Tíminn - 15.06.1983, Blaðsíða 3

Staða ríkissjóðs gífurlega slæm:
STEFNIR I 860 MILIJ.
KRÓNA GREIÐSLUHAIIA
■ „Stefnir í verulegan greiðsluhalla á
þessu ári, sem gæti numið allt að 860
milljónum króna án frekari aðgerða“,
segir m.a. í frétt frá fjármálaráðuneyt-
inu, um mat sem fjármálaráðherra hefur
látið leggja á afkomuhorfur A-hluta
ríkissjóðs á árinu 1983.
Þar segir jafnframt að í fjárlögum
þessa árs hafi verið gert ráð fyrir 17
milljón króna greiðsluafgang, þannig að
breytingar til hins verra í fjármálum
ríkissjóðs hafi vcrið miklar á þessu ári.
Megi að einhverju leyti rekja þessi miklu
umskipti til mun meiri verðbólgu en gert
var ráð fyrir við gerð fjárlaga og almenns
samdráttar í cfnahagslífinu. Gert hafi
verið ráð fyrir 43% verðbólgu á milli
áranna 1982-1983, en nú sé reiknað
með, samkvæmt útreikningum Þjóð-
hagsstofnunar að verðlagsbreytingar
milli áranna verði um 87%.
í fréttinni er einnig fjallað um bráða-
birgðauppgjör A-hluta ríkissjóðs fyrir
fyrstu fimm mánuði þessa árs, og þar
segir að skuldir við Seðlabankann hafi
aukist verulega, og hafi í lok síðasta
mánaðar verið 1.121 milljón króna, en
ári áður verið 368 milljónir króna.
Innheimtar tekjur ríkissjóðs hafi nunt-
ið 5.1 milljarði króna fyrstu 5 mánuði
ársins, gjöld hafi verið 5.8 milljarðar og
útstreymi af lánareikningum hafi numið
400 milljónum króna, þannig að greiðslu-
hallinn nemi því 1.1. milljarði króna á
tímabilinu.
Þá segir í frétt fjármálaráðuneytisins:
„Samkvæmt innheimtutölum fyrstu
fimm mánaða þessa árs, hækkuðu heild-
artekjur ríkissjóðs um 55% frá sama
tímabili í fyrra, en hækkun framfærslu-
vísitölu á sama tímabili er talin 68-70%.
Samkvæmt þessu hafa því tekjur ríkis-
sjóðs dregist verulega saman að raun-
gildi, eða nær 10%.“
Þá segir að tekjur af bílainnflutningi
hafi skroppið saman um nær helming og
innheimtar tekjur af aðflutningsgjöldum
hafi-aðeins fyrstu fjóra mánuði ársins
hækkað um 33%, frá sama tíma í fyrra.
í niðurlagi fréttarinnar scgir: Unnið er
nú í fjármálaráðuneytinu að gerð til-
lagna um aðgerðir sem draga úr þeim
mikla greiðsluhalla sem fyrirséð er að
verði hjá A-hluta ríkissjóðs að óbreyttu
á þessu ári."
- AB.
■ Forsíðu blaðsins prýðir mynd af
þingkonununi níu, sem tekin er á heimili
Ragnhildar Hclgadóttur, menntamála-
ráðherra.
19. júní
komið út
■ Samráðsnefnd um málefni fatlaðra á fundi með blaðamönnum. Tímamynd: Ari.
Niðurstöður yfirlitskönnunar um hagi fatlaðra liggja fyrir:
2/3 hafa misst
tekjur sfnar!
Reiðubú-
inn að
skoða
sölu ríkis-
fyrir-
tækja”
segir Steingrím-
ur Hermannsson
forsætisráðherra
um hugmyndir
fjármálaráðherra
■ „Ég tilkynnti ríkisstjóminni á fundinum í
morgun að ég myndi senda listann um
ríkisfyrirtækin til allra ráðherranna síðdegis í
dag, og þegar þeir hafa kynnt sér hann, þá
geta þeir lagt fram sínar hugmyndir um það
sem þeir vilja að gert verði, þannig að það
verði ekki fyrr en að loknum ríkisstjómar-
fundi nk. þriðjudag, sem í fyreta lagi verður
hægt að birta listann," sagði Albert Guð-
mundsson fjármálaráðherra í samtali
við Tímann í gær.
Tíminn hafði sambttnd við Steingrím
Hermannsson, forsætisráðherra í gær og
spurði hann hvemig honum litist á þessar
hugmyndir fjármálaráðherra að selja ríkisfyr-
irtæki eða hlutabréf ríkisins í einkafyrirtækj-
um.
„Ég er alveg reiöubúinn að skoða slíkt. Ég
lagði nú niður eina stofnun sem var rekstrar-
deild Ríkisskipa, og tel að það megi skoða
hvort það sama beri að gera með aðrar
stofnanir. Ég lét einnig athuga hvort það bæri
að breyta rekstrinum á Ferðaskrifstofu ríkis-
ins, leggja niður rekstur hennar o.þ.h. og
niðurstaðan varð sú að ekki var óskað eftir
því að ferðaskrifstofan væri lögð niður, en
það komu firam athyglisverðar tillögur um
það hvemig breyta mætti rekstrinum.
Hins vegar em ymsar jtessara stofhana
nauðsynlegar og alls ekki hægt að afhenda
þær öðmm, og þar nefhi ég sem dæmi
Afengisverslun ríkisins," sagði forsætisráð-
herra.
- AB
„Byrðum ekki
jafnt skipt”
■ „Sjómenn eru reiðubúnir að axla
þær byrðar sem axla þarf nú til jafns við
aðra þegna landsins. En því miður
virðast þær aðgerðir, sem nú hafa verið
boðaðar benda til þess að hin nýja
ríkisstjórn íslands ætli ekki að láta
byrðina dreifast jafnt yfir þegnana og er
þá vart hægt að búast við því að þeir,
sem þyngri byrðarnar fái taki þegjandi
við þeim,“ segir í niðurlagsorðum álykt-
unar trá Skipstjóra og stýrimannafélag-
inu Öldunni sem blaðinu hefur borist.
- Sjó
■ „Það vantar allan vilja í þjóðfélagið
til að hjálpa fötluöu fólki“, sagði Arnór
Pétursson, fulltrúi B.S.R.B. í samráðs-
nefnd um máiefni fatlaðra sem í gærdag
kynnti fyrir hlaðamönnum niðurstöður
könnunar um hagi fatlaöra sem þeir
Þórólfur Þórlindsson, Kristinn Karlsson
og Helgi Gunnlaugsson unnu undir
stjórn félagsmálaráðuneytisins.
Könnunin fjallar um fjölda þátta sem
snerta hagsmuni fatlaðra og hagi svo sem
skólagöngu þeirra, atvinnumál, félags-
legar aðstæður, þjónustu, frístundir og
félagslíf og er skýrslan upp á 144 síður.
Valdir voru 400 einstaklingar með
„slembi-aðferð" úr örorkuskrá Trygginga-
stofnunar ríkisins. Upplýsingar fengust
frá 310 eða um 80%.
„Þetta er fyrsta könnunin sinnar teg-
undar hér á landi og úrtakið verður að
teljast marktækt því það er um 80%
svörun sem verður að teljast mjög gott.
í könnuninni var talað við hvern og einn
sem tók þátt. Gögnum var safnað árið
1981. Það þarf að sýna fötluðum fram á
hver staða þeirra í raun og veru er. Þeir
verða að sýna frumkvæði og vonandi
verður þessi skýrsla til þess að hvetja
fatlað fólk til að fylgja eftir rétti sínum“,
sagði prófessor Þórólfur Þórlindsson.
„Þetta er að mörgu leyti rétt en þetta
á sér sínar orsakir. Þjóðfélagið hefur
verið svo lokað fyrir fötluðu fólki. Þeir
sem hafa vcrið í atvinnuleit og hafa
fengið neitun eftir neitun gefast oft upp.
Mér finnst hreinlega vanta viljann í
þjóðfélagið til að hjálpa fötluðum“,
sagði Arnór Pétursson.
Samráðsnefndin var sammála um það
að umhverfisaðstæður væru meginorsök-
in fyrir því að fatlaðir hröktust úr námi,
þrátt fyrir greinilega námshæfileika.
Það kemur margt merkilegt í Ijós
þegar niðurstöður könnunarinnar eru
skoðaðar.
T.d. það að aðalorsakir fötlunar hjá
körlum á aldrinum 40-60 ára eru hjarta-
sjúkdómar (27.3%), slit (22.7%) og slys
(20.5%) en hjá konum á sama aldri eru
það slit (32.7%), hjartasjúkdómar
(15%) og geðsjúkdómar (12.4%).
Eftirtektarverð er einnig sú staðreynd
að 71.7% þeirra einstaklinga sem fatlast
eftir 40 ára aldur eru konur.
Samanburður á menntun fatlaðra og
ófatlaðra leiðir í ljós að þar er talsverð-
ur munur á (í samanburði á menntun
fatlaðra og annarra er þroskaheftum
sleppt). Ein ástæðan er sú að fatlaðir
einstaklingar hrekjast frekar úr námi en
aðrir, jafnvel þótt þeir hafi óskerta
andlega hæfileika.
Nær 60% þátttakenda í könnuninni
telja sig hafa orðið fyrir tekjumissi vegna
fötlunarinnar. Af þeim hópi hafa 2/3
misst allar tekjur sínar. Ef eingöngu er
athugaðir þeir sem verða fyrir algerum
tekjumissi hreikkar bilið mjög á milli
karla og kvenna. Tæplega helmingur
kvenna missir allar sínar tckjur en
íæplega 30% karlanna.
Einkaaðilar virðast sýna fötluðu fólki
í atvinnuleit meiri skilning heldur en hið
opinbera. Af öllu úrtakinu hafa 34%
atvinnu. Og af þeim fjölda hafa 36%
vinnu hjá hinu opinbera en 56% hjá
-einkaaðilum.
„Vonandi ýtir könnunin á eftir skjót-
um úrræðum þannig að hagur fatlaðs
fólks batni til muna. Enn er ckki búið að
samþykkja framhaldsskólafrumvarpið
þó það hafi legið fyrir 6 eða 7 sinnum.
Það er jú staðreynd að réttur fatlaðra til
framhaldsnáms er mjög takmarkaður",
sagði Tryggvi Þór Aðalsteinsson, fulltrúi
ASÍ í samráðsnefndinni að lokum.
Jól.
Leiðrétting
■ í texta undir mynd af töku á kvikmynd-
inni „Skilaboð til Söndru“, sem birtist í
blaðinu í gær, vantaði nöfn tveggja manna,
Páls Heiðars Jónssonar og Þórðar B. Sigurðs-
sonar. Einnig misritaðist nafh Jóhannesar
Guðmundssonar.
■ 19. júní, ársrit Kvenréttindafélags
íslands, er að koma út um þessar
mundir. Þar eru til umfjöllunar þau mál
sem efst eru á baugi í jafnréttismálum
um þessar mundir og er efni blaðsins
fjölbreytt að vanda.
Fjallað er meðal annars um hina nýju
stöðu sem komin er upp í stjórnmálun-
um eftir að konum á þingi hefur fjölgað
úr þrcmur í níu. Þá er fjallað um vanda
kvenna sem vilja hverfa út á vinnumark-
aðinn eftir að hafa verið heimavinnandi
í mörg ár. Loks má nefna grein sem. lýsir
ýmsum ytri áhrifum sem stúlkur ogpiltar
verða fyrir allt frá fæðingu, og talin eru
ciga sinn stóra þátt í að móta ólík
viðhorf kynjanna.
-Sjó.
Sverrir
skipar
þrjár
nefndir!
Samninganefnd
um stóridju,
orkuverðsnefnd
og stóriðjunefnd
■ Sverrir Hermannsson, iðnaðarráð-
hcrra skipaði í gær í þrjár nefndir:
samninganefnd um stóriðju, orkuverðs-
nefnd og stóriðjunefnd.
í samninganefnd um stóriðju voru
skipaðir þeir dr. Jóhannes Nordal seðla-
bankastjóri, formaður, Guðmundur G.
Þórarinsson verkfræðingur og Gunnar
G. Schram alþingismaður. Samninga-
nefnd um stóriðju tekur til starfa strax
og verður hennar fyrsta verkefni deilan
við svissneska álfyrirtækið Alusuisse.
Koma fulltrúar Alusuisse hingað til lands
þann 24. þessa mánaðar og mun þá
verða ákveðið með hvaða hætti viðræð-
unum milli aðila verður háttað, en ekki
farið út í einstök deiluatriði.
Orkuverðsnefnd, sem á að huga að
ráðstöfun þess fjár sem ríkisstjórnin
hyggst taka frá til að jafna húshitunar-
kostnað, en það eru 150 milljónir króna.
Nefndinni er jafnframt ætlað að finna
leiðir til að leysa húshitunarvanda
landsmanna til frambúðar. í orkuverðs-
nefnd voru þeir Þorvaldur Garðar Krist-
jánsson alþingismaður, formaður, Egill
Jónsson alþingismaður, Guðmundur
Bjarnason alþingismaður og Sigurjón
Fjeldsted, skólastjóri, skipaðir.
Stóriðjunefnd er ætlað að kanna
möguleika á stóriðju hérlendis. í hana
voru skipaðir þeir Birgir Ísleifur Gunnars-
son alþingismaður, formaður, Guðmund-
ur G. Þórarinsson, verkfræðingur, Helgi
G. Þórðarson, verkfræðingur, Lárus
Jónsson alþingismaður, Sigurgeir
Jónsson, aðstoðarbankastjóri og Valur
Arnþórsson forstjóri. -AB