Tíminn - 08.03.1983, Blaðsíða 13

ÞRIÐJUDAGUR 8. MARS 1983
Missáam.
XJ
UNGT FÓLK ÁHRIFAMIKIÐ
í FRAMSÓKN ARFLOKKNU M
— Rætt við Finn Ingólfsson, formann SUF
■ „Það er staðreynd að forusta Fram-
sóknarflokksins tekur mikið tillit til
þeirra mála sem SUF beitir sér fyrir.
Með öðrum orðum er tekið tillit til vilja
ungs fólks innan raða framsóknar-
manna," sagði Finnur Ingólfsson, for-
maður SUF, í samtali við Tímann á
dögunum. í framhaldi af þessum um-
mælum Finns var hann beðinn um að
nefna dæmi um slík áhrif. „Á flokksþingi
Framsóknarflokksins sl. haust fluttu full-
trúar SUF tillögu um að lánshlutfallið
milli Byggingasjóðs ríkisins og Bygg-
ingasjóðs verkamanna yrði jafnað. Við
lögðum á það áherslu við þá Guðmund
G. Þórarinsson og Alexander Stefánsson
að þeir kæmu slíku ákvæði inn í nýtt
frumvarp til laga um Húsnæðisstofnun
ríkisins, sem þá var verið að scmja, og
nú hefur verið lagt fram á Alþingi sem
ríkisstjórnarfrumvarp með þeim breyt-
ingum sem SUF hafði áhuga á.“
Smáskammtalækningar
Alþýðubandalagsins
Fyrir skömmu varhaldinn í Reykjavík
miðstjórnarfundur SUF, og það var
reyndar hann sem vakti forvitni Tímans,
en þar voru t.d. lögð fram ýtarleg drög
að efnahags- og atvinnumálaályktun sem
miðstjórnarfundurinn samþykkti með
óverulegum breytingum. Finnur var
inntur eftir því hvernig hefði verið staðið
að undirbúningsvinnu vegna þessarar
ályktunar.
„Það má segja að hugmyndin hafi
komið fram skömmu fyrir áramót, en
framkvæmdaráð SUF skipaði í nefndina
í byrjun árs. Bolli Fléðinsson, hagfræð-
ingur, veitti henni forstöðu. Nefndin
hefur haldið mjög marga fundi og allt
verið gert til að hún fengi sem gleggstar
upplýsingar svo niðurstaðan yrði
marktæk. Ég tel að þetta hafi tekist.“
- Er starfi þessrar og annarra nefnda
sem störfuðu á þinginu þar með lokið?
„Nei, síður en svo. Efnahagsnefnd
SUF og Varnar- og öryggisnefnd SUF
eru fastanefndir, enda eru þeir mála-
flokkar, sem þessar nefndir fjalla um,
síður en svo neinar dægurflugur.
En mig langaði til að ræða nánar um
ástæðuna fyrir því að SUF taldi rétt að
skipa efnahagsnefnd. Sú niðurtalningar-
stefna sem Framsóknarflokkurinn boð-
aði í kosningunum 1979 og átti að vera
megininntakið í efnahagsaðgerðum nú-
verandi ríkisstjórnar, mistókst þegarátti
að framkvæma aðgerðirnar. Astæðan er
einfaldlcga sú, að það var cltki gengið
nógu vel frá öllum þáttum niðurtalning-
arinnar. I því sambandi má nefna launin,
sem eru 70%. af þjóðartekjum. Þessi eini
þáttur er látinn leika lausum hala og á
að vera samningsatriði milli aðila ríkis-
stjórnarinnar. Þegar þanniger að málum
staðið er ekki von að vel fari.
Því er oft haldið fram af stjórnarand-
stöðunni að þaö sé stefna Frantsóknar-
flokksins sem núverandi ríkisstjórn hef-
ur haft í efnahagsmálum. Það er rangt.
Niðurtalningarstefna Framsóknar-
flokksins var í notkun fram á initt ár
1981 og gafst vel, en síðan hefur verið
notast við smáskammtalækningar Al-
þýðubandalagsins.
SUF vildi m.a. af þessari ástæðu og
öðrum Ieggja sitt af mörkúm til að
endurmóta niðurtalningarstefnuna, sem
þrátt fyrir allt er eina hatdreipið sem
landsmenn eiga þegar kemur að efna-
hagsmálum og lausnum á þeiin."
Eitt þúsund og átta þúsund
- Hvert er þá meginihntakið í þessum
tillögum SUF?
..Það má skipta því niður í nokkra
þætti, en við leggjum t.d. til að hin nýja
tilhögun verðbótagreiðslna á laun. sem
gert er ráð fyrir í frumvarpi forsætisráð-
herra. taki gildi sem allra fyrst. Það er
skoðun SUF að ekki verði lengur unað
við það misrétti sem felst í núverandi
vísitölukerfi. Ég vildi í því sambandi
minna á raunhæft dæmi. í viðtali Tímans
á dögunum var eftirfarandi haft eftir
Ólafi Jóhannessyni. utanríkisráðherra:
„...það blasir við augum og ætti að vera
ljóst núna við síðustu útreikninga á
þessari vísitölu, að þetta er hið versta
kerfi fyrir láglaunastéttirnar. Þegar
Dagsbrúnarmaðurinn fær kannski
eitthváð á annað þúsund í hækkun þá fæ
ég sjö til átta þúsund. Þetta er svo
dauðadæmd vitleysa, að það er alveg
furðulegt að foringjar verkalýðsstétta og
stéttasamtaka, scm vilja telja sig fulltrúa
fyrir láglaunahópinn, skuli halda vernd-
arhendi yfir þessu vitlausa kerfi." Undir
þessi orð Ólafs get ég tekið, enda eru
þau alveg í samræmi við skoðun SUF.
Annað meginatriði er að gengi ís-
lensku krónunnar verði skráð á raunvirði
á hverjum tíma. Við skulum t.d. minnast
þess, að ein meginmistökin við niður-
talninguna í upphafi árs 1981 voru þau
að gengi krónunnar var fellt.
í títtnefndri efnahagsályktun voru
einnig samþykktar hækkunartölur sem
ættu að gilda fyrir laun, vcrð landbúnað-
arafurða og verð annarrar vöru og þjón-
ustu, sem háðar eru verðlagsákvæðum.
Slíkar aðgerðir þykja e.t.v. harkalegar,
cn til þess að dreifa byrðinni sem jafnast
leggjum við til að hinum lægst launuðu
verði bætt kjaraskcrðingin. Þannig vilj-
um við t.d. að sérstakar barnabætur
verði greiddar á árinu 1983 til þeirra sem
höfðu tekjur neðan ákveðins lágmarks
árið 1982. Auk þess bendir SUF á að
mögulegt er að afncma tekjuskatt á
lægstu laun og meðaltekjur. Sömuleiðis
leggjum við mjög ríka áherslu á að
húsbyggjendum verði gefinn kostur á
hækkuðu lánshlutfalli og lengri lánstíma
úr Byggingasjóði ríkisins.
Auðvitað þarf vart að taka það fram
að við viljum að tekjutrygging og ör-
orkubætur fylgi óskertri kaupgjaldsvísi-
tölu.
Sparnaður í ríkisútgjöldum
- Voru settar fram fleiri „viljayfirlýs-
ingar“ ef svo mætti að orði komast?
„Miðstjórnarfundurinn samþykkti
einnig að í afborgunarviðskiptum næstu
tvö ár ætti að vera skylt að greiða
hclming verðs þegar kaup eru gerð og
það sem cftir stendur á næstu sex
mánuðum. Með þcssu móti er hægt að
draga úr innflutningi, sem gerist raunar
sjálfkrafa þega fólk þarf að leggja fram
meira fé til aðeignast hlutinn. Fundurinn
samþykkti einnig að stefnt skyldi að
verðtryggingu allra lána, en vextir þeirra
sem óverðtryggð eru skuli lækka þegar
verðbólgustig cr orðiö jafnt vöxtunum.
að einstaklingum verði gcfinn kostur á
lengingu bankalána sinna og að niður-
greiðslur matvara vcrði óbreyttar í
krónutölu allt tímabilið.
En við geruin okkur einnig grein fyrir
því að það verður aö mæta auknum
útgjöldum á ýmsum sviðum mcð sparn-
aði í rekstri hins opinbera. Við viljum
stcfna að 10% sparnaði í ríkisútgjöldum
með ströngu aðhaldi og niðurskurði
ríkisútgjalda. Við bcndum í þcssum
tillögum okkar á augljósa þætti þar sem
draga má úr framkvæmdum eða fresta
þeim um tíma.
- Strangt aðliald og sparnaður eru orð
seni hafa oft heyrst áður en fátt hefur
gerst....
„Það er rétt. en fram til þcssa hefur
skort raunhæfar tillögur og vilja. Við
viljum t.d. ’áð Framkvæmdastofnun
ríkisins verði lögð niður og að áætlana-
gérð á hennar vegum llvtjist til lands-
hlutasamtakanna, að gagnasöfnun og
úrvinnsla sem nú er innan yeggja Fram-
kvæmdastofnunar ' ætti að flytjast í
Hagstofuna. Að okkar niali cr þaö orðiö
tímabært að stofna sérstakt efnahags-
ráðuneyti í stað Framkvæmdastofnun-
ar ríkisins. Það er okkar hugmynd að
þctta ráöuneyti fylgist mcð og sjái til
þess að hrundið sé í framkvæmd mark-
aðri eínahagsstefnu stjórnvalda og
hvergi út af henni brugðið.
í dag er t.d. stjórn Framkvæmdastofn-
unar ríkisins þannig skipuð að í henni
eru nær eingöngu stjórnmálaménn.e n ef
sú skipan mála yrði tekin upp scm SUF
leggur til, er a.m.k. þessi hluti fram-
kvæmdavaldsins tekinn úr þeirra
höndum.
Aukinn innlendur
sparnaður
- Hvert er inntakið í tillögum SUF?
„Ég held að þessari spurningu sé best
svarað með því að vitna í ályktunina sem
gerð var á miðstjórnarfundinum, en þar
segir: „Inntakið... er stýring verðbólg-
unnar niður á við cftir fyrirfram ákveðn-
um ferli, þ.c. hjöðnun verðbólgu án þess
að til atvinnuleysis komi. Ríkisstjórn er
stæði að efnahagsáætlun af þcssu tagi
ætti að efna til þjóðaratkvæðagreiöslu
um efnahagstillögurnar og freista þcss
að ná með þeim hætti þjóðarsátt um leið
til hjöðnunar vcrðbólgu. Því aðeins að
tiltrú alls almennings náist um ágæti
tiltekinna efnahagsaðgcrða cr nokkur
von til þes sað þær skili árangri. Þjóðarat
kvæðagreiðsla færir ríkisstjórn þau vopn
í hendur sem henni eru nauðsynleg til að
fást við hagsmunahópa, scm ella myndu
standa í.vcgi fyrir aðgerðum er njóta
almenns stuðnings þjóðarinnar."
í okkar tillögum er gert ráð íyrir því
að atvinnuvcgunum séu sköpuð þau
skilyrði að þeir skili auknum hagvexti
fyrir þjóðfélagið. Grunnforsenda fyrir
efnahagslegum framförum cr aukinn
innlendur sparnaður og það cr vilji SUF
að stefnt verði að verðtryggingu allra
lána og öllum hugmyndum um „krukk"
í lánskjaravísitöluna vísar SUF á bug.
Slíkar aðgcrðir eru aðeins til þess fallnar
að kippa fótunum undan innlendum
sparnaði. Varðandi þau lán sem ekki eru
verðtryggð í dag þá leggjum við til að
vextir þcirra fari að lækka þegar vcrð-
bólgustigið er orðið jafnt vöxtum.
Megininntakið í cfnahagstillögum
SUF má lýsa með cftirfarandi orðum:
Endurreisn án atvinnuleysis."
Sterk ungliðahreyfing
- Höl'um við ekki verið að ræða um
enn einn óskalistann - er einhver von til
þess að þessi samþykkt niiðst jórnarlund-
arins verði tekin og skoðuð af stjórn
Framsóknarflokksins?
„Það má e.t.v. segja að þetta sc
óskalisti, en við skulum minnast þess að
orð eru til alls fyrst og ég vcit að það er
hlustað á rödd SUF af flokksforystunni.
Ég vil t.d. minna á það dæmi sem ég gat
um í upphafi og fari svo aö afloknum
kosningum að Framsóknarflokkurinn
eigi aðild að næstu ríkisstjórn leggur
SUF til aö unnið vcrði i anda þeirra
tillagna sem ég hcf rætt um hcr að
framan.
- Því ætti ungt lólk fremur að styðja
Framsóknarflokkinn en aðra llokka?
„Sterk ungliöahreyfing innan hvers
stjórnmálaflokks hlýtur alltaf að hafa
talsverð áhrif á stefnu flokksins, auk
þess sem hreyfing af því tagi tryggir að
Imgsmunir ungs fólks verði ekki fvrir
borð bornir. Fólk á aldrinum 20 til 30 ára
á sér ýmis áhugamál, svo ekki sc.tálað
um brýn hagsmunamál eins og húsbygg-
ingar. sem eldra fólk á e.t.v. erfitt méð
að skiljn til fullnustu og það cr einmitt
þar sem SUF kemur inn í myndina.
Það má segja að þau baráttumál sem
SUF. hefur einkum sett á oddinn séu
þrjú: í fvrsta lagi atvinnumál, húsnæðis-.
mál og baráttan gegn fíkniefnum. Þessi
mál koma ungu fólki svo sannarlega við,
svó ekki sé fastar aö orði kveðið".
Skýr stefna til aldamóta
„Ef við skoðum fyrst atvinnumálin þá
er það vilji SUF að í þcim vcrði mörkuð
skýr stefna t'ram til aldamóta og að það
verði tryggt svo sem framast er kostur að
vinnumarkaðurinn geti tekið við því
fólki sem út á hann kemur. Böl atvinnu-
leysisins má ekki halda innreið sína -
það eina sem gildir er full atvinna fyrir
alla og að fólk geti valið sér atvinnu við
hæfi. Sú bitra rcynsla sem frændurokkar
á hinum Norðurlöndunum liafa orðið
fyrir ætti að vera okkur víti til varnaðar
og við megum ekki gleyma þeim télags-
legu vandkvæðum sem eru samfara at-
vinnuleysinu.
Húsnæðismálin eru annað af megin-
baráttumálum SUF. Það vcrður með
cinhverjum hætti að gera ungu fólki
klcift að koma upp þaki yfir höfuð sér
án þess að festast í gífurlegri skuldasúpu.
Það er ekki heldur eðlilegt að einstakir
fjölskyldumeðlimir verði að vinna dag
og nótt árum saman til að láta enda ná
saman. Slíkt ástánd vcrður oft til þess að
fjölskyldulíftð verður óeölilegt, óbæri-
lcgt á stundum, og við þekkjum mörg
dæmi um að fjölskyldur hafi sundrast um
svipað lcyti og fór að rofa til í fjármálun-
um og síðustu naglarnir voru rcknir.
Ég tcl að það misrétti scm ríkir hvaö
varðar lán frá Byggingasjóði verka-
manna annarsvcgar og Byggingasjóði
ríkisins hinsvegar sé algjörlega óviðun-
andi. Að sjálfsögðu er það cðlileg krafa
aö eitt og hið sama gangi yt'ir alla. Ég tel
líka að allir sem cru að byggja í fyrsta
skipti cigi að geta fengið að láni allt aö
80% af byggingarkostnaði staðalíbúðar.
Og hvað varðar áhrif SUF á þessum
vettvangi vísa ég cnn og aftur á það sem
Stóriðja: meirihlutaeign
íslendinga
Að lokum eru það fikniefnamálin og
hcfur SUFbent á nokkrar leiðir, scm hið
opinbcra ætti að fara í baráttunni við
þau. SUF ályktaði t.d. á sínum tíma að
það ætti að löghinda fræðslu í grunn-
skólum landsins um skaðscmi neyslu
fíkniefna, aö Æskulýðsráð ríkisins hlut-
ist til um að haldnir verði fræðslufundir
í öllum héruðum landsins, cn þannigætti
foreldrum sem og öðrum uppalendum
að gefast kostur á að þekkja cinkcnni
neyslunnar svo og útlit cfnanna. Við
höfum einnig beint því til þingmanna
flokksins að þeir beiti scr fyrir gagngcrri
endurskoðun á viöurlögum vegna fíkni-
efnamisferlis svo og fullnustu dóma.“
- Þú talaðir um atvinnumál her að
l'raman og það væri frúðiegt að heyra
afstöðu SUF til stóriðju i því sambundi.
„Já, viö teljum að þegar orkulindir
landsins eru nýttar vcrði cftir mætti
stofnað til aröbærrar stóriðju og að
íylgist þar aö uppbygging orkuveranna
og uppbygging stóriöjunnar. En það cr
líka skoðun SUF. að fyrirtækin eigi að
vera í meirihlutaeigu íslcndinga hvort
svo sem um cr að ræða ríkið eða
einstaklinga. SUF er ekkert að fara í
launkofa með þá skoðun sína að það
beri að leita eftirsamstartl viö útlendinga
um uppbyggingu og rekstur stóriðju ef
þess gerist þijrl'. Það er staðreynd að við
búum ekki yfir nægri þekkingu á öllum
sviðum og vcröum því oftlcga að leita til
útlcndinga. Samhliða uppbyggingu
orkufreks iönaðar teljum við aö koma
beri á fót aimcnnum iðnaði scm vinni úr
afuröum stóriöjunnar".
ég sagði í upphafi.
Starfslaun handa listamönnum
árið 1983
Hér með eru auglýst til umsóknar starfslaun til handa íslenskum
listamönnum árið 1983. Umsóknir skulu hafa borist úthlutunarnefnd
starfslauna, Menntamálaráðuneytinu, Hverfisgötu 6, fyrir 8. apríl n.k.
Umsóknir skulu auðkenndar: Starfslaun listamanna.
í umsókn skulu eftirfarandi atriði tilgreind:
1. Nafn, heimilisfang, fæðingardagur og ár, ásamt nafnnúmeri.
2. Upplýsingar um náms- og starfsferil.
3. Greinargerð um verkefni, sem liggur umsókn til grundvallar.
4. Sótt skal um starfslaun til ákveðins tíma. Verða þau veitt til þriggja
mánaða hið skemmsta, en eins árs hið lengsta, og nema sem næst
byrjunarlaunum menntaskólakennara.
5. Umsækjandi skal tilgreina tekjur sínar árið 1982.
6. Skilyrði fyrir starfslaunum er að umsækjandi sé ekki í föstu starfi,
meðan hann nýtur starfslauna, enda til þess ætlast að hann helgi
sig óskiptur verkefni sínu.
7. Að loknu verkefni skal gerð grein fyrir árangri starfslauna. Tekið
skal fram að umsóknir um starfslaun árið 1982 gilda ekki í ár.
Reykjavík 1. mars 1983
Úthlutunarnefnd starfslauna
Laus staða hjá
Reykjavíkurborg
Reykjavíkurborg vill ráöa starfsmann til eftirtalsins starfs:
Starfskjör samkvæmt kjarasamningum.
• Deildarsálfræðing vantar sem fyrst í fjölskyldudeild til afleys-
inga fram að næstu áramótum. Starfsreynsla áskilin.
Upplýsingar gefur yfirmaður fjölskyldudeildar i síma 2 55 00.
Umsóknir skulu vera skriflegar og greina m.a. frá menntun og
starfsreynslu auk almennra persónulegra uplýsinga.
Umsóknum ber að skila til starfsmannahalds Reykjavíkurborgar,
Pósthússtræti 9, 6. hæð, fyrir kl. 16.00 miðvikudaginn 16. mars
1983.