Tíminn - 23.09.1983, Side 2

■ í kvöld verður fyrsta frum-
sýningin í Þjóðleikhúsinu á þessu
leikári, og er þar á ferðinni
breskur farsi, Skvaldur eftir
breska höfundinn Michael
Frayn. Hann er heimspekingur,
blaðamaður, skáldsagnahöf-
undur og leikskáld og hefur
stjarna hans risið hæst á síðast-
talda sviðinu undanfarin ár, en
hann hlaut verðlaun fyrir besta
gamanleikinn í Bretlandi árin
1975, 1976, 1980 og 1982.
Síðasta viðurkenningin var fyrir
Skvaldur, en það leikrit hefur notið
gífurlegra vinsælda frá því að það kom
fyrst fram og m.a. verður það sýnt á
einum 6 stöðum á Norðurlöndunum
fyrir áramótin. Leikstjóri í Þjóðleikhús-
■ Sviðsmynd úr Skvaldri F.v. Þóra Friðriksdóttir, Sigurður Sigurjónsson, Bessi Bjamason, Tinna Gunnlaugsdóttir, Sigríður Þorvaldsdóttir, Gunnar Eyjólfsson
Lilja Guðrún Þorvaldsdóttir.
Tímamyndir Ámi Sæberg
,ySkvaldur” frumsýnt í Þjódleikhúsinu íkvöld:
ÞETTfl ER FARSI EINS
0G ÞEJR GERAST BEST1R
rætt við Sigurð Sigurjónsson og Bessa Bjarnason
inu er Jill Brooke Árnason en Árni
lbsen þýddi. Leikarar eru 9 og fara allir
með stór hlutverk; þeir eru Gunnar
Eyjólfsson, Þóra Friðriksdóttir, Sigríður
Þorvaldsdóttir, Bessi Bjarnason, Rúrik
Haraldsson, Tinna Gunnlaugsdóttir,
Sigurður Sigurjónsson, Lilja Guðrún
Þorvaldsdóttir og Þórhallur Sigurðsson.
Það er líklega ekki rétt að fara ítarlega
út í söguþráð leikritsins, en það er
raunar farsi um uppsetningu á farsa.
Leikritið hefst á því að æfing er að
hefjast á farsa og þar með er grínið hafið
og eru eiginlega tvö leikrit í gangi í einu,
farsinn sjálfur ogfarsinnsemveriðerað
æfa í honum.
Við náðum stuttu spjalli við þá Bessa
Bjarnason og Sigurð Sigurjónsson, en
þessir tveir gamanleikarar fara báðir
með stór hlutverk í leiknum.
„Við höfum svo sem eldað grátt silfur
saman áður." sagði Bessi, „en þetta er
líklega í fyrsta sinn sem við förum saman
með stór hlutverk í gamanleik á sviði.“
Þetta er annars heilmikill farsi, það er
mikið hlaupið og hoppað og ekki þurr
þráður á mannskapnum þegar þessu er
lokið.
„Þetta hafa verið afskaplega strembn-
ar æfingar,“ segir Sigurður. „Allir eru á
fartinni allan tímann og mikill hraði á
öllu. Það gerir það líka að verkum að allt
verður að vera hárnákvæmt, innkomur
eru spurning um sekúndubrot. Einn
verður að koma inn á nákvæmlega sama
tíma og annar fer út og þá er ekki alltaf
hægt að fara eftir stikkorðum, við verð-
um bara að fá þetta mcira og minna á
tilfinninguna. Ef einhverju skeikar þá
getur það eyðilagt heila parta úr verkinu,
maður verður að vera með sperrt augu
og eyru allan tímann.“
„Staðreyndin er sú að það er oft miklu
erfiðara að leíka í farsa en alvarlegri
verkum,“ segir Bessi.
- Eruð þið ekkert hræddir um að þessi
breski húmor fari fyrir ofan garð og
neðan hjá íslenskum áhorfendum.
„Ég hef ekki áhyggjur af því“ segir
Bessi. „Þetta er farsi eins og þeir gerast
bestir og ég held að hann komist til skila
hjá öllum. Þar að auki gerist hann í
leikhúsi og fjallar um fólk sem er að æfa
leikrit, og það er nú einu sinni svo með
íslendinga að stærstu hluti þeirra hefur
einhvern tíma leikið og þekkir þetta því
af eigin raun. En það er greinilegt að
höfundurinn þekkir leikhús út og inn og
er mikill leikhúsmaður."
„Ég er alveg sammála þessu,“ segir
Sigurður. „Við sem höfum þetta að
atvinnu sjáum meira að segja sjálf okkur
í þessu á köflum, þó að hlutirnir séu nú
tæplega eins geggjaðir hjá okkur og í
leikritinu.“
Svo að þið spáið því að þetta leikrit
gangi?
„Ég held að það hafi allt til þess,“
segir Sigurður, „ég held að þetta sé vel
við hæfi í öllu baslinu og hafi allt til þess
að ganga vel og lengi."
„Ég held að við hljótum að hafa gott
af þessu í skammdeginu.“ segir Bessi.
Nú eruð þið tveir oft nefndir sem
gamanleikarar fyrst og fremst, hvort
sem þið eruð því sammála eða ekki.
Kemur það ekkert niður á ykkur þegar
þið leikið alvarleg dramatísk hlutverk,
þannig að fólk taki ykkur ekki jafn
alvarlega og aðra?
„Það kvarta margir gamanleikarar
yfir þessu,“ segir Bessi. „Þeim finnst að
fólk hlægi bara að þeim þegar þeir eru
sem alvarlegastir. Ég hef sjálfur leikið
alvarleg hlutverk jöfnum höndum
undanfarin ár og ég held að ef maður
nær tökum á hlutverkunum þá sé þetta
ekki vandamál. Fólk kannske hlær við
fyrstu innkomu, en ef leikurinn er í lagi
þá áttar fólk sig á því að maður er ekki
að fíflast."
„Ég vil taka það fram í þessu sambandi
að mér finnst það ekki slæmur stimpill
að vera kallaður gamanleikari. Ef nokk-
uð er þá finnst mér upphefð í því,“ segir
Sigurður.
Nú er það reynsla síðustu ára í
leikhúsunum að farsar hafa ekki gengið
sérlega vel og jafnvel fallið hver eftir
annan. Erum við orðin svona alvarlega
þenkjandi að okkur falli ekki gamanleik-
ir?
„Við höfum rætt talsvert um þetta
atriði og satt að segja þá höfum við ekki
fundið neina skýringu,“ segir Sigurður.
„En það má vera að þetta stafi af því að
einhverju leyti að leikritin séu of stað-
bundin við umhverfi höfundarins."
„Ég hef nú ekki trú á því að það sé
skýringin að áhorfendur séu að missa
skopskynið," segir Bessi. „Ég held að
það sé líklegri skýring sem Sigurður var
að ympra á, að húmorinn sé oft á tíðum
of breskur eða of amerískur fyrir smekk
íslenskra leikhúsgesta. Það er freistast
til að velja verk sem hafa gengið vel
annars staðar, það ætti að vera einhver
vísbending ef verkin hafa hlotið miklar
vinsældir. En það hefur sýnt sig að þetta
er ekki einhlítt fyrir okkur. En þetta er
vandaverk, það er ekkert mikið framboð
á góðum gamanleikjum í heiminum og
staðreynd er að við íslendingar höfum
ekki náð að festa í sessi neina hefð í að
semja eigin gamanleiki. Það er meira að
segja vandamál að fá efni í 15 mínútna
skemmtiþátt. Venjulega endar það með,
því að maður semur það sjálfur."
Er skrekkur í ykkur fyrir frumsýning-
una?
„Það er alltaf skrekkur í mér fyrir
frumsýningu, svo að það er ekkert nýtt“,
segir Sigurður. Svo eru undirtektir
áheyrenda dálítið óskrifað blað fyrir
manni. Maður er orðinn svo samdauna
þessu að maður áttar sig ekki á því hvað
áhorfendum finnst fyndið og hvað ekki
og það veldur því að maður er svolítið
óöruggur.
Reynslan er sú af gamanleikjum að
það tekur nokkrar sýningar að slípa þá til.
Maður fer smátt og smátt að læra á
viðbrögð áheyrenda, en í byrjun hættir
manni til að fara að tala ofan í hlátrana
og þá fer kannske eitt og annað forgörð-
um. En við skulum ekki vera að fara
lengra út í þá sálma, þá endar það með
því að engir vilja sjá fyrstu sýningarnar.
En ég get sagt það að það hafa verið
nokkrir hópar á síðustu æfingunum sem
hefur verið boðið til að við fengjum
aðeins forsmekkinn af því að leika þetta
fyrir áhorfendur og ég gat ekki annað en
fundið en að þeir skemmtu sér hið
besta."
Þar með sláum við botn í samtalið.
Sigurður og Bessi eru nýkomnir af
fjögurra stunda æfingu og generalprufan
er framundan, svo ekki er vert að trufla
þá lengur. Gott gengi og góða
skemmtun.
- JGK
■ Bessi Bjarnason og Sigríður Þorvaldsdóttir í hlutverkum sínum.
■ Sigurður Sigurjónsson og Þóra Friðriksdóttir.