Tíminn - 16.12.1982, Blaðsíða 4

4
FIMMTUDAGUR 16. DESEMBER 1982
Hvernig eru
þeirra jól?
■ Bráðum koma blessuð jólin, það fer ekki á milli mála. Krakkarnir farnir að
setja skóinn sinn út í glugga, auglýsingarnar í sjónvarpinu farnar að slaga hátt upp
í allt kvöldið, búið að kveikja á norska jóiatrénu á Austurvelli og fjöldi fóks með
málningarpensilinn í annarri hendinni og kökukeflið í hinni. Og guði sé lof, segja
sumir, okkur veitir ekki af nokkrum jólatrésseríum til að lýsa upp svartasta
skammdegið. Eru ekki allir sammála því - dettur nokkrum í hug að neita sér um
dýrð jólanna?
KiR'KJÁ
JESU KRlSTS
DA'GA
íEllÖGU
■ Páll Ragnarsson við kirkjudyr mormóna.
Tímamynd: GE.
„Bauna-
réttirnir
ekkert
síðri en
steik-
urnarM
— spjallað við
Álfdísi Axels-
dóttur og Didi
Susama í
Ananda
Marga
■ Til að fræða okkur um jólahald
Ananda Marga hreyfingarinnar náði ég
tali af Áifdísi Axelsdóttur og Didi
Susama. Didi - sem þýðir reyndar
systir - Susama er nunna og hennar
andlega skylda er að kenna fólki að
hugleiða, leiðbeina því og flytja fyrir-
lestra um andlega heimspeki. Didi er
upprunnin á Filippseyjum en hefur
dvalið hérlendis í tæp tvö ár.
„Ananda Marga er ekki trúflokkur",
segir Álfdís, heldur jógahreyfing sem
leggur stund á mantríska hugleiðslu og
líkamlegt jóga. Auk þess er ýmisskonar
hjálparstarfsemi og þjónusta við náung-
ann hluti af jógaiðkun. Það er ekki hægt
að hugleiða til lengdar fyrir sjálfan sig
eingöngu, hugleiðslan verður líka að
geta komið öðrum til góða. Með þessu
stefnum við að alhliða þroska, líkam-
legum, vitrænum og andlegum.“
- Hvað er mantrísk hugleiðsla?
„Möntrur eru hljóð - orð eða setning-
ar - í tungumálinu sanskrít, sem notuð
eru við hugleiðslu", segir Didi. „Mön-
trurnar hafa mismunandi sveiflutíðni og
þegar fólk fer að hugleiða eru því gefnar
möntrur sem samræmast þeim sveiflum
sem hver einstaklingur sendir frá sér. En
fyrst er öllum byrjendum kennt ein
algild mantra."
- Rúmast þá öll trúarbrögð innan
Ananda Marga?
„Flestir koma úr einhverjum trúar-
hópum, einnig úr þjóðkirkjunni", segir
Álfdís, „en kjósa fremur að lifa andlegu
lífi án þess að vera bundin sérstökum
trúarbrögðum. Mörgum finnst sértrúar-
standið of þröngt“.
- Þið haldið þá jól?
„Flest já,“ segir Álfdís, „en kannski
ekki eins íburðarmikil og nú tíðkast
yfirleitt, við bökum og gefum gjafir, en
ekki eins dýrar gjafir, við viljum frekar
senda peningana þangað sem þörf er
fyrir þá. Didi er að fara til Indlands nú
fyrir jólin og við höfum verið að safna
teppum og fleiru sem að gagni getur
komið hjá þeim sem ekkert hafa. Mér
finnst vert að minnast þess að fyrir 150
kr., sem þykir lítil gjöf hér, getur
■ Pjetur, Sigrún og Ragnar velja jólatréð. Jóhann Hafstein hafði öðrum hnöppum að hneppa. Tímamynd: GE.
„JÓLIN ERU HUND-
HEIÐINN SIÐUR”
— rætt við Pjetur Hafstein Lárusson, ásatrúarmann, og
Sigrúnu Ragnarsdóttur
■ Til að forvitnast um jólahald þeirra
Péturs Hafstein og Sigrúnar RAgnars-
dóttur skálmaði ég í vesturbæinn,
hvar þau búa ásamt syninum Ragnari
og kisunni Jóhanni Hafstein. Jóhann
þessi er reyndar læða, en hlaut nafnið
ung að aldri fyrir misskilning og situr
síðan uppi með það - aumingja
stelpan. Þau Pjetur og Sigrún voru
gefin saman í hjónaband af Alls-
herjargoða ásat-'iarmanna, Sveinbirni
Beinteinssyni við Þórslíkneskið á Drag-
hálsi, en það líkneski smíðaði Sigrún í
féjagi við Jörmund Inga ásatrúarmann.
„Eg er þó ekki í söfnuðinum“, tekur
Sigrún fram, “en ásatrúarmenn eru svo
frjálslyndir í trúmálum að það kom ekki
að sök. Ég hef lengi verið viðloðandi
söfnuðinn og sótt blótin sem eru
þrælskemmtileg, fólk setur sig í forn-ís-
lenskar stellingar kveður rímur og fer
með fornan kveðskap. Þá eru Hávamái-
in náttúriega í öandvegi, nú og svo skálar
maður hressilega.“
„Já, ég held ég særi engan „segir Pjetur
þó ég segi að ásatrúin hafi verið okkur
flestum meira gaman en alvara. Svein-
björn og fleiri góðir menn voru að velta
því fyrir sér hvort hægt væri að fá
formlega viðurkenningu á ásatrú. Þetta
var í dómsmálaráðherratíð Ólafs Jó-
hannessonar og þeir báru erindið upp
við hann. Ólafur tók vel í þetta en kvaðst
þurfa að bera þetta upp við biskup.
Þegar þeir félagar gengu síðan aftur á
fund Ólafs voru móttökurnar mun
kaldari. En þegar þeir gengu af þeim
fundi urðu teikn mikil: Varð þá myrkur
um miðjan dag og drundu við þrumur.
Þetta hafði auðvitað gífurleg áhrif á alla
sem hlut áttu að máli, trúarsannfæring
ásatrúarmannanna náði þarna sínu há-
marki og veraldlega valdið þorði ekki
anað en að veita viðurkenningu sína.
Ég kom síðan inn í þetta vegna þorsta.
Það var nefnilega þannig að þegar
hádegisbarirnir lokuðu lenti maður iðu-
Iega í húsnæðishraki. Nú ég fór að
slæðast með kunningjunum upp í turn-
herbergi á Hótel Borg og var búinn að
sitja þar margar stundimar þegar ég
komst að því að þetta voru trúarsam-
komur ásatrúarmanna."
- En Sigrún, þú ert utan trúhópa,
merkir það að þú sért trúlaus?
“Nei alls ekki, en ég get ekki sætt mig
við útvalningarkenningu kirkjunnar,
mér finnst fáránlegt að ímynda sér að
fólk sé dæmt upp eða niður. Helvítis-
kenningin hefur aldrei verið afnumin,
sem sést best á þeirri klausu í trúarjátn-
ingu fermingarbarna er greinir frá því
að Jesú hafi stigið niður til heljar og
muni þaðan aftur koma og dæma
lifendur og dauða. Þetta get ég ekki
fallist á.Ætli „trúðu-á-tvennt-í-heimi“-
kenningin sé ekki mín kenning, trúin á
hið góða í tilverunni."
- Halda ásatrúarmenn jól?
„Já, það er hundheiðinn siður að halda
hátíð með hækkandi sólargangi, segir
Pjetur, „jól voru ekki haldin hátíðleg í
frumkristni. Það var ekki fyrr en kristnin
var orðin ríkistrú Rómverja og þeir famir
að reyna að kristna germani sem jólin
komu til. Rómverjar gerðu þarna eins
komar samkomulag við germanina, sem
vorú ásatrúar á þeim tíma, fengu þá til
að taka kristna trú án þess að það
raskaði svo mjög lífsháttum þeirra.
Áður voru páskarnir megin hátíð krist-
inna manna.“
- Hverning undirbúið þið jólin.
„Ætli undirbúningurinn sé nú ekki svipað
ur hjá flestum“ segir Sigrún, ég er þegar
byrjuð að baka í huganum og býst við
að pjetur gangi í liðið þegar að fram-
kvæmdunum kemur. Svo bökum við
líka laufabrauð með stórfjölskyldunni.
- Kaupið þið jólatré?
„Já, já“ sígræna jólatréð er arfur frá
aáttúrudýrkun heiðinna manna og kemur
kristindómi ekkert við. En við höfum
ekkert á móti því að kristnir menn hafi
tekið þennan sið - jólin og það sem þeim
fylgir - upp eftir okkur ásatrúar-
mönnum“, segir Pjetur og kímir.
- Hvað ætlið þið svo að gera á
jólunum?
“Það sama og allir aðrir: slappa af,
borða og lesa, ef við verðum svo
ljónheppin að fá einhverjar bækur."