Tíminn - 07.04.1983, Síða 12

FIMMTUDAGUR 7. APRÍL 1983
16
heimilistíminn
Umsjón: A.K.B.
■ Á fundi með biaðamönnum
skýrðu þeir Þórir Jensen, for-
maður Bílgreinasambandsins og
Jónas Þór Steinarsson, fram-
kvæmdastjóri Bflgreinasam-
bandsins, frá niðurstöðum af
hjólbarðakönnun sambandsins,
sem gcrð var í samráði við Bif-
reiðaeftirlitið, Félag íslenskra
bifreiðaeigenda, Dómsmála-
ráðuneytið, Umferðarráð og lög-
reglu. í könnuninni kom í Ijós að
einn af hverjum þremur bflum er
með ólöglega hjólbarða.
Könnunin var gerð 2. júní 1982 og
kom niðurstaða hennará óvart, þar sem
talið var að á þessum tíma væru hjól-
barðar í hvað bestu lagi, þar sem skammt
væri um liðið síðan menn tóku vetrar-
hjólbarða unrlan bílum og hefðu þá
ástæðu til að líta eftir sumarhjólb örðun-
um. í könnuninni voru skoðaðir hjól-
Jónas Þór Steinarsson, framkvæmdastjóriogÞórir Jensen,formaður Bflgreinasambandsins. (Tímamynd: Árni Sæberg)
bíla og óeðlilegt slit reyndist vera á 9.5%
bíla. Orsakir þessara galla eru stundum
óljósar, en ástand, sem veldur auknu
sliti, var að finna á mörgum bílum. Hægt
var að sjá ranga hjólastillingu og mæla
rangan loftþrýsting í 20% þeirra bíla,
sem voru skoðaðir. Á 13.5% bíla höfðu
hjól ekki verið jafnvægisstillt og eitt
prósent var með beyglaða felgu.
Forsvarsmenn Bílgreinasambandsins
vilja vekja athygli bíleigenda á að fylgj-
ast betur með hjólbörðum bíla sinna og
láta reglulega stilla hjólin og athuga að
fylgjast með loftþrýstingi í hjólbörðun-
um. Nú fer sá tími í hönd, sem umferðin
eykst á vegunum og því mikilvægt að
bíleigendur geri sér Ijóst hver áhætta
það er að aka um á lélegum hjólbörðum.
Hjólbarðar undir bíl munu nú kosta
rúml. 7 þús. kr. og af því verði eru
aðflutningsgjöld og söluskattur um 3
þús. kr. Hátt verð á vafalaust sinn þátt í
því, hve margir svíkjast um og aka á
hálfónýtum hjólbörðum, einnig er það
vafalaust um að kenna því að fólk hefur
ekki gert sér grein fyrir því, hve hættu-
Þriðji hver bíll reyndist
hafa ólöglega hjólbarða
— skv. nidurstöðum íkönnun Bílgreinasambandsins
barðar á 3.335 bilum á einum degi, en
það eru rúml. 3% af bílum í landinu.
Meiri hluti bílanna var á höfuðborgar-
svæðinu. Hjólbarðar voru skoðaðir á
2.754 fólksbílum, 239 jeppum, 212
sendibílum og 86 vörubílum.
30.6% bíla, sem voru skoðaðir, reynd-
ust vera með einn eða fleiri hjólbarða,
sem ekki voru löglegir. Á meðan ástand-
ið er þannig er nærri þriðji hver bíll
hættulegur í umferðinni. Og ekki er
ólíklegt að ástandið sé enn verra, en
þarna kemur fram.
Algengasti galli á hjólbörðum reynd-
ist vera að mynstur var of slitið. Það
reyndist vera áeinu hjóli eða fleiri á 21%
legt er að aka á lélegum hjólbörðum. Öll
fræðsla er því til góðs og því brýnt fyrir
bíleigendum að athuga vel ástand hjól-
barðanna.
LYKILLINN AÐ GOÐRI HEILSU ER
HEILBRIGÐIR LIFNAÐARHÆTTIR
Alþjódaheil-
brigdisdagurinn
er í dag
■ í dag 7. apríl er Alþjóðaheilbrigðis-
dagurinn, sem haldinn er árlega í því
skyni að vekja athygli á nauðsyn átaks
til betra og heilbrigðara lífs. Dagurinn
er að sjálfsögðu haldinn við mjög mis-
munandi aðstæður í löndum heimsins,
en hvarvetna helgaður sama málefni.
Okkur er sjálfsagt í fersku minni að
árið 1982 var helgað málefnum aldraðra
og áður hefur málefnum fatlaðra verið
sérstakur gaumur gefinn í tilefni Al-
þjóðaheilbrigðisdagsins. Á þessu ári
hafa aðildarþjóðir Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunarinnar ákveðið að taka sérstak-
lega til meðferðar stefnumótun í heil-
brigðismálum til ársins 2000.
Hcfur Alþjóðaheilbrigðisstofnunin
ákveðið að beina athygli fólks að ntark-
miði stofnunarinnar um „Heilbrigði fyrir
alla árið 2000". Forsaga þessa markmiðs
er sú, að Alþjóðaheilbrigðisstofnunin og
barnahjálp Sameinuðu þjóðanna héldu
sameiginlega ráðstefnu árið 1978. Sú
ráðstefna samþykkti yfirlýsingu, sem
ncfnd er Alma-Ata yfírlýsingin. Þar
segir að almenn heilsugæsla sé lykill að
átaki í heilbrigðismálum fyrst og fremst
í þróunarlöndum. í framhaldi af þessari
ályktun hefur Alþjóðaheilbrigðisstofn-
unin mótað stefnuna í heilbrigðismálum
til aldamóta og er almenn heilsugæsla og
þáttur einstaklingsins sjálfs í heilsuvernd
talin mikilvægust.
Markmið í heilbrigðismálúm til næstu
aldamóta hafa einnig borið á góma á
allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna,
sem hefur ályktað að umbætur í heil-
brigðismálum sé mikiivægur hlckkur í
félagslegri og efnahagslegri þróun í
heiminum. Allsherjarþingið hefur beint
því til Alþjóðabankans og Þróunarsjóðs
Sameinuðu þjóðanna að sinna heilbrigð-
ismálum sérstaklega og þá einkum verk-
efnum, sem lúta að vatnsöflun og bættri
hreinlætisaðstöðu í þriðja hciminum.
Jafnframt að styrkja rannsóknir á hita-
beltissjúkdómum og eflingu bólusetn-
inga og dreifingar á nauðsynjalyfjum.
Hvernig snertir markmiðið „Heil-
brigði fyrir alla árið 2000“ okkur íslend-
inga? Erum við ekki langt komin með að
leysa öll helstu vandamál mcð byggingu
nýrra sjúkrahúsa, hjúkrunarheimila,
heilsugæslustöðva, dvalarheimila
o.s.frv.?
Sjúkrahús eru til aðhlynningar og
meðferðar á'sjúkum, en meginatriði er
hins vegar að koma í veg fyrir eins og
unnt er að fólk fái sjúkdóm. Þetta er í
daglegu máli kallað heilsuvernd eða
fyrirbyggjandi starf, stundum forvarnir.
Farvarnir gegn sjúkdómum eru aðeins
að takmörkuðu leyti á valdi heilbrigðis-
starfsmanna. Til þess að forvarnir beri
árangur þarf einstaklingurinn sjálfur að
vera virkur. Lykillinn að góðri heilsu er
heilbrigðir lifnaðarhættir. Undir það
fellur heilbrigt mataræði, líkamsrækt,
bindindi eða hófsemi í meðferð áfengis.
tóbaks og lyfja og hæfileg hvíld. í þessu
sambandi er rétt að minnast þess að um
3/4 allra dánarmeina eru hjarta- og
æðasjúkdómar, krabbamein og slys.
Ábyrgð einstaklingsins í heilsuvernd er
rnikil en heilbrigðisþjónusta. hefureinn-
ig miklu hlutverki að gegna og þarf að
aðlaga sína þjónustu að heilsuvernd.
Jafnframt eiga frjáls félagasamtök mik-
inn þátt í slíku starfi eins og við þekkjum
hér á landi, m.a. af starfi Hjartaverndar,
Krabbameinsfélaganna og Rauða
krossins.
Nú er kominn tími til sérstaks þjóð-
arátaks um varnir gegn sjúkdómum. í
tilefni alþjóðaheilbrigðisdagsins 1983
hvetja heilbrigðisyfirvöld almenning til
þess að gefa þessum málum aukinn
gaum.