Tíminn - 22.05.1983, Blaðsíða 21

SUNNUDAGUR 22. MAÍ1983
21
skák
"
Skák-
fræði
kallast
það
■ Fyrir nokkrum árum, vann
Kortsnoj sigur á svart, gegn kóngs-
bragði Planinc. Yfir borðinu (ég býst
fastlega við því) fann hann endurbót
á þekktu afbrigði. Afbrigðið stendur
í „Encyclopediunni", í þætti sem
Kortsnoj er ábyrgur fyrir. Þetta olli
talsverðum umræðum. Menn vilja
gjarnan geta stólað á skákfræðina. {
þessari stöðu er ekki erfitt að finna
sterkasta leik hvíts í stöðunni.
Eftir þennan formála kemur skák frá
minningarmóti um Frydeman, í Bu-
enos Aires 1983.
Larsen: Amado
Tarrsch-afbrigðið í drottningar-
bragði, með breyttri leikjaröð.
1. Rf3 d5 2. c4 e6 3. b3 Rf6 4. g3 c5
5. Bg2 Rc6 6. o-o Be7 7. cxd5 exd5
(Hefði ég vitað fyrir, að Tarrasch er
uppáhaldsvörnin hans, hefði ég leik-
ið 1. d4 d5 2. c4 e6 3. Rc3 c5 4. cxd5)
8. d4 0-0 9. Bb2 Re410. Rc3 Bf611.
Ra4 He8 (þekkt staða úr skákfræð-
inni. 11. ,b5? 12. Rxc5 Rxc5 13. Hcl
er mjög hagstætt fyrir hvítan). 12.
Hcl cxd413. Rxd4 Bd7 (Ég var ekki
alveg viss um hvað skákfræðin segði,
en mér fannst Rc5 líta vel út). 14.
Rc5 Rxd4 15. Bxd4 Bb5 16. Hel b6
(Hér hugsaði hann sig lengi um. Hér
segir „Encyclopedian“ að 16. . b6
gefi jafnt tafl. Því hafði ég gleymt.
Mér fannst b6 líta illa út. En hinn
hægfara leikur, 16. . Bd6 er varla
rétti leikurinn). 17. Rxe4 dxe4 18.
Bxf6 Dxf6 (Seinna hélt mótstöðu-
maður minn sig muna rétt, að hann
hefði séð 19. Dd5! með betri stöðu á
hvítt, í rússnesku skákblaði. Bull og
vitleysa. Encyclopedian gefur upp
skák Espig: Novak, 1971, með 19.
Dd5 Ba6 20. Bxe4 Ha-d8 21. Df5
Dxf5 22. Bxf5 Hxe2, og jafntefli var
samið eftir nokkra leiki). 19. Bxe4!
Hxe4 20. Dd5 Ha-e8 21. Dxb5
Db2(?) 22. Hc7. Dxa2? 23. Df5! f6
(Ekki 23. . Dxb3 24. Dxe4.) 24.
Dd5t H4-e6 25. Db7 Gefið. E.t.v.
var 25. Hc8 meira fyrir augað. Slíkt
er smekksatriði. Sú tilgáta er rétt, að
við Tarrasch-afbrigðið í Encyclop-
ediunni, stendur Larsen.
Leik-
fléttu-
æfing
Hvítur á leik.
Flestar leikfléttur komast' aldrei í
framkvæmd. í flestum skákum þar
sem stórmeistarar mætast, má reikna
með að báðir teflendur sjái við
smábrellum andstæðingsins í tíma.
En hér kemur þó snotur lítil flétta,
frá skák miili tveggja stórmeistara.
Staðan kom upp eftir 21 .leik. Svartur
var ekki kominn í tímahrak. Hvers-
vegna féll hann þá í gildruna? Nær-
tækasta skýringin hlýtur að vera sú,
að hann var þegar illa leikinn, og því
hættur að einbeita sér. Með peði
minna, og kóngstöðuna í rúst....
Skákin var tefld á opnu alþjóðlegu
skákmóti í Vín. Mótið var vel
mannað, og með í 158 manna hópi,
voru fimm stórmeistarar. Efstir urðu
Gligoric, Popovic og Michalchisin,
rétt fyrir ofan tímahraksbrjálæðing-
inn Bednarski, Ungverjann Farago
og Czerna og óþekktan Júgóslava,
Zorman að nafni.
Propovic: Farago
Tarrasch-afbrigðið í Frönsku tafli.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Rd2 c5 4. exd5
exd5 5. Rg-f3 Rc6 6. Bb5 Bd6 7. dxc5
Bxc5 8. 0-0 Rg-e7 9. Rb3 Bd6 10. h3
0-0 11. Hel Bf5 12. c3 Be4 13. Bd3
He8 (Hvítur getur ekki drepið tvisvar
á e4, því Bh2 vinnur óvaldaða drottn-
ingu hans). 14. Bxe4 dxe4 15. Rg5
Rg6 16. Bd2 Nú er e4 í hættu.
Fljótlega kemur í Ijós, að hvítur
reiknaði lengra, þegar hann í stað
þess að tefla gegn veika peðinu á d5,
brá sér í kóngssókn.) 16.. f517. Dh5
Df6 18. Dxh7t Kf8 19. Dh5 Kg8 20.
Be3 Rf8 21. Ha-dl Ha-d8?? (Eftir
21. . g6 var enn hægt að tala um
skák.) 22. Hxd6! Dxd6 (Eða 22. .
Hxd6 23. Dxe8 f4 24. Rxe4.) 23.
Df7t Kh8 24. Dxe8 Gefið. Leikflétta
sem inniheldur tvær þekktar hug-
myndir. Bæði skákina á f7, og þá
staðreynd, að Hd8 varð bæði að
valda d6 og e8.
Bent Larsen stórmeistaxi
skrifar um skák
Erling Mortensen
næsti stórmeistari Dana?
■ Frammistaða Dana á síðasta Olym-
píuskákmóti var með ágætum. Þeir urðu
í 9.sæti, efstir Norðurlandaþjóða og
töpuðu naumlega fyrir Sovétmönnum í
lokaumferðinni, 1 1/2: 2 1/2. Svíarurðu
í 17. sæti, íslendingar í 22. sæti og
Norðmenn í 24. sæti. Lið Dana var í 19.
sæti fyrir Olympíuskákmótið, hvað Elo-
stigatölu áhrærði, meðaltal 2432 stig.
íslenska sveitin var í 18. sæti með 2446
stiga meðaltal.
Einn úr dönsku Olympíusveitinni,
Erling Mortensen, tvítugur að aldri,
náði áfanga að stórmeistaratitli. Þessum
áfanga verður að ná þrisvar sinnum, svo
sjálfur stórmeistaratitillinn sé í höfn.
Mortensen tefldi á 2.borði og fékk 8
vinninga af 12 mögulegum. Hann vann
m.a. Ivanovic, Kanada og Sunye, Brasi-
línu og gerði jafntefli við stórmeistarana
Ribli, Alburt og Polugaevsky. Eftir
Olympíuskákmótið hefur Mortensen
sett stefnuna á stórmeistaratitilinn og
teflt í hverju mótinu á fætur öðru. Ekki
hefur hann þó ennþá náð öðrum áfanga
að stórmeistaratitlinum, en skarpur
sóknarstíll Danans hefur vakið eftirtekt
og meðal þeirra sem lúta hafa mátt í
lægra haldi eru stórmeistararnir Balasov,
Westerinen og Keene.
Á Norðurlöndum hafa verið haldin
fjölmenn opin alþjóðleg mót að undan-
förnu og er teflt eftir svissneska kerfinu.
Til að ná stórmeistaraáfanga er ekki
nægjanlegt að ná ákveðinni vinninga-
tölu, heldur verður að tefla a.m.k. við
þrjá stórmeistara á mótinu. I opna
mótinu í Gausdal tefldu 4 stórmeistarar
og margir alþjóðlegir meistarar. Besta
vinningsskákin þaðan þótti vinningsskák
Mortensens gegn Keene. í þessari skák
beitti enski stórmeistarinn einni af sinni
uppáhaldsbyrjun. Þetta mun vera í
fyrsta skipti sem Keene tapar skák á
þessu afbrigði, en Mortensen kom með
nýjung í byrjuninni, fórnaði tveim peð-
um og fékk fyrir mikla sókn.
Hvítur: E. Mortensen
Svartur: R. Keene
Sikileyjarleikur.
1. e4 c5 2. Rf3 g6 3. d4 Bg7 4. Rc3 Da5
(þessa frumlegu uppbyggingu hefur Ke-
ene teflt af og til með góðum árangri.)
5. d5 Bxc3t 6. bxc3 Rf6 7. Rd2!
(Nýjung. Svartur vinnur tvö peð, en
drottning hans hrekst um borðið og sá
tími sem hvítur vinnur, verðúr peðunum
dýrmætari.) 7.. Dxc3 8 Hbl Rxe4 9.Hb3
Dd4 10. Rxe4 Dxe4t 11. He3
(Upp er komin hálfgerð gambit staða,
sem minnir á handbragð sóknarskák-
mannsins Keresar, á hans yngri árum).
11. Dd4 12. De2 e6 (Ef 12. . Df6 13. c4
með hótuninni Bb2). 13. c4 Dal 14. Dc2
Ra6 15. a3 d6 (Svartur leggur ekki í að
hróka stutt, því kóngsstaðan án biskups-
ins á g7 yrði hættulega veik. Hvítur gæti
byggt upp sókn sína lítt áreittur, því
mótspil svarts yrði nánast ekki til). 16.
Bd3 Bd7 17. 0-0 Dg7 18. Bb2 e5 19. f4
f6 20. fxe5 fxe5 (Keene hefur teflt erfiða
vörn vel og tekist að stinga upp í eina
helstu ógnun hvíts, biskupinn á b2. En
það er ekki allt fengið með því). 21.
He-f3 0-0-0 (Leiki svartur 21. . Ke7, til
að mæta hvítu hrókunum á f-línunni,
kemur 22. Bcl og svartur er illa beygð-
ur). 22. Hf7 Dh6 23. Df2 Bf5 (Ef 23. .
Be8 24. Bcl Dh5 25. Be2 og svarta
drottningin fellur). 24. Bxf5t gxf5 25.
Dxf5t Kb8 26. Bcl Dh4 27. Bg5 Dd4t
28. Khl Hc8 29, Dd7 Rc7 30. Be7 Ka8
31. Bxd6 Ilh-dS 32. Df5 Ra6 33. Bxe5
Dxc4 34. d6 (Liðsafli er jafn, en d6-peðið
ræður úrslitum). 34.. Rb8 35. Hbl Dd5
36. Hc7 Hg8 37. Df3 Dxf3 38. gxf3 Hxc7
39. dxc7 Rc6 40. Hdl! b5 41. Hd5 Kb7
42. Bd6 Kb6 43. Hxc5 a5 44. f4 Ra7 45.
Hh5 Gefið. Ef 45.. Rc846. Be5ogpeðið
á h7 fellur.
Jóhann Orn Sigurjónsson
Johann Örn Sigurjónsson D
skrifar um skák SC-Jk
GOODWYEAR
GEFUR 0'RÉTTA GRIPIÐ

Fullnýtid vélaraflid
notið CrOODYEAR dekk
Flestar stæróir
ávallt fvrMjggiandi
Hagstæó
veró