðkað yrði
á honum. Einhver framkvæmdamaður
tók sig til að lagði Sovétfánann við hlið
þess bandaríska, og fagnandi notaði
mannfjöldinn tákn risaveldanna beggja
sem fótaþurrkur. Fulltrúar Sovétríkj-
anna við hátíðahöldin þustu á brott. En
kommúnistaríkin hafa samt enn sendi-
herra í íran. Það er meira en sagt verður
um Vesturveldin. Bandaríkin hafa ekk-
ert stjórnmálasamband við ríkið, Bretar
og Frakkar hafa þar aðeins fámennar
sendisveitir. Þýskaland er eina öfluga
ríkið í Vestur-Evrópu sem hefur am-
bassador í Teheran.
Diplomatar í Teheran þykjast sjá þess
merki, að áróðurinn gegn Vesturveldun-
um fari heldur minnkandi, en aftur á
móti andar sífellt kaldara í garð Sovét-
ríkjanna. Tudeh-flokkurinn, sem er
‘kommúnistaflokkur, hallur undir
Sovétríkin, átti sinn þátt í byltingunni
og töluverðu fylgi að fagna. Klerkarnir
hafa nú stöðvað útgáfu málgagns
flokksins, sem gefið var út í 80 þús.
eintökum. Flokksmenn hafa verið reknir
úr opinberum stöðum og klerkaveldið
úthúðar flokknum og fylgismönnum
hans.
Við tvö nýafstaðin tækifæri hafa Iranir
látið í ljós hug sinn til Sovétríkjanna.
Við opnun vörusýningar í Teheran og
við vígslu stáliðjuvers, sem Sovétmenn
fjármögnuðu í Isfahan, tók mannfjöldi
undir opinberar ræður með því að
hrópa: „Dauði yfir Ameríku. Dauði yfir
Sovétríkjunum."
Á sínum tíma fékk Khomeini erki-
klerkur hæli í Frakklandi og undirbjó
jarðveginn fyrir byltinguna. Um tíma
var hann vinsamlegur í garð Frakka og
var allgott samband milli ríkjanna eftir
að keisarinn var rekinn frá völdum. En
nú eru Frakkar ekki hátt skrifaðir í íran.
Klerkum fellur illa 'að brotthlaupnir
leiðtogar frá Iran skuli fá hæli í
Frakklandi, en þar njóta þeir sömu
réttinda og Khomeini þegar hann var
landflótta. Bani-Sadr fyrrum forseti
írans og ákafur byltingamaður situr í
Frakklandi með sína hirð. Klerkar vilja
fá hann framseldan eins og hvern annan
hryðjuverkamann. Frakkar neita og það
er ekki fyrirgefið. Ekki bætir úr skák að
Frakkar selja írökum flugskeyti og
önnur fullkomin vopn, sem notuð eru
gegn írönum. Á einu ári hafa viðskipti
Frakka og írana dregist saman um
helming.
En það eru áreiðanlega Rússar, sem
orðið hafa fyrir mestum vonbrigðum
með hvaða stefnu íranska byltingin
hefur tekið. Þeir studdu hana með
ráðum og dáð og ætluðu sér áreiðanlega
að hagnast á henni, en eru nú lagðir að
jöfnu með sjálfum erkifjandanum -
Bandaríkjunum.
En margt bendir til að sambúðin við
Vesturveldin fari batnandi, þótt enn séu
hrópuð vígorð gegn þeim. íranskur
embættismaður læddi því nýlcga að
bandarískum gesti, að Bandaríkjamenn
gætu treyst því að íranska byltingar-
stjórnin væri besta tryggingin gegn því
að Sovétríkin legðu þennan heimshluta
undir sín yfirráð.
Þetta eru nákvæmlega sömu rök og
keisarinn hafði ávallt á takteinum þegar
hann var að byggja upp sitt herveldi.
Oddur Ólafsson. 0

skrifar
Leikfanga
húsið Sími 14806
SkólavörðustíglO
barbie hundasleðar
Póstsendum
Draumur barna

barbie dúkkur föt bílar húsgögn
. . Fisher-Price leikföng
barb/e hestar
barbie sundlaugar
barbie píanó
Torgsala
í Reykjavík
Samkvæmt samþykkt borgarráðs frá 27. f.m. er óheimilt að setja upp
torgsölu í Reykjavík nema að fengnu levfi, sem borgaryfirvöld veita.
Leyfisgjald vegna torgsöluleyfa er sem hér segir:
Fyrir einn mánuð 1.100.00 kr.
Fyrir eina viku 400.00 kr.
Fyrir einn dag 100.00 kr.
Leyfisgjald skal endurskoða við gerð fjárhagsáætlunar ár hvert.
Borgarstjórinn i Reykjavik.
Kjarnaborun
Tökum úr steyptum veggjum fyrir hurðir, loftræstingu, glugga,
og ýmisskonar lagnir, 2", 3", 4", 5", 6" og 7" borar.
HLJÓÐLÁTT OG RYKLAUST. Fjarlægum múrbrotið, önnumst
ísetningar hurða og glugga ef óskað er. Hvert á land sem er.
Skjót og góð þjónusta.
Kjarnaborun sf.
Símar 38203-33882