Tíminn - 15.01.1984, Blaðsíða 8

8
SUNNUDAGUR 15. JANÚAR 1984
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gisli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gislason.
Skrifstofustjóri: Ragnar Snorri Magnússon. Afgreiöslustjori: Siguröur Brynjólfsson.
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elías Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur V.
Ólafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hallgrímsson.
Umsjónarmaður Helgar-Tímans: Atli Magnússon. Blaðamenn: Agnes Bragadóttir,
Bjarghildur Stefánsdóttir, Baldur Kristjánsson, Friðrik Indriðason, Guðmundur Sv .
Hermannsson, Heiður Helgadóttir, Jón Guðni Kristjánsson,
Jón Ólafsson, Kristin Lelfsdóttir, Samúel Örn Erlingsson (íþróttir), Skafti Jónsson, Sonja
Jónsdóttir, Þorvaldur Bragason. Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnssson.
Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Árni Sæberg. Myndasafn:
Eygló Stefánsdóttir.
Prófarkir: Kristin Þorbjarnardóttir, Sigurður Jónsson.
Ritstjórn skrifstofur og auglýsingar: Síðumúla 15, Reykjavik. Sími: 86300. Auglýsingasími
18300. Kvöldsimar: 86387 og 86306.
Verð í lausasölu 20.00, en 22.00 um helgar. Áskrift á mánuði kr. 250.00.
Setning og umbrot: Tæknideild Timans. Prentun: Blaóaprent hf.
Atvinnuleysi
■ Daglega glymja í eyrum nýjar og hækkandi tölur um
atvinnuleysi. Það eru fyrst og fremst þeir sem vinna við fiskveiðar
og fiskvinnslu, sem orðið hafa fyrir barðinu á atvinnuleysinu
undanfarnar vikur, og er fólki sagt upp vinnu sinni tugum og
hundruðum saman í fiskvinnslufyrirtækjum víða um land.
Þessi vágestur fylgir í kjölfar minnkandi fiskgengdar. Vonandi
verður atvinnuleysið ekki til iangframa og hafa verður í huga, að
það er síður en svo nýtt fyrirbæri í atvinnusögunni að lítið sé að
gera í verstöðvum í svartasta skammdeginu. Fiskigöngur og
veðurlag hafá löngum verið á þann veg í desember og janúar og
sjór er lítið sóttur. Hér áður fyrr var miklum hluta fiskiskipaflotans
lagt þegar kom fram á vetur og sjósókn hófst ekki fyrr en í
vertíðarbyrjun. Fiskvinnslufólki var einfaldlega sagt að ekkert væri
fyrir það að gera fyrr en kæmi fram á vetrarvertíð, og var
vinnumissirinn unninn upp með gegndarlausri nætur og helgidaga-
vinnu þegar sá guli gaf sig.
Þegar togaraútgerð jókst til muna og fiskvinnslufólk var
fastráðið, jafnaðist vinnan á lengri tímabil. Fjöldauppsagnir nú
stafa af því að veiðar togaranna hafa brugðist og sáralítið hráefni
berst að. Það er því fyrst og fremst aflatregðan sem atvinnuleysinu
veldur.
Pólitískir angurgapar reyna að notfæra sér það ástand sem
skapast hefur til að skara eld að sinni köku, og reyna að læða því
inn hjá fólki að uppsagnirnar skuli skrifast á reikning ríkisstjórn-
arinnar þótt það liggi í augum uppi að aflatregðan er höfuðorsökin.
Bæjarútgerð Reykjavíkur er eitt þeirra mörgu fyrirtækja sem
sagt hafa upp starfsfólki sínu, og bætast þar við rúmlega 200 manns
á atvinnuleysisskrá. Sigurjón Pétursson erfulltrúi Alþýðubanda-
lagsins í útgerðarráði. Þar samþykkti hann þá ákvörðun að leggja
togurunum og segja starfsfólkinu upp. Þetta staðfestir hann í
málgagni sínu og fullyrðir að ákvörðunin sé bein afleiðing
kvótakerfisins. Ekki er minnst á, að kvótakerfið og sú mótun
fiskveiðistefnu, sem nú er unnið að, er afleiðing hraðminnkandi
fiskgengdar og dökkleitra spádóma sem byggjast á athugunum
fiskifræðinga.
Samt sem áður er haft eftir útgerðarráðsmanninum að
togarar BÚR hafi undanfarið ekki fiskað fyrir olíukostn-
aði. Og reyndar hafi tekjur af veiðunum ekki numið þriðjungi af
föstum kostnaði við að halda togurunum úti. Þar sem sýnt er að
leggja verður togurunum einhvern tíma á árinu vegna væntanlegs
kvótakerfis sé eins gott að gera það þegar erfiðast er að stunda
veiðarnar vegna afla- og gæftaleysis.
En það liggur í augum uppi, að hvort sem kvótaskipting
þorskafla er yfirvofandi eða ekki, er ekki hægt að gera út eða vinna
við fisk í landi þegar ekki fiskast jafnvel þótt skipunum sé haldið
úti. Því er ekki neinni stjórnvaldsákvörðun um að kenna. Það er
fiskleysið sem veldur.
Ördeyðan á miðunum er orsök atvinnuleysisins og kvótakerfið
er tilraun til að jafna þann afla sem næst sem réttlátast niður og
til að koma í veg fyrir rányrkju. Mörgum þykir naumt skammtað,
en það er ekki einu sinni víst að sá afli sem áætlað er að veiða
verði til skiptanna.
Það kemur ekki í Ijós fyrr en komið er fram á vertíð hvernig
horfir með aflabrögð og hljóta allir að vona hið besta í þeim efnum.
Sem stendur ber mest á atvinnuleysinu í sjávarútvegi og
skyldum greinum. Ef ekki rætist úr liggur í augum uppi að
samdráttur mun gera víðar vart við sig því það eru gömul og ný
sannindi að íslendingar lifa á fiski og allar atvinnugreinar eru að
meira eða minna leyti háðar aflabrögðum.
Um langt skeið hafa íslendingar haft þá sérstöðu meðal þjóða að
atvinnuleysi hefur verið hverfandi. Það hefur verið og er stefna
stjórnvalda að allir hafi nóg að starfa. Vonandi eru þeir erfiðleikar
sem nú steðja að aðeins tímabundnir og að brátt rætist úr. Hljótum
við sem fyrr að binda vonir okkar við auðlindir hafsins og
skynsamiega nýtingu þeirra.
NOSTRADAMUS HINN NÝI
Ognvænlegar spár Frakka nokkurs hafa vakið athygli víða um lönd
■ Nú um stundir er mikið rætt um hvers kyns spádóma, ekki
síst vegna þeirra stórviðburða sem Orvvell ætlaði að yrðu
orðnir á árinu 1984. En hér verður sagt frá tíðindum sem
franskur spámeistari, Mario de Sabato að nafni, hyggur að
muni gerast í náinni framtíð. lim þennan meistara, sem árið
1970 spáði falli íranskeisara og ofbeldisöld Kohmeinys og árið
1982 óróa á eyjum í Karíbahafi og eldi og ógnum í Líbanon,
segja heimildir okkar að sé ekki deilt meðal spámanna hvers
konar í Frakklandi. Eru þeir þó um 25 þúsund talsins og öfund
og bakmælgi mikil í hópi þeirra. En hvað segir svo mcistarinn
um viðburði næstu ára? Það má lesa í bók hans, sem út kom
á fyrra ári.
Hann ræðir þar að vonum mikið um Frakka og þær þjóðir
sem þeim standa næstar og segir m.a. um Belgíu að eftir daga
Baudouins konungs muni landinu verða skipt upp í flæmskt
ríki, þar sem Bruxelle verður höfuðborgin og frönskumælandi
ríki, þar sem Liée verður höfuðborgin. Antwerpen og
nágrenni mun hverfa undir yfirráð Hollands og verður þar
skattaparadís mikil.
Bretland segir hann að eigi eftir að skiptast upp í fjögur
minni lýðveldi, - írland, Skotland, Wales og England. Mun
Charles prins þá verða neyddur til að segja af sér konungdómi.
Eyjarnar Jersey og Guernsey munu hverfa undir Frakkland.
En hvað um Frakkland? Áður en Mitterand fer frá mun
koma til mikilla óeirða í landinu og þingið verður leyst upp.
Mitterand mun notfæra sér 16.grein stjórnarskrárinnar, sem
veitir forsetanum alræðisvald á örlagatímum og (lokaður inni
í Elyséehöll) mun honum takast að afstvra valdatöku hersins.
Stuttu síðar hverfur hann af sjónarsviðinu og herforingjar taka
völdin í stuttan tíma. Þegar aftur kemst á friður mun þekkt
kona úrstjórnmálaheiminum. Simone Weil. verða forseti
Á Spáni verður ný bylting og Baskalönd og Katalónía verða
sjálfstæð ríki.
Óeirðir í Póllandi munu verða til þess að Rússar munu vaða
inn í landið og veldur þetta miklum mótmælum hvaðanæva.
Ameríkanar niunu nú hafa fengið rióg af Evrópu og draga
sig í hlé að mestu frá öllum afskiptum af málum hennar. Þá
munu V-Þýskaland og Sovétríkin gera með sér griðasáttmála
og verður hann upptakturinn að þriðju heimsstyrjöldinni,
segir de Sabato. Óvígur her frá A-Þýskalandi mun ráðast yfir
landamærin og hertaka norður og miðhluta Þýskalands, en
Baden - Wúrtemberg og Bayern munu veita viðnám.
Sovétríkin munu taka Finnland og Norður-Noreg. Austurríki
verður skipt upp og Vín lendir á sovésku hernámssvæði, en
Innsbrúck verður höfuðstaður frjálsa ríkisins.
Herir Varsjárbandalagsins ráðast inn í Júgóslavíu og mæta
þar harðri mótspyrnu. Albanía, Grikkland og Tyrkland verða
hernumin og sovéskt lið mun halda yfir Adríahaf, til þess að
hertaka Róm. Fleygur (sovéskt hernámssvæði) mun liggja yfir
miðja Ítalíu og Milano og Napolí verða höfuðborgir suður og
norður Ítalíu. Síðasti páfinn (það er sem sé sá næst síðasti sem
nú situr) mun leita athvarfs í Bandaríkjunum.
Frakkland og Sviss munu verða hlutlaus og Frakkland
verður mikil miðstöð flóttamanna alls staðar að. Landið mun
samt flytja út mikið magn vopna. Sjóorrusta mikil verður háð
á Eystrasalti. Það verða Danmörk, Holland, England, Sviss,
Spánn og Portúgal, sem halda munu sínu eftir þessar
hrellingar.
Bandaríkin skipta sér ekki af þessum málum og þar verður
ekki stríð. Hins vegar mun ógurlegur jarðskjálfti eyða Los
Angeles og landsig verður slíkt að Las Vegas verður að
hafnarborg.
Kanadíska ríkið Breska Columbía mun sameinast Banda-
ríkjunum og eftir daga Castro mun Kúba enn á ný halla sér
að Bandaríkjunum. Eftir talsvert óróaskeið í Mið-Ameríku
og á Karabíska hafinu, munu Bandaríkin ná áhrifavaldi yfir
öllu þessu svæði.
í Bandaríkjunum mun svartur forseti setjast að völdum, þá
forseti af spænskum ættum og loks kona. Eftir ógurlegar
kynþáttaóeirðir munu Bandaríkin fara að láta til sín taka í
alþjóðamálum aftur. Nýtt varnarbandalag, Washington, -
Peking, - Tokyo, verður sett á laggirnar.
Það verða Kínverjar sem gerast frelsarar Evrópu. Þeir
munu ráðast á Sovétríkin, sem munu nú verða að beita öllu
sínu afli og þau munu kasta atómsprengju í grennd við Peking.
Pólverjar gera uppreisn. Loks munu Sovétríkin verða að velli
lögð og Kínverjar gera friðsama innrás í Evrópu. í mesta
bróðerni verður mynduð Evró-asía.
Mörgu fleiru spáir de Sabato, - en einhverjum mun nú
þykja sem nóg sé kveðið í bili. „Mikið er ef'allt þetta skal eftir
ganga,“ sagði Guðrún Ósvífursdóttir og á það við hér.
(Ur Politikcn)