Tíminn - 07.08.1983, Blaðsíða 27

I
SUNNUDAGUR 7. ÁGÚST 1983
blik finn ég krafta mína dvína og getu til
þess að vera fjarri þér. „Hinn ungi
hershöfðingi skrifar nær daglega. Kona
hans skrifar sjaldan,- og tónninn er öðru
vísi en hann vonast til. „Æ, þú grintm-
lynda kona." kvartar hann. „Hvernig
gast þú skrifað svona bréf? Svona kulda-
legt?" Svo er bréfið líka stutt. Gæti hún
ekki skrifað eitthvað um börnin sín. þau
Hortense og Eugéne. „Þá yrðu bréfin
þín helmingi lengri," sníkir hann. „Þá
gæfist þér heldur ekki tími til þess að lofa
gestum að sjá þig, fagra frú. á morgn-
ana."
Já hann þjáist í 19 daga í herförinni af
ástarþrá. „Þú elskar mig minna en áður.
þú munt hugga þig við annað."
Það mun hún ekki gera. því hún er
þegar byrjuð á því. Falleg er hún ekki.
Húðin cr of dökk og tennurnar skakkar
og brunnar. Munnurinn er of smár. Ekki
getur hún heldur talist gáfuð,- en hún er
grónn og nett og afburða vel vaxin. Fyrri
maður hennar hélt stöðugt fram hjá
henni. Þannig lærði hún list ótryggðar-
innar og valdi sér ríka elskhuga.
Hún er mjög eyðslusöm og eyðir
þegar í stað öllu sem henni áskotnast.
Þrentur dögum cftir brottför sína lætur
Napóleon fá þessari eyösluhít 70 Louis-
dora og 1500 franka. „Notaðu þctta til
þess að innrétta íbúöina," segir hann.
Hún svarar engu. „Þú het'ur ekki skrifað
mér í marga daga. Hvað hefur þú fyrir
stafni?"
Jú. hún eyðir tímanum við skemmtan-
ir og daður ásamt Louis-Hippolyte Ou-
entin, sem nefndur er Charles. Auk þess
eru þetta mestu myndarmenn sem
Napóleon sendir með bréfin. Það verður
að launa þeim viðvikið, þessum ágætu
piltum.
Nei. hún vill ekki koma til Ítalíu.
daga. Þá er komið að orrustunni við
Mantua. Hún vcit hve fljótur hann er að
öllum hlutum, bæði við matarborðið og
í rúntinu. Sagan segir að Napóleon hafi
ekki þurft nema þrjár mínútur undir
rekjuvoðunum.
Frá vígvellinum sendir Napóleon
henni „Jafn heita kossa og þú ert köld.
„Nokkru síðar fær hún frá honunt flór-
enskt taft „í fallegan kjól" Hann skrifar:
„Þú sérð að ég er ekki nein nánös. því
þetta kostar mig meira en.30 lírur." En
þetta er ekki allt. Hann verður að láta
sauma henni krepkjól. „Skrifaðu mérog
segðu mér hvaða lit þú vilt og hve mikið
af efninu."
En nú grípur hann mikið angur og
hann óttast að hún kunni að finna sér
elskhuga á Italíu. En hún þarf ekki að
hafa fyrir því að leita að honum, því hún
hefur komið með hann með sér frá
París, - hinn fagra Charles. „Vertu sæl,
þú hin óglevmanlega og guðdómlega.
Eg sendi þér þúsund ástarkossa."
Jósefínu Ieiðist á Italíu og hún vill
komast aftur til Párísar. „Hamingjan
góða" skrifar Napóleon. „Eger víst bara
eiginmaðurinn, -cinhver annar nýtur
ástarinnar."
Hægt og hægt Ijúkast augu'hans upp.
Hann skrifar nú meira um bardaga sína:
„Við höfunt tekið átján þúsund til fanga,
en hinir eru ýmist fallnir eða særðir." Og
hann þjáist. „Bréfin þín eru jafn köld og
hjá fólki sem verið hefur fimmtíu ár í
hjónabandi." Þau hafa nú verið gift í sjö
mánuði. Enn sendir hann aðvaranir:
„Jósefína, gættu þín. Einhverja nóttina
munu dyrnar óvænt opnast og ég stíg
upp i rúmið til þín. Það vcistu. Mundu
eftir rýtingi Othellos." Hann kemur líka
heint án þess að hún eigi hans von, - en
þá er hún ekki heima.
■ Hún var sex árum eldri en Napóleon og vakti afbrýðisemi hans með nýjum og
nýjuni elskhugum.
Napóleon heldur áfram að nauða í
bréfunum. „Ólæknanleg óhamingja,
sorg án nokkurrar huggunar, eilífar
kvalir." Þctta er það sem hann þykist
dæmdur til, láti hún ekki undan. „Fáðu
þér vængi, kontdu, komdu!" Hann freist-
ar hennar: Þú átt að vera hér við hlið
mína, við brjóst mér, við hjarta mitt, við
munn minn...“ Hann minnir hana á
„litlu heimsóknimar," en talar svo skýrar:
„Þú veist hvað ég á við,- litla svarta
skóginn." Hann kyssir hana á hinn
ónefnanlega stað líkama hennar sem
hann kallar „Oscar" Hann langar til þess
að sjá „þegar þú er að snyrta þig og litla
öxlin kemur í ljós og stinna slétta
brjóstið."
Hún verður að láta sér detta eitthvað
í hug til þess að skýra það að hún tekur
skemmtanalífið í París fram yfir vígvell-
ina á Ítalíu. „Er það þá satt að þú eigir
von á barni!" Auðvitað er það ekki satt,
hún vill bara ekki fara. „Ég er að deyja
af þrá eftir að sjá hvernig þú ert, þegar
þú átt von á þér,“ segir hann og nauðar
áfram.
Þann 24. júní 1796 lætur hún undan.
Þann 13. júlí hittir hún hinn sigursæla
herforingja á Ítalíu. Sælan varir í tvo
Tveimur árum cftir brúðkaup þeirra
fer Napóleon í herförina til Egyptalands.
Þar fréttir hann að kona hans sé honum
ótrú. Þá gerist hann Jóscfínu einnig
ótrúr í fyrsta skipti. Hann tekur upp í til
sín leikkonur. söngkonur, eiginkonur
ráðherra, - krefst og fær.
Nú er það hún sem verður afbrýðisöm
og cinkum þar sem hann er nú tekinn að
verða frægur. Sífellt biður hún um að
mega koma til hans í herbúðirnar. Hann
ákveður að leyfa henni það, - en hættir
við. Hún skrifar: „Ég óska einskis frem-
ur en að mega elska þig,- og þó fremur
að tilbiðja þig." Hann svarar: „Mér
gengur vel. Regn. vindar og kuldi vinna
ekki bug á mér."
Eftir 1801 er hún stöðugt hjá læknum.
Hún vill láta læknast af ófrjósemi sem
eftir að keisarakrýningin fór frani ógnar
hjónabandi hennar og framtíð. Hann
skrifar nú mest um veðrið og að honum
sé oft kalt á fótum.
Þann 1. janúar 1807 hittir hann í
Varsjá Maríu Walewska. Að Jósefínu
frátalinni á þessi kona eftir að verða
mikilvægasta konan í lífi hans. Hún á
með honum son. Hann varð síðar utan-
ríkisráðherra Frakka á dögum Napó-
■ Strítt um vfirráðin við Miðjarðarhaf við Englendinga. Napóleon í grennd við pýramídana í Egyptalandi áriö 1798.
■ Napóleon í samnefndri kvikmynd Abel Gance
leons III. Korsíkumaðurinn veit nú að
barnleysið í hjónabandi hans er Jósefínu
að kenna en ekki honum. „Sæl, vina
mín. Vertu glöð og sýndu þann styrk
scm keisaraynju sæmir."
Hann skrifar um hátíðir og dansleiki í
Wcimar og segir að zarinn hafi dansað
þar alla nóttina. „En ég dansaði ekki.
Fertugur maður er fcrtugur."
Þann 30. nóvember 1809 segir Napó-
leon Jósefínu að hann vilji skilja. Hann
er ákveðinn í því að verða sér úti um
„frjósama" konu. Viðhald ættarinnar
verður að tryggja. Það er María Lovísa,
dóttir Austurríkiskeisara, sem er sú
útvalda. Kcisaraynjan brottrekna fær
höllina Malmaison og álitlegan lífcyri, -
þrjár milljónir franka á ári.
Napoleon er hinn Ijúfasti við sína
gömlu ástvinu. Hann scndir hcnni hluta
af því sem liann aflar á veiðunt og róar
hana: „Dragðu vináttu mína aldrei í efa.
Ég brcytist aldrei."En hún trúir honum
ekki. Hún lcggur trúnað á orðróm um að
hann vilji hrckja hana frá París. En hann
kveöur það aldrei hafa komið til tals.
„Þú þekkir mig auðheyrilega ckki vel,“
segir hann.
Hann hvetur hana til þess að vera ekki
eyðslusöm. Hann telur rétt að hún noti
1.5 milljónir franka á ári, en leggi hitt
ti! hliðar. „Það veröa 15 milljónir franka
á 10 árum og það gæti komið börnum
þínum í góðar þarfir", segir hann.
Hann gleðst er hann hcyrir að hún hafi
það gott. „Ég heyri að þú sért orðin jafn
digur og bóndakoná í Normandí," segir
Itann.
16. apríl 1814 skrifar Napóleon í
Fontainbleu síðasta brcf sitt til Jósefínu.
Kcisarinn hefur sagt af sér.
„Fall mitt er þungbært, þó menn segi
að þaö hafi veriö nauðsynlegt," segir
hann. Hann er á leið/til Elbu, þar sem
hann kveðst ætla að skrifa endur-
minningar sínar. „Menn hafa aðeins séð
á mér eina hlið,“ segjrJtann. „Ég vil að
menn sjái mig allan." Hann harmar hve
margar nöðrur hann hefur alið við brjóst
scr. „Þeir hafa allir svikið mig, já, allir."
Hann bætir við neðanmáls: „Ég er
ckki við sem besta heilsu."
En Jósefína er ekki heldur við sem
besta heilsu. Hún deyr sex vikum síðar.
(Þýtt AM)