Tíminn - 18.09.1983, Blaðsíða 6

Mitt áhugamál
að gera myndir
um íslenskt efni
fyrir íslendinga
— rælt við Þráin Bertels-
son leikstjóra um
kvikmyndina Nýtt líf
sem verður frumsýnd
í lok mánaðarins
■ Nú líður að því að ný íslensk
kviknivnd, Nýtt líf, líti dagsins Ijós.
„Alheimsfrumsýningin verður í Vest-
mannaeyjakaupstað þann 29. septem-
ber, en daginn eftir verður myndin
frumsýnd í höfuðborginni,“ sagði leik-
stjórinn, Þráinn Bertelsson í spjalli við
blaðið á dögunum.
Já, söguhetjur myndarinnar ráða sig á
bát og við fengum að fara í róður með
bát úr Eyjum og áhöfnin leikur áhöfn
bátsins við veiðarnar nema hvað Sveinn
lék skipstjórann eins og áður sagði.“
Þessi mynd er væntanlega gamanmynd
eða hvað?
„Ég vona það að menn skemmti sér
við að horfa á hana. Það hlýtur að vera
Þráinn Bertelsson. Plakatið sem hann stendur við er gert af Brian Pilkington.
Tímamynd GE
Karf Agust uifsson
ierteísson
v ArÍ KristlVtsson
Aðalpersónurnar í myndinni eru Dan-
íel Ólafsson matsveinn og Þór Magnús-
son þjónn, sem missa skyndilega atvinnu
sína á Hótel Sögu og ákveða að byrja
nýtt líf í Vestmannaeyjum. Þeir ráða sig
í vinnu hjá Lunda verkstjóra, segjast
vera vanir menn og lenda í góðum bónus
þegar í upphafi myndarinnar. Það er
sem sagt hávertíð í Eyjum og í lok
hennar ráða þeir sig á netabát og eiga þá
upphefð því að þakka að Ási skipstjóri
hefur trú á að þjónninn Þór sé draum-
spakari en aðrir menn og geti vísað á fisk
og þar með forðað bátnum frá að verða
neðstur á vertíðinni.
Margt mektarfólk kemur við sögu í
myndinni og má þar nefna Sigurð mæ-
jones, sem er fyrrverandi matsveinn, en
varð að hrökklast úr því starfi eftir að
hafa borið eitrað mæjones á borð fyrir
þjóðhöfðingja Norðurlanda og fleira
stórmenniervoru í opinberri heimsókn.
„Við byrjuðum tökur úti í Eyjum 21.
mars í fyrra, og lukum tökum í Reykja-
vík fyrstu viku í maí,“ sagði Þráinn.
Þetta er venjulcg leikin mynd og af
venjulegri lengd. Þeir félagar Þór og
Daníel eru leiknir af Þeim Eggert Þor-
leifssyni og Karli Ágúst Úlfssyni, Eggert
er þekktur úr myndinni Með allt á
hreinu, þar sem hann lék Dúdda rótara,
en þetta er fyrsta kvikmyndin sem Karl
fer með stórt hlutverk í en þau eiga
áreiðanlega eftir að verða fleiri. Aðrir
leikendur eru svo heimamenn í Vest-
mannaeyjum, sumir fara með allstór
hlutverk."
Nú cr myndin tekin á háannatímanum
á vetrarvertíðinni í Eyjum, er þá sviðið
raunverulegir vinnustaðir þar sem allt er
í fullum gangi?
„Já við komurn stormandi inn á
vinnustaði og fórum að kvikmynda og
fólkið vann og lék jöfnum höndum.
Þeim í Eyjum er nú fleira til lista lagt en
að flaka þorsk.
Ég fór út í Eyjar þegar handritið var
að komast á lokastig og kynnti mér
málin. Ég hafði reyndar verið í Eyjum
fyrir heilum 18 árum svo að ég hafði
dálítið af minningum til að moða úr.
Síðan þegar allt var að verða tilbúið fyrir
tökur fór ég aftur til að velja í hlutverk.
Það eru margir ágætir Vestntannaeying-
ar sem fara þarna með hlutverk og sumir
stór, eins og Runólfur Dagbjartsson,
kallaður Dúddi múr af því að hann er
múrari, sent leikur Víglund eða Lunda
verkstjóra og Ási skipstjóri sem leikinn
er af Sveini Tómassyni fyrrverandi for-
seta bæjarstjórnar Vestmannaeyja. Sá
sem leikur húsvörðinn í verbúðinni,
gegnir hins vegar því starfi í raunveru-
leikanum og kann því á öllu skil. Frí-
mann Lúðvíksson heitir hann.
■ „Já, sjúmennskan er ekkert grín.“
Daníel matsveinn, (Karl Ágúst Úlfsson),
kastar upp blönduðum sjávarréttum í
haflð.
■ Komnirtil Eyjaognýtt lífframundan. Eggert Þorleifsson og Karl Ágúst Úlfsson
dauður maður sem ekki fer með ein-
hverjar spaugilegar minningar í poka-
horninu frá vertíð í Vestmannaeyjum og
ég vona að myndin komi því til skila.
Margt af því sem gerist í myndinni á sér
fyrirmynd úr raunveruleikanum og það
er nú raunar svo að hann er yfirleitt
miklu lygilegri en það sem maður er að
reyna að dikta upp.“
Það er víst siður að spyrja kvikmynda-
gerðarmenn hérlendis um fjárhaginn,
verður myndin ekki ódýrari í gerð vegna
þess að hún er á þennan hátt, miðað við
mynd af svipaðri lengd sem gerð hefði
verið í stúdíói?
„Já, þú segir nokkuð. Eftir á að
hyggja hefði það sjálfsagt verið ódýrast
fyrir okkur að fá gott lán úr ríkissjóði og
byggja eins og eitt frystihús og nota það
sem stúdíó.
Við vorum með lágmarksáhöfn ef svo
má segja, það kemur m.a. til af aðstæð-
unum. Það er betra að hafa færri, en
vera þá með fólk sem kann því betur til
verka. En þrátt fyrir það þá fer auðvitað
mikill tími og mikið af filmum í súginn
þegar myndir eru gerðar á þenna hátt.
Annars er kostnaðurinn við myndina
innan við það sem ég vildi kalla raunsæ-
ismörk þegar íslenskar kvikmyndir eru
annars vegar. Hún mun bera sig ef 40
þúsund manns eða þar um bil sjá hana.
Ég geri mér engar gyllivonir um það að
hún slái í gegn á alþjóðamarkaði og hef
heldur engan sérstakan metnað í þá átt.
Þessi alþjóðamarkaður hefur enga
úrslitaþýðingu fyrir íslenska kvikmynda-
gerð. Reynslan af myndinni um Jón Odd
og Jón Bjarna, sem ég leikstýrði á sínum
tíma er gott dæmi um það. Hún hefur
verið sýnd mjög víða, á Norðurlöndun-
um, í Hollandi, Þýskalandi, Frakklandi
og Kanada, en féð sem inn hefur komið
fyrir þetta hefur gert lítið betur en að
fara upp í sýningarkostnað. Ég sé það
því alls ekki sem lausn fyrir mig sem
kvikmyndagerðarmann að stíla inn á
erlendan markað. íslenski markaðurinn
skapar lfka nóg viðfangsefni. Þegar ég
var strákur þá dreymdi mig um íslenskar
kvikmyndir en þær voru þá ekki til nema
Bakkabræður og Síðasti bærinn í
dalnum, sem voru ágætar en sögðu lítið
á móti öllum þeim aragrúa erlendra
mynda sem flæddu yfir mann. Mitt
áhugamál er að gera íslenskar myndir
um íslenskt efni og fyrir íslendinga."
Og að lokum. Það er Ari Kristinsson
sem sér um tökur og klippingu, Jón
Hérmannsson sér um hljóðið en tónlist-
arráðgjafi myndarinnar er Megas. Þrá-
inn Bertelsson gerir handritið og er
leikstjóri, en aðstoðarleikstjóri er Sig-
urgeir Scheving.
■ Kvikmyndatökumenn verða oft aö
vinna við hinar örðugustu aöstæður.
Hér hangir Ari Kristinsson í köðlum
utan á kinnug bátsins og myndar sxgarp
ana. Myndirnar úr kvikmyndinni er
fengnar að láni hjá Isfílm.